Бесплатный фрагмент - Труды III Республиканской научно-практической online-конференции «Образование XXI века: проблемы, тенденции и​ перспективы»

ВСТУПЛЕНИЕ

Сборник III Республиканской научно-практической online конференции «Образование XXI века: проблемы, тенденции и перспективы», создан на базе Дистанционного образовательного портала «Евразийская наука».

Дистанционный образовательный портал «Евразийская наука» — сетевая многофункциональная открытая площадка, созданная для педагогов, воспитателей, школьников, студентов и магистрантов.

Миссия портала — повышение профессионального мастерства педагогов и обучающихся, доступности удовлетворения их запросов и ожиданий на основе использования разнообразных форм и технологий сетевых изданий. Дистанционный образовательный портал «Евразийская наука» является средством массовой информации в сфере образования (Свидетельство о постановке на учет, переучет периодического печатного издания, информационного агентства и сетевого издания №17367-СИ выдано 22.11.2018 г. Комитетом информации Министерства информации и коммуникаций Республики Казахстан).

Абдувалова А. Д.1, Ешмаханова Т. К.2, Абдувалова Н. Д.3

БІЛІМ БЕРУ ДЕРЕКТЕРІН ИНТЕЛЛЕКТУАЛДЫ ТАЛДАУ АЛГОРИТМІН ӨҢДЕУ

(1,2М.Х.Дулати атындағы Тараз өңірлік университеті, Тараз қ.

3Бурыл орта мектебінің физика мұғалімі, Тараз қ.)

Қазақстанның жоғары оқу орнында (ЖОО) білім алушылардың оқытылу қызметі туралы көп көлемде ақпарат жинақталған, және олардың көпшілігі студенттердің бүтіндей оқыту мерзіміндегі алған жинақталған орта баллдары бойынша ранжирлеуде статистикалық есеп беру үшін қолданылады. Оқыту үрдісін жетілдіру мақсатында шешім қабылдау үшін түсінікті және көрнекі нәтижелер алу үшін деректерді ағымдағы талдау және ақпаратты өңдеудің интеллектуалды алгоритмдерді қолдану қажет. Дегенмен білім беру сферасында шешім қабылдау және деректерді талдауға Data Mining әдістерін қолдану мәселелері шешілмей келеді [1]. Сондықтан білім беру сферасында ең жиі қолданылатыны интеллектуалды талдаудың сипаттама моделдерінің сатылары 1 -ші кестеде көрсетілген.

Деректерді интеллектуалды талдау алгоритмдері деректерді интеллектуалды талдау модельдерін құратын механизм болып табылады. Модель құру үшін алдын-ала деректер жиыны талданады, белгілі заңдылықтар мен трендтерді іздеуді жүзеге асырады. Алгоритм деректерді интеллектуалды талдау параметрлерінің моделін анықтауға арналған нәтижелер қолданылады. Содан соң бұл параметрлер барлық деректер жиынына қолданылады, онда қолдануға жарамды заңдалықтарды анықтау мен нақты статистиканы алу. Ұсынылған әдісті график түрінде көрсетуді қолданудың қадамдар тізбегі 1-ші суретке сәйкес келтірілді.

Алгоритм құрған деректерді интеллектуалды талдау моделі әртүрлі формада болады және оған келесілер енеді:

— шешім қабылдау ағыны, студент болашақ сессиясын тапсыруын болжайды;

— математикалық модель, кафедралар (факультеттер т.б) бойынша сессия нәтижелерін болжайды;

— білім беру үрдісіндегі деректер жиынының байланыстар варианттарын сипаттайтын кластерлер жиыны т.б.

Деректерді интеллектуалды талдау бойынша модуль құру үшін деректер көздерін анықтау қажет, деректерді интеллектуалды талдау моделі және интеллектуалды талдау құрылымы құрылуы тиіс [2].

Деректерді интеллектуалды талдау моделіне негізделген әдістерден тәуелді келесі нәтежелерді алуға болады:

— шешім қабылдау алгоритм ағашы көмегімен моделдеу нәтижелері;

— кластеризациялау алгоритмі негізінде моделдеу нәтижелері;

— уақыттық қатар алгоритмдері бойынша моделдеу нәтижелері;

— қысқартылған Байес алгоритмі бойынша моделдеу нәтижелері;

— өзара байланыс ережелерін қолданып моделдеу нәтижелері;

— ассоциация алгоритмдері бойынша моделдеу нәтижелері;

— нейрон желілерін қарау құралдары көмегімен моделдеу нәтижелері;

— логистикалық регрессия алгоритмін қолданып моделдеу нәтижелері.

Қазақстан ЖОО-да рейтингті жүйені енгізгеннен бастап оқу үрдісінің жағдайы туралы ақпарат көлемі едәуір ұлғайды. Рейтинг деректердің өңдеу және талдау есебі өзекті сипат алуда, сондай-ак оқу үрдісін басқаруға арналған алынған нәтижелерді интерпритациялау қажет етеді.

Айқынсыз бастапқы ақпараттарды реттеу есебін шешу үшін айқынсыз деректерді талдау әдісі 2-ші суретке сәйкес алгоритмі қолданылады. Бұл әдістер көмегімен әртүрлі топтардағы студенттер үлгерімдерін салыстырмалы бағалау есептерін шешу мүмкін және пәндер жиынтығы бойынша бір топ студенттерін ранжирлейді.

Ары қарай есептің математикалық формулировкасын сипаттаймыз. Альтернатива жиынын қысқаша келтірейік х= {xi}, мұндағы i=1,2,…,n. Әрбір альтернатива бірнеше белгілермен сипатталады k=1,2,…,m ол {aі} жиынын құрайды. Әрбір аk белгі бойынша алтернативті жұп салыстыру туралы ақпарат Rk формасындағы қатынас түрінде көрсетілді. Сонымен, x жиынында Rk талғамының m қатынасы бар болсын. {x, Ri… Rm} жиынының ең жақсы альтернативін таңдау талап етіледі.

Сонымен студенттерді бірнеше пәндер жиынтығы бойынша үлгерімдерін ранжирлеу есебін шешу мүмкіндігі туады. Сипатталған алгоритм көмегімен осыған ұқсас көптерген есептерді шешуге болады және рейтинг деректерінен оқу үрдісі туралы қосымша маңызды ақпараттарды шығару мүмкіндігі болады.

Әдебиеттер

1.Макшанов, А. В. Технологии интеллектуального анализа данных: Учебное пособие / А. В. Макшанов, А. Е. Журавлев. — СПб.: Лань, 2018. — 212 c.

2. Тюрин, Ю. Н. Анализ данных на компьютере / Ю. Н. Тюрин, А.А. акаров. — М.: МЦНМО, 2016. — 368 c.

Абдукаримова А. Ю., Кашкынбаева З. К.

Бастауыш сынып оқушыларының сөйлеу мәнерін дамытуда инновациялық технологиялардың алатын орны

(М.Х.Дулати атындағы Тараз өңірлік университеті, Тараз қ.)

Бүгінгі еліміздің білім беру жүйесіндегі реформалар, өзгерістер мен жаңалықтар мұғалімнің жаңа идеялармен жұмыс жасауына мол ықпалын тигізуде. Әрбір ізденіс жолындағы мұғалім кәсіби шеберлігін шыңдай отырып, өзіне «Не үшін оқытамыз?», «Нені оқытамыз?» және «Қалай оқытамыз?» деген сұрақты қойып, жеке тұлғаның ана тілді меңгеруіне жаңа идеяларды туындатып, әр сабақта оларды жан-жақты қолданумен қатар жаңаша оқытудың тиімді жолдарын іздесе, заман талабына жауап бергенінің нышаны.

Қазіргі заман талабында жаңартылған білім беру мазмұнының басты ерекшелігінің бірі — бастауыш сынып оқушыларының өз ана тілінде нақышына келтіріп сөйлетудегі инновациялық технологиялардың орнын дәріптеу болып табылады. Оқушылардың сауатты жазып қана қоймай, өз ойын айқын жеткізе алатын тұлға етіп тәрбиелеудің негізі — бастауыш сыныптан басталатындығы белгілі. Сондықтан, ұлттық тіл мен ұлттық сананың қалыптасуы — ата-бабамыздың салып кеткен дара да сара жолы екенін мұғалім сол сатыда ұғындыра білуі қажет.

Бастауыш сынып оқушыларының мұғалімдері мектепке келген күнінен бастап, олардың тілін дамытып, түрлі тақырыпта сөйлеуіне жағдай жасайтыны белгілі. Жоспарланған жұмыс бойынша мұғалім түрлі тілдік проблемалар туғызып, сөйлеуге белсенділігін арттырады. Бірақ қалай?

Бастауыш сынып мұғалімі сөйлеудегі белсенділік пен мәнерді тепе-теңдікте қалыптастыру үшін оқу жүйесін дұрыс түсініп, өз жұмыс жоспарын толықтырады. Демек, оқу бағдарламасынан тыс қосымша тапсырмалар беріп, баланың ынтасын оятып, әрбір оқушының сөйлеу деңгейін, ойлау қабілетін, шығармашылығын зерттейді. Ана тілі сабақтарында әңгімелеуге тән тапсырмаларды орындатып, мұдірмей сөйлеуге дағдыландырады.

Бастауыш сыныпта білімалушылардың тілін дамыту барысында, ең әуелі сөздік қорының көп болуын және оны тиімді қолдана білуін басқарған жөн. Осы мақсатта жүйелі еңбек еткен мұғалімнің методикасында ауызекі сөйлеу тіліне сай алғашқы күннен бастап-ақ, сюжетті суреттер бойынша сұрақтарға жауап беру арқылы әңгімелеу, өзінің жанұясы жайлы әңгіме құрастыру, өзі жайлы мақтанышпен айту секілді жұмыс түрлері болғаны абзал. Бұл баланың эмоциясын көрсетумен бірге өз ойын анық жеткізуге, сөздерді орынды қолданып, оны дұрыс айтуға, сөздік қорын байытуға бағыттайды.

Тілді дамытуда тіл мәдениетінің жоғары деңгейде болуын қадағалаған мұғалім тіл арқылы өз ойын дұрыс, дәл және мәнерлі жеткізуге болатынын ескеріп, оқушының да ізденіске бейімделушілігін молайту жолдарын арттырады. Осы орайда инновациялық технологияның әртүрлі коммуникациялық тәсілдерді пайдалануына мүмкіндік беретіндігі көрсетіледі.

Оқушының мәнерлеп сөйлеуіндегі проблемаларды шешу негізгі мақсат болса, мұғалім баланың сөздерді тез қабылдап, оны қолдану орнын білуге жағдай жасап, мүдірмей сөйлеуге машықтандырады.

Бастауыш сынып оқушысының сөйлеу мәнерін қалыптастыруда тек қана өз ұлтымыздың ауызекі шығармашылығының тигізер ықпалы зор. Себебі, ағартушы, ақын Ахмет Байтұрсыновтың өзі: «Тіл дамыту мәселесі тек қана грамматика заңдарын үйретіп, не болмаса, сөздерді балаға үйрету ғана емес, сөзді тіршілігінде пайдаланып көрсету барысында ғана шешуге болады», — деген тұжырымы сөйлеу тілі мен сөздік қоры молая бастаған сайын бала айналадағы адамдармен, құрбылары мен белсенді түрде сөздік қарым-қатынас жасайтынын айтады.

Ол үшін халқымыздың ертегі, аңыз әңгімелері, мақал-мәтелдері, жұмбақ, жаңылтпаштары жеңіл тілімен беріліп отыруы керек. Балаға жаңылтпаш үйреткенде, оның айту процесін бақылап, сөзді дұрыс сөйлеуге бағыттаған жөн. Өйткені, кейбір баланың тілі келмей, жаңылтпаш айту ережесін бұзып алып отырады. Ал, мұғалім соның бәрін зерттей отырып, сөздердегі дыбыстарды анық айтуға дағдыландырады. Ауыз әдебиетінің келесі түрі — жұмбақ айтқызу. Бұл баланы тапқырлыққа үйретумен қатар ойлау қабілетін кеңейтіп, оның тілін ұштауға көмектеседі. Ал, баланың сөйлеу нақышын реттеуде мақал-мәтелдерді орынды қолдану мен оның пайдасы орасан зор. Оқушылардың сыныпта және сыныптан тыс оқуда белгілі бір тақырыпты оқытқан кезде екінші бір тақырыппен сәйкестендіріп алу ыңғайлы болады. [2,456].

Бастауыш сыныпта сөйлеу мәнерін меңгертудің келесі жолы: кешенді оқыту технологиясы. Ал, оқушылар үшін: бейнетаспаны көрсету арқылы тақырыпқа шығуға болады. Тақырыпты тапқаннан кейін оқушылар алдарына мақсаттар қойып, сабақ барысында тақырыптың мазмұнын ашатын дидактикалық үлестірмелі жаттығуларды берген дұрыс. Сонымен қатар жұптық жұмыста оқушылардың бірлесіп диалог құрып, оны сахналастыру. Бұл оқушылардың бір-бірімен сөйлесу арқылы сөздік қоры мен сөйлеу дағдысын қалыптастыруын дамытады.

Сабақ барысында топтық жұмыста оқушыларға сурет бойынша ертегі құрастыру тапсырылуы мүмкін. Дәл осы уақытта оқушының сөйлеу тілі мен ойлау, қиялдау қабілеттері де дами түседі. Мұнда ой бөлісудің өзі оқушының көпшілік алдында сөйлеп, мәнерді реттеу жолдарын қалыптастырып, өзіне сенімділігін шыңдайды. Сондай-ақ, ой бөлісуде артық сөздерден аулақ болуға және тиянақты сөйлеуге дағдыланады.

Сөйлеу процесінде бастауыш сынып оқушыларының мәнерді реттеуіне қарай айтылатын сөздерден басқа дауыстың қатты болуы, сөйлеу жылдамдығы мен үзіліс, бет әлпеті, сияқты элементтер де маңызды. Өткені сөйлеу тікелей тыңдаумен байланысты. Бұл өмірде оқушылар алдымен қоршаған ортадағы адамдармен сөйлесуді үйреніп, өз ортасында ойын білдіру арқылы білім алып, ой өрісін дамытып, үшін сөйлеу шеберлігін жетілдіреді. Ал, сөйлеу мәнерінің балаға әсер етуі сыныптағы оқушылардың бірлесіп жұмыс жасауына, тақырыптарды бірігіп талқылауына, тіпті, бірлесіп шешім қабылдауына және проблемаларды шешудің маңызды саласы болып табылатынына көз жеткізеді.

Оқушылардың өз ойын жеткізуге, нақышын келтіріп сөйлеуге үйрететін әдістің бірі — «Өз ұйқасын тап». Кез келген мақал-мәтел, өлең жолдарына мысал келтіріп таптыруға болады.

«Әңгімені әрі қарай жалғастыр» әдісінде баланың ойлауы мен сөздік қорының баюына, жүйелі сөйлеуіне мүмкіндік беріледі. Балаларға арналған шығарманы өту барысында қолдануға болады.

«Бір минуттық әңгіме» тәсілі.

Оқушылар қарама-қарсы сызық бойымен қатарға тұрып, жұптық әңгіме жүргізеді. Мұнда естіген ертегілерін айтып бөлісуге мол мүмкіндік бар.

«Менің сөзім» әдісі. Сыныптағы бір оқушы бүгінгі сабақтан үйренгендерін қорытындылап айтады да басқа бір оқушының атын атайды. Сөзді сол оқушы жалғастырады. Бұл барлық оқушының сөйлеп, пікір алмасуына негіз болады.

«Суретті әңгімеле» әдісінде оқушыларды бір бөлігі берілген сурет бойынша әңгімелету, суреттегі оқиғаның басын және соңын болжату арқылы тапқызу болып есептеледі. Болжам арқылы айтылған сурет бойынша әңгіме оқушылардың өз әңгімелері тыңдалғаннан кейін толық нұсқасы оқылады. Сөйтіп, өздері құраған әңгіме мен әңгіменің шынайы сюжетін салыстырып сөйлеуді үйренеді [2,56].

Қорыта айтқанда педагогикалық ойындар технологиясы ойын түрінде ұйымдастырудың әдістері мен тәсілдерінің жиынтығы боп, сөйлеу мәнерінің дамуына қызықтырушы құрал ретінде қолданылып, баланың ауызша сөйлеу дағдысын, сөйлей білуін нақтылы сөйлеу әрекеттері арқылы жүзеге асу жағдайын белгілейді. Нәтижесінде білім мен ойын сабақта елеусіз байланысып, бала өзін еркін ұстай алады. Оқытуды сапалы ету үшін, бастауыш сынып оқушыларының сөйлеу мәнерін дамытуда жаңартылған білім мазмұнының инновациялық тенология, жаңа әдіс-әсілдерді орынды қолдана отырып, сабақтарымды түрлендіріп өтуді жалғастырып, дамытамын.

Пайдаланылған әдебиеттер:

1. Педагогикалық энциклопедия. -Алматы, 2009.

2. Сабыров Т. Болашақ мұғалімдердің дидактикалық дайындығын жетілдіру. –Алматы, 200.

Абышева Н. К.

Білім беру процесінің сапасын арттыру мақсатында Заманауи білім беру технологияларын пайдалану

(«Балдәурен» бөбекжай-бақшасы» МКҚК, СҚО, Петропавл қаласы)

Қазіргі уақытта МДҰ педагогикалық ұжымдары жұмысқа инновациялық технологияларды қарқынды енгізуде. Сондықтан мектепке дейінгі мекеме мұғалімдерінің негізгі міндеті — балалармен жұмысты ұйымдастырудың әдістері мен формаларын, жеке тұлғаны дамыту мақсатына оңтайлы сәйкес келетін инновациялық педагогикалық технологияларды таңдау. Бүгін біз инновациялық технологиялар және оларды мектепке дейінгі мекемеде тиімді пайдалану туралы сөйлесетін боламыз. Мектепке дейінгі білім берудегі заманауи педагогикалық технологиялар мектепке дейінгі білім берудің мемлекеттік стандарттарын іске асыруға бағытталған. Алдымен «технология» терминінің өзі нені білдіретінін еске түсірейік.

Технология-бұл кез-келген бизнесте, шеберлікте, өнерде қолданылатын әдістердің жиынтығы (түсіндірме сөздік).

Педагогикалық технология-бұл формалардың, әдістердің, әдістердің, оқыту әдістерінің, тәрбие құралдарының арнайы жиынтығы мен орналасуын анықтайтын психологиялық — педагогикалық көзқарастардың жиынтығы; бұл педагогикалық процестің ұйымдастырушылық-әдістемелік құралы (Б. Т. Лихачев).

Қазіргі білім беру технологияларының қатарына мыналар жатады:

* Денсаулық сақтау технологиялары;

* жобалау қызметінің технологиялары

* зерттеу қызметінің технологиясы

* ақпараттық-коммуникациялық технологиялар;

* тұлғаға бағытталған технологиялар;

* мектепке дейінгі және тәрбиеші портфолиосының технологиясы

* ойын технологиясы

* «ТРИЗ» технологиясы және т. б.

1. Денсаулық сақтау технологиялары

2. Жобалау қызметінің технологиялары

3. Зерттеу қызметінің технологиясы

4. Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар

5. Жеке бастың гигиенасы технология

6. Ойын технологиясы

Сіздердің назарларыңызға бүгінгі күні бізде бар жаңа нәрселерді ұсынамын. Бұл кинетикалық құм, 3D қамыр және Диенеш блоктары.

Кинетикалық құм-қалыптау Құмы. Кинетикалық-бұл Швеция ғалымдары жасаған, баламен ойнауға арналған инновациялық материал. Барлық жаңа қасиеттер заттың ерекше құрамымен қамтамасыз етіледі.

Кинетикалық құм 98% құмнан және 2% полимерден тұрады. Бұл құмның пішінін дәстүрлі құмға қарағанда әлдеқайда жеңіл ұстауға мүмкіндік береді бұл жас балаларда ғана емес, ересектерде де жағымды эмоциялар тудыратын көркем шығармашылық. Қарым-қатынасқа көмектеседі. Апатияны жояды, осылайша белсенді өмірді дамытуға көмектеседі. Кинетикалық құм балада шығармашылықты ашады, қолдар мен саусақтардың моторикасын дамытады. Құм релаксацияға, стрессті жеңілдетуге, қиялды ашуға көмектеседі. Бұл баланың көңілін көтерудің тамаша мүмкіндігі, және оны ғана емес, сонымен бірге өзіңізді де демалуға болады.

3D қамыр-модельдеуге арналған қамыр өте жақсы созылады, пішінін сақтайды, бетіне жабыспайды және кірленбейді. Жинақта 5 ашық түсті пластилин, материалды айналдыруға арналған роликтер, кескіштер, қалыптар және жылжымалы дөңгелектері бар көлікті жасауға арналған негіз бар. Балалар өз заттарын соқыр ете алады немесе нұсқаулар мен трафареттерді қолдана алады. Сіз қысуға және созуға, әртүрлі пішінге келтіруге және әртүрлі консистенцияға жеткізуге болады; балаларда қиялды дамытады; масса кинетикалық құмның қасиеттерімен үйлесетін заманауи пластилиннің серпімділігіне ие; Иіссіз, иіссіз, созылатын және ыдырайтын пластикалық, жанасуға жағымды.

Диенеш Блоктары. Осы технологияның авторы Золтан Диенеш-Венгр профессоры, "Жаңа математика «балаларды оқытудың авторлық әдістемесін жасаушы, оған сәйкес балалар ойындар арқылы күрделі логикалық және математикалық ұғымдар мен жүйелерді меңгереді. Бұл технологияны қолдану келесі мәселелерді шешуге мүмкіндік береді: нысандардың пішінімен, түсімен, өлшемімен, қалыңдығымен, шама ұғымымен таныстыру. Математикалық ұғымдар туралы идеяларды қалыптастыру (алгоритм, ақпаратты кодтау және декодтау). Балаларда логикалық ойлауды, комбинаториканы, аналитикалық қабілеттерді дамытуға ықпал ету, болашақта балаларға логикалық есептерді шеше білу үшін қажетті бастапқы дағдыларды қалыптастырады. Жиын идеясын, жиын бойынша операцияларды, кеңістіктік көріністерді дамыту. Объектілердегі қасиеттерді анықтау, оларды атау, олардың жоқтығын барабар белгілеу, объектілерді қасиеттері бойынша жалпылау дағдыларын дамыту. Танымдық процестерді, ойлау операцияларын, шығармашылық қабілеттерін, қиялын, қиялын, модельдеу және жобалау қабілеттерін дамыту, сөйлеу әрекетімен байланысты психикалық функцияларды дамыту. Тәуелсіздікке, бастамашылыққа, мақсатқа жетуде табандылыққа, қиындықтарды жеңуге тәрбиелеу. Диенештің логикалық блоктары дегеніміз не? Бұл 48 геометриялық фигуралар жиынтығы: төрт пішін (шеңбер, шаршы, үшбұрыш, тіктөртбұрыш), үш түс, екі өлшем, қалыңдықтың екі түрі.

Әрбір мұғалім технологияны жасаушы, тіпті қарыз алумен айналысса да. Технологияны құру шығармашылықсыз мүмкін емес. Технологиялық деңгейде жұмыс істеуді үйренген мұғалім үшін әрқашан оның дамып келе жатқан күйіндегі танымдық процестің басты бағыты болады. Барлығы біздің қолымызда, сондықтан оларды қалдыруға болмайды.

Мен өз сөзімді Чарльз Диккенстің сөзімен аяқтағым келеді

Акжолов К. Б.

Қозғалмалы ойындардың мектеп жасына дейінгі балалардың физикалық даму әсері

(«Балдәурен» бөбекжай-бақшасы» МКҚК, СҚО, Петропавл қаласы)

Қозғалмалы ойындардың балалардың дамуына әсерін зерттеудің өзектілігі мектеп жасына дейінгі балаларда өмірлік маңызды базалық, локомотивтік дағдыларды қалыптасады, қозғалыс тәжірибесінің негізі құрылады, оның элементтерінен кейін барлық қозғалыс белсенділігі қалыптасады.

Қалыпты дамып келе жатқан бала туылғаннан бастап қозғалысқа ұмтылады. Балалар әдетте ойындарда үлкен қозғалыс қажеттілігін қанағаттандыруға тырысады. Олар үшін ойнау, ең алдымен, қозғалу, әрекет ету. П. Ф. Лесгафт, Е. А. Покровский, К. Д. Ушинский және т. б. сияқты отандық мұғалімдердің айтуынша, ашық ойындар дене тәрбиесінің ең тиімді құралы болып табылады.

Қозғалмалы ойындардың жетілдірудің таптырмас құралы болып табылады; оларды дамыта отырып, жылдамдықты, төзімділікті, қимылдарды үйлестіруді қалыптастыруға ықпал етеді. Көптеген қозғалыстар тыныс алуды, қан айналымын және метаболизм процестерін белсендіреді. Бұл өз кезегінде психикалық белсенділікке пайдалы әсер етеді. Қозғалмалы ойындардың баланың ақыл-ой тәрбиесіндегі рөлі зор: балалар ережелерге сәйкес әрекет етуді, кеңістіктік терминологияны игеруді, өзгерген ойын жағдайында саналы түрде әрекет етуді және қоршаған әлемді тануды үйренеді. Ойын барысында есте сақтау, идеялар белсендіріледі, ойлау, қиял дамиды. Балалар ойынның мағынасын игереді, ережелерді есте сақтайды, таңдалған рөлге сәйкес әрекет етуді үйренеді, қолда бар моториканы шығармашылықпен қолданады, өз әрекеттері мен жолдастарының әрекеттерін талдауға үйренеді. Қозғалмалы ойындардың адамгершілік тәрбиесі үшін де үлкен маңызға ие. Балалар ұжымда әрекет етуге, жалпы талаптарға бағынуға үйренеді. Балалар ойын ережелерін заң ретінде қабылдайды және оларды саналы түрде орындау ерік-жігерді қалыптастырады, байсалдылықты, шыдамдылықты, өз іс-әрекеттерін, мінез-құлқын бақылау қабілетін дамытады.

Мәліметтерге сәйкес, мектеп жасына дейінгі балалардың 30% — дан 40% — на дейін моториканың даму деңгейі төмен. Мұның себептері қазіргі өмір салтында жатыр. Психологтар, педагогтар, дәрігерлер балалар мекемелері үшін жалпы тенденцияны атап өтеді — балалардың қозғалыс белсенділігінің төмендеуі (Ю. Ф. Змановский, М. А. Рунова, с. Б. Шарманова, А. и. Федоров), ал мектеп жасына дейінгі бала үшін қозғалыстың жоғалуы-денсаулықтың, дамудың, білімнің жоғалуы. Мектепке дейінгі мекемелердегі балаларды тәрбиелеу және оқыту бағдарламасында денсаулық мәселесі бірінші орында тұрғаны кездейсоқ емес.

Ұстаздық және психологиялық әдебиеттерді терең талдау көрсеткендей, қозғалмалы ойындардың этникалық және басқа да ерекшеліктермен байланысты алуан түрлілікке қарамастан, ойыншылардың қоршаған ортамен қарым-қатынасы және шындықты білу сияқты осы қызмет түріне тән жалпы сипаттамаларды көрсетеді. Қозғалмалы ойындардың барысында балалар физикалық қасиеттерді дамытады, мысалы: жылдамдық, ептілік, төзімділік, икемділік, күш. Ойын барысында: есте сақтау, идеялар белсендіріледі, ойлау, қиял дамиды.

Ашық ойындар әртүрлі критерийлер бойынша кеңінен жіктеледі:

— жасы бойынша (кіші, орта және үлкен мектеп жасына дейінгі балалар үшін немесе балабақшаның жас тобына сәйкес);

— мазмұны бойынша (қарапайым, қарапайым, ережелермен күрделі және жартылай спорттық ойындарға дейін);

— қозғалыстардың басым түрі бойынша (жүгіру, секіру, өрмелеу және жорғалау, домалау, лақтыру және аулау, лақтыру ойындары);

— физикалық қасиеттер (ептілікті, жылдамдықты, күшті, төзімділікті, икемділікті дамытуға арналған ойындар);

— спорт түрлері бойынша ойындар (баскетбол, бадминтон, футбол, хоккейге апаратын ойындар; шаңғы және шаңғымен, суда, шанамен және шанамен, жергілікті жерде ойындар);

— ойыншылардың қарым-қатынасына байланысты (қарсыласпен және жанасусыз ойындармен);

— сюжет бойынша (сюжеттік және сюжеттік емес);

— ұйымдастыру нысаны бойынша (дене шынықтыру, белсенді демалыс, дене шынықтыру-сауықтыру жұмыстары үшін);

— ұтқырлық (шағын, орташа және үлкен ұтқырлық — қарқындылық);

— маусым бойынша (жазғы және қысқы);

— сабақ орны бойынша іс-шаралар (спорт залы, спорт алаңы үшін; жергілікті жер, үй-жайлар үшін);

— ойыншыларды ұйымдастыру әдісі бойынша: командалық және командалық емес (командаларға, ойындарға-эстафеталарға бөлінген).

Мектепке дейінгі жаста балалардың ойын әрекетінің сипаты өзгереді. Олар ашық ойынның нәтижесіне қызығушылық таныта бастайды, олар өз сезімдерін, тілектерін білдіруге, жоспарларын жүзеге асыруға, жинақталған моторлық және әлеуметтік тәжірибені қиял мен мінез-құлықта шығармашылықпен көрсетуге тырысады. Дегенмен, еліктеу мен еліктеу маңызды рөл атқарады. Мектеп жасына дейінгі балалардың қозғалыс белсенділігін дамытуда ашық ойындар үлкен маңызға ие. Сауықтыру, тәрбие және білім беру міндеттерін кешенді түрде шешу керек, тек осы жағдайда әрбір ашық ойын балалардың жан-жақты дене тәрбиесінің тиімді құралы болады.

Ашық ойын-бұл баланың қоршаған әлем туралы білімі мен идеяларын толықтырудың, ойлауды, құнды моральдық-еріктік және физикалық қасиеттерді дамытудың таптырмас құралы. Алайда, ашық ойындарды өткізу кезінде олардың ерекшеліктеріне байланысты, ең алдымен, дене тәрбиесінің міндеттері шешілетінін есте ұстаған жөн. Осылайша, қазіргі уақытта моториканың даму деңгейі төмен деңгейде екенін байқауға болады, оны мектепке дейінгі мекемеде дене тәрбиесіне қойылатын заманауи талаптарға қанағаттандыру мүмкін емес. Сондықтан моториканы тәрбиелеу мәселесі өте өзекті және одан әрі жетілдіруді қажет етеді. Мектеп жасына дейінгі балалардың моторикасын дамыту мәселесін дұрыс шешу тек әртүрлі әдістемелік әдістер мен құралдарды қолдануға байланысты емес ашық ойындарда физикалық жаттығуларға аз уақыт бөлінеді.

Әдебиеттер тізімі:

1. Бауэр, О. П. ашық ойындар / / мектеп жасына дейінгі балалардың дене шынықтыру теориясы мен әдістемесі: студенттерге арналған оқу құралы / О.П.Бауэр; ред. С. О. Филиппова, г. н. Пономарева. — Санкт-Петербург.: ВВМ, 2004. — Б. 331—332.

2. Вавилова, Е. Н. мектеп жасына дейінгі балалардың ептілігін, күшін, төзімділігін дамыту: балабақша тәрбиешісіне арналған нұсқаулық / Е. Н. Вавилова. — М.: Ағарту, 1981. — 96 б.

3. Ковалевский, А.К. мектеп жасына дейінгі балалардың моторлық дамуын байыту: Дисс. канд. пед. ғылымдар / А. К. Ковалевский. — - Екатеринбург: упу, 2007. — 138 б.

4. Миронова, р. м. балалардың белсенділігін дамытудағы ойын: кітап. мұғалім үшін / Р. М. Миронова. — - Минск: Нар асвета, 1989. — 176 б.

Акжолов К. Б.

Қозғалмалы қазақ ұлттық ойындар бала-бақшада

(«Балдәурен» бөбекжай-бақшасы» МКҚК, СҚО, Петропавл қаласы)

Халық ойындары дегеніміз не?

Халық ойындары-ежелгі дәуірден бастау алатын, этникалық дәстүрлерге негізделген (дөңгелек билер, халық ойыншықтарын манипуляциялау және т.б.). Бұл дәстүрлер жас ұрпаққа жалпыадамзаттық құндылықтарды игеруге көмектесетін даналық көзі болып табылады. Балабақшалардың Бүкілресейлік бағдарламасының бөлімінде «орыс дәстүрлі мәдениетіне кіріспе» ұсыныстарының жиынтығы бар, бұл балаларда Отанға деген құрмет пен өз халқына деген адалдықты тәрбиелеуді білдіреді. Халықтық ойын-бұл тапсырманы орындаудың ең жақсы тәсілдерінің бірі.

Қозғалмалы ұлттық ойындар мектеп жасына дейінгі балалардың дүниеге келген жерін және тұрып жатқан жерлерге деген қарым-қатынасын, олардың сұлулығын көру және түсіну қабілетін көбірек білуге деген ұмтылыс эмоционалды позицияны дамытады, балалардың қоршап тұрған адамдарға мүмкіндігінше көмек беруге қалыптастырады.

Қозғалмалы ұлттық ойындар мектеп жасына дейінгі балалардың қозғалыс белсенділігін арттырады, жалпы төзімділік: қызығушылық пен сүйіспеншілікке тәрбиелейді. Қозғалыс белсенділігі — салауатты өмір салтына әсер ететі.

Қозғалмалы ұлттық ойындар, ұлттық дәстүрлерді сақтау, баланың ұлттық санасын қалыптастыру. Балабақша әр ұлт халқының мәдениеті арқылы балаларды жан-жақты дамыту мәселелерін шеше отырып, әр ұлт халқының ойындары арқылы тәрбиелеу.

Халық ойындарымен жұмыс істеудің мақсаттары, міндеттері мен принциптері. Білім беру процесінде халықтық ойындарды дұрыс пайдалану үшін сіз осы Қызмет түрінің мақсаттарын нақты көрсетуіңіз керек:

— Мәдени шекараларды кеңейту.

— Баланың ақыл-ой әрекетін белсендіру.

— Есте сақтау, сөйлеу, қиялды дамыту.

Өз халқының мәдени мұрасына ұқыпты қарауға тәрбиелеу.

Осы теориялық негізді жүзеге асыру үшін келесі әдістемелік міндеттерді орындау қажет:

— балалардың әртүрлі этностардың халықтық мәдениетіне (орыс, башқұрт, қырым-татар және т. б.), өз халқының тарихына, дәстүрлеріне деген қызығушылығын ояту;

— фольклорлық шығармалардың көмегімен балалардың танымдық қабілеттерін дамыту (лақаплич, ертегілер, есептегіштер және т. б.);

— әр түрлі көркем образдардың көмегімен эстетикалық сипаттағы сезімдерді дамыту;

бірлескен қызметте серіктестік сезімін тәрбиелеу.

Қойылған міндеттерді іске асыруға тәрбие мен оқыту процесіне ойындарды енгізудің мынадай қағидаттарын сақтау көмектеседі:

Көрнекілік

Тапсырмалар:

1. Есте сақтаудың әртүрлі түрлерін дамыту.

2. Баланың қарым-қатынас дағдылары мен эмоционалдық саласын дамыту.

3. Ойын арқылы ойлау операцияларын дамыту.

4. Қиялды дамыту.

5. Ойын арқылы эмоционалды шиеленісті жеңілдетуге үйрету.

Қазақ ұлттық ойындары

Асықтардың негізгі түрлері:

Асықтардың көптеген түрлері бар. Міне, олардың ең көп тарағандары:

— Кеней, кентай-ұсақ Асық қой немесе ешкі.

— «Кішкентай» сөзімен үндес-кішкентай.

— Сақа-биток, ең басты, ең ірі және ауыр асық.

— Көбінесе ірі қошқардың немесе арқардың сүйегі.

— Ешкімер-асық Қозы. Әдетте ең кішкентай және жеңіл.

— Қойлақ-асық қошқар. Асықтың ең көп таралған түрі.

— Құлжаз-асық еркек арқар.

— Топай, сомпай-асық сиырлар.

— Шүкейт-асық газелі.

Сондай — ақ, асықтар сыртқы түрі бойынша бөлінеді: ескі, тозған асықтар; ет кесектері қалған жаңа асықтар; кәдімгі «қатардағы» асықтар; басты битки-сақа және т.б. әр асықтың өзіндік құндылығы бар. Мәселен, бір жаңа асық үшін екі қатардағы асық, ал бір сақа үшін — екі жаңа асық алуға болады. Құлжаз үшін кейде үш асық берілді. Басты асық-сақа ең жоғары бағаға ие. Сақа әдетте қайнатылмаған буындардан алынады, өйткені пісіру процесінде сүйек массасын жоғалтады, бұл соққы күшіне нашар әсер етеді. Ал тұрақтылық үшін сақа қорғасынмен құйылады (немесе мыс сыммен байланған). Ежелгі уақытта артықшылықты хан және Сұлтан балаларының арасында сақа тіпті алтынға толған. «Алтын сақа» (Алтын сақа) қазақ халық ертегісінде бұл асықтың құндылығы жақсы жеткізілген. Ол үшін бала зұлым сиқыршының қолынан өле жаздайды.

Асықтардың негізгі ережелері

Сүйектің төрт бетіне сәйкес келетін асықтардың 4 негізгі позициясы бар:

1) Алшы-асықтың ойыс беті жоғары қарайтын шеттердің біріндегі асықтың орны. Бірінші маңызды позиция.

2) Таике-алшаға қарама-қарсы позиция. Асықтың тегіс беті жоғары қарайды. Екінші маңызды позиция.

3) Бүк-асықтың тегіс орналасуы, оның дөңес жағы жоғары қарайды. Үшінші маңызды позиция.

4) Шік-асықтың тегіс орналасуы, онда ойыс жағы жоғары қарайды. Төртінші маңызды позиция.

Үш қосымша позиция: омпы — асықтың тік күйі, оның астында өткір «мүйіздер» жатыр, шоңқай — омпаға қарама-қарсы позиция, ал қынжы (немесе жантай) сирек кездесетін позициясы-асық өткір қырында тепе-теңдік сақтайтын позиция.

«Асық ату» ату ойынының алаңы

3—6 жас балаларға арналған

Шеңбердің диаметірі: 4м, ішкі 1-ші сызық 1 метір, 2-сі 1,5 метір, 3-ші 1 метір. Дәл ортасындағы сызықтан шеңбер сыртындағы 2-ші сызыққа дейін 2 м, 1-ші сызыққа дейін 4 м.

Мақсаты: балалардың қазақ халқының тарихи-мәдени мұрасына деген құрметін қалыптастыру, сондай-ақ балалардың ептілік пен дәлдікке үйрететін Қазақ ұлттық ойындарын білуге деген қызығушылығын арттыру.

Ойын ережесі:

Ойынның мәні келесідей. 5 немесе 10 адам ойнайды. 20—30 данадан тұратын қой асығы сүйектері жиналады. Бір асық тас қызыл түске боялған (Хан) — деп аталады. Жеребе тасталады, кімге бастау керек. Бірінші ойыншы асық тастарды шағын қапшықтан алып шығады. Шеңбер ішіндегі 1,5 метірлік сызық үстіне 20—30 дана асық тас сүйегін тізіп ұойады, екі асық тас арасы 2 см болады. Алғашқы болып лақтыратын бала бірінші 4 метір қашықтықта лақтырады. Лақтырған бала тигізген жағдайда 2 метір қашықтықтан әрі қарай ойынды жалғастырады.

Алтынбалта А. А.

Ағылшын тілі сабақтарында ақпараттық технологияларды қолдану

(М.Х.Дулати атындағы Тараз өңірлік университеті, Тараз қ.)

Бұл мақалада ағылшын тілі сабағында ақпараттық технологияны қолданудың маңыздылығы қарастырылған. Ақпараттық технологияларды ағылшын тілін оқыту үдерісінде пайдалану оқушылардың жан-жақты білім алуына жол ашып, мемлекетіміздің үш тұғырлы тіл саясатына сай жақсы, жан-жақты дамыған оқушы иесі ретінде танылуларына негіз бола алады. Ақпараттық білім беру технологияларын оқыту үдерісінде тиімді пайдалану, өз кезегінде, ағылшын тілін оқытудың қарқынын арттыруға бейнелік және теориялық ойлауын дамытуға, оқушылардың ақпараттық қоғамның жағдайларына бейімделуіне ықпал етеді. Ақпараттық технологияларды қолданудың негізгі бағыттары электронды оқулықтар мен интернет технологиясын пайдалану болып табылады, сонымен қатар дүниежүзілік интернет желісі оқушылардың білім өрісін кеңейтуге ықпал етеді.

Түйін сөздер: ақпараттық технология, ағылшын тілі, интернет, электронды оқулық, көрнекілік құралдар, компьютер, коммуникативтік технология.

Қазақстан Республикасының «Білім беру туралы» Заңында еліміздің білім беру жүйесінің басты міндеттері атап көрсетілген. Соның бірі: «Білім беру жүйесін ақпараттандыру, оқытудың жаңа технологиясын енгізу, халықаралық коммуникациялық желілерге шығу» делінген. Бұл міндеттерді шешу үшін, нәтижеге бағытталған білім берудің жаңа жүйесіне көшу үшін әр мұғалім, жеке тұлға күнделікті ізденіс арқылы барлық жаңалықтар мен өзгерістерге батыл жол ашарлық жаңа тәжірибеге, жаңа ақпараттық технологияларға, әлеуметтік, тұлғалық және жеке құзыреттіктерге ие болуы тиіс. Бұл талаптар күнделікті әдістемелік жұмыстың жүйелі түрде ұйымдастырылуы негізінде жүзеге асырылады [2].

Білім беру саласында түрлі технологиялар енгізілуде, бірақ олардың ішінен қажеттісін таңдап, сабақтың әр кезеңінде тиімді қолдану — басты талап. Мәселе технологияларды кеңінен пайдалану емес, мәселе — тұлғаны нәтижеге бағыттай білім беруде. Қазіргі таңда, көрнекілік әдісі мен техникалық құралдарды қолдану әдісін ақпараттық — коммуникативтік технологияның бір өзі атқара алады.

Ақпараттық технология — ақпараттарды жинау, сақтау және өңдеу үшін бір технологиялық тізбекте біріктірілген әдістер мен өндірістік және бағдарламалық — технологиялық құралдардың жиынтығы.

Ағылшын тілі сабағында компьютерді қолдану мәтіндер мен ақпаратты білуге жол ашады. Тіпті нашар оқитын оқушылардың өзі компьютермен жұмыс істеуге қызығады, өйткені кейбір жағдайларда компьютер білмеген жерін көрсетіп, көмекке келеді.

Қазақстан Республикасының мемлекетаралық тілі — ағылшын тілін жаңа технологиялар арқылы оқыту ісі күннен — күнге өзекті болып келеді. Тілді ақпараттық — коммуникативтік технология арқылы оқыту — тіл үйренушінің өз бетімен тіл үйрену қабілеттерін жетілдіруіне игі ықпал ететін тиімді жүйе болып табылады.

Ағылшын тілі — қазіргі заманның талабына сай, қоғамның әлеуметтік-экономикалық, ғылыми-техникалық және мәдениет дамуының қайнар көзі. Қазір шет тілін оқыту әдістемесінің деңгейі жоғары. Тілді оқытуда интерактивтік тәсіл, ойындар, екеуаралық пікірталастар, сонымен бірге ақпараттық технология, интернет, компьютер қолданылуда [3].

Оқытудың ақпараттық технологиясы — бұл ақпаратпен жұмыс жасау үшін арнайы тәсілдер, педагогикалық технологиялар, бағдарламалық және

Ағылшын тілді оқытуда жаңа технологияларды, техникалық құралдарды сабақта жан-жақты қолдану, оқытушының көптеген қиындаған қызметтерін жеңілдетіп, осы іскерліктің ұстанымды жаңа тәсілдерің пайда болуына мүмкіндік туғызады. Осындай жаңа жолдардың біріне ақпараттық оқыту жүйесіндегі комьютерлік бағдарламалардың түрлері арқылы тіл сабақтарының лексика бөлімін меңгертуде ақпараттық технологиялардың талатын орны зор. Интернет арқылы оқушы грамматикалық, лексикалық, фонетикалық жаттығулар, оқуға және грамматикаға арналған тесттерімен жұмыс істей алады.

Компьютерлік оқыту бағдарламаларының қай қайсы болмасын өз мазмұнынан грамматикалық құрылымның жұмыстарын қамтиды.

Білім беру жүйесіндегі ақпаратық технологияның мүмкіндіктері:

— Әрбір адамға білім алудың өзіне тиімді жолын таңдауға мүмкіндік беретін білім берудің ашық жүйесін орнықтыруға;

— Білім алудың техникасын түбірімен өзгертуге;

— Оқыту үрдісінде оқушылардың танымдық іс-әрекетін тиімді ұйымдастыру;

— Электрондық білім беру пайдалану арқылы даралап оқытуға.

— Ақпараттық коммуникациялық технологияларды пайдаланудың тиімділігі;

— Мультимедиялық мүмкіндіктерді қолдау (музыкалық немесе дикторлық дайындау, анимация бейне-клиптер, слайд-шоу).

— Жүйенің басқару құрылымы-оқытушы өз ойын, көзқарасы, өз кезегіндегі материалдық ұсынылымын, әр түрлі аудиторияға бірғана оқу мәліметтерін ұсынуға мүмкіндік алады.

— Білімді бақылау арқылы нәтиже алу, бағалау.

Сонымен қатар оқушылар интелектуалдық, шығармашылық және коммуникативтік істерін дамыта алады, оқушының оқу белсенділігі артады, сабақтың негізгі кезеңдерінің бәрінде оқушыларға шығармашылық жұмысты ұсынуға болады.

Ақпараттық технологияларды пайдалану арқылы дамыта оқыту, дара тұлғаға бағыттап, оқыту мақсаттарын жүзеге асыра отырып, оқу-тәрбие үрдісінің барлық деңгейлерінің тиімділігі мен сапасын жоғарылату — бүгінгі күннің басты талабы.

Ағылшын тілді оқытуда жаңа технологияларды, техникалық құралдарды сабақта жан — жақты қолдану, мұғалімнің көптеген қиындаған қызметтерін жеңілдетіп, осы іскерліктің ұстанымды жаңа тәсілдерінің пайда болуына мүмкіндік туғызады. Осындай жаңа жолдардың біріне ақпараттық оқыту жүйесіндегі компьютерлік бағдарламалардың түрлері арқылы тіл үйретуді жатқызуға болады.

Елімізде білім беру саласында жаңа ақпараттық технологияларды қолдану басты мақсат болып отыр. Ол тек қана техникалық құрал емес, сонымен бірге жаңа ақпараттық, коммуникациялық технология және білім беру жүйесіндегі сабақ берудің жаңаша әдісі болып отыр [6].

Ағылшын тілі сабағында компьютерді, мультимедиялық және электрондық оқулықтарды және интерактивті тақтаны пайдаланғанда:

• лексиканы оқып үйретеді;

• сөйлеу ырғағын;

• диалог, монолог және рөлдік ойындарды;

• хат жазуға үйретеді;

• грамматикалық құрылымдарды түсіндіріп, оқушылардың есінде сақтауға көмектеседі.

Жаңа ақпараттық құралдарды ағылшын тілі сабағында қолданғанда күтілетін нәтижелер:

• үлгерімі төмен оқушыларға көмектеседі;

• оқушыларың сабаққа деген қызығушылығын арттырады;

• сабақта пайдаланылатын көрнекіліктердің санын арттырады;

• оқушылардың шығармашылығын арттырады;

• оқушыларды жеке жұмыс істеуге үйретеді;

• грамматикалық құрылымдарды оңай түсінуге көмектеседі;

• оқушылардың есте сақтау, есту, көру, сөйлеу, ойлау қабілеттерін дамытады;

• пікірталас, талдау, анализ жасау мүмкіндіктерін арттырады [7].

Көбіне мен ағылшын пәнінде компьютерді жаңа сабақ түсіндіргенде, грамматикалық құрылымдарды өткенде және қорытынды сабақта қолданамын.

Ағылшын тілін оқытуда ақпараттық технология құралдарын қолданудың басты мақсаты — оқушыларға ағылшын тілінде қарым-қатынас жасауды базалық деңгейде игерту. Осыған сәйкес оқыту мазмұнына қарапайым коммуникативтік біліктілікті, қажетті жағдайда ауызша және жазбаша (сөз, тыңдап түсіну, оқу, жазу) өзара мәдени қарым-қатынас процессінде қолдана алу қабілеттілігі мен дайындығын қалыптастыруды қамтамасыз ететін тілдік, сөздік, әлеуметтік-мәдени білім, білік дағдылар енеді [8].

Пайдаланылған әдебиеттер:

— С. Шолпанбай Білім беру жүйесінде жаңа технологияларды пайдалану заман талабы. Мектептегі шет тілі, 2010ж. №3

— Білім заңы. Алматы, 2007 ж.

— А. Иманбаева, Оқу-тәрбие үрдісін ақпараттандыру ділгірлігі. Қазақстан мектебі, 2000ж. №2

— «Инновациялық педагогикалық технологияларды қолдану тетіктері». Қазақстан мектебі. 2006ж. №4

— Г.Ә.Мусаева, Ақпараттық технологияны оқушылардың ағылшын тіліне деген қызығушылығын арттыру құралы ретінде қолдану. Мектептегі технология, 2010ж. №5

— Г.Т.Жаримбетова, Интерактивті тақтада жұмыс жасау мүмкіндіктері. Мектептегі технология, 2008ж. №9

— Г. Исаева, Шет тілі сабағында инновациялық технологияларды қолданудың кейбір ерекшеліктері. «Жаңа тұрпатты мұғалім дайындаудың өзекті мәселелері» атты республикалық ғылыми конференцияның материалдары. Мектептегі шет тілі, 2011ж. №3

— Г. Байтилеуова, «Ақпараттық технологиялардың тиімділігі». Қазақстан мектебі. 2008 ж. №6

Альжанова А. К., Бегалина Ж. К.

Развитие логических навыков у детей при применений игр Воскобовича

(ГККП «Ясли-сад «Балдаурен», г. Петропавловск)

В современной педагогической деятельности игры Вячеслава Владимировича Воскобовича для дошкольников применяются для проведения учебной деятельности. Педагоги не особо обращали на них внимание. По образованию Воскобович является инженером-физиком, но при этом стал автором нескольких десятков популярных развивающих игр.

На протяжении долгого времени одаренный специалист полностью отдавал себя воспитанию собственных сыновей, поэтому и начал самостоятельно изобретать для них увлекательные игры. Играя и практикуясь с собственными детьми приобретая мастерство и неоценимый опыт. В дальнейшем В. В. Воскобович поделился своим опытом и создал целую серию увлекательных и развивающих игр. Сегодня эти игры можно приобрести в свободной продаже или даже попробовать сделать своими руками.

Стимулировать развитие ребенка можно с развивающих игр Воскобовича. Это уникальный комплекс разноплановых игровых пособий, направлен на обучение ребенка основным знаниям в рамках игрового пространства.

В чем же заключается суть технологии В. В. Воскобовича?

В ходе игры и в процессе практических упражнений ребенок приобретает необходимые навыки, а также практику. Закладываются основные данные о теории. Активно играя по методике, Воскобовича удается развить личность во всех направлениях интеллект и талант. Большинство заданий, придуманных Воскобовичем, требуют именно проявления креативности, а также воображения. Основное направление игр В. В. Воскобовича связанно с решение проблем, и дефицитом внимания. Большинству детей очень сложно сосредотачиваться.

Во время игры происходит тренировка наблюдательности, активируется исследовательский интерес. Дети учатся смотреть на простые вещи, но при этом благодаря своему воображению и гибкости, придавать им необычные и оригинальные значения. Развитие логического мышления, математических навыков, речи, а также мелкой моторики.

Соответственно данная технология направлена сразу же на несколько аспектов развития ребенка, что является оптимальным при использовании игровых методик в дошкольном образовательном учреждении.

Игры полностью готовы для практического применения, не зависимо от возраста детей. Я неоднократно применяю технологию В. В. Воскобовича при проведении организованной деятельности.

Регулярное и систематическое применение игр, положительно сказываются на развитии ребенка. Благодаря таким играм дети демонстрируют лучшие навыки и умения. Они намного лучше анализируют информацию, сравнивают, считают и читают.

Как я провожу занятия.

Перед тем, как начать упражнение, я стараюсь внимательно изучить инструкцию, которая прилагается к каждой игре.

При применений игр на практике необходимо следовать нескольким этапам: При подготовке к организованной деятельности необходимо познакомить ребенка с персонажами, которые будут представлены в ходе игры, чтобы заинтересовать детей, стоит рассказать о главных героях увлекательные истории, ответить на вопросы, которые могут появиться у играющих

Следует учитывать уровень сложности игры в зависимости от возраста детей.

Выполняя небольшие задания, дать возможность усваивать игровые приемы и при этом дети приобретают необходимые навыки. Огромное значение необходимо уделять развитию речи

Поэтому следует всегда следить чтобы ребенок выражал свои эмоции словами. Комментируя все свои действия и предлагать различные варианты выполнения заданий. Не стоит ограничивать их фантазию

Качественная реализация развивающих игр Воскобовича В. В. невозможна без определения уровня знаний детей.

Я провела первичную диагностику, которая показала, что умственная активность составляет — 25%, уровень логического мышления — 30% интеллектуальные и познавательные способности — 25%.

После первичной диагностики, чтобы реализовать свою цель я определила следующие задачи:

1. Развивать познавательные, интеллектуальные способности детей.

2. Повышать умственную активность: мышление, память, внимание, воображение.

3. Развивать сенсорные способности восприятия цвета и формы.

4. Тренировать мелкую моторику рук, тактильно-осязательных анализаторов.

5. Создавать игровую ситуацию, развивать любознательность.

Приобретя несколько игр, продемонстрировав их на родительском собрании, заинтересовала родителей своих воспитанников. И вот с начала учебного года в нашей группе мы стали использовать в работе развивающие игры Воскобовича. У нас сейчас вторая младшая группа, но так как мы только первый год используем новую технологию, то мы сейчас на первом этапе. Нельзя сразу переходить на второй этап, минуя первый.

Мы используем игры: «Квадрат Воскобовича (двухцветный), «Прозрачный квадрат», «Фонарики», «Лепестки», «Чудо — Цветики». Эти игры являются яркими, красочными и состоят из большого количества достаточно простых игровых заданий и упражнений. На данном этапе особая роль в организации игровой познавательной деятельности отводится взрослому. Он знакомит детей с персонажами сказок и образной терминологией, подбирает игровые задания в зависимости от возможностей и интересов ребенка, играет и занимается вместе с ними. Использование развивающих игр Воскобовича В. В. в педагогическом процессе позволяет перейти от привычных занятий с детьми к познавательной игровой деятельности.

Текущая диагностика показала, что пространственное воображение увеличилось на 25%, повысилась умственная способность на 35%. Логическое мышление возросло на 30%, сенсорные познавательные способности на 35%.

Лучше всего у детей развивается понятливость, умение анализировать, сравнивать, сопоставлять. Например, дети легко различают и называют желтый, красный, синий, не путают зеленый, фиолетовый, голубой, оранжевый и другие цвета, знают геометрические фигуры. Это результат развивающей игры, которая соединяет интеллектуальную деятельность и возможность получить результат.

Уверена, что идея развития детей в игре, посредством технологии «Сказочные лабиринты игры», заинтересует и моих коллег, что позволит нам добиться высоких результатов в обучении воспитанников, организации развивающей среды и достигнуть оптимальных результатов в педагогическом процессе.

Используемая литература

1. Ханс Горг Мелхорн «Гениями не рождаются», Москва, «Провещение», 1989

2. Инна Светлова «Повышаем интеллект»

3. В. В. Воскобович, Т. Г. Харько, Т. И. Балацкая, «Игровая технология интеллектуально-творческого развития детей» С. -П.: ООО РИВ, 2003.

Аманша А. А., Тулеубаев Ж.

ПРИМЕНЕНИЕ ЭФФЕКТИВНЫХ ТЕХНОЛОГИИ В ПРОИЗВОДСТВЕННОМ ОБУЧЕНИИ

(«М.Х.Дулати атындағы ТарӨУ», Тараз қ.)

Барлық уақытта адам денсаулығы ең маңызды құндылықтардың бірі болып келді, өйткені адам қызметінің барлық салалары, өмір сүрудің жайлылығы денсаулыққа байланысты. Халықтың денсаулығы күрделі категория, интегралды көрсеткіш болып табылады және санитарлық-статистикалық көрсеткіштер кешенін қамтиды. Олардың ішінде келесі демографиялық көрсеткіштерді: туу коэффициенті, өлім-жітім, балалар өлімі, сырқаттанушылық, адамдардың физикалық даму деңгейі, орташа өмір сүру ұзақтығы және т.б. атап өтуге болады [1].

Зерттеудің мақсаты энергетикалық сусындардың негізгі компоненттерінің адам денсаулығына әсерін зерттеу болды. Зерттеудің негізгі әдістері талдау және синтез болып табылады, жұмыс барысында жастардың аурушаңдығына, энергетикалық сусындардың құрамына және осы сусындардың негізгі компоненттеріне қатысты мәліметтер қарастырылды.

Қазіргі әлемде күрделі мәселе: қоғам үздіксіз жедел дамып келеді, адамның қызметі үнемі күрделене түсуде, Бұл адамдарды өмір салтына аз көңіл бөлуге мәжбүр етеді — адамдар отырықшы өмір салтына көшуде, яғни кең таралған компьютерлендірумен, бірнеше сағаттық демалысты құрбан етумен, ұйқы режимін өзгертумен, дұрыс тамақтану принциптерін бұзумен байланысты. Мұның бәрі медицина саласындағы ғылыми жетістіктер мен жаңалықтарға қарамастан, кез-келген жеке адамның денсаулығына, қоғамдық денсаулыққа теріс әсер етуде.

Қазақстанда және әлемде де жиі кездесетін аурулардың бірі-жүрек-қан тамырлары аурулары. Жүрек-қантамыр жүйесіне жүрек, қан тамырлары, сондай — ақ оларды толтыратын сұйық тін-қан кіреді. Жүрек-тамыр жүйесінің тағы бір компоненті-лимфа жүйесі. Дәл осы жүйе аясында адамдар үшін үлкен қауіп төндіретін әртүрлі ауруларды тудыратын көптеген бұзылулар орын алады.

Жүрек-қан тамырлары аурулары әртүрлі себептерден туындауы мүмкін: туа біткен ауытқулар, әртүрлі жаман әдеттер (алкогольді, темекі өнімдерін, есірткіні пайдалану), дұрыс тамақтанбау, отырықшы өмір салты, демалу режимінің бұзылуы т.б. сондай-ақ, мұндай аурулардың пайда болуының ең көп таралған маңызды себебі энергетикалық сусындарды қолдану болып табылады. Энергетикалық сусындар жүрек-қан тамырлары жүйесіне теріс әсер етіп қана қоймайды, сонымен қатар жүйке жүйесінің бұзылуына әкеледі. Мұндай сусындардың осындай жағымсыз әсерінің себебін анықтау үшін энергетикалық сусындардың құрамына кіретін ең көп таралған заттарды қарастырдық.

Кез келген энергетикалық сусынның құрамында кездесетін негізгі компоненті әдетте таурин мен кофеин болады. Ал, олардың көп бөлігі сахароза немесе глюкозадан тұрады. Таурин жүрек бұлшықетінің әрекетіне әсер етсе, глюкоза мен сахарозаның көп мөлшері қант диабетінің, асқазан-ішек жолдары ауруларының даму қаупін арттырады [2].

Қазіргі таңда энергетикалық сусындардың еркін сатылуына байланысты мектеп жасындағы жасөспірімдер көптеп тұтынатыны байқалады, яғни 11—15 жас арасындағы жасөспірімдердің 40%-дан астамы энергетикалық сусындарды күнделікті тұтынады. Бұл дегеніміз бұғанасы қатпаған жасөспірімдердің денсаулығына орасан зиян келіп жатыр.

Энергетикалық сусындарды аяғы ауыр әйелдерге, балаларға, жасөспірімдерге, жүрек-қан тамырлары ауруымен ауыратын адамдарға мүлдем пайдалануға болмайды. Сонымен қатар энергетикалық сусындар адамға күш-қуат береді деп ойлау да қате ұғым. Былайша айтқанда, сусын ағзаға сырттан күш-қуат әкеліп құймайды, адамның денесіндегі барын ұқсатады. Ол керісінше адамды шаршағанын өзі сезбейтін күйге ұшыратады. Нәтижесінде адам ағзасы шамадан тыс энергия жұмсап, ағзасына үлкен зақым келтіреді. Алдамшы сергектік сыйлайтын сусынның әсері шамен 2—3 сағаттан соң қайтып, адам ағзасы қатты шаршаңқы күйге ұшырайды.

Сонымен энергетикалық сусындар тұтынушылардың денсаулығына қауіп төндіреді деген қорытынды жасауға болады. Сусындардың бұл санаты жасөспірімдер үшін тартымды болып көрінуі мүмкін, бұл уақыттың жетіспеушілігімен, энергияны тез, қарапайым жолмен толтыруға деген ұмтылыспен байланысты. Алайда, жасөспірім жастардың көпшілігі энергетикалық сусындарды тұтынудың жағымсыз салдарын және мұндай сусындарды үнемі тұтыну кезінде болатын зиянның ауқымын толық түсінбеуі мүмкін.

Энергияның жетіспеушілігін шешу үшін жасөспірімдер қалыпты жұмыс және демалыс режимін, ұйқы режимін, сондай-ақ тамақтану режимін сақтау керек. Еңбек және демалыс режимі адамның жұмысына үлкен әсер етеді. Еңбек және демалыс режимі дененің жеке ерекшеліктерін, әлеуметтік факторларды ескеруі оның жұмысын жеңілдетуге мүмкіндік береді [3].

Ұйқы-бұл психикалық және физикалық стрессті жеңілдетуге мүмкіндік беретін күнделікті демалудың міндетті және толық түрі. Ұйқы кезінде дененің өмірлік белсенділігі өзгереді, қалпына келтіру процестері белсендіріледі, энергия шығыны азаяды, шамадан тыс жұмыс жойылады және жүйке жасушаларының сарқылуына жол берілмейді. Жасөспірімдер үшін 7—9 сағатқа созылатын ұйқы оңтайлы деп саналады, ал ең физиологиялық кезең- 23:00-ден 7-8-ге дейінгі кезең. Егер жасөспірім жүйелі түрде ұйқысыз болса, оның ақыл-ой қабілеті 7—15% — ға төмендейді. Сондай-ақ, толық ұйқыны қамтамасыз ететін бірқатар жағдайларды сақтау қажет: тыныштық, терезелердің қараңғылануы, таза ауа қажет [4].

Тамақтану режимі — энергияның жетіспеушілігімен байланысты мәселе-лерді шешуге мүмкіндік беретін салауатты өмір салтының тағы бір құрамдас бөлігі; уақыт өте келе тамақтанудың ұтымды бөлінуін білдіреді (әр түрлі уақыт кезеңдері қарастырылады). Рационалды тамақтануды адамның жынысын, жасын, жұмыс сипатын және басқа факторларды ескеретін физиологиялық тұрғыдан толық тамақтану жиынтығы деп атауға болады. Ақуыздар, майлар мен көмірсулардың арақатынасы сақталуы керек: ақуыз — май — көмірсулардың арақатынасы тұтынылатын тағамның тәуліктік мөлшерінің 15% — 30% — 55% (тиісінше) құрауы керек. Бұл ретте ұлдар үшін орташа тәуліктік энергия шығыны 2700 ккал, қыздар үшін — 2400 ккал екенін есте ұстаған жөн [4].

Осылайша, салауатты өмір салтының (СӨС) жоғарыда аталған барлық аспектілерін сақтай отырып, энергия тапшылығы мәселесін шешуге болады. СӨС-ның басқа компоненттері бар, бірақ олар жасөспірімдердің энергиясының болуына, оның жаңаруына аз әсер етеді. Энергетикалық сусындардың орнына, дұрыс тамақтану, еңбек, демалыс және ұйқы режимін сақтау, жүрек-қан тамырлары мен жүйке жүйесіне теріс әсер етпестен жасөспірімнің денсаулығын арттыруға мүмкіндік береді. Осы ұсыныстарды ұстану арқылы кез келген жасөспірім денсаулығын сақтай алады, бұл өте маңызды, өйткені «денсаулық» негізгі құндылықтардың бірі болып табылады.

Сондықтан, энергетикалық сусындардан бойымызды аулақ ұстап, шұбат, қымыз, айран секілді өзіміздің ұлттық сусындарымызды ғана пайдалансақ деймін.

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

1. Минникаева Н. В. Некоторые аспекты психосоматических заболеваний // Наука и образование: сборник статей Х Международной научной конференции (Белово, 15—16 мая 2014 г.). — Белово: Беловский институт (филиал) Федерального государственного бюджетного образовательного учреждения высшего образования «Кемеровский государственный университет», 2014. — С. 277—278.

2. Энергетикалық сусындардың денсаулыққа зардабы қандай? // Халық үні, 21.01.2023 [Электрондық ресурс]. — Кіру режимі: https://halyq-uni.kz/news/15035-energetikalyk-susyndardyn-densaulykk-a-zardaby-kandai-d-riger-zhauaby/. — (қаралған күні: 23.02.2023ж).

3. Халиулина В. В. Здоровье — важная составляющая трудового потенциала / В. В. Халиулина, С. В. Шабашева // Вестник КемГУ. — 2012. — №4 (52). — Т. 1. — С. 338—342.

4. Казин Э. М. Система непрерывного физического воспитания как условие адаптации, развития личности, формирования здорового образа жизни: учебное пособие / Э. М. Казин, Н. Э. Касаткина, О. Г. Красношлыкова и др. — М.: Омега-Л, 2013. — С. 177—179.

Андриевская Н. И.

Исследование эффективности применения самостоятельной деятельности посредством различных форм организации коллектива на уроках математики в начальных классах

(КГУ «Гимназия «БЭСТ», г. Петропавловск)

Сегодня образование признано одним из важнейших приоритетов долгосрочной Стратегии «Казахстан-2050». Динамичные перемены, происходящие в жизни государства, все больше ориентируется на переход к концепции непрерывного образования человека на протяжении всей его жизни. От каждого человека требуется высокий уровень профессионализма и такие деловые качества, как предприимчивость, способность ориентироваться, быстро и безошибочно принимать решения самостоятельно.

Однако, в начальной школе, большая часть знаний преподносится в готовом виде и не требует дополнительных поисковых усилий. Основной трудностью для учащихся является самостоятельный поиск информации, добывание знаний. Поэтому одним из важнейших условий повышения эффективности учебного процесса является правильная организация самостоятельной деятельности учащихся. А курс математики, изучаемый в начальных классах, помогает ученику в общем развитии.

Я поставила для себя задачу решения такой проблемы обучения: недостаточная сформированность самостоятельной деятельности учащихся начальных классов на уроках математики.

Проблема самостоятельности учащихся не является новой. Этому вопросу отводили исключительную роль учёные всех времён. Особенно чёткие концепции о роли самостоятельности в приобретении знаний имеются в трудах К. Д. Ушинского, Н. Г. Чернышевского, Д. И. Писарева и др. Эта проблема является актуальной и сейчас.

Учитель управляет всей учебной деятельностью на уроке, используя при этом различные ее формы. В дидактике принята следующая классификация форм учебной деятельности, в основе которой лежит количественная характеристика коллектива учащихся, взаимодействующих с учителем в данный момент урока:

— общие или фронтальные (работа со всем классом);

— индивидуальные (с конкретным учащимся);

— групповые (группа, бригада, пара и т. д.).

Первая предполагает совместные действия всех учащихся класса под руководством учителя, вторая — самостоятельную работу каждого ученика в отдельности; групповая — учащиеся работают в группах из трех-шести человек или в парах.

Фронтальной формой организации учебной деятельности учащихся называется такой вид совместной деятельности учителя и учащихся на уроке, когда все ученики одновременно выполняют одинаковую, общую для всех работу, всем классом обсуждают, сравнивают и обобщают ее результаты. Применяя фронтальную форму организации на уроках математики в первом классе, я увидела ряд слабых сторон. Она по своей природе нацелена на некоего абстрактного ученика, побуждает к единому темпу работы, к чему ученики в силу разных причин не готовы. Ученики с низкими учебными возможностями работают медленно, хуже усваивают материал, им требуется больше внимания со стороны учителя, больше времени на выполнение заданий, больше тренировочных упражнений, чем ученикам с высокими учебными возможностями. Более успешные в учебе школьники нуждаются не в увеличении количества заданий, а в усложнении их содержания, в заданиях поискового, творческого типа, работа над которыми способствует развитию таких школьников и усвоению знаний на более высоком уровне.

Поэтому для максимальной эффективности учебной деятельности учащихся нельзя считать фронтальную форму организации деятельности школьников идеальной, необходимо использовать наряду с фронтальной формой организации учебной работы на уроке и другие.

Индивидуальная форма организации работы учащихся на уроке предполагает, что каждый ученик получает для самостоятельного выполнения задание, специально для него подобранное в соответствии с его подготовкой и учебными возможностями. В качестве таких заданий может быть работа с учебником, другой учебной литературой, разнообразными источниками (справочники, словари, энциклопедии, хрестоматии и т.д.), написание рефератов, докладов, проведение всевозможных наблюдений и т. д. На уроках математики индивидуально подобранные упражнения чаще всего представлены в виде тренировочных упражнений — задач, примеров, уравнений и т. п. Так положительным результатом индивидуальной работы может служить успешное участие моих учеников в конкурсах и олимпиадах.

Индивидуальную работу допустимо проводить на всех этапах урока, при решении различных дидактических задач ― для усвоения новых знаний и их первичного закрепления, для формирования и закрепления умений и навыков, для обобщения и повторения изученного, для контроля, для овладения исследовательским методом и т. д. Слабая сторона индивидуальной работы- большое количество времени для подготовки к индивидуальным заданиям. Индивидуальный подход необходимо осуществлять в отношении всех учащихся, независимо от их успеваемости. Только зная индивидуальные особенности ученика, можно сознательно и уверенно руководить всесторонним формированием его личности.

Для организации групповой формы учебной работы учащихся учителю необходимо тщательно продумать все вопросы, которые связаны с образованием групп, распределением обязанностей внутри групп и объемом работы каждой группы. Величина групп может быть различной. Она колеблется в пределах от двух до шести человек. Состав групп меняется в зависимости от содержания и характера предстоящей работы.

На уроках математики в начальной школе групповая работа может быть применена на этапе отработки вычислительных навыков, при закреплении знаний некоторых теоретических фактов (связи между компонентами арифметических действий, решение уравнений, действия с величинами). В ходе такой работы максимально используются коллективные обсуждения результатов, взаимные консультации при выполнении сложных измерений или расчетов, при изучении правил, решении задач и т. п. Вся групповая деятельность школьников при этом вполне успешно сочетается с интенсивной самостоятельной работой каждого учащегося.

Правильно организованная групповая работа представляет собой вид коллективной деятельности, она успешно может протекать при четком распределении работы между всеми членами группы, взаимной проверке результатов работы каждого, полной поддержке учителя, его оперативной помощи. Например, каждая группа получает одинаковый текст с разными заданиями.

В первом ящике 15 килограммов слив, а во втором на 3 килограмма больше.

1 группа Сформулируй вопрос к задаче так, чтобы она решалась при помощи действия сложения.

2 группа Сформулируй вопрос к задаче так, чтобы она решалась в два действия.

3 группа Сформулируй вопрос к задаче так, чтобы она решалась в два действия и второе действие было вычитание.

Научные исследования показали: когда ученикам дают возможность сформулировать математическую задачу, проанализировать ситуацию и придумать вопрос к ней, это повышает их вовлеченность и успеваемость

Таким образом, успешная организация деятельности учащихся на уроке приводит к эффективной самостоятельной работе младших школьников. Любая форма организации учебной деятельности имеет свои преимущества и недостатки, выбор той или иной из них обусловлен рядом обстоятельств. Поэтому работу следует организовывать на каждом уроке так, чтобы учебный материал становился предметом активных действий ученика. Рассмотренные формы организации учебной деятельности на уроке должны применяться в различных сочетаниях и последовательностях и обеспечивать эффективное приобретение школьниками не только знаний, умений и навыков, но и ценного опыта нравственных и коллективистских отношений.

Антоненко И. А.

Модель формирования исследовательской культуры учителя в условиях профессионального нетворкинга

(КГУ «Полтавская средняя школа», район М. Жумабаева, Северо-Казахстанская область)

Модернизация современной системы образования в значительной степени зависит от того, насколько эффективно в жизнедеятельность образовательной организации вписываются инновационные процессы. Современная образовательная среда предполагает укрепление связи образовательной практики и науки, что ведет к изменению требований к квалификации педагога, осмыслению им собственной деятельности с научных позиций, к формированию исследовательской культуры, которая выступает сегодня фактором саморазвития, самоопределения педагога, оказывает существенное влияние на его личностно-профессиональное становление.

Исследовательская культура учителя — это новое качество личности современного педагога, характеризующее его как специалиста, умеющего ориентироваться в современном полипедагогическом образовании, владеть навыками научного анализа педагогических проблем, иметь исследовательское отношение к объекту образования [1].

Модель исследовательской культуры педагога:

— исследовательская культура представляет собой часть общей культуры личности педагога и должна рассматриваться в контексте культурологического учения, раскрывающего общую структуру и механизм ее функционирования;

— исследовательская культура учителя — это системное образование, обладающее интегративными свойствами целого, имеющее собственную структуру и особенности формирования;

— единицей анализа исследовательской культуры учителя может выступать его исследовательская деятельность [1].

Исследовательская культура учителя проявляется в его профессиональных способностях:

— интеллектуальных, которые определяют умение: анализировать и объяснять изучаемое, отделять существенное от несущественного; проводить психологический и педагогический эксперименты; осуществлять научный поиск в гностическом цикле «факты — модель — гипотеза — следствия — проверка»; строить на основе опытных данных теоретическую (идеализированную) модель, находить связи между количественными и качественными сторонами исследуемого явления, формулировать правомерные выводы, устанавливать границы их применимости; рассматривать процессы и явления во взаимосвязи, вскрывать их сущность и противоречия; абстрагироваться, анализировать и обобщать исследовательский материал; сюда же относится интуиция, дар предвидения, обширность знаний;

— перцептивных, которые лежат в основе умения проникать во внутренний мир человека: необыкновенная напряженность внимания, впечатлительность, восприимчивость и т. п.;

— коммуникативных, позволяющих устанавливать правильные взаимоотношения с участниками образовательного процесса;

— конструктивных, дающих возможность предвидеть ход, развитие и результаты образовательного процесса;

— суггестивных, нацеленных на получение нужного результата путем эмоционально-волевого влияния, внушения силой слова, авторитета;

— эмоционально-волевых, которые позволяют управлять своим внутренним состоянием, чувствами, поведением;

— дидактических, проявляющихся в умении излагать материал, толковать исследовательские задачи доступно, интересно, четко, ясно, аргументировано;

— организаторских, позволяющих организовать познавательную деятельность обучающихся, а также свою собственную работу педагога-исследователя: высокая самоорганизация, большая работоспособность;

— научно-познавательных, которые дают возможность оперативно овладевать новой информацией;

— творческих, позволяющих творчески решать психолого-педагогические и исследовательские задачи: уклонение от шаблона, оригинальность, инициативность, удовлетворение не столько от достижения цели исследования, сколько от самого его процесса, непреодолимое стремление к творческой деятельности.

Мы рассмотрели понятие и компоненты исследовательской культуры учителя, однако возникает вопрос: как формировать исследовательскую культуру учителя в условиях профессионального нетворкинга?

Если, нетворкинг — это увеличение количества социальных контактов, необходимое для охвата большего числа клиентов или людей, которые могут помочь в решении важных проблем.

То, педагогический нетворкинг — это развитые навыки установления взаимовыгодных отношений в педагогическом сообществе с детьми и их родителями, коллегами. Учитель постоянно с кем-то общается, большую часть времени, конечно, с детьми, и это нельзя в полной мере назвать нетворкингом, так же, как и общение с родителями. Педагогический нетворкинг направлен еще и на установку отношений с коллегами [2].

Формировать исследовательскую культуру учителя в условиях профессионального нетворкинга можно следующим образом:

1. Развитие ИКТ-компетенции.

Благодаря развитой ИКТ-компетенции происходит продуктивный обмен идеями и опытом, налаживаются связи, которые затем могут использоваться для совместных проектов, разработок. При этом устанавливать контакты можно с учителями не только из своей школы, города или области, а желательно со всего мира. В помощь различные сетевые сообщества и более привычные социальные сети. Развитая сеть контактов поможет получать ответы на самые запутанные вопросы и найти решение любой проблемы.

2. Развитие способности к эмпатии.

Учитель никогда не будет настоящим профессионалом, если он не понимает и не хочет понимать своих обучающихся, если он не использует технологии «активного слушания», не применяет приемы распознавания настроений и вообще далек от тех, кого учит, то эффективным процесс точно не будет. Поэтому, помимо знаний теории психовозрастных особенностей детей, нужно еще и на практике быть к детям близким человеком. Улучшать эти навыки нужно, постоянно анализируя свое поведение, также ресурсом для развития могут быть наблюдения за другими учителями, особенно важно это, если выбранные учителя отличаются высоким уровнем эмпатии.

3. Инновационность и гибкость.

Учитель, который боится изменений и экспериментов, вряд ли будет успешен, потому что мир меняется постоянно. А значит и учитель должен меняться тоже. То, что было актуально вчера, может быть совсем не востребовано сегодня. Знать новости, принимать изменения, создавать что-то свое и уникальное — вот то, к чему нужно стремиться каждому педагогу. Самое главное в инновационном процессе в образовании хотеть изменений и не становиться преградой для них.

4. Участие и проведение тренингов, использование заданий на развитие навыков командной работы [3].

Как было уже сказано ранее профессиональный нетворкинг направлен на установление взаимовыгодных отношений с людьми, поэтому педагогу необходимо создавать условия для эффективного педагогического общения в системе взаимодействия с детьми, родителями и коллегами.

Такую работу можно проводить с помощью различных упражнений на различных мероприятиях: учебная и внеучебная деятельность школьников, методические семинары, совещания, конференции, родительские собрания и т. п.

Таким образом, педагогический нетворкинг позволяет устанавливать взаимовыгодные отношения в педагогическом сообществе с детьми и их родителями, коллегами.

Литература:

1. Теория и практика дистанционного обучения: учебное пособие для вузов; под редакцией Е. С. Полат. — 2-е изд., перераб. и доп. — М.: Издательство Юрайт, 2020. — 434 с.

2. Александрова Г. В., Сальникова О. А. Нетворкинг в педагогическом сообществе // Материалы XXIV Международной научно-практической конференции. — М., 2021. — С. 18—23.

3. Васильева А. В. Информационные технологии: нетворкинг // Сборник материалов IV Международной студенческой научно-практической конференции. Редколлегия: О. Н. Широков [и др.]. — 2017. — С. 239—241.

Ахметова М. К.

КОНЦЕПЦИЯ SMART-ТЕХОЛОГИЙ В ВЫСШЕМ ОБРАЗОВАНИИ

(Таразский региональный университет им. М. Х.Дулати, г. Тараз)

Аннотация: Образование является самой быстрой обновляемой отраслью, как с точки зрения содержания, так и с точки зрения использования технологий и методов обучения. Формирование информационно-коммуникационных и технологических компетенций задача каждого педагога. В связи с тенденциями образовательного процесса, обучающие SMART — технологии занимают ведущее положение и предоставляют новый путь для обучения. В статье рассматриваются такие вопросы как SMART-образование и SMART-технологии, как сферы формирования индивидуального обучения и навыки, развивающиеся посредством использования новой среды образования.

Ключевые слова: SMART-образование, SMART-обучение, SMART-технологии, SMART-педагог, цифровой образовательный контент, SMART-инструмент, аудиовизуальный контент.

На волне бурного развития информационно-коммуникационных и инновационных технологий выросло так называемое «digital-поколение», для которого SMART-устройства и гаджеты, являются обязательными элементами жизни. Благодаря развитию тенденции цифровизации, произошло прогрессирование SMART-устройств и, конечно же, развитие SMART-образования, которое повышает доступность образования и позволяет обучающимся быть «всегда, везде и в любое время».

В Стратегии «Казахстан-2050»: новый политический курс состоявшегося государства к народу отмечено: «…Наши граждане должны быть готовы к тому, чтобы постоянно овладевать навыками работы на самом передовом оборудовании…» [1].

Структурной частью реализации этой идеи является введение SMART-обучения в систему образования. Основным направлением качественного введения SMART-обучения является формирование информационно-коммуникационной и технологической компетентности педагогов в системе повышения квалификации. Smart-обучение повышает доступность образования педагогов и дает возможность самостоятельному развитию траектории профессионального роста, приравнивает уровень образования педагогов городских и сельских школ, открывает путь на мировую арену.

По этой причине, SMART-образование стало постулатом, который предполагает комплексную модернизацию образовательного процесса, а также методов и технологий, используемых в данном процессе, что позволяет по-новому построить процесс разработки педагогического контента и его актуализации. SMART-образование предполагает наличие большого количества источников, максимальное разнообразие мультимедиа (аудио, видео, графика), способность быстро и просто настраиваться под уровень и потребности слушателя [2]. Это совершенно новая образовательная среда, в которой образовательная деятельность осуществляется в интернете на базе общих стандартов.

В целом, SMART-образование — это образовательная парадигма, которая предполагает реализацию образовательного процесса, на основе использования информационных SMART-технологий, которые обеспечивают непрерывный доступ к учебной информации, а также предоставляют возможность переноса последующей работы с одной образовательной платформы на другую [3].

SMART-технологии не имеют границ. Они могут быть использованы в широком образовательном диапазоне для формирования индивидуальности абсолютно каждого обучающегося. Более того, динамичность и интерес во введении SMART-технологий увеличивает применение общения, позволяет поднять уровень эффективности учебной деятельности, способствуют фиксированию информации, при этом повышая возможность воспроизведения материала в будущем.

Уже стало нормой учителям проводить учебные занятия с использованием мультимедийных презентаций, сделанных при помощи Microsoft Power Point. Однако, наряду с привычными презентационными технологиями, в сферу образования проникают новые, так называемые, интерактивные технологии, которые позволяют уйти от презентации в виде слайд-шоу и использовать технологии более продвинутого уровня, в виде разнообразных цифровых образовательных ресурсов, SMART-приложений и инструментов. В таком случае, SMART-педагогу необходимо создавать учебный контент, который будет реализовываться с использованием SMART-технологий, обеспечивающий ориентировку обучающихся в процессе непосредственной работы с цифровым образовательным контентом.

В данной работе предлагается технология, которая может применяться SMART-педагогами в процессе обучения, в частности при обучении английскому языку. Суть данной технологии заключается в том, что она представляет собой «Образовательный Е-агент», созданный через конструктора сайтов «Tilda Publishing», который не сложен в своем применении [4]. В связи с этим были разработаны задания на базе этого сайта для улучшения навыков аудирования, говорения, письма и чтения подходящих для, уровней А1 «Elementary», А2 «Pre-intermediate», В1 «Intermediate», и В2 «Upper-intermediate».

Созданный «Е-агент» обеспечивает организованность и оптимизированность учебного процесса, несмотря на время и место, предполагает непрерывный доступ в информационной базе. Одним из плюсов, в использовании данного сайта является то, что в ходе процесса обучения, у обучающихся имеется доступ к контролю получаемой информации, что позволит ускорить процесс обучения в зависимости от потребностей.

Применение основ данного метода работы является дополнительным стимулятором для создания «здоровой» конкуренции в классе и помогает создать комфортные условия для учебного процесса.

Таким образом, использование видеоматериалов в представленной SMART-технологии способствует полноценной отработке фонетического, лексического и грамматического материала, где и когда угодно. Кроме того, такой формат обучения предоставляют информацию для размышления, которая служит основой для формирования и развития речевых и креативных навыков обучающихся.

Список литературы:

1) Послание Президента Республики Казахстан «Стратегия „Казахстан-2050“: новый политический курс состоявшегося государства», 14.12.2014 г.

2) Дмитриевская Н. А. Смарт образование.– Режим доступа: http://www.myshared. ru/slide/72152/

3) Тихомиров В. П. Мир на пути к SmartEducation: новые возможности для развития http://www.slideshare.net/PROelearning/smart-education-7535648

4) http://project6169247.tilda.ws/

Аязбай М. Д.

Инновационные модели конкурентных факультетов при НАО «Таразский региональный университет имени М.Х.Дулати»

УДК: 378.1.014 (075.8)

ГРНТИ: 14.35

(Таразский региональный университет имени М.Х.Дулати, г. Тараз)

В Таразском региональном университете имени М.Х.Дулати были рассмотрены вопросы повышения конкурентоспособности факультетов на основе инновационного совершенствования образовательных программ. Для этого в период с 20 февраля по 2 марта 2023 года был организован семинар на тему «Проектирование модели конкурентных факультетов при НАО «Таразский региональный университет имени М. Х. Дулати» с целью реализации программы повышения квалификации ППС и для разработчиков образовательных программ факультетов и институтов. Участники семинара выступившие в качестве тренеров: Генеральный директор TLC, директорат Центра стратегического развития КазНУ имени аль-Фараби, проректор по академическим вопросам Казахского национального университета имени аль-Фараби, директор Национального центра развития высшего образования Министерства науки и высшего образования РК, руководитель КГУ «Центр проектного управления и цифровизации акимата Жамбылской области» и другие сделали акцент на вопросах проектирования модели конкурентных факультетов, разработки востребованных образовательных программ, подготовки кадров высокой компетенции, отвечающие современным требованиям социально-экономического развития страны, методики проектного обучения, управлении рисками и управлении качеством, методов обучения, применении коучинговых и командных технологий в образовании и разработки стратегии развития, учитывающие тренды в образовании [1,2].

Если такие тренеры как Мухатаев Айдос Агдарбекович, Минажева Гульшарат Салауатовна, Ташенова Гульпара Алашбаевна организовали соответствующие сессии на темы «Инновационные образовательные программы: разработка и оценка», «Стратегическое планирование и ключевые индикаторы вузов», «Управление университетом в условиях цифровизации» стратегического характера, то темы «Конструирование будущего образования в инновационном университете» (разработка Стратегии развития и Дорожной карты по реализации), «Проектирование и разработка образовательных программ», «Кейс-стади метод», «Геймификация (внедрение игровых методик) в образовании» и сессия с применением современных образовательных технологий таких тренеров как Зейнолданова Айгуль Сагындыковна, Асылбекова Айжан Асылбековна и Мусагалиева Асель Талгатовна были организованы в виде форсайт и практической сессии.

Особый интерес был проявлен методам обучения с учетом повышения качества образования обучающихся при Таразском региональном университете имени М.Х.Дулати. Были обсуждены вопросы разработки и внедрения в учебный процесс Кейс-стади методов, а также методов геймификации и внедрения игровых методик в образовании, проектные методы в качестве метода мозгового штурма и другие методы, которые имели сессионные продолжения практического характера с учетом применения современных образовательных технологий.

При Кейс-стади методе основным является выбор правильного кейса, например, выбор кейса аналога, отвечающего требованиям к местным условиям (к примеру можно рассмотреть обучающие инструкции Университета Индианы, 2005 г); иногда больше эффекта от завершенных кейсов, основанные на фактах; они будут полезны для проведения анализа; такие кейсы, как незавершенные открытые кейсы; где не указаны четкие результаты, при применении их студенты могут прогнозировать, делать предложения, и составлять завершение (концовку); в учебном процессе могут быть применены фиктивные (придуманные) кейсы написанные преподавателем; сложность в написании таких кейсов в том, что они должны отражать реальную ситуацию или проблему. При разработке кейсов могут применяться аутентичные документы, возможно использование газетных статей, отчетов, данных, и т. д. Хороший кейс всегда отражает минимум два возможных сценария развития событий для их сравнения.

Одним из перспективных методов образовательной среды является применение метода геймификации в образовании. Метод подхода, подразумевающий внедрение элементов игры в неигровые процессы реального мира (как онлайн, так и офлайн), в том числе и обучения, для повышения вовлеченности обучающихся в решение задач и усвоение учебного материала. Основным правилом геймификации образования является правило «70-20-10».

Согласно правила формата «70-20-10», метод включает три типа эффективного обучения: 70% сложные задания и эксперименты в классе (на рабочем месте); 20% развитие межличностных взаимоотношенией; 10% тренинги и курсовая работа [3,4].

По результатам обучения были разработаны инновационные модели конкурентных факультетов наполненные новыми разработанными стратегиями развития университета, институтов и факультетов; дорожной картой по реализации Стратегии; современными образовательными программами, разработанными в новом дизайне силлабусами; разработанными методами преподавания и элементы коучинга в преподавании применительно для университета Дулати, которые будут переданы в директораты и деканаты университета для их рассмотрения, дополнения и утверждения.

Источники

1. Материалы семинара «Проектирование модели конкурентных факультетов при НАО «Таразский региональный университет имени М. Х. Дулати», Тараз, 2023 г.

2. Программа семинара «Проектирование модели конкурентных факультетов при НАО «Таразский региональный университет имени М. Х. Дулати», Тараз, 2023 г.

3. Case Method Teaching and Learning I Columbia CTL.

4. What the Case Study Method Really Teaches(hbr.org).

Әбдіхалық А. Р., Джаздықбаева Б. М.

Болашақ тәрбиешілерді даярлаудың мүмкіншіліктері мен қазіргі жағдайы

(Қожа Ахмет Ясауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университеті, Түркістан қ.)

Тәрбиеші — бүгінде болашақ халқымыздың өсіп келе жатқан балапандарын жарқын өмірге даярлаушы, жол көрсетуші деп ойлаймын. Тәрбиеші балабақша табалдырығын аттаған кезден, балалармен тіл табысып, көңілін тауып, әрқашан балаға жаны жақын, балаларды өзіне баурап алуы қажет. Менің ойымда балабақша тәрбиешісі мәдениетті, сыпайы, жауапкершілігі мол, балаға жол көрсетуші, баланың жанында әртіс, балаға әрдайым мейіріммен қарайтын, өзінің нұрын шашып тұратын, әрбір баланы өзінің баласын жақсы көргендей жақсы көрсе, бауырына басып, балада өзін емін-еркін сезініп, достарымен ашық-жарқын болатындай балалардың жағдайын жасап, өзінің жұмысын жеткілікті меңгеріп білікті маман болып, өз мамандығының жемісін көретін білікті тәрбиеші деп ойлаймын. Балалар бала-бақшаға, тәрбиешіге қарап асығатын болса, балабақша мәні, тәрбиеші — бала-бақша бейнесі болатыны хақ. Балабақша қабырғасында тәрбиеші балалардың екінші аналары болып есептелінеді. Балалар үшін қам жейтін, әрдайым көзінің алдында өсіп жатқан балалармен бірлесе қуанып, мұңаятын жан болып табылады. Балалармен балаша мәз болатын — тәрбиеші. [1]

Баланы «өмірдің гүлі», ал тәрбиешіні «бағбан» деп айту бекер емес. Балалар — біздердің болашағымыз, өмір мәні, әлемнің жайма шуақ нұры! Сол себепті тәрбиешілер өмірінде баланың алар орны ерекше.

Шығармашыл тәрбиеші — бірінші кезекте өзінің ісінің білікті маманы, білімді, мәдениетті және де жан-жақты дамыған тұлға болып саналады. Функционалдық құзыреттілік қазіргі қоғам тәрбиешісінің шығармашыл сипатына жатады және оның жүйедегі әлеуметтік, мәдени құндылықтарды саналы түрде ойлауын көрсетеді. Педагогтық, таза әрі анық жүйелер — оқу жүйесіндегі және оның сәтті өзара әрекеттесудің әдісі мен тәсілдерін игеруі, педагогтың шығармашыл қабілетінің дамуы мен қалыптасуы бірге жүреді. Оқытудың кәсіби құзыреттіліктің жоғары дәрежесі, бірлікті, достықты ұйымдастыра алу қабілетімен сипаттайтын баланың белсенді болуы мен дербестігін сақтау, баланың шығармашылық қабілетін дамыту болып табылады. Асылында кәсіптік еңбек саласындағы білім, білік, дағдылар жиыны болашақ тәрбиеші педагогқа мүмкіндік береді, және ондай түрлендіруге психологиялық дайындық және жеке еңбек ұжымның ішкі және сыртқы жағдайы әсер етеді. [2]

Негізінде, болашақ педагогтың үрдісін меңгеру балалармен қарым-қатынас жалпы кәсіби дайындық деңгейіне байланысты. Содан соң қалыптастыруды белсендіретін педагогикалық дайындық шарттарды анықтаймыз: оқытудың формасын, әдістері мен тәсілдерін және құралдарын белсенді қолдану; болашақ тәрбиешілерді педагогикалық жүйелі көзқарасқа бағыттау балалармен өзара әрекеттесуді дербес жобалау сәтіндегі жүйе және т.б.

Болашақ тәрбиешілердің мектепке дейінгі балалармен өзара әрекеттесуге дайындықты сәтті қалыптастыруын қамтамасыз ететін педагогикалық жағдайларға дайындық құрылымдарын тиімді қалыптастыруды көздейтін нысандарды, әдістер мен құралдарды белсенді түрде пайдалану; студенттерді балалармен өзара іс-қимыл технологиясына арнайы оқыту; педагогикалық практика кезеңінде студенттердің балабақшадағы жұмыс орындарында педагогикалық тәжірибе бойынша әдіскер мен тәрбиеші жағынан мақсатты көшбасшылық жасау, талаптардың бірізділігін студентке жеке бағытталған әдісті жүзеге асыруды, тәрбиеші — «мектепке дейінгі баланың» теориялық дайындығының, тәжірибелік қызметімен өзара байланысын қамтамасыз ету болып табылады; болашақ тәрбиешілерді мектеп жасына дейінгі балалармен өзара әрекеттесуді дербес жобалау сәтінде педагогикалық процесті жүйелі түрде көруге бағыттау.

Баланы тәрбиелеу — оның келешек қуанышқа ие болатын болашақ жолдарын тәрбиелеу болып табылады. Тәрбиешілер баланың болашақ өміріне, тәрбиесіне жауапты басты тұлғалардың бірі болып саналады. Мектепке дейінгі ұйымның ең бірінші мақсаты оқу тәрбие процесінің жүйесін нақты жоспарлау, заманауи инновациялық технологияны енгізе отырып баланы дамытуда тиімді жолдарды іздестіру болып табылады.

Мектепке дейінгі ұйымдарда балалардың жұмысына басты жауапкершілікті алатын, баланың өміріне, тәрбиесіне жауап беретін ең басты тұлға ол тәрбиеші болып табылады. Педагогикалық процестің тиімді жағы тәрбтиешінің жұмысын сапалы және жүйелі түрде атқаруынан байқалады. Сондықтан тәрбиеші мектепке дейінгі баланы тәрбиелеуде, оқытып дамытуда тәрбиеші ең алдымен өзі мәдениетті білімді, шығармашыл жан-жақты болуы тиіс. Педагог өзінің жұмысын ғылыми және теориялық жағынан өте сауатты жүргізетін болса, онда тәжірибеде жүйелі, бірізділік қалыптасады және соңында нәтижесі сапалы болады. Тәрбиеші педагогтың өмірден түйген сабақтары, алған тәжірибесі, білімі, біліктілігі, адамгершілік қасиеттері, қарапайым, мінезі едәуір өте жоғары дәрежеде болғаны дұрыс. Қандайда бір қиындық болмасын, қиындықтарға қарамай баламен тығыз байланыста жұмыс жүргізеді.

Тәрбиеші бір уақытта бірнеше қызметте бола алады. Тәрбиеші бала алдында әртіс, кейде психолог, керек кезде медбике де бола алады. Педагог жаңа бағытта заманауи инновациялық технологияларды қолдану арқылы ұйымдастырған оқу қызметті, семинар, ғылыми жұмыстарды және ертеңгіліктер мен байқауды ұйымдастырушы, соларды басқара отырып нәтижеге жетуін қамтамасыз етуші болып табылады.

Тәрбиешінің жүрегі мейірімге жылулыққа толы болатын ұлы саналы тұлға. Осы бойындағы білім, білік пен дағдыны, тәрбиені бала жүрегіне жеткізіп дарыту асыл қасиет болып саналады. Тәрбиешінің берген тәрбиесін бойына сіңдіріп қабылдаған балалар болашақ өмірде ұлы тұлға болатыны сөзсіз. [3]

Қазіргі уақытта біз өзгеріс заманында өмір сүрудеміз. Мемлекет пен қоғам өзгеріс үстінде, білім мен тәрбиеге қойылатын талаптарда өзгеруде. Әлем өте тез дамуда және өзгеруде бұл өзгерістерге үйренісу үшін педагог та сонымен бірге өзгеруі қажет.

Болашақ тәрбиеші қандай болады? «Жаңа» заман талаптарына байланысты оның бойында қандай қасиеттер болады?

Қазіргі заман — жаңа инновациялық технологиялар мен жаңа ақпараттарға толы заман. Бұл инновациялар, технологиялар, интернет, телефондар әлемі. Бес, он, жүз жылдан кейін не болады?.. Жай болжам ғана. Болашақ тәрбиеші заман талабына ілесіп отыруы керек. Тәрбиеші құзыретті, мобильді және серпінді маман болуы тиіс. Болашақ тәрбиеші ақпараттық — іздеу іс-әрекетінің дағдыларын қалыптастыратын жаңа ақпаратты, компьютерлік технологияны меңгеруі тиіс.

Менің ойымша, болашақ тәрбиешінің ақпаратты беруі мен қабылдауының көптеген жолдары болады, өзін үнемі дамытып отырады, баламен жұмыс жасау барысында көптеген түрлі техникалық жаңалықтарды қолданады. Бұл вариативті мектепке дейінгі білім беруді беруді жетілдіріп дамуына жағдай жасайды.

Пайдаланған әдебиеттер:

1. https://balabaksha.kz/15148/

2. Международный научный педагогический Интернет-журнал с библиотекой-депозитарием / Ред. Российская академия образования, ГНУ ГНПБ им. К.Д.22 Ушинского РАО. — Электрон, журн. с библиотекой. — М.: OIMRU, 2000 -Объем 0.58 усл. печ. л. — 16.09.2006.

3. https://bilimainasy.kz/

4. https://nsportal.ru/detskiy-sad/raznoe/2018/10/04/vospitatel-budushchego?

5. Дмитриева, О. И. Формирование готовности студентов педагогического колледжа к выполнению профессиональной деятельности воспитателя / О. И. Дмитриева, А. И. Комарова, И. А. Маркова. — Текст: непосредственный // Актуальные вопросы современной педагогики: материалы III Междунар. науч. конф. (г. Уфа, март 2013 г.). — Т. 0. — Уфа: Лето, 2013. — С. 130—132. — URL: https://moluch.ru/conf/ped/archive/68/3582/ (дата обращения: 05.06.2022

Байдрахманова А. К., Бейсенова З. С.

Использование информационных технологии на уроках русского языка и литературы

(Аркалыкский педагогический институт им. И. Алтынсарина, Костанайская область, г. Аркалык)

УДК 01:37.0

Аңдатпа: мақалада автор орыс тілі мен әдебиеті сабақтарында АКТ-ны қолдану мен пайдалануға назар аударады. АКТ қолдану оң нәтиже береді: оқушылардың әртүрлі, соның ішінде шығармашылық ізденіс қабілеттерін дамытады, белсенділігін арттырады; ынтасын арттыруға, материалды мазмұнды меңгеруге ықпал етеді, оқушылардың логикалық ойлауын дамытуға ықпал етеді, сабақта оқылатын материалды меңгеруге қызығушылық деңгейін айтарлықтай жақсартады

Современные подходы к обновлению образования, введение формата нового поколения определяют важные цели и задачи, решение которых требует инновационного подхода к качеству образования. Сегодня общество заинтересовано в выпускниках с развитыми познавательными потребностями, нацеленных на постоянное саморазвитие и самореализацию, умеющих использовать полученные знания, применять в современном информационном пространстве, продуктивно работать, эффективно сотрудничать, достойно оценивать себя и свои достижения. Для подготовки таких учащихся педагогам необходимо использовать в обучении современные образовательные технологии. Одной из педагогических задач сегодня является внедрение в образовательный процесс таких методов и приемов, которые помогут подросткам не только овладеть определенными знаниями, умениями и навыками в той или иной сфере деятельности, но и развивать их творческие способности, где важная роль отводится урокам русского языка и литературы.

Поиск ответов не только на вопросы «чему учить?», «для чего учить?», «как учить?», но и на вопрос «как учить результативно?» привели ученых и практиков к попытке «технологизировать» учебный процесс, т.е. превратить обучение в своего рода производственно-технологический процесс с заранее запрограмированным результатом, и в связи с этим в педагогике появилось направление — педагогические технологии.

Педагогическая технология есть продуманная во всех деталях модель совместной учебной и педагогической деятельности по проектированию, организации и проведению учебного процесса с безусловным обеспечением комфортных условий для учащихся и учителя.

Новые образовательные технологии предлагают новые модели построения такого учебного процесса, где на первый план выдвигается взаимосвязанная деятельность учителя и ученика, нацеленная на решение как учебной, так и практически значимой задачи. Это не противоречит творческим процессам личностного совершенствования, так как каждая из педагогических технологий имеет собственную зону, в пределах которой происходит развитие личности.

К новым педагогическим технологиям относятся:

— Предметно-ориентированные технологии

— Технологии личностно-ориентированного обучения

— Технология эвристического обучения

— Диалоговые технологии

— Игровые технологии

— Информационно-коммуникационные технологии

— Здоровьесберегающие технологии.

Остановлюсь на технологии элементы, которой сейчас очень актуальны. Использование информационных технологий является одной из важным аспектов современной методики преподавания филологических дисциплин.

Применение информационных технологии на уроках дает положительные результаты: развивает различные, в том числе творческие исследовательские способности учащихся, повышает их активность; способствует повышению мотивации, более осмысленному изучению материалу, приобретению навыков самоорганизации, превращению новых знаний в системные; помогают развитию познавательной деятельности учащихся и интереса к предмету; способствует развитию у учащихся логического мышления, заметно улучшает уровень интереса к освоению материала изучаемого на уроках.

Процесс изучения и освоения и в целом кaчество образования выходит на новый уровень, что подтверждается результатами учебной и внеурочной деятельности учащихся.

Самое главное, как показала практика, используя информационные технологии в учебном процессе, не стоит делать это периодически, бессистемно, так это не даст положительных результатов в учебном процессе. Не стоит забывать, что применение информационных технологий в учебном процессе по русскому языку и литературе станет высокой, если будет обеспечена их тесная связь и с традиционными методами и приемами обучения.

Отдельно внимание сейчас стало уделяться формированию коммуникативной культуры. Связано это как с недостаточным количеством часов, отведенных на развитие учащихся, так и неблагоприятной для повышения уровня коммуникативной культуры и социальной обстановкой.

Коммуникативная культура — главное проявление общей культуры человека, функциональная речевая осведомленность гражданина современного общества, высокий уровень речемыслительной деятельности будущегоразносторонннеразвитой личности, независимо от того, в какой отрасли он будет находиться работать. «Овладение культурой речевого общения в бытовой, учебной, официально- деловой и социокультурной сферах (формирование коммуникативной компетенции)» — в соответствии с принятыми образовательными стандартами первая из задач, конкретизирующих общую изучения курса русского языка и литературы.

Коммуникативная компетентность — умение ставить и достигать цели устной и письменной коммуникации:- находить необходимую информацию;

Применять, грамотно и уместно отстаивать свою точку зрения в беседе и выступлении умении принять признания разнообразия позиции и уважительного отношения к ценностям других людей.

Здесь уместно применить слова Уильяма Глассера: «Мы запоминаем 10%из того, что мы читаем, 20% из того, что мы слышим,30% из того, что мы видим, 50% из того, что мы видим и слышим. Поэтому только когда ученик сам делает на практике, он учится и может применить в реальной жизни.

В наше время всё часто поднимается вопрос о применении и использовании новых информационных технологий в средней школе. Это не только новые технические средства, но и новые формы и методы преподавания, новый подход к процессу обучения. Внедрение цифровых средств в педагогический процесс повышает авторитет учителя в школьном коллективе, так как преподавание ведется на современном, более высоком уровне. Кроме того, растёт самооценка самого учителя, развивающего свои профессиональные компетенции.

Систему использования ИКТ можно разделить на следующие этапы:

1 этап: Определение необходимого учебного материала, требующего точной подачи, анализ образовательной программы, анализ тематического планирования, выбор тем, выбор типа урока, определение особенностей материала урока данного типа;

2 этап: Нахождение и создание информационных продуктов, подбор готовых образовательных медиаресурсов, создание собственного продукта (презентационного, обучающего, тренирующего или контролирующего);

3 этап: Использование информационных программ, применение на практике различных типов, применение во внеклассной работе, применение при руководстве различной деятельности учащихся.

4 этап: Анализ эффективности и применения ИКТ, изучение изменений результатов, изучение рейтинга по предмету.

Следует также помнить, что применение информационных технологий в учебном процессе по русскому языку и литературе станет эффективным, если будет обеспечена их неразрывная связь и сочетаемость с традиционными методами и приемами обучения.

Каждый ученик можетеработать в собственном темпе и с индивидуальной программой, здесь можно легко применять принцип разных уровней. Ученик со слабым мышлением может при желании повторить материал несколько раз, и делает он это с большим желанием, чем на обычных уроках работы над ошибками. Ученики с сильным мышлением получают более сложные варианты заданий и оказывают консультативную помощь ученикам со слабым мышлением.

Список использованных источников

1. Селевко Г. К. «Современные образовательные технологии» «Народное образование», 2008 г.

2. Байжанова Б. К. «Инновационные технологии на уроках русского языка и литературы» «Білім әлемі» №72, 2022 г.

3. Яковлев А. И. Информационно-коммуникационные технологии в дистанционном обучении: Доклад на круглом столе «ИКТ в дистанционном образовании». — М.: МИА, 1999.

Байтерекова Н. И.1, Сарсенбаева А. А.2

ИСПОЛЬЗОВАНИЕ ЦИФРОВЫХ ТЕХНОЛОГИЙ И ОНЛАЙН-СЕРВИСОВ В ОБРАЗОВАНИИ

(1Международный казахско-турецкий университет имени Ходжа Ахмеда Ясави, г. Туркестан

2№14 школа-гимназия имени Аль-Фараби)

Аннотация. В данной статье рассмотрены особенности, методы, вклад в образовательный процесс цифровых технологий и онлайн-сервисов в образовании. Это должно позволять формировать учебный материал для различных целей образования при дистанционном обучении.

Ключевые слова: дистанционное образование; ресурсы цифрового обучения; мобильное электронное обучение; moodle; Google Classroom; Zoom; платформы.

Одной из актуальных проблем является обновление методов обучения с использованием цифровых технологий. Цифровые технологии позволяют легко и быстро, удобно передавать обучающемуся содержание обучения, разнообразный образовательный контент (аудио, видео, графика). При этом важно, чтобы он был легко управляемым и всегда пополнялся внешними образовательными ресурсами.

Цифровизация образования — одна из тенденций в современном обществе. Концепции дистанционного образования и электронного обучения (ЭО) закреплены на законодательном уровне в законе [1].

Цифровые образовательные ресурсы (ЦОР) являются одним из компонентов системы электронного обучения, определяющих содержание образования. Цифровые дидактические материалы по изучаемым дисциплинам, обеспечивающие интерактивное обучение: фотографии, видеосъемки, статические и динамические модели, объекты виртуальной реальности и интерактивного моделирования, звукозаписи и другие учебные материалы [2].

Основные методы применения ЦОР в образовании:

1. Использование при объяснении нового материала или закреплении новой темы (анимация, видеофайлы, звуковые файлы, графические изображения и т.д.);

2. в организации самостоятельной учебной деятельности учащегося;

3. организация различных наблюдений за ЦОР компьютерное тестирование;

4. группировка ЦОР по конкретной дисциплине или направлению с использованием мультимедийных средств;

5. выполнение ЦОР лабораторных работ (позволяет заменить очень большие и дорогостоящие приборы и зетханы).

6. применение в организации дистанционного обучения, позволяющего обучающимся в удобное время по своему усмотрению ознакомиться с теоретическим материалом, выполнить лабораторные работы и тестовые задания [3].

Контент ЦОР позволяет использовать интерактивные панели на уроках и сделать урок более интересным в учебном процессе: учитель может одновременно использовать текстовые, аудио и видео материалы, ресурсы DVD, CD-ROM и интернет. Любую информацию, отображаемую на интерактивной доске, можно выводить на экран, сохранять, распечатывать видео для дальнейшего анализа [4].

Дистанционное обучение — единственный выход из таких непредвиденных ситуаций, как долгосрочный карантин в организациях образования. Кроме того, готовность к интерактивному обучению эффективна для тьюторов, поскольку спрос на дистанционное обучение постоянно растет.

«Мобильное обучение» тесно связано с понятием «дистанционное обучение». Так как форма отношений между преподавателем и обучающимся выполняется дистанционно (обучающийся — объект, преподаватель — субъект), полностью охватываются компоненты учебного процесса (цель, содержание, метод, организационная форма, средства обучения) общего образования и системы повышения квалификации педагогических кадров.

Концепция Smart образования — простая и быстрая, удобная доставка большого объема различных образовательных ресурсов (аудио, видео, графика) по мере необходимости слушателю. Кроме того, Smart образование должно быть легко управляемым и постоянно пополняемым внешними образовательными ресурсами. Конечно, это образование через доступный контент мирового уровня, который нужно рассматривать отдельно.

GoogleClassroom — система позволяет учителям размещать вопросы и материалы уроков, а учащиеся могут задавать вопросы и получать ответы от учителей или одноклассников. Система также используется для организации смешанного обучения.

Остановимся на цифровых ресурсах, необходимых преподавателю в системе дистанционного обучения:

Лекции, семинарские занятия для прохождения:

Zoom — популярный сервис видеоконференций в бизнесе. Необходимо зарегистрироваться. Сервис имеет бесплатный план, согласно которому вы можете создавать неограниченное пользовательское соединение. Если к конференции подключается более двух человек (и до 100 человек), то бесплатное общение длится 40 минут, после чего конференция отключается. Сервис имеет эффективный интерфейс и не сложный. Вы можете общаться, показывать экран, а также использовать функцию «белая доска», которая фактически заменяет доску.

Jitsi Meet — программа видеоконференции Jitsi. Бесплатный, безопасный и простой в использовании, Jitsi Meet идеально подходит для быстрых встреч с семьей или друзьями. Есть возможность передачи изображения с экрана монитора.

Discord — это бесплатная программа для обмена текстовыми и голосовыми сообщениями (на самом деле вы можете использовать ее как интернет-телефон, своего рода аналог Skype).

Приложения, обеспечивающие возможность записи экрана (скринкаста) в удаленной среде, стали более востребованными, чем когда-либо. По сути, эта техника является главным средством создания учителем собственного урока.

Loom — это бесплатный просмотрщик экрана, работающий на веб-браузере Chrome. Он работает безупречно в браузере Yandex.

PowerPoint — (полное название-Microsoft Office PowerPoint, от англ. power point-надежный отчет) — это программа подготовки и просмотра презентаций, входящая в состав Microsoft Office и доступная для операционных систем Microsoft Windows и MacOS. Материалы, изготовленные с помощью PowerPoint, предназначены для отображения на большом экране — проекторе или большом экране телевизора.

Существует на платформах Canva, Prezi с удобным интерфейсом создания презентаций для эффективной интерпретации материала урока, позволяющим использовать множество готовых шаблонов.

Jing — это программное обеспечение для скринкастинга (трансляции видео с экрана), разработанное корпорацией TechSmith в 2007 году под названием «Jing Project».

Интерактивные доски для совместной работы:

Padlet — это сервис, который позволяет каждому обучающемуся размещать свою работу на доске, а преподаватель — комментировать и оценивать каждого, не тратя на это много времени. Вы можете использовать доску для совместного сбора материалов по определенной теме. Все ресурсы собираются в одном месте и никогда не теряются.

WhiteboardFox — это бесплатная онлайн-доска, на которой любой желающий может создать чертежи с помощью обычной компьютерной мыши. Отдельно стоит отметить, что сервис не требует регистрации, а на одной доске можно работать до десяти человек.

Lino — универсальный онлайн-сервис, предназначенный для групповой работы с заметками, наклейками, фотографиями, видео, организованными в одну виртуальную таблицу. Для начала нужно зарегистрироваться. Можно поделиться ссылкой или разместить работы на страницах сайтов, блогов.

Онлайн-тестовая площадка позволяет создавать тесты, кроссворды, логические игры или сложные опросы.

Онлайн сервисы для создания игр и тестов:

Mentimeter — бесплатный, простой, стильный онлайн-сервис для создания опросов и голосования в режиме реального времени. Можно воспользоваться готовым примером или создать собственную презентацию — интерактивную доску вопросов. Он полезен для общения с учениками в классе в режиме реального времени, поскольку доступен как на мобильных устройствах, так и в электронной среде. Веб-сайт проекта — https://www.mentimeter.com/

Kahoot-сервис для создания викторин, тестов и дидактических игр. Использование этого сервиса может быть хорошим способом получения обратной связи со студентами.

Socrative — это очень гибкий инструмент тестирования. Есть три режима выбора. Вход занимает несколько секунд. Регистрация студентов на службе не требуется. Программа работает на компьютерах, планшетах, смартфонах и ноутбуках. Конечно, должно быть подключение к интернету.

Мы хотим показать несколько вышеперечисленных видов применения цифровых технологий и онлайн-сервисов (рис. 1).

Создание тестовых вопросов в GoogleForm и определение показателя сдачи теста (рис. 2, 3).

Заключение

Если отечественное образование на этом длинном этапе дистанционного обучения делает правильные выводы и извлекает полезные уроки, то интеграция в глобальное информационное пространство, к которому стремится наша страна, происходит гораздо быстрее и эффективнее. Новое поколение уже готовится к этому периоду мировой истории — всеобщей глобализации и жизни в едином цифровом пространстве.

ЛИТЕРАТУРА

1. Приказ ГБР №137 от 20.03.2015 г. Об утверждении Правил организации учебного процесса по дистанционным образовательным технологиям [Электронный ресурс]. — Режим доступа: adilet.zan.kz…

2. Методические рекомендации по использованию цифровых образовательных ресурсов в учебном процессе / / Астана: Национальная академия образования им. И. Алтынсарина, 2015. с. 32.

3. Абильхасимова А. Е. использование цифровых образовательных ресурсов в образовательном процессе /Абильхасимова А. Е. //Молодой ученый. 2020, №14 (304). — С. 292—295.

4. Шапиев Д. С. цифровые образовательные ресурсы в деятельности учителя / / молодой ученый. 2019. №16 (254). С. 296—298. [Электронный ресурс]. — Режим доступа: URL: https://moluch.ru/archive/254/58204/

Байтуменова М. Т.

Агрессия подростка

(Школа «Лицей Туран», г. Алматы)

В краткой статье описываются наиболее часто встречающиеся причины подростковой агрессии. Рассматриваются причины возникновения агрессии, даются рекомендации.

Общеизвестно, что сегодняшний мир не может похвастать целостным и повсеместным наличием у взрослых людей эмоциональной выдержкой и контролем над негативными эмоциями, что же спрашивать с подростков? Подростки — это самая сложная «каста» в жизненной периодизации человека, они уже не дети и еще не взрослые, им всегда сложнее: смена роли с ребенка на подростка, гормональные изменения, психологические новообразования и многое другое влияет на их развитие, а если сюда добавить проблемы дома и в школе, или еще хуже отсутствие дружбы со сверстниками или безответная любовь? Как мы видим не каждый взрослый выдержит такой накал, поэтому в жизни подростка агрессия становится заслоном, щитом от «несправедливости мира», почти все взрослые проходили это период, увы, мы должны это принять. И каждый справлялся как мог, не ожидая помощи от взрослых. По данным психологических исследований последние несколько лет агрессия в подростковом периоде развивается с большой скоростью.

На сегодняшний день серьезное беспокойство родителей, педагогов и особое внимание психологов вызывает подростковая агрессивность.

Агрессия — мотивированное деструктивное поведение, противоречащее нормам и правилам сосуществования людей в обществе, наносящее вред объектам нападения (одушевленные и неодушевленным), приносящее физический ущерб людям или вызывающее у них психологический дискомфорт (отрицательные переживания, состояние напряженности, страха, подавленности). Агрессия есть определенное действие, причиняющее ущерб другому объекту.

В современной психологии проблема агрессивности личности рассматривается с двух сторон. С одной стороны, агрессивность, как качество личности, является неотъемлемой динамической характеристикой активности и адаптивности человека. С другой — ее чрезмерное проявление имеет отрицательные последствия. Современные дети подросткового возраста действительно, более агрессивны. Причем у девочек трудности с регуляцией жесткости появляются раньше, в 13—14 лет. У мальчиков этот процесс начинается чуть позже, обычно в 14—16 лет.

По большей части на поведение тинейджеров влияют изменения, которые происходят в них. У подростков активно формируется личность и самосознание, меняется восприятие себя и отношение к ним со стороны общества. Они переживают гормональный всплеск. Это способствует агрессивному поведению.

На поведение подростков оказывают влияние все сферы жизни, которое их окружают: семья, детский социум, СМИ.

Но каждый подросток в одних и тех же условия ведёт себя по-разному. Это зависит от его личностных особенностей.

Но не стоит забывать, что агрессия — не только «плохое» поведение. Это необходимость, защитная реакция организма, один из способов добиться желаемого.

Формирование агрессивности зависит от ряда факторов, к которым следует отнеси: ближайшее окружение подростка — родительская семья, группы сверстников, макросреда — образовательные учреждения, в которых ребенок прибывает длительное время (школа), а также — традиции и законы данной культуры, средства массовой информации.

Сведения об агрессии ребенок получает также из общения со сверстниками. Дети учатся вести себя агрессивно, наблюдая за поведением других детей.

Подростки, кто наиболее агрессивен, скорее всего, окажутся отверженными большинством в своей возрастной группе и, будут, искать друзей среди других агрессивных сверстников.

Как упоминалось выше на формирование агрессивности особое влияние оказывают СМИ и реклама.

Среди основных причин проявления агрессивности подростков необходимо выделить личностные черты (акцентуация характера, тревожность), установки, систему ценностей.

Агрессивность подростков проявляется в разных видах. Выражение негативных чувств в виде криков, угроз, употребление в речи негативных эпитетов, ненормативной лексики, насмешек, оскорблений, проклятий и т. п. — это вербальная агрессия. Вербальные агрессивные реакции подразделяются на три типа: отвержение — реакция типа «иди прочь», «убирайся» и т.п.; враждебные замечания — «твое присутствие раздражает меня», «не выношу тебя» и т.д.; критицизм — направлены на принадлежащие личности предметы одежды, выполняемой работы и т. д.

Физическая агрессия — это использование физической силы против другого лица в драках, разрушение чужой собственности и т. д.

Косвенная агрессия направлена на другое лицо окольным путем, это злостная клевета, сплетни, слухи, которые подрывают репутацию человека, на которого направлена агрессия.

Раздражение проявляется при малейшем возбуждении в таких чертах, как вспыльчивость, грубость, резкость.

Негативизм выражается оппозиционной манерой поведения, проявляется в формах от пассивного сопротивления до активной борьбы против установившихся обычаев и законов, т.е. подросток делает все наоборот, например, устраивает своеобразную забастовку, не подчиняется правилам, специально нарушает установленные запреты.

Агрессия у подростков разделяется на вербальную форму и физическую. Вербальная форма раздражительности присуща в поведении девочек. Они легко могут унизить и оскорбить оппонента словесно. Вербальное нападение может быть, как прямым, так и косвенным. Форма озлобленности с применением физического насилия, чаще является особенностью действия мальчиков. Для физического унижения мальчики используют прямую физическую враждебность. Если же подросток объекту своих издевательств наносит только моральный ущерб, то в этом случае он прибегает к косвенной физической агрессии.

Как показывает практика, подросток категорически отказывается признать, что в его поведении наблюдается излишняя дерзость. Свой протест он выражает отказом от общения с психологом, а от прохождения теста очень часто отказываются.

Рекомендации:

— проводить хотя бы 2 часа в день без гаджетов;

— соблюдать режим дня;

— найти хобби (танцы, Itпроектирование, музыка и тд);

— заняться физическими нагрузками (прогулки, бег, плавание и тд);

Баялы Ә. Т.

Professional Training of Future Engineers in the Condition of Education Informatization

(Международный казахско-турецский университет имени Х.А.Ясави, г. Туркестан)

Abstarct

The article considers that a teacher of modular technology of education in the presence of independent work of the student and the final results of the released direct control of the study of pedagogical education, analysis and experience, relates to the process of development of the education system in the future. Teaching technology, such as a multi-purpose education system, training, didactic elements of this system, in accordance with the principles of management, it is necessary to describe all the connections between real structures. Self-absorption work is determined by the degree of control tasks. Check the student’s independent work will be weighted average of the complexity of the task. The tasks that will be analyzed at the level of humanistic education character are one of the main parts of the design. Preparation of the subject of youth adaptation to new economic conditions, market relations is one of the basic social needs today.

Key words: technology, technology of training, technological approach in training, mechanism of technology of training, signs of technology of training, modular training, module, modular program, project training.

Introduction

Investigating the modern development trends of the world society, scientists come to the conclusion that its level is determined today, mainly by the level of intellectualization of its members, their ability to produce, assimilate and put into practice new knowledge and technologies. However, the future specialist needs not only solid knowledge of the studied disciplines, but also the ability to quickly respond to requests for a dynamically changing reality. The main task of didactics at present is not only to inform students of a certain amount of knowledge, but also to empower them with the willingness and ability to act independently in solving an emerging problem, using the available information and acquired knowledge, that is, to prepare not only qualified competent specialist.

Problem

Studying GGSE standard in engineering specialties at the International Kazakh-Turkish University named after H.A. Yasavi showed that such specialties as Computer Engineering and Software, Information Systems, that it is necessary to consider the main laws operating in the education system, as well as for individual educational disciplines, which increases the speed of work. Such educational disciplines as «Software Development Tools», «Visual Programming», «Engineering Graphics», «C # Programming Languages», etc. [6].

In the educational process, the International Kazakh — Turkish University. Kh. A. Yasavi showed that one of the urgent problems of engineering training is the development of a unified form of training, design-module training [6]. Which unites two directions, as a method of projects and modular training it is very important for independent activity of students and contributes to the development of their thinking.

The draft state program for the development of education in the Republic of Kazakhstan for 2011–2020 (Program) proposes a new national vision: by 2020, Kazakhstan is an educated country, a smart economy and a highly skilled workforce. The development of education should become a platform on which the future economic prosperity of the country will be based. Education is recognized as one of the most important priorities of the long-term «Strategy Kazakhstan — 2030» [1].

For this, the country needs to prepare highly qualified specialties in the engineering profile. The development of the information society requires new approaches in the training of specialists in all areas in universities and, of course, this is relevant for engineering professionals.

Professional identification is based on the ideals of student-centered education and considers professional education as the establishment of personal characteristics (properties) of the future professional in unity with the assimilation of knowledge and skills.

For the first time the project method was applied in the USA. It was based on the pedagogical concepts of D. Duyi, who believed that all students’ activities should focus on the formation of his thinking, and the learning process should be based on the needs, interests and abilities of students.

Method

Design-module training is used in the educational process of the International Kazakh-Turkish University named after Kh. A. Yasavi at the Department of Computer Engineering. In the future, the ideas of the project method were embodied in the team-laboratory method, integrated software and other forms of training organization [2].

Using the project method in the university program pursues the following tasks:

• Activation of cognitive activity;

• Pedagogical support of student intellectual development;

• Formation of self-planning skills of their activities;

• Formation of teamwork skills;

• Instilling skills to work with large amounts of information, highlighting the main thing;

• Expanding the outlook of the student in the selection of materials.

Basic requirements for the project:

1. You must have a problem;

2. Discussion of solutions to student problems should be conducted in real conditions or extremely close to real ones;

3. The project should always be interdisciplinary, to involve the integrated knowledge of students;

4. Implementation of the project begins with determining the type of product and presentation form;

5. Each project requires student research;

6. Requires a result of the work. This is a tool that is developed by the participants. Project team to resolve the problem;

7. At the final stage, a presentation of the work is required.

Table 1 Teacher’s and student’s systems of action at different stages of project work

In the conditions of the changed paradigm of education, great importance is attached to approbation and introduction of innovative educational technologies into the educational process; Moreover, the implementation of those that were considered more effective in the teaching of technical disciplines is possible in modern conditions and in teaching the subjects of the engineering cycle [5].

Thus, the modern technology of education is characterized by the following positions:

• The technology is developed for a specific pedagogical concept, based on a certain methodological and philosophical position of the author (distinguish between technologies of the process of knowledge transfer of skills and skills; technologies of developing pedagogy, etc.);

• The technological chain of actions, operations, and communications is built strictly in accordance with the objectives, having the form of a specific expected result;

Training project: Programming.

«Software development tools».

1. Objectives of the project

Actualize and deepen the student’s knowledge of programming in various programming languages, as well as their advantages and disadvantages in terms of design. With the help of an advance task, to intensify the student’s cognitive activity in working with educational and scientific texts. Formation of communication skills in undergraduates (publicly speaking on the topic, conducting a dialogue, participating in discussions, actively listening).

2. Tasks

— Identify solutions to this problem;

— Realization of interdisciplinary connections;

— Formation of an active position of students on the protection of project work;

— Development of collaboration skills.

4. Equipment

— Computers;

— Interactive whiteboards.

1—2 weeks before the start of the lesson, each member of the group (if there are few students in the group, and if there are many, divided into groups of several people) are given tasks — to study the theoretical foundations of the features of different programming languages and prepare research results.

Analysis

When performing laboratory work, an individual independent performance by each student of all the elements of the task is achieved, this cannot be achieved during the performance of laboratory work at the experimental stand. Below is a diagram to determine the level of knowledge of students in experimental and control groups:

The results of an experimental study of students obtained at one stand in a team are not always processed by each student personally. Individual students were creative in developing calculations for their options, presenting results, showed the ability to analyze and draw the right conclusions and make rational suggestions.

The most theoretically trained and computer technology-savvy students have shown ingenuity in presenting the results of the work done, both graphically and analytically.

All of this, plus the learning outcomes, led to the following conclusions:

1. Indeed, in the case of project-modular education, each student is involved in an active and effective teaching and cognitive activity, working with a program differentiated by content and dose;

2. Here is the individualization of control, self-control, correction, counseling, the degree of independence;

3. This training system guarantees each student the development of the standard of education and promotion to a higher level of education.

Thus, the use of project-module training in independent work on solving problems of a creative nature, i.e. with the hidden composition of the initial data allows students to discover new knowledge and phenomena (this element of novelty is fundamentally new for students, which is new to science and technology). Conditions for the development of each student participating in the project are created.

In order to successfully conduct a class on analyzing a practical situation, students should be given lectures, seminars and practical classes on topics that will be covered in the process of resolving the situation. It is desirable that students can use teaching materials on these topics. Moreover, it is not necessary that all topics be completed and completed.

Design-modular training has a clearly defined professional orientation. It is of interest to students in the subject «Programming» and to their future specialty.

This suggests that the application of the project method in academic work is very effective for organizing independent work of students and brings good results.

Conclusion

Let us first analyze the value of project training for a student. Students answer this question: the main thing is that everyone works independently, they are given the opportunity to get advice from the teacher, help from a friend, the learning content is much more fully understood, you can control yourself all the time.

This training system guarantees each student the development of the standard of education and promotion to a higher level of education.

Thus, the use of the project-modular method in independent work on solving problems of a creative nature, i.e. with the hidden composition of the initial data allows students to discover new knowledge and phenomena (this element of novelty is fundamentally new for students, which is new to science and technology). Conditions for the development of each student participating in the project are created.

Project training has a clearly defined professional orientation. It arouses the interest of students in the subject of «Programming» and in their future specialty.

This suggests that the application of the project method in academic work is very effective for organizing independent work of students and brings good results.

References

— The State Program for the Development of Education of the Republic of Kazakhstan for 2011—2020. // www.edu.gov.kz

— Castillo, E. J. A., Estrada, L. G., & Senti, V. E. (2015).Domain knowledge representation for programming teaching IEEE. Latin America Transactions, 13 (5), 1528—1533.

— Shaprova G.G. «Didactic basis for constructing a course of computer graphics as an independent discipline» Almaty, Abstract, 2010.

— Gao, W., Farahani, M. R., Aslam, A., & Hosamani, S. (2017). Distance learning techniques for ontology similarity measuring and ontology mapping. Cluster Computing-The Journal of Networks Software Tools and Applications, 20 (2SI), 959—968.

— Azarov R.N. Approaches to the organization of innovation in the university as a condition for improving the quality of education (for example, a regional university) // Economics, statistics and computer science. — 2011. — №2. — p. 3—8.

— Antyukhov A.V. Project training in higher education: problems and prospects // Higher education in Russia. — 2010. — №10. — p. 26—29.

— Atlasova A.D. The use of case-technology in the educational process // Remote and virtual learning. — 2010. — №10. — pp. 105- 112.

— Baranova N.V. Organization of independent work of students using computer technology // Distance and virtual learning. — 2011. — №1. — p. 48—53.

— Vishnyakova I.V. Training of engineers using new technologies // Higher education today. — 2011. — №5. — p. 17—19.