Ⴜინასიტყვაობა
Ⴌიკო Ⴙუბინაშვილის «Ⴕართული ლექსიკონი» შედგენილია 1812—1825 წწ. Ⴂამოიცა ბეჭდური სახით კი მხოლოდ ერთხელ 1961 წელს.
Ⴜინამდებარე გამოცემა წარმოადგენს თანამედროვე მკითხველისათვის ადაპტირებულ ვერსიას. Ⴍრიგინალურ ტექსტიდან ამოღებულია შემოკლებანი, ციტირებული ლიტერატურული წყაროები, უცხოური (ბერძნული, თურქული, სპარსული, სომხური) სიტყვები, სიტყვების თარგმანი რუსულ ენაზე. Ⴑიტყვები, რომლებიც იწყება ხელოვნურად გამოგონილ და ქართულ ანბანში არ არსებულ ასოთი (ჶ), გადატანილია შესაფერის თავში: ჶ — ფ-ში.
Ⴀსეთი წმენდის შედეგად გამოვიდა თანამედროვე და ადვილად საკითხავი ტექსტი. Ⴎირველი შეხედვით ძნელი დასაჯერებელიც კია, რომ ეს ლექსიკონი შედგენილია ორასი წლის წინ.
Ⴀმ გამოცემის მთავარი თავისებურება კი მდგომარებს იმაში, რომ ტექსტი აწყობილია ასომთავრულით. Ⴀსომთავრულები ნახმარია ორთოგრაფიული დანიშნულებით, ე. ი., მათი იწყება ახალი წინადაბების პირველი სიტყვა და აგრეთვე პირადი და საკუთარი სახელები. Ⴄს წესი მოქმედებს სხვა ევროპულ დამწერლობებში და ფართოდ იყო ხმარებაში ქართულშიც მე–19 ს. მეორე ნახევრამდე.
1866 წელს დაარსებულმა გაზეთმა «Ⴃროებამ» განიზრახა გაეტარებინა მთავრული ასოების ხმარების ორთოგრაფიული წესი. Ⴋაგრამ, მთავრულებად გამოიყენეს ოთხხაზოვანი მხედრული ასოებისგან ხელოვნურად შექმნილი ორხაზოვანი ასოები. Ⴘედეგად, მხედრულმა ასოებმა მიიღეს არაბუნებრივი, დამახინჯებული სახე.
«Ⴃროების» ამ აქტმა თავის მიზანს ვერ მიაღწია, რადგან ამ ახლად გაკეთებული ასოების ხმარება სათაურებში და ტიტულებში კი იყო შესაძლებელი, მაგრამ მათი ხმარება შიგ ტექსტში იყო შეუძლებელი, ვინაიდან ოთხხაზოვანი და ორხაზოვანი ზედა ტანის ასოების გარჩევა შეუძლებელია. Ⴋხედრული ასოების 45%-ს კი წარმოადგენენ სწორედ ზედატანის ასოები.
Ⴄ. ი., ორთოგრაფიული მიზანი ვერ იქნა მიღწეული, და ამ ახლად გაკეთებულ ასოებს ან საერთოდ არ ხმარობდნენ, ან იშვიათად მხოლოდ სათაურებში. Ⴁოლოს და ბოლოს, ასეთი გაუაზრებელი ექსპერიმენტების შედაგად დაინერგა უმთავრულო ტექსტის ხმარების წესი, რომელიც მე–20 საუკუნის განმავლობაში იქცა ერთადერთ მისაღებ წესად ქართული წერისათვის.
Ⴜინამდებარე წიგნის მთავრული ასოებით გამართვა ისახავს მიზნად ასომთავრულის სილამაზის წარმოჩენას და იმ დავიწყებული მშვენიერი წესის აღდგენას, რომლითაც ვსარგებლობდით მე-19 ს. 60-ან წლებამდე.
Ⴀსომთავრულის და ნუსხურის აღდგენის შედეგად ჩვენ მოგვეცემა საშუალება ყოველდღიურად ვიხმაროთ ეს ასოები მხედრულთან ერთად ისევე, როგორც ეს იყო ჩვენში წინა საუკუნეებში, და როგორც ეს არის დღეს ბერძნულ–ლათინურ სამყაროში.
Ⴀსომთავრულის ხმარება ქართულ წერაში მკვეთრად გააუმჯობესებს დაბეჭდილი ტექსტის ხარისხს და მისცემს მძლავრ ბიძგს Ⴑაქართველოს ცხოვრების ყველა მხარის განვითარებას. Ⴕართული ნაბეჭდი ტექსტი კი თავის მოქნილობით და სრულყოფილობით გაუსწორდება ლათინურ ტექსტს.
Ⴕართული ლექსიკონი
Ⴀ
Ⴀ — არს ხმოვანი ასო, დადებული თავად ყოველთა ენათა ანბანსა შინა. Ⴕართულად ასოსა ამას ზედა ქარაგმიანნი ლექსნი არიან ესენი: ა~დ — არამედ; ა~ნ — ამინ.
Ⴀმას ასოსა ზედა არიან ორნი მარცვალნი ზედდადებულნი ზმნათანი: აღ, აღმო; მდაბიურად: ა, ამო. Ⴅითარ: აღვალ, აღმოვალ; აღვსწერ, აღმოვსწერ. Ⴂინა: ავალ, ამოვალ; ავსწერ, ამოვსწერ, არამედ სახელზმნათა შინა უკეთუ იპოვნების სხვა ღ, მაშინცა პირველი ღ სრულიად დაიტევების. Ⴋაგალითად: აღება (აღვიღებ), აღელვება (აღვაღელვებ), ამაღლება (აღვამაღლებ) და არა აღღება, აღღელვება, ანუ აღმაღლება და სხ. Ⴉუალად ითქმის: აექჳნ, აუარებდით ნაცულად აღექჳნ, აღუარებდით და სხ.
Ⴀ ბოლოდ სახელთა ხმარებული შესცულის მათ:
1. Ⴋდედრობითად, ვითარ მეფე — მეფა, ჭაბუკი — ჭაბუკა, იგი — იგია და სხ.
2. Ⴉნინობითად, ანუ შეურაცხებითად, უფრორე სათჳითოთა სახელთა. Ⴋაგალითად: Ⴃავით სარდალი, Ⴑოლომონ მდივანბეგი, ანუ მდედრობითნი: Ⴇამარ მეფე, Ⴋარიამ ბატონისშვილი და სხ. Ⴀმათ შინა ასო ა უხამს არს, ხოლო Ⴃავითა მზარეული, Ⴑოლომონა ხაბაზი, Ⴇამარა დალალი, Ⴋარიამა მექათმე და სხ. Ⴀრიან კნინობითნი. Ⴀმისგან ჰსჩანს, რაოდენ უსაფუძველო არს ჰაზრი, რათა ასოჲთა განირჩეოდენ ნიადაგ მდედრობითნი სახელნი.
1. Ⴋდედრობითად, ვითარ მეფე — მეფა, ჭაბუკი — ჭაბუკა, იგი — იგია და სხ.
2. Ⴉნინობითად, ანუ შეურაცხებითად, უფრორე სათჳითოთა სახელთა. Ⴋაგალითად: Ⴃავით სარდალი, Ⴑოლომონ მდივანბეგი, ანუ მდედრობითნი: Ⴇამარ მეფე, Ⴋარიამ ბატონისშვილი და სხ. Ⴀმათ შინა ასო ა უხამს არს, ხოლო Ⴃავითა მზარეული, Ⴑოლომონა ხაბაზი, Ⴇამარა დალალი, Ⴋარიამა მექათმე და სხ. Ⴀრიან კნინობითნი. Ⴀმისგან ჰსჩანს, რაოდენ უსაფუძველო არს ჰაზრი, რათა ასოჲთა განირჩეოდენ ნიადაგ მდედრობითნი სახელნი.
3. Ⴐომელთამე რთულთა სახელთა შინა ბოლოს ი შეიცულების ა-ზედა. Ⴋაგალითად: გველთევზა, ძაღლნიორა, ორცხობილა, ხარისთუალა და სხ.
3. Ⴐომელთამე რთულთა სახელთა შინა ბოლოს ი შეიცულების ა-ზედა. Ⴋაგალითად: გველთევზა, ძაღლნიორა, ორცხობილა, ხარისთუალა და სხ.
Ⴀ? კითხჳთი მარცუალი, მდაბიურად ხომ? Ⴂიყუარმეა? Ⴅსჭამოა? Ⴅსუაა? და სხ.
Ⴀ შემოკლებული ზმნისაგან არს, სახელთა და ზმნათა ბოლოს ხმარებული, უფრორე მდაბიურსა შინა საუბარსა, ვითარ სახლია, ქალაქია ნაცულად სახლი არს, ქალაქი არს; ანუ ცივია, თბილია ნაცულად ცივი არის, თბილი არის; კუალად ცივა, თბილა ნაცულად სიცივე არის, სითბო არის; ეგრეთვე: მოსულა, მომზადებულა, განსრულებულა და სხ. ნაცულად მოსრულ არს, მომზადებულ არს, განსრულებულ არს. Ⴀმის გამო ხმარებულ არს ლექსი აობა ნაცულად არსება.
Ⴀბაზანა — სააბანოვე დიდი ტასტი.
Ⴀბაზი — ოთხი შაური, ან 40 ფული.
Ⴀბანაკება — აკარვება.
Ⴀბანო — სახლი დასაბანელი.
Ⴀბანოზი — ეკალმუხა.
Ⴀბბა — სირიულად მამა.
Ⴀბბატი —
Ⴀბბატობა —
Ⴀბგა — მახალიკი, პატარა ხურჯინი, უფრორე აბრეშუმისგან ნაქსოვი, უნაგირის წინა კეხზედ გარდასაკიდი (ნახე Ⴅაშკარანი).
Ⴀბდარი — წყალთა მნე, ზედამდეგი მერწყულთა და მრეცხელთა უწმინდურთა ადგილთათა.
Ⴀბებრება — კანის აბურცება, აშუპება დაწვისაგან.
Ⴀბედი — გამოხარშული ხის სოკო, მსწრაფლ მომღები ცეცხლისა.
Ⴀბეზარი — მოუსვენარი, დაუდეგარი, შფოთი, თავისშემაწყენელი.
Ⴀბეზარს მოსვლა —
Ⴀბეკამაქი — ბალახების გამონახადი არაყი (კარაბადინში).
Ⴀბეჩხარი — ნავენახობი, გაოხრებული ვენახი.
Ⴀბეწულა — კარაბადინში.
Ⴀბზინდა — ნახე Ⴀფსინთი.
Ⴀბზინდა — თასმათა, ანუ ქსოვილთა რათმე შესაკრავი რკინის ბალთა, ეგრეთვე ფოლადისა, ვეცხლისა და სხ. საჩხულეტით ენითურთ.
Ⴀბი — ქაშთაჯი.
Ⴀბლაბუდა — ბუდე, გინა ქსელი დედაზარდლისა.
Ⴀბრა — ცოთი, გინა საჭარბავი.
Ⴀბრაგანი — არეკნება, ჩოგნისაგან ბურთის შეღმა აკურა.
Ⴀბრაკი — წურწუმა ალთაფა (ნახე Ⴑარწყულთან).
Ⴀბრამადი — ნაზირი (ნახე Ⴌაზირთან).
Ⴀბრამიანი — ღვინის ბოღლიწო, თაფლითა ანუ შაქრით ზავებული, ამას გააკეთებენ ახალწელიწადს და შეინახვენ ვიდრე წინადღედმდე ნათლის ღებისა და მაშინ მიიღებენ.
Ⴀბრეშუმა — ჭინჭარს შეეხვევა ეს ბალახი.
Ⴀბრეშუმი — ჭიჭნაური.
Ⴀბურცება — აბებრება.
Ⴀბუტარაკი, აპუსტრაკი — შხამა ბალახი.
Ⴀბუჩი, აბუჩალაკი — დაუპატიჟებელი და ძალადშევარდნილი სტუმარი, არაფრად მიჩნეული.
Ⴀბჯარი — ზოგადი სახელი საჭურველთა და უფრორე ტანზედ საცმელთა ჯაჭუთა და მისათანათა ომსა შინა სახმართა. Ⴑახენი ამისნი იხილენ ლექსთა თანა Ⴆუჩი და Ⴟავშანი.
Ⴀბჯროსანი — აბჯრით მოსილი, ჩაჩნაგირი.
Ⴀგარა — საზაფხულო სადგური.
Ⴀგარაკი — დაბა, ანუ სახნავი, გინა სავენახე ადგილი.
Ⴀგდება — (ავაგდებ) შეღმა შესროლა // (ავიგდებ) განკიცხუა, გაქირდვა.
Ⴀგება — (ავაგებ) აღგება, აშენება // აცმა, გატარება ძაფისა ნემსის კურწში და მისთანანი.
Ⴀგებულება — ცხოველთ შინაგანი შენობა, ანუ სტომაქი.
Ⴀგენნიტოს — აუგებელი, ანუ აუშობელი.
Ⴀგერ — აი, აჰა, ანუ აწის შემდეგი (ნახე Ⴄსერა).
Ⴀგვისტალი — ნახე Ⴀღვისტალი.
Ⴀგვისტო — ქველთობისა, ანუ მარიალისა (ნახე Ⴆოდიაქო).
Ⴀგორება — (ავაგორებ, ავგორდები) აღმართში ატანა გორებით, ანუ ასლვა გორვით.
Ⴀგრე — ეგრეთ.
Ⴀგრემც — მაინც, ანუ ნეტამც.
Ⴀგური — გამომწვარი ალიზი.
Ⴀდამანტი — ნახე Ⴀდამასი.
Ⴀდამანტისა —
Ⴀდამასი, ადამანტი — ალმასი.
Ⴀდამიანი — ადამის ტომი, ე.ი. კაცი.
Ⴀდგილი — სივრცე დასატევნელი, ანუ შეცვლილი რისგანმე, გინა [დაჩნეული], დაჩნეული — ადგიდ, ადგილად, ადგილს.
[Ⴀდგომა — (ავსდგები) სტოლიდამ ადგეს, დარჩეს სტოლზე]
Ⴀდვილი — არა ძნელი, ან მარჯვე.
Ⴀდიდა — რკინის ფიცარი დახურეტილი გასაწევად მავთულთა.
Ⴀდლი — საზომი ხუთის ან ოთხის მტკავლის ოდენი.
[Ⴀდონაი] {ებრაულად უფალი}
Ⴀდრე — დანიად, მსწრაფლ, ანუ უწინარეს ჟამისა.
Ⴀდრეული — ადრე შემოსული.
Ⴀდრინდელი — დიდის ხნისა.
Ⴀდუღება — (ავადუღებ) მდუღარედ შექმნა.
Ⴀედონი — იადონი, ბულბული, ვარდის ჩიტი.
Ⴀეშაგი — მსტოვარი.
Ⴀვადობა — უძლებობა, სნეულობა.
Ⴀვაზა — მომცრო ვეფხი (Ⴃარეჯანიანში).
Ⴀვაზაკი — აშკარად მტაცებელი, მეკობრე და მარბიელი.
Ⴀვაზანი — აუზი, ისარნები.
Ⴀვაჯა — ხმამომაღლოდ და გაუგრძელებლად გალობა, ღიღინი.
Ⴀვბედი — ავის ბედისა.
Ⴀვგარდანი — ლაპოტი, დიდი ჩამჩა.
Ⴀვგული — მრისხანე, ჯავრიანი.
Ⴀვდარი — ცუდი დარი, წვიმიანი ტაროსი.
Ⴀვენა — ბოროტის მოუბარი.
Ⴀვეჯი, ავეჯულობა — სახლის ჭურჭელი და რაგინდარა სახმარი.
Ⴀვ-ზნე — ცუდის ზნისა.
Ⴀვთრათი — ბარათი (ნახე Ⴜერილთან).
Ⴀვი — არა კეთილი, ცუდი, უბადო.
Ⴀვილი — ნესტვი, სალამური.
Ⴀვი — მავნე მდაბიონი უხმობენ მინდურის ალს.
Ⴀვკაცობა — ცუდი საქმე.
Ⴀვლი — ფერფლი, ნაცავი, ანუ ნაგავი.
Ⴀვლინი — სანაგვე.
Ⴀვმუცელი — მსუნაგი, გაუმაძღარი; ავმუცლობა, გაუმაძღრობა.
Ⴀვობა — სიცუდე.
Ⴀვპირი — ავენა.
Ⴀვჟანდა — უნაგირის უზანგო // პაიჭთა და შალგართა ფეხთა ქვეშე გამოსაკრავი ზორტი.
Ⴀვრიტი — ხის ხრალთაგან შეგრეხილი თოკი (ნახე Ⴑაბელთან).
Ⴀვსება — ნახე Ⴀღვსება.
Ⴀვშანი — მცენარებს გაჯიანთა და მლაშეთა ადგილთა ზედა.
Ⴀვშარა — სილა, ქორაკი, ულაგმო აღვირი.
Ⴀვშარაჯი — ხილთა, ანუ მხალთა წვენი, შაქრით შემზადებული, სასმელად.
Ⴀვხანა — სანეშტე, ფეხის ადგილი.
Ⴀზავერი — ხარი საკიდარი (Ⴆროხასთან ნახე).
Ⴀზარმაცი — დიდი კეტი ასაწევი სიმძიმეთა (Ⴟოხთან ნახე).
Ⴀზარფეშა — ნოღართო, გრძელტარიანი სასმისი ვეცხლისა.
Ⴀზატი — თავისუფალი.
Ⴀზევა — (ავზევ) აწევა, მაღლა აზიდვა.
Ⴀზიდვა — (ავზიდავ) იგივე აზევა // Ⴋაღლა ატანა მრავალთა.
Ⴀზმნობა — ზმნობა უნდა (Ⴈქ ნახე).
Ⴀზნი — დიდგვარი, წარჩინებული.
Ⴀზნაური — თავისუფალი // წარჩინებული, უხუცესი ანუ დიდებული // ხოლო აწ ჰნიშნავს კეთილშობილსა.
Ⴀზნაურება — თავისუფლება, არავისი მონება.
Ⴀზრი — იხილე ჰაზრი.
Ⴀზღუდი — ტანთსაცმელთა თეძოს თავს ქვემოთ ირიბად ჩაგდებული ნაჭერი.
Ⴀთაბაგი — არაბულად მამამთავარი, უმაღლესი მთავარი შემდგომად მეფისა. Ⴒიტლო ესე მიეცა Ⴀხალციხის მთავარსა Ⴑერგის Ⴟაყელსა VI Ⴂიორგი მეფისაგან გარემო 1330 წლისა (იხილე Ⴕართლის ცხ [ოვრება]).
Ⴀთასი — ათჯერ ასი.
Ⴀთასისთავი — უხუცესი ათასთა.
Ⴀთეული — ნაათალი, მეათედი ნაწილი // ათიანი.
Ⴀთვალწუნება — (ავითვალწუნებ) შეძულება, მოძაგება.
Ⴀთისთავი — ათთა ზედა უხუცესი // ათეული, მეათედი ნაწილი.
Ⴀთლა — (ავსთლი), აჭრა, თხლად ასერვა.
Ⴀთრთოლება — (ათრთოლებს) აკანკალებს, (ათრთოლდების).
Ⴀთქჳრება — ხორცის გატენა სიმსუქნით ან დაზღმურდლვა // ხილთა მცირედ სამწიფედ მოსლვა.
Ⴀთქულეფა — ასულეფა, ძაღლთაგან ენით ამოჭმა წუნიანისა.
Ⴀთცხრამეტური — მთოვარის მოქცევა (ნახე Ⴆედნადებთან).
Ⴀთძალი — ათსიმიანი საკრავი.
Ⴀი! — აჰა, შორისდებული ჩვენებითი.
Ⴀიაზმა — ნაკურთხი წყალი სასხურებლად.
Ⴀივანი — დერეფანი ან ეზო.
Ⴀკავლება —
Ⴀკათისტო — დაუჯდომელი.
Ⴀკაკი — ბრინჯის ხე.
Ⴀკანათი — სირთ მახე (იხილე Ⴋახესთან).
Ⴀკანკალება — კუალად ათრთოლება.
Ⴀკაპი — აკაფი (ნახე Ⴀლიკაპი)
Ⴀკარა, აკრა — ზღვის პირი კლდოვანი, ქედი ზღვიდან წარზიდული.
Ⴀკარვება, აღკარვება — (აღვიკარვებ) გარდანაცუალება ადგილისა კარვებითურთ.
Ⴀკაური — ასიდა, ჟრუნი.
Ⴀკელდამა — ებრაულად აგარაკი ანუ დაბა სისხლისა; ამისგან წოდებულ არს აკლდამა მიწაში შეკრული კამარა მკუდართა გუამთ დასადებად და მისვე ებრაული ლექსისგან დამა მიღებულ არს ქართულად ლექსი დაბა, რომელია სოფელი ან შენობა, ვითარ Ⴀხალდაბა, Ⴃაბნები, Ⴓდაბნო, Ⴓდაბური და სხ.
Ⴀკვანი — ჩჩვილთ სარეცელი სარწებელი.
Ⴀკვეთა — (ავჰკვეთ, ავკვეთ) აღსპობა, დაცხრობა.
Ⴀკვეცა — აღკვეცა (ავჰკვეც) აკრეჭა თმისა ახალ ნათელღებულისა, ანუ სამღუდელოთა თავისაგან კურთხევის დროს.
Ⴀკვიატება — (ავიკვიატებ) ცუდი საქმის გამოკიდება, ან დაჟინება. // (ავეკვიატები) გარდაკიდება.
Ⴀკიდება — (ავჰკიდებ, ავიკიდებ) დატჳრთვა საპალნითა.
Ⴀკიდო — ჯაგანი, ხილნი ერთად შებმულნი წნელითა.
Ⴀკინძვა — (ავჰკინძავ) ქაღალდთ მიკერება ერთმანერთზედ.
Ⴀკინჭილება — აკვიატება.
Ⴀკლდამა — ნახე აკელდამა და საფლავი.
Ⴀკლება — (ავიკლებ) დარბევა, წარტაცება ქონების.
Ⴀკოლოთია საგალობელი, წესი, ანუ შედეგი საეკლესიოს ლოცჳსა.
Ⴀკრა — აკარა (Ⴉონცხი ნახე).
Ⴀკროსტიხი — (Ⴉიდურწერილობა ნახე).
Ⴀკუთა — მცირე თორნე, ანუ ქურასავით ქუაბის სადგამი.
Ⴀკუმი — არც მამალი, არც დედალი, გინა ქალაბიჭა.
Ⴀლაბასტრი — ქუა მარმარილოს უმჯობესი, რომელიც გაითლების ჭურჭლად.
Ⴀლაბულა — ჩალაბულა, ნოტიოთ სიმღურივე, ჩალითა და ბეწვით ნარევი.
Ⴀლაგი — გზა, ანუ კუალი, უალაგო ალაგას.
Ⴀლალო — ჰარალალო, მსოფლიოთ სიმღერის ჩასართავი, რომელიც გარდაუქმნიათ საეკლესიოს გალობისაგან ალლილუია, ვითა რუსული აჲ ლჲული, ლჲული, ამისივე ნაკვეთი არს ოროველი, ჰოროველო.
Ⴀლალი — ოლოლი.
Ⴀლამი — მომცრო დროშა, სპარსულად ალამ // ანუ ნიშანი რამე შუბთა ზედა და მისთანათა, ან ნაჭერი რისამე ნიშნად.
Ⴀლამდარი — მედროშე, ალანდარი.
Ⴀლანძვა — (ავლანზავ) ნაკვერცხალზედ შეგდება გამოსაცხობის პურისა ან მწვადისა საჩქაროდ, რომ გარედამ დაიწვას და შიგნიდამ უმი დარჩეს.
Ⴀლაო — ფქვილი დაწვიმული, რომელიც კარგად არ მოიზილება, არც გაღვივდება.
Ⴀლარვა — (ავლარავ) აქოქლვა, ერთმანერთზედ მიკერება ნაჭერთა გამოჭრილის ტანისამოსითა, რომელსაც შემდგომად დაედება სარჩული და დალიანდაგდება.
Ⴀლატა — ალა, საფქვილე ალა {წისქვილის საფქვილე კასრი.
Ⴀლაფი — ნაშოვარი საქონელი ჟამსა ბრძოლისასა.
Ⴀლაფობა — (ვალაფობ) აკლება, დატაცება, აფორიაქება.
Ⴀლაფი — მეფქვილე, ფქვილის მოფარდული.
Ⴀლაწოდა — უშვერად მაღალი.
Ⴀლდატი — ალქატი, ანუ.
Ⴀლერდი — (ბალ.) იონჯა, ნედლი ბალახი.
Ⴀლერსი — საამო სიტყვა, საამოვნო ლაპარაკი (ვუალერსებ, ვეალერსები) სიამოვნით შემთხვევა, შეტკბობა.
Ⴀლვა, ალვახაზი — პუნგია, მოდუღებული და დაზელილი თაფლი საჭმელად.
Ⴀლვისხე — სარო, კჳპაროზი.
Ⴀლთაფა — აბრაკი, წურწუმა.
Ⴀლი — ცეცხლის ნივთი ზეაღმავალი და მანათობელი.
Ⴀლი — მინდორთა და ტყეთა შინა ავი, მავნე, ქაჯი, (მდაბიონი ესრეთ ჰგონებენ და იმერნი უხმობენ ჭიმკად).
Ⴀლიზი — გამოუწვავი აგური.
Ⴀლიკაპი — დანდალი, ხის აღვირი.
Ⴀლიონი — დილის სინათლის გამოჩენა უწინარეს მზის ამოსლჳსა (Ⴃილასთან ნახე).
Ⴀლიოქოთი — არეულება, ამბოხება.
Ⴀლისარჩული — სუნნელი ბალახის ყუავილი, ზაფრანის მსგავსი, ძოწეულის საღებავი.
Ⴀლისფერი — წითელის ცეცხლის ალისფრად.
Ⴀლკაპი — ფარდა საკრავთა {საკრავის ფერდა — Ⴑაბას ლექსიკონი}.
Ⴀლმაგი, იალმაგი — საომარი სამოსელი, ჯაჭუთა გარეგან საცმელი.
Ⴀლმასი — თუალი პატიოსანი (Ⴀდამასი ნახე).
Ⴀლმაცერი — შეღმად ირიბი, ვითა გაშლილის თითების ცერი შეღმა დადგება.
Ⴀლმედად — მხარიღლივ.
Ⴀლმური — ცეცხლის ალი კუამლითურთ შავწითლად აღმავალი.
Ⴀლნება — ნახე Ⴘეალნება
Ⴀლო — ნახნავი მიწა მიზდად გუთნისდედისა, მეხრეთა, შებმულთა ხართა და სხ.
Ⴀლოვნება — ალოს მოხნვის დრო.
Ⴀლო — საბრი, ნაწვეთი სუნნელთა ბალახთა.
Ⴀლუბალი — ბალღოჯი.
Ⴀლქატი — მსუბუქი, მჩატე, დამშხალული.
Ⴀლღო — ნადირთაგან გრძნობა მონადირეთ მიპარვისა // კაცთაგან მიხდომა მომავლის განსაცდელისა.
Ⴀლყა — აბრეშუმის ძალი, ანუ მეტალლთ სიმი საკრავთათჳს // გარშემო დადგომილი ლაშქარი.
Ⴀლჩუ — ვეგის ზევითი გვერდი რაოდენვე ჩაღრმავებული, რომლისაც მეორეს გვერდს ჰქვიან თოხანი.
Ⴀმაგი — ზრუნვა, გულს მოდგინება, ვითარცა ამაგი და ჭირნახული.
Ⴀმალი — ანაზდად შიმშილით მიბნედა.
Ⴀმალი — ზურგით ტჳრთის მზიდავი მუშა.
Ⴀმანათი — ბერძულად საწინდარი // რუსულად მზევალი // ქართულად ანაბარი, ე.ი. ნივთი მიბარებული ან გაგზავნილი ვისთანმე.
Ⴀმაო — ცუდი, უქმი, ბედითი.
Ⴀმაოდ — ცუდად.
Ⴀმაოდ — მორწმუნე ცუდმორწმუნე, გარდამეტებით მჩემებელი ღვთის მსახურებისა, ანუ რეგუნულად დამჯერებელი სიცრუვისა.
Ⴀმაოება — დაუდგრომელობა, უხანობა საწუთროსი.
Ⴀმაოხრებელი — {ნახე Ⴀღოხრება}.
Ⴀმარად — მისს ნებაზედ, ანუ მისის იმედით, ვითარ დაშთომილი ღვთის ამარად, შენს ამარად.
Ⴀმართვა — (ავმართავ) აღმართება, მაღლა აწევა და დადგენა საჩინოდ.
Ⴀმარტა — ეშმის ქუა.
Ⴀმაღლება — (აღვამაღლებ, ავმაღლდები) მაღლა აწევა, ანუ ასლვა // დღესასწაული შემდგომად პასექისა მეორმოცესა დღესა მოსახსენებელად ხორცითა ზეცად Ⴕრისტესისა.
Ⴀმბა — ნახე Ⴀბბა.
Ⴀმბავი — იხილე ჰამბავი; ამბარი, ამბრა სუნნელი, იხილე Ⴠამბარი.
Ⴀმბარი — საფქვილე ზანდუკი, ანუ სახლი, ბეღელი პურის შესანახავი.
Ⴀმბარდარი, ამბარდანი — მუჯირი, მნე საამბარდნოსი.
Ⴀმბარჩა — ფარღული, მანიაკი.
Ⴀმბიონი, ამბონი — მაღალი ადგილი საკურთხევლის წინ გინა სამქადაგებელო და საფსალმუნე (Ⴀღსავალთან ნახე).
Ⴀმბორი — სულიერი მოკითხუა და შემთხვევა.
Ⴀმბორება — (ვუამბორებ, ვეამბორები, ამბორს ვუყოფ) მიახლებით შემთხვევა.
Ⴀმბოხი — დაუწმენდელი მაჭარი (ნახე Ⴖვინოსთან) // შფოთი, არეულობა, ამბოხება.
Ⴀმება, დაამება — (ვაამებ, დავაამებ) სიამოვნების მიცემა // (მიამების) მხიარულების მიღება // სატკივრის დაამება, მოკლება.
Ⴀმეთჳსტო — თუალი პატიოსანი მიისფრო (ნახე Ⴑპეკალი).
Ⴀმიანტოს — კლდის ქუა ესოდენ ლბილი, რომელ დაისთვის ბაბმბასავით, ხოლო ნასთი ანუ ნაქსოვი მისი არ დაიწვის ცეცხლთა შინა.
Ⴀმიანური — ბადიანი ქისა, ჯუზდანი.
Ⴀმიერ — აქეთგან, ანუ გამოღმა.
Ⴀმიერ და იმიერ — აქეთ და იქით, ანუ გაღმა-გამოღმა.
Ⴀმიერითგან — ამ ჟამიდამ.
Ⴀმინ — ჭეშმარიტად, ნამდვილად.
Ⴀმინდი — კეთილშეზავებული ტაროსი მოსავალთათჳს, ანუ მოგზაურთა.
Ⴀმირ, ამირა, ამირი — არაბულად უმთავრესი, ანუ უხუცესი, {ამირ-ალ-ბაჰრ — ზღვათ უხუცესი}, იხმარების უფრორე რთულად სხუათა ლექსთა თანა შემდგომთა.
Ⴀმირახორი, ამილახვარი — ვზინდართ უხუცესი, მეჯინებეთ უხუცესი.
Ⴀმირბარი — სახლთ უხუცესი.
Ⴀმირეჯიბი — ეჯიბთუხუცესი.
Ⴀმირმუმლი — ხალიფა, Ⴁაღდადის ხემწიფე ძველთა მაჰმედიანთა.
Ⴀმირსპასალარი — უმთავრესი მხედართმძღუანი.
Ⴀმისთანა, მაგისთანა, იმისთანა — ითქმის სამთა პირთადმი, ხოლო ზოგად მისთანა (ნახე ლექსი ესე).
Ⴀმისთჳს, ამისგამო — კავშირი მიზეზობითი.
Ⴀმლაკი — ჭრელი ცხენი.
Ⴀმო — საამოვნო, სასიამოვნო, განსასვენებელი.
Ⴀმოდ — ნელად, სიამოვნით.
Ⴀმობრძანება — (ამობრძანდა) ასლვა მაღალთა გუამთა.
Ⴀმოგდება — (ამოვაგდებ) მაღლა ასროლა // ამოფხურა, აღსპობა.
Ⴀმოგება — (ამოვიგებ) იმერულად გამორთმევა წაღებულისა, ან პოვნა დაკარგულისა.
Ⴀმოგლეჯა — (ამოვჰგლეჯ) ამოძრობა ან ამოხევა.
Ⴀმოდგმა — (ამოვსდგამ) ქვეიდამ მაღლა დადგმა // ენის ამოდგმა (ამოვიდგამ) ითქმის ჩჳლთათჳს, ოდეს იწყებენ ლაპარაკსა.
Ⴀმოვარდნა — (ამოვარდება) ესე არს ვნებითი ზმნისა ამოგდება.
Ⴀმოვსება — (ამოვავსებ) ცარიელის ავსება პირამდინ // (აღმოვივსებ) წყლის ამოღება.
Ⴀმოზევა — {ნახე Ⴀზევა}.
Ⴀმოზიდვა — (ამოვზიდავ) ამოწევა, ამოყვანა, ანუ ამოტანა მრავალთა.
Ⴀმოთლა — (ამოვსთლი) ღრმად ამოჭრა რბილისა რისმე.
Ⴀმოთხრა — (ამოვსთხრი) ამოჭრა მიწაში ღრმად ორმოთა და მისთანათა // ამოჭურეთა ხისა რკინის იარაღით // გქანდაკება ხეთა და ქუათა ზედა ბეჭდისა, სახისა რისმე და სხ.
Ⴀმოკვეთა — (ამოჰვკვეთ) ამოთხრა, ამოჭრა // გაუქმება ცუდისა რისმე წესისა.
Ⴀმოკიჟუა — (ამოვიკიჟავ) ცალი თუალის მცირედ მოხუჭვა.
Ⴀმორეხვა — მეტად გაძღომა.
Ⴀმოსავარდნელი — ღირსი ამოფხურისა, დაკარგვისა.
Ⴀმოსკუნა — (გულს ამოვისკუნი) სლუკსლუკით ტირილი, ამოხვინჩვა გულისა.
Ⴀმოსლვა — (ამოვალ) მაღლად ასლვა.
Ⴀმოსრუტვა — (ამოვსრუტავ) ამოწოვნა ნოტიოსი ბაგით, მასრით, ტუმბოთი და სხ.
Ⴀმოტუზვა — (ამოვიტუზები) მოფარება, მალვით დგომა.
Ⴀმოფხურა — ნახე აღმოფხურა.
Ⴀმოქოლვა — (ამოვქოლავ) ქვით ამოშენება.
Ⴀმოღება — (ამოვიღებ) აღმოხმა, შთადებულის ამოზიდვა.
Ⴀმოშენება — {ნახე აშენება}
Ⴀმოცოხნა — იხილე აღმოცოხნა.
Ⴀმოძრობა — (ამოვაძრობ) ამოწევით ამოღება, ამოგლეჯა.
Ⴀმოწევა — {ნახე Ⴀწევა}
Ⴀმოჭრა — (ამოვსჭრი) ამოკვეთა, ამოთლა.
Ⴀმოჭურეთა — (ამოვსჭურეთ) ამოჭრა ხეთა საჭურეთლითა.
Ⴀმოხუნეშა — (ამოვიხუნეშ) ამოკუნესა, ამოიხრვა დიდის სულის კვეთით.
Ⴀმპარტავანება — ზუაობა, თჳსება ამპარტავანისა, (ვამპარტავნობ).
Ⴀმპარტავანი — დიდების მნდომი, სწავლის მოთაკილე და უმსგავსოდ გულმაღალი.
[Ⴀმპიწი — ლათ. ambitiosus {ambitio — კანდიდატების გარშემო ტრიალი, ანუ წრეში სიარული თავის მოწონების მიზნით}].
Ⴀმრეზი, ამრეზილი — მოქურუხებული, გაბუტვილი.
Ⴀმრეცი — მცირედ აღმართი, ვითა დამრეცი მცირედ დაღმართი.
Ⴀმტუტება — (ავამტუტებ) არევა მიშლა-მოშლა, აფორიაქება.
Ⴀმფსონი — პურის მტე, ანუ ამქარი (Ⴔსონი ნახე).
Ⴀმქარი — ერთის ხელობის ოსტატი.
Ⴀმქმელი — ბებია, მეანი, დედათ მოურავი.
Ⴀმღურევა — (ავამღურევ) ნოტიოთ არევა
Ⴀმყოლი — თან ადევნებული, მიმდევი // კარის წირთხები, ჩარჩოები.
Ⴀმხანაგი — მოძმე, მოყუასი, ანუ მონაწილე.
Ⴀმხედრება — (ავმხედრდები) ცხენს შეჯდომა ლაშქართა,.
Ⴀნაბარი — ამანათი მიბარებული ნივთი.
Ⴀნაგები — აგებულება, შენაწევრებულება // ვითარება კეთილი, ანუ უდარესი ძნიად შეძრვადი // აშენებული.
Ⴀნაგული — გაჩეჩისაგან დანარჩენი რიოში მატყლისა, ანაჩეჩი.
Ⴀნაზდი, ანაზდეული — უეცარი, მოულოდებელი.
Ⴀნალოღია — საწიგნე, მარალი სკამი წიგნთ დასადები წასაკითხად.
Ⴀნამტკიცი — გამტკიცულის ფქვილის ანაცერი ქატო.
Ⴀნაფორა — სამღუდელოთა ზეიდამ საცმელი სახლებგანიერი პალეკარტი, ხოლო ჰნიშნავს მოხსენებასა, თხოვასა // ანუ არს რიტორული ნაკვეთი, რომელთა განმეორება, ოდეს ერთი და იგივე ლექსი დაიდების თავად რაოდენთამე შინა წევრთა პერიოდისათა, მაგალითად, სიყვარული სულგრძელ არს, სიყვარულსა არა შურნ, სიყვარული არა განლაღნის და სხ. Ⴂინათუ რაოდენჯერ განმეორების და ესე ვითარნი.
Ⴀნბანი —
Ⴀნგაარება — უსამართლოდ შეკრება, მოხვეჭა.
Ⴀნგაარი, ანგარი — უსამართლოდ შემძინებელი.
Ⴀნგარიში — რიცხჳ, სათუალავი.
Ⴀნგელოსი — ქადაგი, მომთხრობელი // არსება გონიერი, უსხეულო, დასაბამიერი, წინაშე ღმრთისა მდგომელი (ნახე Ⴃასი).
Ⴀნგელოსებრივი, — ანგელოსური.
Ⴀნდაზა — მორფი, მაგალითი.
Ⴀნდამატი — ნახე ადამანტი.
Ⴀნდე — მცირედ ხედვა ბნელაში, ანდეზედ.
Ⴀნდერძი — დავედრებული სიტყვა, ანუ წერილი მიცვალებულისა, გინა შორად წარმავალისა // აღთქმა, პირობა.
Ⴀნდერძნამაგი — ანდერძის წერილი.
Ⴀნდრიანტი — აღალმა, ძეგლი, გამოქანდაკებული სახე მეტალთაგან, ქუათა, ანუ ძელთა.
Ⴀნეული — გაზაფხულის ნახნავი.
Ⴀნთება — ნახე აღნთება // სნეულის დიდი სიცხე.
Ⴀნთიმონი — სურმა, მოშავო ლითონის ქუა გოგირდიანი.
Ⴀნთრაკი — ნაკვერცხალი //თუალი პატიოსანი ცეცხლისფერი (Ⴑპეკალი ნახე) // მუწუკი ფრიად ტკივილიანი, ბედნიერი.
Ⴀნთჳპატი — მოადგილე ჳპატისა (ნახე Ⴣპატოსი).
Ⴀნისული — ცერეცო, რომლისა თესლი არს სუნნელი და სამკურნალო.
[Ⴀნკანაკი — ნახე ლახვარი]
Ⴀნკანაკობა — ლხინობა და სიმთურალე.
Ⴀნკარა — უშხამო გველი, გველხოკერა.
Ⴀნკარა — ითქმის ზედშესრულად, ვითარ წყალი ანკარა, ე.ი. ფრიად სუფთა.
Ⴀნკესი — წილკავი რკინისა, წურილი ნემსკავი.
Ⴀნტაკრად — პირისპირ წინამებრძოლად.
Ⴀნტიფონი — Ⴀღსავალი ნახე.
Ⴀნტლია — წყლის ამოსაღები ტოლჩა.
Ⴀნუ, ან თუ — გინა კავშირი განწუალებითი.
Ⴀნჳქითი — ნახე ონჳქითი.
Ⴀნჩხლი — აპასი, გლისპი, გულპილწი.
Ⴀნცი — ცელქი ყრმა.
Ⴀნძა — ნაქუსი, ძალა, ძელი ამართული.
Ⴀნწლი — .
Ⴀნჯამა — კართ მისაკრავი რკინის კილო.
Ⴀნჯმნი — სააჯმნო, აშკარა, საქვეყნო.
Ⴀობა — მყოფობა არსებისა და შემთხვევისა (Ⴀ-სთან ნახე).
Ⴀოშვა — (ავოშავ) ნახნავთა მეორედ გარდახნვა.
Ⴀოხრება — ნახე აღოხრება.
[Ⴀპაგანგი — ნახე Ⴂრივი]
Ⴀპანი და აპანისი — იანვარი (ნახე Ⴆოდიაქო)
Ⴀპაური — სამალდი, უღლის ტაბიკთ მოსაჭირებელი თოკი, შებმული ხართ ქედსა ქვეშე.
Ⴀპოთიკი — საკუჭნაო, სახლი შესანახავი სახლის სამზადისთა, ხოლო საკუთრად ეწოდების სამკურნალოთა წამალთა საცავსა.
Ⴀპოკალიპსი — გამოცხადება, წიგნი წმიდისა იოანე მახარობელისა.
Ⴀპოხტი, ახტაპოტი — გამხმარი პოხილი ხორცი ოთხპერხთა, მფრინველთა, ანუ თევზთა: ლორი, ოფიტონი, შაშხი და მისთანანი.
Ⴀპრიალება — (აპრიალდების) საჩქაროდ აგზნება ხმელის შეშისა.
Ⴀპრილი — იგრიკა (ზოდიაქო ნახე).
Ⴀპუტარაკი — (ბალ.) ნახე აბუტარაკი.
Ⴀრ, არა — უკუთქმითი მარცუალი (ნახე Ⴅერ) // ზოგჯერმე იხმარების ბრძანებითადცა, ხოლო ნიადაგ ბრძანების დამნიშვნელი არს ნუ.
Ⴀრაკი — ზღაპარი, იგავი.
Ⴀრამედ — მაგრამსავით, კავშირი განრემზომობითი.
Ⴀრამი — ნახე Ⴀარამი.
Ⴀრამონი, არაონი, რამონი, რიმონი — მცირე საწინდარი.
Ⴀრარა, არარაჲმე არაფერი — შეუძლებელი არს, ვერარა და ბრძანებითი ნურარა იხილენ თჳსთა ადგილთა.
Ⴀრაყი — რახი არაბულად ოფლი, რამეთუ სასმელი არაყი არს ქუაბის ოფლი, ხოლო ორნახადი არს აბეკამაქი.
Ⴀრაწმინდა — საძაგელი, უწმინდური; სული არაწმინდა (ნახე სული).
Ⴀრაწმინდება — განშორება სიწმინდისა და უმანკოებისაგან.
Ⴀრახჩინი — იარაღჩინი, თალფაქი.
Ⴀრგანი — ჯოხი საბრჯენელი (ნახე Ⴟოხთან).
Ⴀრდაბაგი — სარკმელი, ანუ გასავალი.
Ⴀრდაგი — მანდილი, წელზედ მოსაფენი ფეშტამალი.
Ⴀრდადეგი — ჟამი ზაფხულისა, ოდეს მზე შევალს ლომის ზოდიაქსა შინა.
Ⴀრდი — შინაური ვარდკაჭაჭა.
Ⴀრდი, არდიფრუ — ანაზდი (ნახე Ⴏამი).
Ⴀრე — ოთხი კუთხე ხმელეთისა, ანუ ოთხი დრო წელიწდისა. // საკუთრად გაზაფხული // სანახები, გარემონი ადგილნი, ანუ თემი, მხარე.
Ⴀრეას — მარიხი (ნახე ცთომილნი).
Ⴀრევა (ავრევ, ავურევ) აღრევა, — ურთიერთარს შეზავება სხვადასხუათა ნივთთა // მოშლა, შეშლა.
Ⴀრეკნება (აირეკნებს, აირეკნა) — ასხლეტა ან გარდაცემა,.
Ⴀრემარე — გარეშემო სანახები.
Ⴀრემარედ — აქა-იქ.
Ⴀრეულობა — აშლილობა, დაუდგრომელად ცხოვრება, ან აფორიაქება.
Ⴀრვე — ფარა თხათა და ცხუართა (Ⴟოგი ნახე).
Ⴀრთრონი — წევრი სიტყჳს ნაწილთა.
Ⴀრიოთი — გარეული ბალახ-ბულახი.
Ⴀრიფანა — ყრმათ საერთო პურობა (ნახე Ⴑერი და Ⴔსონი).
Ⴀრიფი — პურის მტე, ანუ შესაკუთრებული, შინა ყმა.
Ⴀრმაღანი — შორით მორთმეული ძღვენი.
Ⴀრმენაკი — წმიდა ტილო, ნარმა, სიდონი.
Ⴀრმური — ალმური, ღრუბელ-ნისლი ქარიანი და ელვიანი.
Ⴀრნადი, არნაბი — ტარიანი ფიცარი ბზისა და ხუავის სახვეტი კალოზედ.
Ⴀრნი — გარეული ცხვარი.
Ⴀრონა — პატარა გუთანი (ნახე Ⴄრქუანთან).
Ⴀრსება — რომელიცა პირველ არსისთჳს მიიცთომვის და რომელსა შინაცა არს კმაჲ მიზეზი, თუ რაჲსათჳს სხვაცა არს მას შინა, ანუ შესაძლებელ არს ყოფად // ნივთი მექონი ყოფისა, ანუ შინაგანი ძალი მისი.
Ⴀრსებითი — {არსებიანივე, არსებიანივით — საბას ლექსიკონი}.
Ⴀრსი — რაჲცაღა შესაძლებელ არს, ე.ი. რომლისა ყოფა არა წინააღმდგომ არს, ანუ მყოფი არსებასა შინა.
Ⴀრსობისა — არსების პური, სახმარი ცხოვრებისათჳს, მდღევარი.
Ⴀრტალა — საკლავთ უკანა ბარკალი, ანუ წვივი.
Ⴀრტაში და არტახი — გარეშემოსაკრავი ქარშიკი ჩჩჳლთა აკუნისა // ანუ მოტეხილთა ძუალთა შესაკრავი // გასათლელთ ძელთა მაგრად დამჭერი ქანჩი.
Ⴀრღა, არღარა აღარ — შემდგომს დროს არა, უკუთქმა მომავლისა დროსათჳს.
Ⴀრღავანი — ქუა მეწამული.
Ⴀრღვევა — (ავარღვევ) დაკერებულის დახსნა, დაშლა // აქცევა შენობისა.
Ⴀრშია, აშია — მოვლებული რამე ვიწროდ ნაკერთ კიდურებზედ.
Ⴀრშივი — წილი, კერძო,.
Ⴀრჩევანი — არჩევა // რჩევა, ვეზირობა, მოლაპარაკება საქმეზედ შეკრებულებაში.
Ⴀრჩვი — ფსიტი.
Ⴀრცა, — არცაღა არღა, აღარც.
Ⴀრძანი, არძანიკი — დიდი ლოდი ან მარილის ქუა (ნახე უარძანიკო).
Ⴀრწივაკი — სახლის მეორე ძელი.
Ⴀრწივი — ორბი, არწვი. // მრგუალი ფეხთა ქვეშე დასაგები მღუდელთ მთავართა, რომელსა ზედაცა გამოსახულ არს მფრინველი ესე.
Ⴀრხი — რუ, რუსხმული.
Ⴀრხიდიაკონი — უპირველესი იეროდიაკონთაგან, მხლებელთა მღუდელთ მთავრისათა (ნახე Ⴀიაკონთან).
Ⴀრხიეპისკოპოსი — უპირატესი ეპისკოპოსი.
Ⴀრხიერი — მღუდელთ მთავარი (იხილე Ⴈერარხი).
Ⴀრხიმანდრიტი — მონასტრის განმგებელი უფროსი.
Ⴀრხინოტარი და პროტონოტარი — მწერალთ უხუცესი, მდივანი.
Ⴀრხილი — თხელი ბზარი (Ⴇოვლთან ნახე)
Ⴀრჯაკელა — არჯიოკა, ზერჩო, ორჯიოკი.
Ⴀრჯასპი — ძაღა, მიწალები, მომწუანო შავის საღებავი, ხმარებული ტყავთათჳს მეპრატაკეტაგან, ანუ მელნისთჳს.
[Ⴀრჯიოკა — ნახე Ⴀრჯაკელა]
Ⴀსაბია — მტერზედ საომრად თანმიმყოლი.
Ⴀსაკრავი — ერქუანთ და ურემთ საბმელი.
Ⴀსამაღლებელი — ლოცუათა დასასრულებელნი ლექსნი, ხმამაღლად სათქმელნი მღუდლისაგან სადიდებლად წმიდისა სამებისა.
Ⴀსარი — დინარის მეოცედი წონა ვეცხლისა, ანუ დანგი (ნახე Ⴑაწონთან).
Ⴀსე, ასრე — ესრეთ, так, ასეთი ესრეთი.
Ⴀსთაკვი — დუმიანი დიდი კიბო.
Ⴀსიდა — მიმინოს ჰგავს, ღამით ხედავს, ამისთჳს ღამურად უხმობენ, ზოგგან ყარყატი სწერია.
Ⴀსისთავა — .
Ⴀსისთავი — უხუცესი ასთა ზედა.
[Ⴀსკეცი — ასკეცი შვენება მოემატება.]
Ⴀსკილი — ველური ვარდი.
Ⴀსლი — არაბულად ნამდვილი.
Ⴀსლი — აჭარა, აჭარული ბრინჯი.
Ⴀსმენაკი — ნადირთ შესაპყრობი მახე (იხილე Ⴁადესთან).
Ⴀსო — წევრი, ნასხამი გუამისა // თჳთოეული კერძო წერილისა.
Ⴀსომთავრული ან მრგულოვანი — დიდრონი ასოები.
Ⴀსპარეზი — სტადიონი ან სარბიელი // მეიდანი, სათამაშო ადგილი, ანუ მინდორი.
Ⴀსპარეზობა — თამაშობა ასპარეზზედ, რბოლა, ჭენება და სხ. (ნახე Ⴇამაშობა).
Ⴀსპიროსი — აფროდიტი (ნახე Ⴚთომილთან).
Ⴀსპიტი — გველი ფრიად გესლიანი.
Ⴀსპიტი — შავი ქუა ფილაქანი, დარქმეული იაშმისა ან იასპის ფერისაგან.
Ⴀსრე — ნახე ასე.
Ⴀსტამი — ტარიანი ფართო რკინა ცომის ასაფხეკი, скобка.
Ⴀსულეპა — ათქულეფა
Ⴀსული — შვილი ქალი (ნახე Ⴉაცთან).
Ⴀსური — ასურელი. Ⴀსურეთი, Ⴀსურასთანი, Ⴑირია.
Ⴀსფალტოსი — შავი კუპრი.
Ⴀსხმა (ავასხამ) — მაღლა აყვანა მრავალთა // მძივთ აგება ძაფზედ (ნახე Ⴑხმა).
Ⴀტამი —
Ⴀტანა (ავიტან) — მაღლა აზიდვა.
Ⴀტაცება (ავიტაცებ) — ძალად ანუ საჩქაროდ აღება.
Ⴀტაცებული — გასტერებული ანაზდის სიხარულით ან შიშით.
Ⴀტეხა (ავსტეხ) — აგლეჯა // აღძრვა, აღზრზინება // (ავიტეხ) დაჟინება.
Ⴀტკრეცა — (აიტკრიცება) მცირედ ალანძღვა, გაწითლება.
Ⴀტკრეცილი — წამოწითლებული.
Ⴀტლასი — ფარჩა აბრეშუმისა.
Ⴀტლასი — წიგნი ღეოღრაფიულთა კარტათა.
Ⴀტმოსფერა —
Ⴀუარებელი — თქმად შეუძლებელი // უთუალავი.
Ⴀუგი — სარცხჳნელი, საკდემელი სიტყვა ან საქმე.
Ⴀუგიანი — სააუგო, სასირცხვილო.
Ⴀუზი — ავაზანი.
Ⴀურზაური — შეუპოვარი, თავხედური, ლაღური.
Ⴀუშტარი — ოსტიგანი, სასმელ-საჭმელთ მნე.
Ⴀუცილებელი — მიუცილებელი, თანაწარუვალი, თანაწარუხდომელი.
Ⴀფაური — ერთგუარი სალესავი (ნახე Ⴑასრევთან).
Ⴀფთარი —
Ⴀფთექა —
Ⴀფთი — მახვილი ფართო პირიანი და ტარგრძელი.
Ⴀფთიონი, აფქიონი — ტიმონი ნახე.
Ⴀფოლხვება — მოშვება, მოდუნება.
Ⴀფორიაქება (ავიფორიაქებ) — აკლება, აოხრება.
Ⴀფრა — ნავთ იალქანი, აფრის ქსელი იგივე.
Ⴀფრაკი — პირმრუდე ფიცარი.
Ⴀფროდიტი — ნახე Ⴚთომილთან.
Ⴀფსინთი — აბზინდა.
Ⴀფსკა — ფრიად თხელი კანი (Ⴕერქტან ნახე).
Ⴀფუტკნვა — (ავფუტკნი) არევა, აქოთება.
Ⴀფხურა — ნახე Ⴀღფხურა.
Ⴀქ, აქა — ამ ადგილას, ესე ეკუთნვის პირველსა პირსა, ხოლო მეორესა — მანდა და მესამესა — იქ, იქი, მუნ.
Ⴀქამომდე — ამ ადგილად, ანუ ჟამადმდე.
Ⴀქავება, აქავლება (აჰქავა, აჰკავდების) — აშლა ქავილისა ანუ ფხანისა.
Ⴀქანდაზი — ფითხი, ცეცხლის ასაღები ასტამი ან პატარა ნიჩაბი.
Ⴀქატი — აღატი (ნახე Ⴑპეკალი).
Ⴀქეთ — ჩემკერძო; აქეთი ამიერი.
Ⴀქიმი — მკურნალი.
Ⴀქლემი — ცხოველსა ამას ახტასა ლოინი და ნარი, ხრდალსა — ჯამა, შვილსა მცირესა — კოზაკი, მოდიდოსა — დუკტი.
Ⴀქმა — (ავიქუამ, ავექმი) ნახე Ⴀღქმა.
Ⴀქოთება — (ავაქოთებ) აფუტკნვა, არევა, აშლა.
Ⴀქოლვა — (ავჰქოლავ) ქვით ამოშენება, ამოქოლვა.
Ⴀქოქლვა — (ავჰქოქლავ) ალავრა ან საჩქაროდ ერთმანერთზედ მიკერება საკერავის ნაჭერთ რიგზედ მოსაყვანად.
Ⴀქცევა — (ავაქცევ) არღვევა, მაღლა შექცევა // (ავუქცევ) გზის დაგდება.
Ⴀღალი — ბაკი.
Ⴀღალმა — ანდრიანტი.
Ⴀღაპი — სიყუარული, მეგობრობა, ძველთა ქრისტეანეთაგან შემოღებული პურობა ეკლესიის კარზედ მოსახსენებელად მიცუალებულთა, რომლისათჳს უცოდებიათ აღაპი.
Ⴀღარ, აღარა — (ნახე Ⴀრღა).
Ⴀღატი, აღათი აქატი — ქუა აყიყი.
Ⴀღაჯი — ერთი საათის სავალი (Ⴋილი ნახე).
Ⴀღბეჭდვა — (აღვბეჭდავ) ბეჭდის დასმა // მირონის ცხება.
Ⴀღბორგება — (აღვაბორგებ, აღვბორგნები) აღშფოთება.
Ⴀღგება — (აღვაგებ) აშენება.
Ⴀღგვა — (აღვგავ, აღვგჳ) ანიავება.
Ⴀღგზება — (აღვაგზებ, აღვეგზნები) ანთება, აპრიალება.
Ⴀღდაჭი — ალდატი, ბიცი.
Ⴀღდგენა, აღდგინება — (აღვადგენ, აღვადგინებ) წამოყენება, წარმოდგენა // აღშენება, ანუ განახლება, ახლად აღგება // აღმართება, უკეთესს მდგომარეობაში მოყვანა // მკუდრეთით აღდგინება, განცხოველება.
Ⴀღდგომა — (აღვსდგები) დადგომა, წარმოდგომა, აღმსთობა // მიხდომა, ზედა დასხმა // აღჭურვა, შებმა ბრძოლად // ამოსლვა ქარისა, ავდრისა და სხ. // განცოცხლება, აღდგომა მკუდრეთით.
Ⴀღება — (აღვიღებ, ავიღებ) აზიდვა, მოსმა ხელის დავლებით // გამორთმევა სხუათაგან ხელდახელ, ანუ გამოგზავნით // მოგროვება, აკრეფა // აღება პირისა ე.ი. გაღება, განსმა.
Ⴀღება, აღებანი — აღების ღამე ანუ დღენი მარხვათ შემოსლჳს წინა დღენი ანუ ღამე.
Ⴀღებმიცემა —
Ⴀღელება, აღელვება — (ავაღელებ, აღელდების) აღძრვა ზღუათა, ფურთუნი.
Ⴀღვიარება — სარწმუნოების წარმოთქმა (ნახე Ⴀღსარება).
Ⴀღვირედი — რახტი, ოქროთი დაფერილი და მორთული ლაგამი.
Ⴀღვირი — ურგოლო.
Ⴀღვისტალი — ეჯიბი, ნაიბი.
Ⴀღვლენა, აღვლინება — (აღვავლენ, ვლინებ) ზე აგზავნა, შეწირვა.
Ⴀღვსება — (აღვავსებ, აღვივსები) სავსედ შექმნა // ვის შორისმე წარმოება რისამე // შესრულება, გათავება.
Ⴀღვსების — დღენი საუფლოს პასექის წინა დღენი.
Ⴀღზავება — განზავება (ნახე Ⴘეზავება).
Ⴀღზავებული — შერეული, აღრეული.
Ⴀღზუავება — (აღვზუავნები) გაამპარტავნება, განლაღება.
Ⴀღზრდა — (აღვზრდი, აღვიზრდები) განზრდა, გაზდა.
Ⴀღზრზინება — (აღვაზრზინებ) აღშფოთება, ატეხა.
Ⴀღთქვეფა — (აღვსთქვეფ) არევა, გაქნა, გათქვეფა.
Ⴀღთქმა — (აღვსთქუამ) შეთქმა, აკვეთა, საზღურის დადება, რათა არა გარდახდეს, // (აღვუთქვამ) დარწმუნება აღსრულებისათჳს რისამე // დაპირება, შერიგება, ფასის გარდაკვეთა.
Ⴀღიელი და მარღი — თუალთეთრი უშვერი, ცხურისფერთა თუალთა ეწოდების გრემა, უფრო მოთეთროთა და შვენიერთა — ჟივჟავი და ჟუჟუნა, მოლურჯოდ ჭრელთა — ჭროღა და მაჩხი.
Ⴀღივება — (აღივდების) აჯეჯილება ხახვის თავთა და მარცვალთა ნოტიოს ადგილში.
Ⴀღკაზმა — (აღვკაზმავ) მორთვა, განშვენება, მოკაზმა.
Ⴀღკარვება — ნახე Ⴀკარვება.
Ⴀღკვეცა — ნახე Ⴀკვეცა.
Ⴀღკმევა — (აღვაკმევ) საკმეველის აკომლება, დაკმევა შესაწირავად.
Ⴀღლევა — (აღვლევ) გალევა, მოლევა, ანუ აღსპობა. // ძველთა საჶილოსოჶოსოთა წიგნთა შინა აღლევა უხმარიათ ანალიტიკას მაგიერ.
Ⴀღლესვა (აღვლეს, -სავ) — საჭურველთ პირის განმახვა.
Ⴀღლოშნა (აღვლოშნი, -ნავ) — ალოკვა ანუ მოძოვნა.
Ⴀღლუმი — მეომართ ლაშკართ გაჩხრეკა.
Ⴀღმა — კვეიდამ მაღლა, შეღმა.
Ⴀღმართება — (აღვმართებ) აღდგინება, დადგინება; (აღვემართები) ადგომა, გამართვა.
Ⴀღმატება — (აღვემატები) უაღრესობის ქონება სხუათა ზედა.
Ⴀღმაფრენა — (აღმა-ვჰფრინავ) გონებით აღსლვა მაღალთა ჰაზრთა შინა.
Ⴀღმახვა — (აღვმახვავ) აღლესვა რკინის საჭურველთა.
Ⴀღმკული — განშვენებული, მორთული, მოკმაზული.
Ⴀღმოვსება — ნახე Ⴀმოვსება.
Ⴀღმოთხრა — (აღმოვსთხრი) ნახე ამოთხრა.
Ⴀღმოკითხვა — (აღმოვიკითხავ) წერილთ გამოცნობა, ანუ წარმოთქმა ხმით.
Ⴀღმონთხევა — (აღმოვანთხევ) პირიდამ წამოსხმა, წარმოთხევა.
Ⴀღმოსავალი — აღმოსავლეთი მზის ამოსლჳს მხარე.
Ⴀღმოსლვა — (აღმოვალ) ქვეიდამ ზევით კერძო ძრვა, ამოსლვა.
Ⴀღმოფუვილი — რევა ფუთფუთით, ფუვილით.
Ⴀღმოფხურა — (აღმოვჰფხური) ძირით ამოღება, ამოგდება.
Ⴀღმოქმნა — (აღმოვიქმ) ამოთხრა ანუ ამოტანა შენებით.
Ⴀღმოყუანა, აღმოყუანება — (აღმოვიყუან, -ნებ) მაღლა ამოზიდვა.
Ⴀღმოჩენა, აღმოჩინება — (აღმოვაჩენ, -ჩინებ) უცილობელად წარმოჩინება, დანახება სინამდჳლისა სიტყჳსა, ანუ საქმისასა კმაჲთა მიზეზითა.
Ⴀღმოჩინება — იგივე სახელზმნად.
Ⴀღმოცენება — (აღმოვაცენებ) მიწით აღორძინება მცენარეთა, (აღმოსცენდების) იგივე ვნებითად.
Ⴀღმოცოხნა — (აღმოიცოხნის) რომელთამე ოთხფერხთაგან პირში ამოღება ნაჭამთა და მეორედ დაღეჭით შთანთქმა.
Ⴀღმოხდომა — (აღმოხდების) აღმოსლვა, ანუ აღმოცენება.
Ⴀღმსაარებელი — სარწმუნოების მთქმელი, დამამტკიცებელი // ვნებული, წამებული სარწმუნოებისათჳს // აღსარების მთქმელი, გასანდობი მოძღუართან.
Ⴀღმსთობა — (აღვიმსთობ) ადრე ადგომა, ასწრაფება.
Ⴀღმქმელი — მიმქმელი, ნათლია.
Ⴀღმღურევა — ნახე Ⴀმღურევა.
Ⴀღმხედრება — ნახე Ⴀმხედრება.
Ⴀღნაგი — ნაშენი, აღგებული.
Ⴀღნადგინები — უზომოდ გარდამეტებული ვალის სარგებელი, лихва, (ნ. Ⴀღდგენა).
Ⴀღნაქუსი — ფრასი, ჶრაზი გუარი წერილთ შეთხზჳსა, [ნ. Ⴀნაქვსი].
Ⴀღნთება — (აღვანთებ) ცეცხლის მოკიდება სანთელთა და მისთანათა.
Ⴀღნიშნვა — (აღვნიშნავ) დადება, დასმა ნიშნისა.
Ⴀღორთქლვა — (აღიორთქლვის) დაკლება ორთქლითა, ანუ სრულად აღლევა ნოტიოთა.
Ⴀღორძინება — (აღვაორძინებ, აღორძინდების) მომატება ანუ მოძრავობა მოზარდთა სხეულთა უმეტესისა მიმართ.
Ⴀღოხრება — (აღვაოხრებ) დაქცევა, დაშლა, დარღვევა, განადგურება.
Ⴀღპარსვა — (აღვჰპარსავ) აკრეჭა, აკვეცა.
Ⴀღრალები — ესრეთ იწოდებიან: ამარტა, ბროლი, ლაჟვარდი, ქარვა, ძოცი და მისთანანი, ხოლო სპეკალი ეწოდების ალმასსა, იაგუნდსა, ლალსა და სხუათა თუალთა პატიოსანთა.
Ⴀღრევა — (აღვურევ, აღვირევი) არევა აღზავება.
Ⴀღრიბაღრი — წელებისა და სადურიტის მწვადი.
Ⴀღრიცხუა — (აღვრიცხავ) დათულა, რიცჳს გამოცნობა.
Ⴀღრჩევა — (აღვარჩევ) მრავალთაგან გამორჩევა უკეთესისა.
Ⴀღსავალი — ქვეიდამ ზე ასასვლელი და რაჟამს ზეიდამ ქვეშთავალთ, ვუწოდებთ მას შტასავალად, ხოლო აღსავალნი არიან: კიბე ხეთა და ფიცართაგან ქმნილი დანდალოვანი; ხარისხი ქვითქირით შენებული; მექონოთი სრათა და ტაძართა კართ შესავალი ხარისხეული ბაქან-ბაქნად გარემოვლებული; მენაკი ცის მზობელობათა ხარისხი; კუარცხლბეკი დალიჭსა ზედა მჯდომარის ფერხთა სადგმელი; ამბიონი საკურთხეველთა ზედა აღსავალი // გალობა აღსავალთა ეწოდების რვა ხმათაგან სათქმელთა მუხლთა უწინარეს საცისკროს სახარებისა.
Ⴀღსაზრდელი.
Ⴀღსარება — (აღვუარებ) ქება, დიდება // განდობა ცოდუათა თჳსთა წინაშე მოზღუარისა // (აღვიარებ) წარმოთქმა სარწმუნოებისა.
Ⴀღსარება ანუ აღვიარება — სარწმუნოებისა ესე არს მრწამსი საქრისტიანო.
Ⴀღსასრული — დასრულება, გათავება.
Ⴀღსვარული — შესვარული, მოზელილი და გამომცხუარი.
Ⴀღსლუა — (აღვალ) მაღლა აღწევა.
Ⴀღსპობა — (აღვსპობ) აღხოცა, აოხრება ანუ მოსრვა.
Ⴀღსრულება — (აღვასრულებ, აღესრულების) გათავება // (აღესრულების) ახდენა // გარდაცვალება, [აღსასრული].
Ⴀღტაცება — (აღვიტაცებ, -ბი) მაღლა ატანა.
Ⴀღტეხა — იხილე Ⴀტეხა.
Ⴀღტყველვა — ორთავე ხელთა ზეამაღლეмბით შემოკურა, ტაშისცემა.
Ⴀღტყინება — (აღატყდების) აღგზება.
Ⴀღფრენა — (აღვჰფრინდები) ზეაღსლვა ფრენითა.
Ⴀღფუვება — (აღვაფუვებ) გაღვივება, მოდედება ცომისა.
Ⴀღფქურევა — (აღვაფქურევ) აღგვა, ამტვერება.
Ⴀღფხურა — (აღვჰფხური) ძირით ამოგდება (ნახე Ⴀღმოფხურა).
Ⴀღქმა — (აღვიქუამ) აღება ორისავე ხელით, მიქმა, გულთან დაჭერა // (აღექმის) მიკურა, ვითა მიწებება.
Ⴀღყუანა —
Ⴀღყუავება — (აღჰყუავდების) გამოსლვა ყუავივლთა.
Ⴀღშენება (აღვაშენებ) — აგება, დადგმა სახლთა და მისთანათა.
Ⴀღშკმა, აშკმა — (აღვაშკმობ, ვაშკმობ) დაღრენა პირისა.
Ⴀღშფოთება — (აღვაშფოთებ, აღვშფოთდები) განუსვენებლობა.
Ⴀღცრა — (ავსცრი) გაცრა, ანუ მიმობნევა.
Ⴀღძრუა — (აღვსძრავ, აღვიძრვი) განღვიძება, შეძრუა. // არევა, აღშფოთება.
Ⴀღძარცუა — (აღვსძარცავ) აქცევა.
Ⴀღწბა — (აღვსწბავ) ათქულეფა, შტანთქმა.
Ⴀღწერა — (აღვსწერ) თჳთოეულად დაწერა.
Ⴀღჭურვა — (აღვსჭურავ, აღვიჭურვი) განმზადება საომრად საჭურველითა.
Ⴀღხდომა — (აღვხდები) მაღლა ასლვა.
Ⴀღხილვა — (აღვიხილავ) თუალთ განღება // მაღლა ახედვა.
Ⴀღხმა — (აღვახვამ) გაღება // (აღვიხუამ) აღება.
Ⴀღხოცა — (აღვხოც) აღსპობა, უჩინო ქმნა.
Ⴀღსნა — (აღვხსნი) აშვება // განმარტება, თარგმანება.
Ⴀყვანა — იხილე აღყვანა.
Ⴀყირო — კვახი; ნახე Ⴂოგრა.
Ⴀყაყი —
Ⴀყიყი — აღატი, აქატი, ახატი.
Ⴀყრა — (ავჰყრი, ავიყრები) სხუაგან გარდასხლება // აძრობა, აცლა.
Ⴀყუდება — (ავეყუდები).
Ⴀშარული — ლერწმის კალთა (Ⴘარაგულთან ნახე).
Ⴀშენება — (ავაშენებ, ავშენდები) აგება (აღშენება ნახე) // გამდიდრება, გაჩენა სახლკარისა, მამულისა და სხ.
Ⴀშიკი — აშუღი არაბულად ტრფიალი.
Ⴀშიკობა — აშუღობა ტრფიალება.
Ⴀშკარა — ცხადი, საანჯმნო.
Ⴀშკი — მავთული, მეტალთაგან გაწეული მკედი.
Ⴀშკმა — შკმობა (ვაშკმობ) (ნახე Ⴀღშკმა).
Ⴀშლა — (ავშლი, ავიშლები) არევა ან მიმოფანტვა // (ავშლები) ითქმის სენთათჳს, ე.ი. მოუვლის.
Ⴀშლილობა — არეულობა, დახსნა ზავისა და ერთხმობისა.
Ⴀშრიალი — ქორის დასაჭერი ბადე თავსდასაცემი (ნახე Ⴁადესთან).
Ⴀშუპება — (აშუპდების) გასივება, დაჯირჯვება.
Ⴀჩაჩა — ოქოქა (ნახე Ⴄრქუანთან).
Ⴀჩემება — (ავიჩემებ) დაჟინებით გამოკიდება რისამე საკეთილოდ თუ საავოდ.
Ⴀჩრდილი — ჩრდილი.
Ⴀჩქარება — (ავაჩქარებ) დაშურება.
Ⴀჩხორვა — (ავსჩხორავ) ურიგოდ დაწყობა რისამე.
Ⴀცილება — (ავიცილებ, ავსცილდები) თანაწარხდომა.
Ⴀცმა — (ავაცვამ) აგება, ზედ ჩამოცმა.
Ⴀცორვება — (ავსცორდები) აბღოტება, შეღმა შეგლენა.
Ⴀცრა — (ავსცრი) გაცრა, აღცრა // (ავუცრი) დასერვა, აჭრა ყუავილისა.
Ⴀძრობა — (ავაძრობ) კანის გაძარცვა, გახდა, აყრა.
Ⴀწ, აწე — ახლა.
Ⴀწევა — (ავსწევ) მაღლა აზიდვა, [ავაწევ, ავაწივე, აღმა ძლივ ავალ].
Ⴀწინდელი — ახლანდელი, ამ ჟამისა.
Ⴀწურვა — (ავსწურავ) აკრეფა, მაღლა აწევა.
Ⴀჭარა — ეწოდება თემსა; აჭარული ბრინჯი, ასლი.
Ⴀჭიმი — ჭიმი, ან პირმონასკული თოკი ცხენის მოსაჭირები.
Ⴀჭინარი — ბარული ფეტვთ ჩამოსაკიდი.
Ⴀჭრა (ავსჭრი) — ათლა, ასერვა, ასკვეთა // (ავუჭრი) ყუავილის აცრა, // (ავიჭრები) საჩქაროდ მაღლა ასლვა // (აიჭრება) რძის აშრატება, ხაჭოდ შექმნა.
Ⴀხ! — შორისდებული სავაებო.
Ⴀხალგაზდა — ყმაწვილი, ანუ ცხოველი შეღერებული.
Ⴀხალთესლი — დიკა.
Ⴀხალი — აწინდელი, ამ ჟამისა.
Ⴀხალკჳრა — თომას კჳრიკე, აღდგომის სწორი.
Ⴀხალნერგი — ხე ახლად დარგული.
Ⴀხალწელიწადი — დასაბამი, ანუ პირველი დღე წელიწდისა.
Ⴀხატი — აღატი, აქატი.
Ⴀხდენა, ახდომა — (ახდების) აღსრულება.
Ⴀხედვა — (ავხედავ, ავიხედავ) მაღლა შეხედვა.
Ⴀხირება — (ავიხირებ) მიბრჯნა, დაჟინება წინდაუხედავად.
Ⴀხლა — ეხლა, აწ, ამ ჟამად.
Ⴀხლეჩა — (ავხლეჩ) აგლეჯა, აძრობა.
Ⴀხლო — ახლოს არა შორს.
Ⴀხლო-მახლო.
Ⴀხმა — Ⴀღხმა ნახე.
Ⴀხო — სახნავად გაკაფული ჭალა.
Ⴀხოვანი — ბრგე, ტანოვანი, ძლიერი, გულოვანი.
Ⴀხოვნება — გულოვნება, ძლიერება.
Ⴀხორი, ახური — ცხენთ ბაგა.
Ⴀხს — (მახს, გახს, ახს) ახლავს, ახლოს არს.
Ⴀხსნა — (ნახე Ⴀღსნა, Ⴀხსნილი) დაუბმელი.
Ⴀხტა — ცხენი აჯილღა, ანუ სახედარი მამალი, დედალს ეწოდება ხრდალი და ჭაკი (ნახე Ⴚხენთან).
Ⴀხტაპოტი — (ნახე Ⴀპოხტი) ლორი.
[Ⴀხური — ნახე Ⴀხორი]
Ⴀხურმაგი — თოფრა ხართ პირის შესაკრავი, რათა ძნა ვერ შესჭამონ.
Ⴀჯა — (ვიაჯი, ვეაჯი, ვეაჯები) ვედრება, ხვეწნა, თხოვნა // (ვუაჯებ) აჯის შესმენა, გავლენა, გაკითხვა.
Ⴀჯეჯი — აძეძი აბრეშუმის ნაძირალი, მელნის ჩლა.
Ⴀჯილღა — ახტა, ცხენის კურატი.
Ⴀჯიღა — ჩადრი, თერისტრო, ქალთ მოსაფარი თეთრი ზეწარი.
Ⴀჯიღოსანი — ჩადრიანი, ჩადრმოსხმული.
Ⴀჰა! — შორისდებული ჩვენებითი; აი, აგერ.
Ⴀჰა ესერა! — იგივე.
Ⴁ
Ⴁ — წინარე ასოსა რ ზოგჯერმე შეიცულების მ ანუ პ, ბრუდე — მრუდე, ბრჯა — მჯა, ბრპენი — პრპენი, ბრკე — პრკე, ბრტყელი — პრტყელი, ბრჭუალი — პრჭუალი, ბრწყალი — პრწყალი, ხოლო ზოგჯერ სრულიად დაიტევების ასო რ, ვითარ: ბრძანება — ბძანება, ბრჭე — ბჭე, ბრჭუალი — ბჭუალი, ბრდღვილი — ბდღვილი და სხ. Ⴉუალად ბ თჳნიერ ასოსაცა რ შეიცულების მ ანუ პ და ფ-ზედა, ვითარ: ბზინუარე — მზინუარე, მუწუკი იმერულად ბუზუკი, ბუწუკი, ბილწი — პილწი, ნაბერწკალი — ნაპერწკალი, ებისტოლე — ებისტოლე, სეფისკვერი — სებისკვერი.
Ⴃა ზოგჯერ ბ დაერთვის ლექსთა თავსა, ვითა თქმულ არს მ-თჳს, დასაშვენებლად ანუ თჳნიერ საჭიროებისა, ვითარ ჟირი — ბჟირი, ჟუვილი — ბჟუვილი, დღვილი — ბდღვილი და ბრდღვილი.
Ⴁაასი — (ვბაასობ, ვებაასები) ბაასობა, ცილობა, პაექრობა, ლაპარაკში შებმა.
Ⴁაბა — ჩჩვილნი ესრეთ უხმობენ პურსა.
Ⴁაბაჭუა — ობობა დედაზარდლისა.
Ⴁაბილო — რქა ვაზთა და სხვათა ნერგთა, ანუ შიმალი.
Ⴁაბრი — ჯიქი, წავი, {სფარსთ ენაა, ქართულად ჯიქი ჰქვია (ნ) — Ⴑაბას ლექსიკონი}
Ⴁაბუა — იმერულად პაპა.
Ⴁაბღანი — (მფრ.).
Ⴁაგა — ახალი ვენახი, ჩაყრილი წიდნები.
Ⴁაგა — გომურთა შინა კედელს წინ მიჭენებული ადგილი დაბმულთა ხვასტაგთა საჭმელის ჩასადებად.
Ⴁაგა — და ბაქანი შეჭრილთა კედელთა ძირი წინ წამოზეული თაროსავით რაგინდარას შესადგმელად სახლთა შინა.
Ⴁაგე — მრავლობით ბაგენი კაცთა პირის ორნივე ლაშნი. // Ⴉიდური ნავისა. // Ⴉიდური მდინარისა, ტბისა და მისთანათა.
Ⴁაგინი — აღმართული სახე თაყუანის საცემელად.
Ⴁაგირი — მსხვილი თოკი (Ⴑაბელთან ნახე).
Ⴁადაგი — მოდუღებული ტკბილი (ნახე Ⴖვინოსთან).
Ⴁადახშანი — (ნახე Ⴁალახშინი).
Ⴁადე — ზოგადი სახელი მკედთა, ანუ მავთულთა თუალედად გამონასკულთა. // Ⴇევზთა სანადირონი ბადენი არიან: სათხეველი, სახვეპელი, სასროლი, ზეღმა, კოვზი, ოსარო, პეტაკი, სალიკი, ფარონი, ღრიპონი, ჩიჩქინური, ხელბადე, ხოლიხი და მისთანანი. // Ⴋფრინველთანი: აშრიალი, ოჯოჯი, ფაცერკოდი, ხოლო ნადირთა — ასმენაკი. ესენი იხილენ მახესთან. // Ⴋაქმანი, ანუ ნაქმანი არს ჭრელად ნემსული თავსაბურავად ქალთა ანუ კისერს მოსახვევად, გინა აბრეშუმის კარავი, ოქრო მოპიტალებული სამშობიაროდ. // Ⴁადედ ითქმის ქსელი დედაზარდლისა.
Ⴁადება — (ვბადებ, ვიბადები) ნახე დაბადება და კუალად მაბადია და ბადუა.
Ⴁადენი — ლევიტელთ შესამოსელი სპეტაკი ანუ სახოვანი.
Ⴁადვა — ბადება (ნახე Ⴁადუა).
Ⴁადია — დიდი ჯამი, რომლითაც ნადიმთა შინა მოიღებენ წნოვანთა და მუნით განუყოფენ მენადიმეთა.
Ⴁადიანი — ბალახია სამკურნალო.
Ⴁადიმი — ორმოს პირი ამოგებული ხეებითა ოთხკუთხედ.
Ⴁადისპირი — გალატოზის ლარო.
Ⴁადიში — შვილის შვილი.
Ⴁადრაგა — მატარებელნი მოგზაურთანი უვნებელად მეკობრეთაგან.
Ⴁადრი — გავსილი მთუარე.
Ⴁადრიჯანი — ბადლიჯანი.
Ⴁადუა — (ვბადავ, ვბადებ) შექმნა, გაჩენა წარმოება.
Ⴁავთი — სავალალოს ამბვის მოთხრობა [მობავთე ამგუარის მოამბე; საბავთო სავალალო]
Ⴁავლი — გასამარათვის ქორისაგან პირველ დაჭერილი მფრინველი.
Ⴁავრაყი — ბაირაღი.
Ⴁავრუკი, ბორაკი — ტბის ხაშურია, ოქრომჭედელთაგანხმარებული ოქროს დასადნობად, ვითა ნიშადური კალის დასადნობად.
Ⴁაზარი — საფარდულო, სავაჭრო ადგილი.
Ⴁაზი — სომხურად ქორს ჰქვიან, ხოლო ქართულად ეწოდების ზოგად მონადირეთა მფრინველთ: ქორთა, შავარდენთა, მიმინოთა და მისთანათა, რომელთაც ნემესიოს ორბად სახელსდებს.
Ⴁაზიერი — დამგერშველი და ზედამხედველი ამა მფრინველთა.
Ⴁაზიერთუხუცესი — უფროსი ბაზიერთა.
Ⴁაზმა, ბაზმაკი — სანათი, სანთელი ანუ კანდელი.
Ⴁაზმანდი — თილისმით შელოცვა დაწერილი (ნახე Ⴒილისმა).
Ⴁათალი, ბაითალი, ბეითალი ანუ პეიტარი — ცხენთ აქიმი.
Ⴁათმანი — 5 ჩარექი (Ⴑაწონთან ნახე).
Ⴁაია — გუგათუალისა, შავი, მრგუალი საშუალსა შინა, სადაცა არს მხედველობა.
Ⴁაია — რტო, ნოშო ფინიკისა, ანუ დანაკის კუდისა.
Ⴁაია, ბაო — ჩჩვილნი ესრეთ უწოდებენ ურთიერთსა.
Ⴁაირაღი — დროშა, ალამი.
Ⴁაკანი — ხის ჯამი. // Ⴉუვის ბუდე, რომელსა ძუალი სრულიად გარემოვლებული გარდა თავისა და ფეხების ადგილისა (ნახე Ⴕერქი და Ⴒყავკეცი).
Ⴁაკი — მრგულად მოვლებული ღობე ან ფიცრული ხვასტაგთ დასაყენებელი (Ⴆღუდე ნახე). // Ⴋზისა ანუ მთოვარის გარემო ზოგჯერმე ხილული ნათლის სარტყელი.
Ⴁაკლა — ხნდური ცერცვი, ფახლა [არაბ.].
Ⴁაკუნი — ფეხის ხმა, ბასტანი.
Ⴁალავარი — საძირკულის ქუანი დიდ-დიდნი (ნახე Ⴕუა).
Ⴁალაზინი, ბალზამი — სუნნელი და სამკურნალო ზეთი.
Ⴁალამწარა — გარეული ბალი.
Ⴁალანი — თმა ოთხფერხთა რომელთამე ცხოველთა (ნახე Ⴇმასთან).
Ⴁალანტი — მცირე პარკი (ნახე Ⴅაშკარანთან).
Ⴁალასინი — ბალაზინი.
Ⴁალახანა — სახლთა შინა ჭერის ქვეშ გადიცრული ადგილი რაგინდარას შესანახავი.
Ⴁალახვარდი — წყლის წიწმატი.
Ⴁალახი — მოლი, მწუანე მდელო მინდორზედ მდგომი, ან გათიბული, და რა გახმეს, თივა ეწოდება.
Ⴁალახში ან ბადახშანი — ლალი უმჯობესი.
Ⴁალბა — ბალუქი, კორკოტანა.
Ⴁალბალუკა —
Ⴁალზამი — ბალაზინი, ვალსამონი.
Ⴁალთა — მრავლ. ბალთები, ფართო აბზინდა შესაკრავი ზოსტერისა, ქამრისა, ხრმლისა და მისთანათა.
Ⴁალთვა — (ვბალთავ) ხშირად დაჭრა, დაკოდვა, დასერა.
Ⴁალი — .
Ⴁალიოზი — ელჩი (ნახე Ⴋოციქულთან).
Ⴁალიში — თავის ქვეშ სადები სასთაული დასაძინებლად. // Ⴞვეტთა, ბოძთა და მისთანათა თავს შესადგმელი ქუა ან ხე, ბუღაური.
Ⴁალნურა — ცხენის სახურავი ღაზლისა.
Ⴁალფოში — სკლატის საფენი.
Ⴁალღამი ანუ ფელგამი — ოთხნი ბალღამნი მოიხსენებიან Ⴈ. Ⴃამასკელის წიგნსა შინა და არიან აგებულებასა შინა კაცისასა და სხუათა ცხოველთასა იგივე, რაჲცა ხილულსა სოფელსა შინა ოთხნი ნივთნი: მიწა, წყალი, ჰაერი და ცეცხლი, რომელთაგან შენივთებულ არს გუამიცა კაცისა და არა იქმნების ესრეთ თანასწორ შეზავება მათი, რათა ერთი რომელიმე არა სჭარბობდეს მეორეთა და ესრეთ, ვისცა სჭარბობს მიწა, მას ეწოდება მიწის კერძი, ანუ მელანხოლიკოსი (μελάνος — შავი და χόλη — ნაღველი) თჳსება მისი არს მძიმე, დაფიქრებული, ანუ სევდიანი, ვისცა სჭარბობს წყალი, მას ეწოდება ფლეგმატიკოსი (φλεγματικός) და აქუს თჳსება გულგრილისა, ვისცა სჭარბობს ჰაერი, მას ეწოდება ხოლერიკოსი (χολεριικός), აქუს თჳსება ქარიანი და მხიარული, ვისცა სჭარბობს სისხლი, მას ეწოდება ცეცხლის კერძი ან სანგჳნიკოსი (Sanguinicus, ხოლო Sanguis სისხლი), თჳსება მისი არს მრისხანება ანუ გულფიცხელობა. Ⴞარისხნი სიჭარბისა მათისანი არიან სხვადასხუა, რომელ ვიეთთა შორის იქმნებიან ფრიად გარდამეტებით და სხუათა შორის მცირედ და ძვილ შესამეცნებელ. Ⴍთხნი ესე არიან სახენი საზოგადოდ, ეწოდება მათ ლათინურად ტემპერამენტი, და ბალღამი (φλέγμα, არაბულად ნაზლა), ხმარებულ არს ნათესავის წილ. ოთხნი ბალღამნის მაგიერ ჯერ არს თქმად ოთხნი ტემპერამენტნი: მელანხოლია, ჶლეგმატიკა, ხოლერიკა და სანგვინიკა. Ⴞოლო შინაგანისა აგებულებისა დაწყობილება არს ესრეთ; მიწის საცავი არს ელენთა, წყლისა — ნაღველი, ჰაერისა — ფილტჳ და სისხლისა — გული და ღვიძლი. Ⴄსენი Ⴑაბას აღუწერია ლექსსა თანა რევმა, ρεΰμα.
Ⴁალღი — მჭლე საკლავი (ნახე Ⴚხოვართან).
Ⴁალღოჯი — მჟავე ბალი, ალუბალი.
Ⴁამბა, ბამბაკი — მცენარე გამომღები სასთველის ნაძენძისა, რომლისაგანცა გაკეთდებიან სხვადასხუანი ნაქსოვნი.
Ⴁანაკი — გუნდი სპისა, ლაშქარი, მხედრობა. // Ⴊაშქართა სადგური, ბინა ურდო.
Ⴁანდი — უხმარი ძონძი. // Ⴜვრილი თასმა სახლატავი. // Ⴐომელიმე სენი ხვასტაგთა.
Ⴁანდული — ლანჩებდაწნული ფეხსაცმელი.
Ⴁანვა, ბანება — (ვჰბან, ვაბანებ, ვიბან, ვიბანებ) გარეცხა ტანისა წყალში.
Ⴁანი — ერდო, სართული სახლისა. // Ⴉომლის ასავალი კერისა, ბუხრისა.
Ⴁანი — გალობაში ანუ საკრავში დაბალი და ბოხი ხმა.
Ⴁანოვანი — თავადთ დედა, ანუ საპატიო სახელი ქალთა (ნახე Ⴃედუფალი).
Ⴁანჯული — ცუდი და გრძელი ბალანი (ნახე Ⴇმასთან).
Ⴁაო — მცირე ჩჩვილი (ნახე Ⴁაია).
Ⴁაჟბაჟი — ჩანჩალი (Ⴑიარულში ნახე).
Ⴁაჟი — ხარკი, მიზდი ტჳრთისა და სავაჭროთა.
Ⴁარათი — მცირე ნაწერი (ნახე Ⴜერილთან).
Ⴁარამბო — ფუტკართ მოლი.
Ⴁარამჩაი — .
Ⴁარასტი — .
Ⴁარაქა — დალოცვა, კურთხევა, მადლი, უხვება, სავსება, ლექსი ესე მიუღიათ არაბთა ებრაულიდამ, რომელია ბარუქ, ბარაქია, ე.ი. კურთხეული ან მადლიანი. Ⴀმისგან ითქმის ბარაქ-ალლაჰ, გაკურთხოს ღმერთმან, ანუ ქართულად ღმერთმან გიშველოს.
Ⴁარბაროსი — წარმართი.
Ⴁარბაცი — (ვბარბაცებ) ტორტმანი უფრორე მთურალისა.
Ⴁარბითი — მუღნი
Ⴁარგი — სახმარი გზისა, საფენი, ავეჯულობა და მისთანანი.
Ⴁარდა — ცერცვის გუარია.
Ⴁარდანა — თალისა, ძაძის ტომარა ბზისა ან ბამბის შთასადებელი. // (Ⴁარდნის) ითქმის თოვლზედ, რაჟამს მსხვილად მოდიოდეს.
Ⴁარდღალა — გრძელი ჭუა მრავალფეხი.
Ⴁარე — კიდეც.
Ⴁარემ, ბარემც — მაინც, მაშასადამე, ანუ კარგარამ.
Ⴁარება — (ვაბარებ) დავედრება, დაბარება, მიბარება.
Ⴁარვა — (ვბარავ) მიწის თხრა ბარით.
Ⴁარი — რკინის ნიჩაბი პირიანი, ფეხის დადგმით სათხრელი.
Ⴁარი — ვაკე ადგილი მთის ძირში.
Ⴁარისპირა — .
Ⴁარკალი — თეძოს ქვეშეთი ძუალი. // Ⴑაკლავთ ნაოთხალი ფეხი, ვითარ წინა ბარკალი, უკანა ბარკალი, ფეშხოს ნახევარი.
Ⴁარტყი — ბღარტი მართვე მფრინველთა, ანუ წურილთა ცხოველთა. // საკერავში ჩაგდებული პატარა ნაჭერი ან აზღუდი.
Ⴁარტყულა — მონაზონთ კუნკულის გასაფარებელი ვარშამანგი.
Ⴁარულა — ხის ბარი, სათხრელი.
Ⴁარული — აჭინარი, ფეტვთ ჩამოსაკიდი.
Ⴁარქაზი — გემი, დიდი ნავი.
Ⴁარცმანუკი — Ⴋელისკუდა ნახე.
Ⴁარძაყი — მსხჳლი ბარკალი, თეძოს სიმსხოება.
Ⴁარძიმი — ფეხმაღალი სასმისი, საკუთრად ეწოდების საეკლესიოსა სიწმიდის ჭურჭელს.
Ⴁარჯი — სათევზაო გრძელი ჯოხი რკინის კავიანი.
Ⴁარხანა — ნახე Ⴁარგი.
Ⴁასრი — ფოლადი, რკინა. ბასრი ხმალი.
Ⴁასრობა — (ვბასრობ) გარდამეტებული კიცხევა, აგდება.
Ⴁასტანი — მაღლიდამ ჩამოვარდნილის რბილის დაცემის ხმა.
Ⴁატასინი — ზღვის იხვი.
Ⴁატი — ღერღეტი.
Ⴁატკანი — ჩჩვილი კრავი (ნახე Ⴚხოვარტან).
Ⴁატკი — ჩჩვილი თიკანი.
Ⴁატონი — მეპატრონე, უფალი.
Ⴁაქანი — შეჭრილის კედლის მცირე რამ ვაკე.
Ⴁაქი, ბაქები — ზავთი, მუქარა, ანუ ტრაბახი.
Ⴁაქმაზი — Ⴋურაკი ნახე.
Ⴁაღა — კუს ბაკანი, გათლილი სავარცხლად, კილოფად და სხ.
Ⴁაღანა — მცირე ტყვე.
Ⴁაღვა — (გაბაღვა და გაბაღლარავება) გლეჯა, გაგლეჯა.
Ⴁაღი, ბაღჩა — სამოთხე, წალკოტი, ხილნარი, მტილი ხეხილთა.
Ⴁაღლინჯა —
Ⴁაყაყი — მცირე გომბეშო ხმელისა.
Ⴁაყილო — მდაბიოთა ესრე წაუხდენიათ ლექსი Ⴁაბილო.
Ⴁაყლი — შალალი წათხი, თხრიმლი, ჩირქი წყლულისა.
Ⴁაცქი — ნახე Ⴁატკი.
Ⴁაძი — სხვის საქმის მოქმედი.
Ⴁაწარი — მსხვილი ღაზლი შეგრეხილი (Ⴑაბელთან ნახე).
Ⴁაჭია, ბაცაცი — კურდღლის შვილი.
Ⴁახალა — მართვე, ყორანთა, ჭილყუავთა, კაჭკაჭთა და მისთანათა (ნახე Ⴋართვესთან).
Ⴁახტა, ბახტაკი —
Ⴁახჩა — ბაღჩა, ბაღი
Ⴁგერა — ხმა უსულოთა ნივთთა, ვითარ ქარისა, წყალთა, ეტლთა სლჳსა ანუ საკრავთა და მისთანათა.
Ⴁგოლვა, ბგოლვილი — ნახე გბოლვა, გბოლვილი.
Ⴁდვილი, ბღდვილი, ბრდღვილი — ნახე Ⴃღვილი.
Ⴁდვინუა, ბდჳნუარება — .
Ⴁდღუნა — (ვბდღუნი) დაკლულთ მფრინველთ გაწიწკნა.
Ⴁე, ბეი — არამონი.
Ⴁებერა — აბურცებული, აშუპებული ადგილი.
Ⴁებერი — ბერი დიაცი, დედაბერ.
Ⴁებია — მამისა ან დედის დედა. // Ⴋეანი, დედათ მოურავი, ყრმის ამჭმელი.
Ⴁებკი — ძონძი, ბებკული ძონძის ნაკერები.
Ⴁებლი — გრძნების მოქმედი.
Ⴁეგარა — მებატონის სათხოვრისა და სამუშავოს აღსრულება.
Ⴁეგვა — (ვბეგუ, დავბეგუ) გალახვა ჯოხით. // Ⴋარცვალთა გამორჩევა ჯოხის ცემით ჩენჩოსა და თავთავთაგან.
Ⴁეგთარა — მორკინული ჩასაცმელი საომარი (ნახე Ⴟავშანთან).
Ⴁეგი, ბეგობი — პატარა გორა.
Ⴁედაური — ცხენი გუარიანი, ანუ ჰუნე (Ⴚხენთან ნახე).
Ⴁედეკი — დარღვეული ნაპრალი.
Ⴁედენა — იმერულად სხუაობა, თაფაუთი.
Ⴁედი — სვე, ხვედრი, მოსასვლელი ვისზედმე კეთილი ან ბოროტი, ბედისწერა.
Ⴁედითი — ცუდი, უხამსი, უგვანი.
Ⴁედისწერა — განჩინება ბედისა.
Ⴁედნიერი — კეთილის ბედის მქონებელი.
Ⴁედნიერი — მუწუკი ფრიად მანკიერი (ნახე Ⴀნთრაკი)
Ⴁევრეული — მრავალრიცხჳ.
Ⴁევრი — მრავალი (ნახე Ⴓმცირესი). // Ⴜერილთა შინა ათიათასი (ნახე Ⴓშტი).
Ⴁევრჯერ, ბევრჯელ — მრავალგზის, მრავალჯერ.
Ⴁეზარი — {ბეზარი — შემაწყენელი, გამაბეზრებელი, ნახე აბეზარი, ბეზარს მოყვანი, — Ⴃავით Ⴙუბინაშვილის ქართულ-რუსული ლექსიკონი}.
Ⴁეზეკი — ელუარე, ნათლიერი
Ⴁეზირგანი — ნახე Ⴃიდვაჭარი.
Ⴁეზღება — (ვაბეზღებ) დასმენა, შესმენა.
Ⴁეი — ნახე ბე.
Ⴁეითალი — ნახე Ⴁათალი.
Ⴁელადი — ეტიკი, მატარებელი, გზის მცოდნე.
Ⴁელეკონი — კალანოსი, თერევინთო, ჩათლაქუჩი, ხერკინა.
Ⴁელზებული — მთავარი ეშმაქთა. {ba al zebub ებრაულად «ცეცხლთა მბრძანებელი»}.
Ⴁელი — დათვის ბოკვერი.
Ⴁელიასი — ებრაულად ეშმაკი, ავი, მავნე.
Ⴁელტი — კორდის მონაკვეთი, მიწა ბალახიანი, კუშა.
Ⴁელდარი — ღარის ხიდი, ხეეზედ გადებული ღარი რუს გასატანად.
Ⴁელდოჯი — კედელში ფუღურო.
Ⴁემი, ბემონი — (Ⴒჳკი ნახე)..
Ⴁერა — დანიშნული ადგილი დასადგომელად გაჯუფთებულთა მორბენალთაგან და ეგევითართა მოთამაშეთა (Ⴠელა ნახე).
Ⴁერვა — (ვჰბერავ, ვუბერავ) სამშვინველით ან საბერველით ცეცხლის ანთება და გაძლიერება. // ნესტუთა და ორღანოთა შთაბერვით ხმის გამოღება და ძნობა (ნახე Ⴃაბერვა). // თხიერი ავსება ჰაერითა. // ქართ ქროლა.
Ⴁერი — მოხუცებული, ხანდაზმული, ბერი კაცი. // მონაზონი, შავით მოსილი. // უფროსი, ვითარ ხევის ბერი.
Ⴁერიკაცი — მოხუცებული მდაბიურად.
Ⴁერილოსი — Ⴁივრილი ნახე.
Ⴁერტყა, ბღერტა — (ვბერტყ, ვბღერტ) ქნევა საფენთა ანუ ტანისამოსთა, გინა ჯოხის ცემა მტვერის გასაცვნელად.
Ⴁერწი — უზვი, მდედრი არა მშობელი.
Ⴁეღო და ბეღელი — სახლი საძნე ანუ საცავი მარცვალთა და ფქვილთა, ვითარ ამბარი, ორმო, ხარო, უმცირესს ეწოდება ხელამბარი და მის უფროსს — ჯიროლა.
Ⴁეჩი და ბეცი — ცეტი <გასტერებული (ხშირად იხმარების წოდებითად ბეჩავ).
Ⴁეცება — (ვებეცები) ცეცება (Ⴑიარულში ნახე).
Ⴁეწვი — ერთი მკედი თმათა, ბალანთა და მისთანათა (ნახე Ⴇმა).
Ⴁეწვი — და ბეწვეული მაღლის ფასის ტყავნი მხეცთა და ნადირთანი, გარდასაკრავნი ტანისამოსთა ზედა სითბოსთჳს.
Ⴁეწვის — კალამი სამხატუარო გამოსაწერი სახეთა.
Ⴁეჭედი — სამკაული თითთა. // Ⴋოჭრილი ღერბსა ზედასახელი ვისიმე, რომელსაც დაასმენ სიგელთა ზედა და მოწმობათა, ხოლო მოწერილობათა დასტჳფრევნ მის მიერ გარედამ. // Ⴌიშანი რომლისამე სულიერისა საიდუმლოსა, ვითარ ბეჭედი ნიჭისა სულისა წმიდისა, ე.ი. მჳრონი. // Ⴁეჭედი ეწოდების სტამბათა შინა გამოსრულთა წიგნთა, არა ხელნაწერთა.
Ⴁეჭდის მცველი — მნე ბეჭდისა.
Ⴁეჭდვა — (ვბეჭდავ) დატჳფრვა.
Ⴁეჭვა — (ვბეჭავ) ჩაბეჭვა, ქსოვაში ჩაკურა.
Ⴁეჭტ საშუალი — მხართა შორის ადგილი.
Ⴁეჭი, ბეჭები — ტანსა შინა ცხოველთასა ორნი ფიცარნი ძულისანი მხართა ქვეშა ზურგით კერძო.
Ⴁეჰემოტი — ზღჳს კამბეჩი.
Ⴁზა — ბზის ხე (Ⴁაია ნახე).
Ⴁზაკუნი — (ებზაკუნება, მიებზაკუნება) უშვერი სლუა (ნახე Ⴑიარულში).
Ⴁზარვა — დახეთქა (ნახე Ⴁძარვა).
Ⴁზარი — თოვლი ყინვისაგან დაბზარული (Ⴇოვლთან ნახე).
Ⴁზე — ნალეწი ძნათა პურისა და ქერისათა.
Ⴁზეწვია — .
Ⴁზიკი — .
Ⴁზინვა — (ბზინავს, ბზინვარებს) ელვარება ჭიქათა, მეტალლთა და მისთანათა.
Ⴁზინვარება
Ⴁზობა — ბაიაობის კჳრა, რომელია დღესასწაული ქრისტეს შესლჳსა Ⴈერუსალიმად.
Ⴁზუვილი — ბუზთ ხმიანობა (ბუზი ბევრი ბზუვის, ფუტკართან ყველა ტყუვის).
Ⴁია — გარეული წურილი კომში.
Ⴁიბილო — თავთა და ყბათა ქვეშე მფრინველთასა ამოსული ხორცი წითლად სავარცხელივით.
Ⴁიბინი — (ბიბინებს) ქარისაგან მოძრავობით ფერდფერადობა მდელოთა.
Ⴁივრილი, ბივრიტი, ბერილოსი, ბერილიონი, ბერილჳონი — ცისფერი თუალი ზღუათა შინა პოვებული.
Ⴁიზი — მოკლე პალო მიწაში დასარჭობი სროლით სათამაშო ყრმათა.
Ⴁიზოვანი — თივა აბრეშუმის მსგავსი.
Ⴁილიკი — ვიწრო გასავლელი (ნახე Ⴂზასთან).
Ⴁილწი, პილწი — არაწმინდა, საძაგელი, საზიზღი
Ⴁინა — დანიშნული სადგომი ანუ სამყოფი ადგილი ვისიმე. // Ⴑაფუძველი, ვითარ ამ საქმეს ბინა არა აქუს.
Ⴁინიანი — საფუძვლიანი.
Ⴁინდი — შეღამება, დღის დასასრული და ღამის შემოსლვა.
Ⴁინძური — ნებსით მცონარი.
Ⴁიჟიკი და ბიჟინა — ირმის ნუკრთ სახელი და ხადილი მათი.
Ⴁირება — ვაბირებ) მოცთუნებით მონადირება, მოზიდვა გაძრახება.
Ⴁირილჳონი — ბიროლი (ნახე Ⴁივრილი).
Ⴁირთჳ — მრგუალი ბურთი, ანუ ზარბაზნის გულა.
Ⴁირკი — ოქროს ღილი, ანუ ჭდე.
Ⴁისონი — ძველებურად ქსოვილი რამე ელვარე (Ⴆეზი ნახე). // Ⴑამღუდელთმთავრო შესამოსელი გარედამ.
Ⴁისტი — ფიფანური (ნახე Ⴔოლი).
Ⴁისტი — თუალში ფრჩხილი.
Ⴁიცი — მლაშე მიწა უნაყოფო.
Ⴁიძა — მამისა ანუ დედის ძმა.
Ⴁიწი — მანკიერება, ანუ ნაკლებობა.
Ⴁიჭი — ბოშვი, ბოვში, ბიჭები.
Ⴁიჯება — (ვაბიჯებ) ბიჯის გარდადგმა, ნაბიჯით სიარული.
Ⴁიჯი — ერთის ფეხის გარდადგმა და ნაბიჯი მეორის გარდანცულება რომელ ორივე ერთად შეიქმნას 5 ტერფი ფეხისა, ანუ ერტჳ მხარი, ხოლო ლაჯი ფეხების გაშორებით დგომა ერთს ნაბიჯზედ.
Ⴁლაგვი — ბოკო, ჩლუნგი, გაულესავი, დალაბრა.
Ⴁლანდვა — (ვბლანდავ) ხლართვა, ჩმახვა, საჩქაროდ მიბმა-მობმა. // Ⴓთავბოლო ლაპარაკი.
Ⴁლანტი — მოსქე სასმელი ანუ ღვინო. // Ⴋფრინველი მძიმედ მფრინავი.
Ⴁლარდნვა — (ვბლარდნი) შებლარდნა, გახვევა, შეხვევა.
Ⴁლარჯი — ხმიადი (სომხურისაგან ბარაჭ), ბლარჯობა უცომოების კჳრა.
[Ⴁლენცარა — ნახე Ⴂვიმრა]
Ⴁლიგვი — ბლაგვი, ჩლინგი.
Ⴁლიკვი — ქისტი (ნახე Ⴋუჭი), ბლიკუნა (ვბლიკუნი), ქურჯუნა, ჯგულემა.
Ⴁლისტი — სათავისთავო ანუ სახალხო აგარაკი, ხოდაბუნი და მისთანანი (ნახე Ⴞასი).
Ⴁლუ — ენაბორძიკი, ენაჩლინგი.
Ⴁმა — (ვაბამ) კრვა, მიკრვა, შეკრვა.
Ⴁმო დიდი — მუწუკი.
Ⴁნდუ — ბნელად საჩინარი ან მიუმხუდარი უკუნი.
Ⴁნედა — (ვბნდები) ჟამად გრძნობისა და ცნობის მიხდა. // Ⴑენია ჟამითი ჟამად მომსლველი.
Ⴁნედიანი — ამავე სენით გვემული.
Ⴁნევა — (ვაბნევ) ფანტვა, დაბნევა.
Ⴁნელითი — ბნელი ადგილი (ნახე Ⴑაპყრობილესთან).
Ⴁნელი — ნათლის მოკლება.
Ⴁობოლი — დიდი ჭია.
Ⴁობღანი — დაირა, დაფი, ტყავგადაკრული საკრავი. // Ⴑხვაგან უხმარიათ ნაცულად ქნარისა, ვითა ებანიცა.
Ⴁობღვა, ბორდღვა — ოთხზედ სიარული (ნახე Ⴑიარულში).
Ⴁოგა — მცირე ხიდი მიწადაყრილი, ბოგირი მოდიდო ხიდი ან საგუბარი.
Ⴁოგანო — უაგარაკო გლეხი, ეული, ტაბარუკი.
Ⴁოგანო — მოსავალთ მავნე მწერი.
Ⴁოდიში — სიტყჳთ და საქციელით კაცის სიამოვნება, ანუ დაურვება გულნაკლებობისა.
Ⴁოდვა — (ვბოდავ) როტვა, ბლანდვა, უქმი ლაპარაკი. // Ⴓგზოდ სიარული.
Ⴁოვრი — დიდი ბუზი.
Ⴁოზა — ფეტვის ბურახი.
Ⴁოზი — როსკიპი.
Ⴁოიკი — ორი წლის ხარი (ნახე Ⴆროხასთან).
Ⴁოკვერი — ბოხვერი მოზდილი ლეკვო ლომთა, ვეფხთა და მისთანათა.
Ⴁოკვი — კორაფი, ქორაფი.
Ⴁოკილი და ბოკელი — ქორის ფეხსაბამი თასმა ან ზონარი ვითა ბორკილი.
Ⴁოკლვა — მობოკლვა ოქროს თმათ შემოხვევა მკედთა ზედა, ანუსხუათა მეტალლის აშკთა, გინა ქადათა ზედა ცომისა და ეგევითართა.
Ⴁოკო კ — იდურნაცვეთი იარაღი.
Ⴁოლად — ბლომად, მრავლობით, სავსებით.
Ⴁოლი — კუამლი; ბოლება (ვაბოლებ) აკომლება.
Ⴁოლო — საქმისა ანუ ჟამის დასასრული. // Ⴉუდი მფრინველთა, თევზთა, გველთა და მისთანათა. // Ⴉიდური გრძელთა ნივთთა ვითარ თავი და ბოლო ჯოხისა, ძელისა და მისთანათა. // Ⴕვემოთი მდებარეობა ადგილთა მთაბარობის მიხედვით, ვითარ სოფლის ბოლო ზედამდებარით მამულებითურთ.
Ⴁოლობეჭედა — .
Ⴁოლოკარკაზი — მიმინოს უმცირეა, ფრთანი მისნი იხმარებიან მოსართავად. ომაინ.
Ⴁოლოკი — .
Ⴁოლონდელი — ნაბოლოვარი, უკანასკნელი, ბოლონდელი სიტყვა.
Ⴁოლოს, ბოლოს დროს — უკანასკნელ.
Ⴁოლოს — მოდება (ბოლოს მოვუდებ) დასრულება, გათავება.
Ⴁოლუქი — გუნდი.
Ⴁოლუქბაში — გუნდისთავი.
Ⴁოლქვი — ბალახი, ძირი ხახვისა ან ნივრის გუარი.
Ⴁომონი — სვეტი კერფთა აღსამართავი. // Ⴀნუ ტაძარი მათი.
Ⴁონდი — გაბმული ხიდი.
Ⴁონძიტა — პირმოტეხილი დერგი, ქილა და მისთანანი.
Ⴁოჟი — ახალი პარკი ყაჭისა,
Ⴁორა — ძერას ჰგავს და უდიდესი მისია.
Ⴁორა და ბორანი — მაწონდასხმული საჭმელი.
Ⴁორა და ბორაკი — ნახე Ⴁავრუკთან.
Ⴁორბალი — ფრთებიანი გინა კბილებიანი საბრუნავი მაშინათა, ვითარ წისკჳლისა, საჟამნოსი და ეგევითართა. // Ⴕარი გრიგალიანი.
Ⴁორბოქი — (ვბორბოქებ), სიანჩხლით მოუსვენრობა, დრტჳნვა და ლაპარაკი მდურვისა.
Ⴁორგა — (ვჰბორგ) განრისხება და აღტაცება გულისწყრომითა. // Ⴂაგიჟება, შეშლა გონებიდამ.
Ⴁორდღვა — .
Ⴁორეასი — ქარი ჩრდილოეთისა.
Ⴁორი, ბური, ბურუსი — ხმელი ნისლი მტვერის მსგავსი (ნახე Ⴌისლთან). [სიცხის ბორი].
Ⴁორიალი — (ბორიალებს, აბორიალებს) ფრიალი, ფარფარი.
Ⴁორკილი — ფერხთ შესაკრავი ჯაჭვი რკინისა, ხელბორკილი არს შესაკრავი ხელთა, ხოლო ქედისა დადიანური და სახივი.
Ⴁორობანი — ხე მაღალი კეთილ ჩრდილოვანი, შობის წინა დღეს საკითხავში ხოლო სრულს დაბადებაში სწერია: მაგრილობელი.
Ⴁოროტი — ავი, ძვირის შემამთხვეველი, ვნების მომცემი.
Ⴁოროტის მოქმედი — ძვირის მოქმედი.
Ⴁოროტსვიანი — ავის ბედისა, შავსვიანი.
Ⴁორტვა, ბორდღვა, ბღოტვა, ბობღვა — Ⴑიარულში ნახე
Ⴁორცვი — სერი, პატარა გორა (ნახე Ⴋთა).
Ⴁორძიკი — (ვბორძიკობ) ფეხის შებრკოლება.
Ⴁორჯი — ბორჯალი (თათრულად ეწოდების ვალსა) ქართულად და იმერულად უხმობენ პაემანსა, ვადასა.
Ⴁორჯღლი — ხშირი კაპები ან როკები ხისა (Ⴂრჯღა ნახე), ბორჯღლედი ორკაპი.
Ⴁორჯღლიანი, ბორჯღლებიანი — ხე კაპებიანი.
Ⴁოსელი — გომი, საძროხე სახლი.
Ⴁოსტანა — ობობას მსგავსი ჭია გესლიანი, სანეხვეთა შინა მძრომი.
Ⴁოსტანი — მტილი.
Ⴁოსტნეული — მხალი და რაჲცა მოსავალი არს ბოსტნისა.
Ⴁოტვა — (აბოტებს, მიაბოტებს) დიდთა ცხოველთა სიარული, ვითარ სპილოსი და მისთანათა (ნახე Ⴑიარულში).
Ⴁოტი — თხის ერკემალი (ნახე Ⴇხასთან).
Ⴁოტოტი — სქელი და დიდი წვინტლი (Ⴞრასტი ნახე).
Ⴁოქვენი — პატარა მუცელი, დიდს მუცელს ქვეშეთი.
Ⴁოქონოტი, ბოქონოცი — არდაგი, წინ მისაფენი ფეშტამალი წელს ქვევით, ფეშტამალი.
Ⴁოქოული — იასაული, ბოქოულთ უხუცესი, უფროსი მათი.
Ⴁოღლამო — ხმელი თევზი მჟავით მგბარი.
Ⴁოღლიწო — ღვინოში დამბალი პური საჭმელად.
Ⴁოყვი — ხოკი, ხოკერი, ხის ქერქის ჭურჭელი.
[Ⴁოყინი — ].
Ⴁოშვი, ბოშვი — იმერულად, მარტვილი მესხურად, ყმაწვილი.
Ⴁოჩოლა — გამოზამთრული ხბო (ნახე Ⴆროხა).
Ⴁოცომკალი — დიდი მკალი, უფრო მოგრძე და ფეხმოკლე.
Ⴁოძალი — ორპირი ისარი (ნახე Ⴈსართან).
Ⴁოძება — უფროსისგან უმცირესისადმი მიცემა, ხოლო უმცროსისგან უაღრესთადმი ითქმის მირთმევა და ამად ვუბოძებ 1 პირსა შინა ძვირად იხმარების, თუ არა ფრიად უაღრესთაგან.
Ⴁოძი — ხის სვეტი.
Ⴁოძკინტი — პატარა ბოძი ძველთა შენობათა გვერდიდამ შედგმული დასამაგრებლად.
Ⴁოჭკო — ჩენჩილი ბეწვი ქუდთა ღართთა.
Ⴁოხვერი — ნახე ბოკვერი
Ⴁოხი — მსხვილი და დაბალი ხმა.
Ⴁოხოხი — ხცურის ტყავი მოქნილი ან მისგან შეკერილი ქუდი.
Ⴁოხჩა — ჩალთა ბუდე მოთხვითი.
Ⴁჟირი — უგულო ფეტვი და მისთანანი; კულად ბჟირი (ნახე ჟირი).
Ⴁჟიტი — მართვე წეროსი, სავათისა და მისთანათა.
Ⴁჟუვილი — ნახე Ⴏუვილი.
Ⴁჟუტვა — (ბჟუტავს) ბნელად და უნათლოდ ბდვინვა სანთელთა, ბაზმაკთა და მისთანათა.
[Ⴁრა — გაბრა, ბრაგვანი]
Ⴁრაგა — სპონდიო, ზღუაში ქვა უხილავად.
Ⴁრაზი — ცოფი, ძნელი სიცოფე.
Ⴁრაზიანი — ცოფიერი, ბორგუნეული, მრისხანე.
Ⴁრალება — (ვაბრალებ) შესმენა, ბრალის დადება. // (Ⴅიბრალები) შესმენის ქვემდებარება. // (Ⴅებრალები, მებრალება) სიბრალულის ქონება.
Ⴁრალეული — ბრალის მქონე, დამნაშავე, შემცოდე.
Ⴁრალი — დანაშაული, შეცოდება.
Ⴁრანგჳ — დათჳ
Ⴁრანძი ბ — ებკი, ცუდი ძონძი.
Ⴁრაწი — გრაკლის ხე.
Ⴁრბო — დუნდგო, ვითრა ბრბო ხალხი.
Ⴁრგე — კაცი ტანოვანი და წარმოსადეგი მშვენიერად.
Ⴁრგჳლი და ბრყჳლი — შავი ნიშანი.
Ⴁრგუ და ბრგვილი — ნახე Ⴄნა ბრგუნილი.
Ⴁრდღჳნვა — (ბრდღვინავს) ლომთ მუღრობა, ზახილი ანუ ტოტით მიწის გლეჯა მრისხანებისგან.
Ⴁრდვინვა — ნახე Ⴁრდღჳნვა.
Ⴁრდოვილი — ნახე Ⴃოვილი
Ⴁრე — მტვერი ბზე ნარევი.
Ⴁრეცა — (ვიბრიცები), ფრანჭვა, თავ-ტანის გრეხვა უხამსურად.
Ⴁრიალი — (ვაბრიალებ) თუალთ ზე და ქვე ბრუნება. // Ⴑაჭურველთ ტრიალება ჰაერში.
Ⴁრილიანტი —
Ⴁრინჯაო — ორი წონა სპილენძი და ერთი წონა თუთია ერთად გარეული გაყვითლდების, რომელსა ოქრომჭედელნი უწოდებენ ბრინჯაოდ, მაფრახად და ტომბაკად, ხოლო თითბერი არს ბუნებითად ყვითელი სპილენძი.
Ⴁრინჯი — ქრთილი გუარი თეთრი მარცუალი.
Ⴁრინჯის ხე — Ⴀკაკი ნახე.
Ⴁრიყვი — უწურთნელი, უზდელი, რეგვენი.
Ⴁრკენა, პრკენა, ბრყენა — ოლე.
Ⴁრკიალება, ბრკინუალება ბრწყინვალება, ელვარება, ბზინვარება.
Ⴁრკმა, ბრკოლა — (ვუბრკმობ, მებრკმის) ფეხის შეცთენა, ბორძიკი.
Ⴁრმა — უთუალო, უსინათლო, ვერ მხედველი. // Ⴂონება დახშული, დაბრმობილი გონებით.
Ⴁროლი — ბიროლი, დამანი, ბუნებით თეთრი ქუა გამჭვირვალე, ანუ ჭიქისგან შემზადებული, ლექსი ესე წარმოებს ბერძულისაგან βήρυλλος, ლათინურად Beryllus (ნახე Ⴁერილოსი, Ⴁივრილი), ხოლო ბროლსა საქუთრად ეწოდება დამანი.
Ⴁროწეული — .
Ⴁრპენი — პრპენი, ტყვია ანუ კალა.
Ⴁრყვილი — იხილე Ⴁრგჳლი.
Ⴁრუ — თავის ტრიალი და თუალთ არევა (ნახე Ⴇავბრუ), თავსბრუ დაესხა.
Ⴁრუნება — (ვაბრუინებ) ტრიალება, მიმოქცევა.
Ⴁრუნვა — (ვბრუნავ) ტრიალი
Ⴁრუნვა — ღრამმატიკულად ცუალება სახელთა და სხ.
Ⴁრუჟი — ძალა სასმელთა.
Ⴁრუტიანი და ბრუციანი — მარღი, თუალით შორს ვერ გამრჩევი.
Ⴁრძანება — (ვბრძანებ) თქმა ან თქმული უაღრესისა.
Ⴁრძანება — (ჰბრძანდების) ითქმის უაღრესთათჳს ნაცულად არს, ჰგიეს, იმყოფება და სხ. ამის გამო იშვიათად იხმარების 1 პირსა შინა, ამას სხვადასხვად განავითარებენ ზედდადებულნი მარცვალნი ვითარ: მობრძანება, დაბრძანება, წაბრძანება და სხ., ხოლო უმცროსთათჳს იხმარების ლექსი ხლება, ახლავს (ნახე Ⴋუნ).
Ⴁრძენი — ფრიად გონიერი, ანუ მეცნიერი.
Ⴁრძმედი — მეტალლთ სადნობი ქურა.
Ⴁრძოლა — დიდი შუღლი, ომიანობა. (ვიბრძვი, ვებრძვი, ვჰბრძავ) შებმა.
Ⴁრძვილი — წყლული, ანუ დაკოდილობა, ჭრილობა.
Ⴁრწკალი, პრწკალი — თხლად ანახლეჩი მეტალლისა, ხისა და მისთანათა.
Ⴁრწამლი, ბურწუმელი — ეკალი, ღიჭი.
Ⴁრწყინვა — (ჰბრწყინავს) ელუარება, ნათება (Ⴁრკიალი ნახე). [Ⴁრკიალებისაგან მოდის ეს სიტყვა, ხოლო ბრკიალება — იალ-ციალისაგან.]
Ⴁრწყინუალე — ელუარე, ბზინუარე, ანუ ნათლის ფერი.
Ⴁრჭალი — გაშლილი ხელის ნები მცირედ თითების მოკაკვით დასაჭერად რისამე, მაგალითად, რომელსა (ღმერთსა) გიპრყრიეს ქუეყანა ბრჭალითა, სძლის პირის ხმა. // Ⴆოგგან ფეხის ჩონჩხი. // Ⴒოტი კლანჭიანთა ცხოველთა.
Ⴁრჭობა, ბრჭუალი — (ნახე Ⴁჭობა) ბჭუალი.
Ⴁრჯა — დადგმული ზვინი ძნათა, ძნეული.
Ⴁრჯგუ — გვიან მოქმედი, ანუ გონებით მძიმე. // Ⴌიშანი ასოსა უ პროსოდიასა შინა.
Ⴁრჯენა — (ვიბრჯენ, ვებრჯინები) სლუაში არგანის ხმარება, ანუ დგომაში მას ზედა დანდობა.
Ⴁტყვნა — (ვბტყვნი).
Ⴁუ, ბუვი — თავდიდი მფრინველი ღამისა.
Ⴁუბკა — წყალში გაქნილი და მოდუღებული ფქვილისა ან სახამებლის ფაფა, ხმარებული წიგნის მკურელთაგან დასაკერებლად ქაღალდებისა და სხ.
Ⴁუბუნი — Ⴂუგუნი ნახე
Ⴁუგვა — Ⴃაბუგვა ნახე
Ⴁუგრი — მომსრველი. // Ⴉარაბადინში ეწოდების მსხმოთა მუწუკთა, ვითარ კუავილსა, წითელასა და სხ.
Ⴁუდე — მფრინველთ ბუნაგი, ანუ ნადირთ ჩიბე. // Ⴘალითა წიგნთა, ანუ თვალთა პატიოსანთა და მისთანათა შთასადებელი. // Ⴞილთა და კერკთ ჩენჩო, ანუ წენგო. // Ⴕუთუთო თუალთა. // Ⴕარქაში საჭურველთა.
Ⴁუდეშური — ყურძენი გრძელ მარცულიანი (ნახე Ⴗურძენთან).
Ⴁუერი — ბური (ნახე Ⴁორი).
Ⴁუზამკალი, ბუზანკალი, ბუზვი — ხვასტაგთ მკბენარი მწერი.
Ⴁუზი — ბოცომკალი, შავი მწერი.
Ⴁუზღუნი — (ვბუზღუნებ) დრტჳნვა, მურმური, ჩუმად სამდურავის ლაპარაკი, ბუდბუდი, ბუტბუტი.
Ⴁუკი — რქის ნაღარა, ნობათი, ტაბლაკი.
Ⴁუკობა — ბუკით თემთ შემოკრება, ბუკტაბლაკობა.
Ⴁუკიოტი, ბუკნაწო — პატარა ბუ
Ⴁუკტაბლაკობა — კურა, ცემა ბუკთა და ტაბლაკთა.
Ⴁულბული — ვარდის ჩიტი, ხმაშვენიერი, იადონი.
Ⴁულული — მაგოლი, თივის ხელეული.
Ⴁუმბერაზი — [მუბერაზი] გმირი. ძლიერი, თავისთავ მებრძოლი.
Ⴁუმბული — გერმა, ფრინველთ ნაკრტენი.
Ⴁუნაგი, ბუნაკი — ნადირთა, ანუ თევზთა სადგური ბუდე.
Ⴁუნება — ძალი მოქმედებითი თჳთოეულისა არსისა. // Ⴜესი ბუნებისა დაცვული ყოველთავე ქმნილთა შორის. // Ⴇჳსება, თჳთება, მოდგმა.
Ⴁუნებითი — განთჳსებული, განკუთნვილი ბუნებისად.
Ⴁუნი — ტარიშუბისა ანუ იარაღთა ხელთსაქმარისათა.
Ⴁუნიკი და ბურნუკი — სათიხარი, ხმლის ქარქაშის ბოლო.
Ⴁუნიობა — დღე-ღამის გასწორება მარტსა სეკდემბერსა შინა, მოიქცეს რა მზე იუნისს საზამთროდ და დეკემბერს საზაფხულოდ, მას ჰქვიან ნაბუნიობი.
Ⴁუჟი ან ბრუჟი — ნახე Ⴃაბუჟება, Ⴃაბუშება.
Ⴁუჟღენდი წითლის საღებავის ჭია.
Ⴁურანი — მსუბუქი ძილი და მოლანდება საფიქრებელისა რისმე.
Ⴁურაული — მწყაზარი ქორი, შავსა და წითელს საშუალი.
Ⴁურახი — ბოზა ფეტჳსა, ქერისა და მისთანათა.
Ⴁურბურა — ნედლი ქარქვეტი.
Ⴁურბუშელა — გოქშო.
Ⴁურდო — ფეტვის ნალეწი, ანუ ბზის მტვერი (ვიეთნიმე ხმარობენ დურდოს მაგიერადაც).
[Ⴁურენი — ნახე Ⴁუჯერი]
Ⴁურეჯი — ცომის ვარცლი.
Ⴁურვა — (ვბურავ) დახურვა.
Ⴁურვაკი — დიდი გოჭი.
Ⴁურვილი — დახურვილი, დაფარებული, ბურვილი ტევრი.
Ⴁურთი — ბირთვი მეშისა სათამაშო, საასპარეზო.
Ⴁურთაობა — (ვბურთაობ) თამაშობა ბურთითა.
Ⴁური — ბურუსი (ნახე Ⴁორი).
Ⴁურნა, ბურნაკი — ღვინის ქინქლა.
Ⴁურნუთი — (ბურნაოთი თურქთ ენით ცხვირის ბალახი) დაფქული თამბაქო მოსაწევად.
Ⴁურნუთი კოლოფი — ჭურჭელი ბურნუთისა.
Ⴁურნუკი — ნახე Ⴁუნიკი.
Ⴁურღული — მოხარშული და დაცეხვილი ხორბალი საკორკოტე.
Ⴁურცი — .
Ⴁურძგნა — (ვბურძგნი, გავბურძგნი) ცუდად გაწეწა თმათა.
Ⴁურჯი — გოდოლი, დიდი კოშკი. // Ⴆოდიაქოს ნიშანი, ეტლი, ვარსკულავთ ბურჯი (ნახე Ⴆოდიაქო).
Ⴁურჯღული — დიდრონი ნაპერწკალი.
Ⴁუსნარი — კორდი მაღალბალახოსანი.
Ⴁუტბუტი, ბუდბუდი — ბუზღუნი.
Ⴁუტკი — გამონასკული ხილი შემდგომად დაყვავილებისა.
Ⴁუქი — ქარიანი თოვლი (ნახე Ⴇოვლთან).
Ⴁუქნა (ვბუქნავ) მუხლზედ ჩაჯდომა ცეკვაში (ნახე Ⴇამაშობა).
Ⴁუღა — (ოთხფ.) კურო, დაუკოდავი მოზვერი მოსაშენებლად შენახული (ზროხასთან ნახე).
Ⴁუღაური — სვეტისთავი, სამერხული.
Ⴁუღრაობა, მუღურობა — ხართაგან რქებით ჭიდილი და მიწის გლეჯა.
Ⴁუში შ — ობილი არა სჯულიერითა მეუღლეობითა.
Ⴁუშტალეღვი — ადრეული.
Ⴁუშტი — ქანთილი, პარკი ცხოველთ შარდისა. // Ⴜყალთა ზედა წვიმისაგან ამომჯდარი ბუშტები, რომელიც მსწრაფლ გაჰქრებიან და მისთანანი.
Ⴁუჩქი, ბუჩქნარი — დაბალი ფიჩხი (ნახე Ⴒევრთან).
Ⴁუცუცი — თუალთ ქუთუთოების დაბღნეძა.
Ⴁურგი — პატარა ზღარბი.
Ⴁუწუწი — ცუდი თმა, ბურძგლი, გაბურძგნული (ნახე Ⴇმა).
Ⴁუჭონი — დახალული ქერი, ხალი ქერისა.
Ⴁუჭულა — პატარა წისქვილი. // Ⴈმერულად პატარა ფაცხა.
Ⴁუხარი — კედელთა შინა სახლისათა დატანებული საცეცხლური.
Ⴁუხუნი — (ბუხუნებს) ლომისა ან ღორის ბრდღვინვის ხმა, დრუხუნი.
Ⴁუჯერი — ბურენი, ჭურჭელთ შესაწყობი ხის თარო.
Ⴁღავილი — (ბღავის) ცხვართ ხმიანობა.
Ⴁღარტი — ბარტყი მართვე მფრინველთა.
Ⴁღვერა — (ვუბღვერ) სიძულილით ან რისხვით შეხედვა.
Ⴁღლარძუნი — (ებღლარძუნება, ბღლარძუნობენ) უგვანის ჭიდილით თამაშობა.
Ⴁღნეძა, ბღნეჯა — (იბღნიძება, იბღნიჯება) ღმეჭა, ღრეჯა, უმსგავსოდ შეჭმუხნა პირის სახისა.
Ⴁღოტვა — (ბღოტავს) ბორტვა, ბორდღვა, ოთხზედ სლვა (ნახე Ⴑიარულში).
Ⴁღუარი, ბღორი — ჩრდილოეთი. Ⴑხვაგან სამხრეთად სწერია, მაგრამ ჩრდილოეთი უფრო მართალია, რადგან ბღორი მიღებულ არს ბერძული ლექსისაგან ბორეასი და სამხრეთის სახელი არს სხვა (ე.ი. Ⴇემანი ნახე).
Ⴁღუვილი — (ბღუვის) ხართ ხმიანობა
Ⴁღუნძვა — (ვბღუნძავ, ვიბღუნძები) შეკუმშვა, მოკრება ზღარბთა, წურბელთა და მისთანათა.
Ⴁღურიალი — (ბღურიალებს) ღავილი, ტირილი ცუდის ხმით (ნახე Ⴒირილთან).
Ⴁღუჯი — მუჭი, პეშვი (ნახე Ⴋუჭი).
Ⴁძანება — ნახე ბრძანება
Ⴁძარვა — (ვჰბძარავ) გაგლეჯა, დახეთქა, განბძარვა, მცირედ გატეხა.
Ⴁჭე, ბჭენი — შესავალი სასახლეთა, ტაძართა, გალავანთა, ქალაქთა და მისთანათა.
Ⴁჭე, ბრჭე — შუაკაცი გამორჩეული მოჩივართაგან გასასინჯავად ცილობისა მათისა, მოსამართლე, მედიატორი.
Ⴁჭობა — (ვბჭობ) სამართლობა, გაბჭობა. // Ⴂანსჯა ვითარ კაცი ბჭობდა, ღმერთი ეცინოდა.
Ⴁჭოვანება — ბჭენი, შესავალნი.
Ⴁჭუალი, პჭუალი, ბრჭუალი — აგებულებისა შინა გათანგჳთ ტკივილი სხვადასხვას ადგილას.
Ⴁჯენა — (ვიბჯენ, ვიბრჯენ) ნახე Ⴁრჯენა.
Ⴂ
Ⴂ — ქარაგმიანნი ლექსნი: გხნ~ — გიხაროდენ; Ⴂ~ი — Ⴂიორგი და სხ. Ⴀსოსა ამას ზედა არიან ზედდადებულნი ესე ზმნათანი: გან, გა, გამო, გარდა, გადა, გარდამო, გარდმო, გადმო. Ⴋაგალითად, განვაღებ, გავაღებ, გამოვიღებ, გარდავიღებ, გადავიღებ, გარდამოვიღებ, გარდმოვიღებ, გადმოვიღებ. Ⴄგრეთვე სახელზმნანი: განღება, გაღება, გამოღება და სხ. Ⴂ იხმარების მაპიროვნებელად ზმნათა მეორისა პირისათა, რომელთაცა პირველსა პირსა აქუს მ, ვითარ მაქუს, გაქუს, მრწამს, გრწამს, მინდა, გინდა, მიქმნიეს, გიქმნიეს, მექმნა, გექმნა და სხ. [იხილე ასო Ⴋ]. Ⴄგრეთვე ყოველთა ზმნათა პირნაკლთა, რაჟამს მოქმედება მიეჩემების მეორესა პირსა, ვითარ: გიშენებ, გიშენებს, გიწერ, გიწერს. Ⴀნუ გაშენებ, გაშენებს, გწერ, გწერს, გიკითხავ, გიკითხავს, გაქებ, გაქებს და სხ. Ⴂ იხმარების ზოგჯერ ნაცულად კ, ვითარ: გალატოზი — კალატოზი, გატა — კატა, გერკი — კერკი, გურკა — კურკა, გვიცა — კვიცა, გრკალი — კრკალი, გრჯღა — კრჩხა, გრწყილი — კრწყილი; ზოგჯერ ნაცულად ღ: გრძილი — ღრძილი, გრუტუნი — ღრუტუნი; ანუ ნაცულად ქ: გეზად — ქეშად, გვიმრა — ქურიმა, გუფთა — ქუფთა, ბრგვილი — ბრყვილი.
Ⴂააბეზრება — (გავააბეზრებ) გაშფოთება, შეწუხება; ვნებიათად Ⴂაბეზრება ნახე.
Ⴂაადვილება — (გავაადვილებ, გავიადვილებ) ადვილ საქმნელ ყოფა.
Ⴂააზატება — (გავააზატებ) თავისუფლების მიცემა.
[Ⴂაამაოება].
Ⴂაანჩხლება — (გავაანჩხლებ, გავანჩხლდები), გაკაპასება, გაგულისება.
Ⴂაარმება — (გავაარმებ, გავიარმებ) დამწარება, გაუგემურება, უსიამოვნება).
Ⴂააფთრება — (გავაფთრდები, გავააფთრებ) განძვინება აფთარივით.
Ⴂააფრაკება — (გააფრაკდების) გამრუდება ნედლთა ფიცართა გახმობისაგან.
Ⴂააშკარება — გამჟღავნება (ნახე Ⴂამოაშკარება).
Ⴂაახლება — ნახე Ⴂანახლება.
Ⴂაბარება — (ნახე Ⴁარება)
Ⴂაბალთვა — დაბალთვა ნახე.
Ⴂაბასრული — შერცხვენილი, გაწბილებული (ნახე Ⴁასრობა).
Ⴂაბაღვა — გაბაღლარავება (ნახე Ⴁაღვა)
Ⴂაბედვა — (გავბედავ) ბედზედ მიგდებით შემართება.
Ⴂაბედითება — (გავაბედიტებ) ბედითად შექმნა, გაცუდება.
Ⴂაბეხრება — (გავბეზრდები) მოწყენა, შეწუხება.
Ⴂაბზეკა — გაშვერასავით.
Ⴂაბზარვა — (გავბზარავ) გატეხა მოუშორებლად, ითქმის უფრორე ჭიქისათჳს გაბზარული.
[Ⴂაბიაბრუება]
Ⴂაბმა
Ⴂაბოგინება — (გავაბოგინებ) დამკვჳდრებასავით (ითქმის უკუთქმითად), არ გააბოგინა.
Ⴂაბრა — (გავუბრი, გავიბრი) ანგარიშში ჩაგდება; გაბრექა (ნ. Ⴁრექა {გაბზეკა — Ⴑაბას ლექსიკონი.}).
Ⴂაბრიყვება — {ნახე Ⴁრიყვი}
Ⴂაბრუჟვა — (გავიბრუჟები) დათრობა.
Ⴂაბურძგნვა — ნახე Ⴁურძგნვა.
Ⴂაბუტება — (გავიბუტები) შემოწყრომა უმძრახობით.
Ⴂაბუცება — (გავბუცდები) გაშტერებასავით.
Ⴂაბჭობა — გასამართლება (ნახე Ⴂანბჭობა)
Ⴂაგდება — (გავაგდებ) განდევნა, დათხოვით მოშორება // (გავაგდებ ე.ი. გამვარდება) ხელიდამ გაშვება.
Ⴂაგება — (გავაგებ) განგება ნახე. (გავიგებ) გამოცნობა, მიხდომა.
Ⴂაგებება — (გავეგებები) გასლვა შესამთხვევად, მიგებება.
Ⴂაგზავნა — (გავგზავნი) წარვლინება.
Ⴂაგლეჯა — (გავგლეჯ) გახეთქა, გახევა ან გაპება.
Ⴂაგლისპება — (გავგლისპდები) გაჯიქება, ახირება, მიბრჯნა.
Ⴂაგონება — (გავიგონებ) გონებად შეღება სმენისა მიერ, გულხმება, გულის ხმა.
Ⴂაგულისება — (გავაგულისებ, გავგულისდები) აღძრვა რისხუად გულზედ მოსლვა, გაგულპილწება.
Ⴂადაბმა, გადაგორება, გადარგვა, გადარჩენა — და სხ. (ნახე Ⴂრდაბმა, Ⴂარდაგორება, Ⴂარდარგუა და სხ.).
Ⴂადაზიდვა — (გადავზიდავ) გარდატანა მრავალთა.
Ⴂადასავალი — გზა მთათა ზედა, გორათა და მისთანათა // ამბავი, შემთხვეულება, ვისაც რა გარდახედია.
Ⴂადაფანტვა, გადაფარება — და სხ. (იხილე Ⴂარდაფანტვა, Ⴂარდაფარება).
Ⴂადაფითრება — (გადავფითრდები) ფერის მიხდა, წასლვა.
Ⴂადენა — (გასდის, გაედინების) გამოსლვა ნოტიოთა.
Ⴂადმოტანა, გადმოღება — და სხ. ნახე Ⴂარდმოტანა, Ⴂარდმოღება.
Ⴂადია — დედაკაცი ყრმათა მზრდელი, გამდელი.
Ⴂადნობა — (გავადნობ, გადნების) დნობა, დადნობა.
Ⴂადღლუვება — ცუდად გათხუნვა, გაწყალება ნახარშთა.
Ⴂაერთება — (გავაერთებ, გავერთდები) შემოკრებით ზიარყოფა განშორებულთა.
Ⴂავა — ხვასტაგთა და უფრორე ცხენთა ზურგის დასასრული, თეძოს ძულებიდამკუდადმდე ორსავე მხარეს.
Ⴂავაზი —
Ⴂავალაკი — სარეცელთ გარდასაფარი საჩრდილობელი.
Ⴂავითარება — ნახე განვითარება.
Ⴂავლენა — (გავუვლენ, გავივლენ სიტყუასა, საჩივარსა) შესმენა, აღსრულება.
Ⴂავსება — (გავავსებ, გავივსები) ავსება, შესრულება.
Ⴂაზა, გაზაკი — წვივთ ნაკუთლის მსხვილის ძარღვის დასასრული ქუსლთან.
Ⴂაზაფხული — არე, წლის ნაოთხალი, საშუალო ზამთრისა და ზაფხულისა, რომელ არიან სამნი თთვენი: მარტი, აპრილი, მაისი (ნახე Ⴇთვე).
Ⴂაზდა — (გავზდი, გავიზდები) აღზრდა, აღორძინება; თქმანი: შენს გაზდას, შენმა გაზდამ, რასაც ნიშნვენ, ნახე მამაშვილობასთან.
Ⴂაზეპირება — (გავიზეპირებ) ზეპირად დასწავლა.
Ⴂაზი — მარწუხი.
Ⴂაზი! — ე.ი. გასწი, გასწივე, გზას შეუდეგ! შორისდებულად ხმარებელი, იძულება წარსლვისა, ანუ განდევნა.
Ⴂაზომვა — ნახე განზომა და სხ., გაზრდა (ნახე Ⴂაზდა), განზრდა.
Ⴂათავება — (გავათავებ) გასრულება, სრულიად გაკეთება, დასრულება.
Ⴂათანგვა — (გასთანგავს) ბჭულისა და სენისაგან შეხუთვა.
Ⴂათეთრება — (გავათეთრებ) განსპეტაკება, თეთრად შექმნა.
Ⴂათენება (გათანდების) დილის სინათლის შემოსლვა.
Ⴂათლა — (გავსთლი) საჭრელის იარაღით გეკეთება სახმართა ნივთთა, ძელთა, ქუათა და მისთანათა.
Ⴂათხაპვა, გათითხნა, გათხუნვა — (გავსთხაპნი, გავსთითხნი, გავსთხუნავ) ცუდად გასურა.
Ⴂათხელება — (გავათხელებ) სისქის მოკლება ან გახალვათება.
Ⴂათხოვება — (გავათხოვებ, გავსთხოვდები) ქალთ დანიშვნა, ანუ განქორწინება ქმართადმი, გათხოვილი.
Ⴂათხოვნა — (გავითხოვ) გაწვევა ხმალში საბრძოლად, ანუ სარჯელად თამაშობათა შინა, შრომათა და მუშაკობათა.
Ⴂაიაფება — (გავაიაფებ, გაიაფდების) გახშირება, ადვილად შოვნა.
Ⴂაის — გავლილს ან მომავალს წელს.
Ⴂაკავება — (გაკავებ) გაშლა, გაჭიმვა.
Ⴂაკეთება — (გავაკეთებ, გაკეთდების) ქმნა, შექმნა, ანუ გაახლება // აშენება ან გამდიდრება.
Ⴂაკეთებული — პოვნიერი.
Ⴂაკვალვა — (გავჰკუალავ) კუალის გავლება, ანუ გზის დადება.
Ⴂაკვეთა — (გავჰკვეთ) გაჭრა (Ⴂანკვეთა ნახე) // (გავუკვეთ) მიცემა მოსწავლეთადმი საქმისა დასასწავლად, ანუ მუშაკთადმი სამუშავოსი.
Ⴂაკურა — (გავაკრავ) გართხმა, ანუ ზედმიკერება // (გავჰკრავ) შემოკურა, ანუ საჩქაროდ წასულა.
Ⴂაკიდება — (გავჰკიდებ) გაფენა რისამე გასაშრობად // (გავეკიდები) გადევნება გამოკიდება მლტოლვარისა.
Ⴂაკითხვა — (გავიკითხავ) განკითხვა, მოსმენა საჩივრისა, ანუ გასინჯვა საქმისა და გასამართლება.
Ⴂაკილვა — (გავჰკილავ) გატრიზავება, გაწბილება, გახიახება.
Ⴂაკმარება — (გავუკმარებ, ე.ი. კმარა, ნუღარ იტყჳ) სიტყჳს გაცუდება.
Ⴂაკმენდა — (გავჰკმენდ ხმას) გაჩუმება, გარინდება.
Ⴂაკრეჭა — (გავჰკრეჭ) გაპარსვა მაკრატლით.
Ⴂალა — მხალი დაწნული გასხმობად.
Ⴂალავანი — ზღუდე გარემოვლებული ეკლესიათა, მონასტერთა, ქალაქთა, ციხეთა და მისთანათა (ნახე Ⴆღუდესთან).
Ⴂალალვა — (გავლალავ) განდევნა, გარეკა მრავალთა.
Ⴂალატოზი — კალატოზი, მაშენებელი სახლთა, კედელთ მდგმელი.
Ⴂალაღება — ნახე Ⴂანლაღება.
Ⴂალევა — ნახე Ⴂანლევა.
Ⴂალეული — მლევანი, ნალევა, ფრიად გათხელებული, დაწურილებული.
Ⴂალექება — (გავლექდები) დიდად დათრობა, გაჭირვეულება.
Ⴂალექსვა — (გავლექსავ) ლექსებად შეთხზვა, დაწერა.
Ⴂალეწვა — (გავლეწ) კალოზედ ძნათა მოთელვა მკევრებით გამოსარჩევად მარცვალთა ბზისაგან.
Ⴂალია, გალიაკი — მფრინველთა და მხეცთ შესაწყუდევი კალათი, დაფანჯრული მართულებისგან, ანუ დაწნული წნელებისგან.
Ⴂალობა — (ვჰგალობ) საამო ხმა ლოცჳსა, ანუ ქებისა ღვთისადმი // ავაჯით მოთქმა სადღესასწაუოლოთა და ღვთისადმი სამადლობელთა სტიხთა.
Ⴂალოპრილი — ხე ქერქ შემოძრობილი.
Ⴂალუმბვა — (გავილუმბვი) ძრიელ დასველება.
Ⴂალხობა — (გავალხობ, გალხვების) გაყინულის შედნობა.
Ⴂამაგრება — (გავამაგრებ) განმტკიცება, სიმტკიცის მიცემა.
Ⴂამართება — (გავემართები) წარმართება, გზას გასლვა, გადგომა წასასვლელად სადმე.
Ⴂამართვა — (გავმართავ) მრუდის გასწორება, ან გარიგება // მოშლილთა საკრავთა შეწყობა რიგზედ // გაწურთნა, გაგერშვა მფრინველთა // (გავიმართები, ხელს გავიმართავ) შოვნა საჭიროსა საფასისა.
Ⴂამარჯვება — (გავიმარჯვებ) მორევნა, ძლევა მტერთა. // (განმემარჯვების) კეთილწარმატება, მარჯვედ ქმნა. Ⴄსრეთ შემთხვევასა შინა ურთიერთისასა ითქმის: გამარჯვება შენი, ე.ი. მსურს შენდა კეთილწარმატება და პასუხად მიეგების: გაგიმარჯოს, ხოლო გამოთხოვასა ზედა ითქმის: მშვიდობით და გამარჯვებით.
Ⴂამასპინძლება — (გავმასპინძლდები) სტიმართ დახვედრა პურობითა
Ⴂამგე — განმგე, მნე, მოხელე კეთილმოურნე.
Ⴂამგონი — საქმის მიმხდომი // დამჯერი, დაუზარებელი მოსმენისა.
Ⴂამდელი — მოახლეთ უფალა, უპირველესი შიმუნვართა ანუ მხევალთაგან (გამზდელი).
Ⴂამდიდრება — ნახე Ⴂანმდიდრება.
Ⴂამზითვა — (გავმზითავ) მზითევის მიცემა გათხოვილი ქალისადმი.
Ⴂამზრდელი — მზარდული, მამამძუძე, ლალა; ესე ითქმის კაცთათჳს, ხოლო ქალთათჳს გადია და წერილთ შინა დედამძუძე.
Ⴂამმარჯვე — გამარჯვებისა, წარმატებისა ხელის მომმარტავი.
Ⴂამო — თანდებული ნათესავობითსა ბრუნვასა თანა ხმარებული ხოლო ზმნათა თანა იხმარების ზედდადებულად (იხილე შემდგომნი).
Ⴂამოაშკარავება — (გამოვააშკარავებ) გამოჟღავნება, საქვეყნოდ თქმა,.
Ⴂამობრუნება — (გამოვაბრუნებ, გამოვბრუნდები) უკმოქცევა.
Ⴂამობრწყინვება — (გამოვაბრწყინებ, გამობრწყინდების), გამოელვარება.
Ⴂამოგება — (გამოვაგებ) გარჩევით, კაფიად, გასაგონად თქმა სიტყჳსა // დახვანჯულის ძაფის გამოშლა, ანუ ძნელის საქმის გამორკვევა.
Ⴂამოგებება — (გამოვაგებებ) გარეთ გამოტანა შესამთხვევად.
Ⴂამოდალაბრვა (გამოვდალაბრავ) გამოკვეთა.
Ⴂამოდენა — (გამოვადენ) გამოშვება ნოტიოთა // (გამოსდის, Ⴂადენა ნახე).
Ⴂამოვლენა, გამოვლინება — (გამოვავლენ, -ვლინებ) გამომგზავნა, მოფენა.
Ⴂამოზამთრული — ზამთარგამოვლილი ხვასტაგი ერთის წლისა.
Ⴂამოზიდვა — (გამოვზიდავ) გამოტანა, გამოღება ან გამოთრევა.
Ⴂამოზოგება — (გამოვიზოგებ) მცირედ-მცირედ ხარჯვა, გრძელჟამ საკმარებლად.
Ⴂამოზრდა — (გამოვზრდი) გამოკვება, შენახვა საზრდელითა.
Ⴂამოთარგმანება — (გამოვსთარგმანებ) ახსნა, განმარტება.
Ⴂამოთრევა — (გამოვათრევ) გამოზიდვა, თრევით გამოტანა.
Ⴂამოთქმა — (გამოვსთქუამ) გულის ზრახვჳსაზეპირ გამოღება ან შეთხზვა.
Ⴂამოთხოვა — (გამოვითხოვ) გათხოვნა // თხოვნა, ვედრებით მიღება // (გამოვეთხოვები) გამოსალმება წარმავალისა.
Ⴂამოკვება — (გამოვჰკვებ) გამოზრდა, დაოკება.
Ⴂამოკვეთა — (გამოვჰკვეთ) გამოჭრა, გამოთხრა.
Ⴂამოკიდება — (გამოვჰკიდებ, გამოვეკიდები) ნახე Ⴂაკიდება.
Ⴂამოკრთომა — (გამოჰკრთების) ელვარების გამოჩენა (ნახე Ⴉრთომა).
Ⴂამოკულევა — (გამოვიკულევ) გამოძიება, გამოძებნა კუალთა მიერ.
Ⴂამოლაპარაკება — (გამოველაპარაკები) შესაუბრება, ხმის გაცემა.
Ⴂამოლევა — (გამოვლევ, გამოილევის) დაცლა, დაცარიელება.
Ⴂამომეტება — {გამომეტება — (გამოვიმეტებ) არ დავზოგავ, არ დავრიდებ — Ⴃავით Ⴙუბინაშვილის ქართულ-რუსული ლექსიკონი}.
Ⴂამომჩვენება — დიდებულად გამოსლვა.
Ⴂამომჭვირვალი — გამჭვირვალი, ნათლის მაკრთომებელი.
Ⴂამონასკუა — (გამოვნასკუავ) გამოსკუნა, შეკურა ნასკჳსა.
Ⴂამოპირვა — (გამოვჰპირავ) საჭრელთ იარაღთ პირის გამართვა.
Ⴂამორეკა — (გამოვრეკ) გარეთ განდევნა მრავალთა.
Ⴂამორეცხვა — (გამოვრეცხ) რეცხით გამოყუანა მწიკულისა.
Ⴂამორთმევა — (გამოვართმევ) მიღება, ჩამორთმევა.
Ⴂამორკვევა — (გამოვარკვევ) დარკვევა // გამორჩევა, გამოშლა ხვანჯისა.
Ⴂამორიდება — (გამოვრიდებ, გამოვერიდები) დარიდება, მოშორება, გაცლა.
Ⴂამორჩევა — (გამოვარჩევ, გამოვირჩევ) უკეთესის მოძიება, აღრჩევა.
Ⴂამორწყვა — (გამოვრწყავ, გამოირწყვის) მუწუკის გაჭრა ან გახეთქა და შალალის გამოდენა.
Ⴂამოსადეგი — სახმარად ვარგისი, სასარგებლო.
Ⴂამოსადინელი — წყალთ გამოსავალი, სათავე.
Ⴂამოსავალი — გამოსლჳს ადგილი // ზოგჯერ ჰნიშნავს მოსავალს.
Ⴂამოსაღები — ხარკი, ბეგარა, დებულება.
Ⴂამოსახვა — (გამოვსახავ) სახის დადება, გამოხატვა // (გამოვისახავ პირჯვარს) პირზედ ჯვრის გამოწერა, დაწერა.
Ⴂამოსვენება — (გამოვასვენებ) პატივით გამოტანა (ნახე Ⴋოსვენება).
Ⴂამოსლვა — (გამოვალ) შიგნიდამ გარეთ განსლვა.
Ⴂამოსული — კარგად გამხმარი კომლში (ითქმის ლორთათჳს),
Ⴂამოსურმვა — (გამოვსურმავ, გამოვისურმავ) თუალთ ოლუა.
Ⴂამოსხმა — (გამოვასხამ) გამორეკა, გამოლალვა, და სხ. (ნახე Ⴑხმა).
Ⴂამოტანა — (გამოვიტან) გარეთ გამოღება.
Ⴂამოტაცება — (გამოვიტაცებ) ძალით გამოტანა.
Ⴂამოტკპოლვა — დაწყლულება, დაშაშრვა, დასკდომა ტანისა.
Ⴂამოტკპოლვილი და გამოტკპოლვარე — ბრძვილი დამწველი გამოხეთქითა შალალისათა.
Ⴂამოუკულეველი — ნახე Ⴂამოკულევა
Ⴂამოუცდელი — საქმეში გამოუვლელი, უნახავი // გამოუმწვარი ან გადაუმდნარი მეტალლი.
Ⴂამოფერდილი — ითქმის ორგუარად; ფერდებჩაცვივნული შიმშილით ან ფერდებგატენილი სიმაძღრით (ხვასტაგი).
Ⴂამოფრდა — (გამოვიფრდი) გამოცდა, მოხმარება.
Ⴂამოფრენა — (გამოვაფრენ, გამოვფრინდები) მფრინველთ გამოშვება ან გამოსლვა ფრენით.
Ⴂამოფხიზლება — (გამოვაფხიზლებ, გამოვიფხიზლებ) განფრთხობა, გამოღვიძება.
Ⴂამოქანდაკება — (გამოვჰქანდაკებ) ჩამოსხმა მეტალლთაგან სახისა // გათლა ანუ გამოკვეთა მისი ქუათაგან, ძელთა, ძუალთა და მისთანათა, გინა გამოჭრა, ამოთხრა მეტალლთა ზედა ძელთა და სხ. სახისა.
Ⴂამოქანდაკებული — ამგუარად გამოქმნილი.
Ⴂამოქნა — (გამოვჰქნი, გამოვიქმ) გაკეთება ტყავთა და მისთანათა // გაწურთნა მოზვერთა და ზაქთა უღელში.
Ⴂამოქცევა — (გამოვაქცევ, გამოვიქცევი) დაქცევა საშუალში // გარეკა, გალალვა.
Ⴂამოღება — (გამოვიღებ) გამოტანა ანუ გამოზიდვა // წარმოება, აღმოცენება.
Ⴂამოყუანა — (გამოვიყუან, -ნებ).
Ⴂამოშიგნვა — (გამოვშიგნავ) გამოწლვა, გამოღება შიგანურისა დაკლულთა წხოველთაგან.
Ⴂამოჩეკა — (გამოსჩეკს, გამოიჩეკება) კრუხთაგან კვერცხთ გამოტეხა საწიწილედ.
Ⴂამოჩენა — (გამოვაჩენ) დანახვება, გამოტანა სანახავად // (გამოვსჩნდები, გამოვუჩნდები) გამოცხადება.
Ⴂამოჩვენება — გამომჩვენება ნახე.
Ⴂამოჩინება — აღმოჩინება, წარმოჩინება.
Ⴂამოცანა — ასახსნელი სიტყუა (მაგალითად: ორნი არიან, ტოლნი არიან, დარბაზს ჩადიან, ჩაიმღერიან, ე.ი. ფეხსაცმელნი).
Ⴂამოცდა — (გამოვსცდი, გამოვიცდები) განხილვა, გასინჯვა.
Ⴂამოცდილი — კაცი საქმეთა შინა გამოვლილი, ანუ მნახველი მრავალთა ადგილთა // მეტალლი გასინჯული, პრობანაქნარი.
Ⴂამოცემა — (გამოვსცემ) გამოღება, გამოტანა ნაყოფისა // ხმის გამოღება, გამოხმობა. // წიგნთ დაბეჭდვა.
Ⴂამოცეხვა — (გამოვსცეხუ) გამოძეგუა ან გალეწვა.
Ⴂამოცულა — (გამოვსცული) ერთი მეორის მაგიერ დადგინება ან მიცემა.
Ⴂამოცხადება — (გამოვაცხადებ) გამოჩენა // საქმეზედ წერილის შეტანა სასამართლოში // აპოკალიპსი, წიგნი იოანე მახარებელისა.
Ⴂამოცხობა — (გამოვაცხობ) ნახე ცხობა-გამოცხობილი, გამომცხუარი, ნამცხუარი.
Ⴂამოძეგუა — (გამვსძეგუ) გამოცეხუა, ანუ გალეწა.
Ⴂამოძიება — (გამოვეძიებ) გამოძებნა, გამოკითხვა.
Ⴂამოწახნაგებული — ნახე Ⴜახნაგი.
Ⴂამოწევა
Ⴂამოწერა
Ⴂამოწირვა — (გამოვსწირავ) წირვის შესრულება // შეწირულის უკან წაღება
Ⴂამოწლვა — (გამოვსწლავ) გამოშიგნვა.
Ⴂამოწმენდა
Ⴂამოჭრა — (გამოვსჭრი) შიგნიდამ მცირედის მოკვეთა // გათლა ანუ გამოქანდაკება // დაჭრა სამოსელთა და სხვათა ნაქსოვთა შესაკერავად ტანისამოსთა // (გამოვიჭრები) საჩქაროდ გამოსლვა.
Ⴂამოჭურეთა — Ⴀმოჭურეთა ნახე
Ⴂამოჭჳრვა — (გამოსჭჳრს) შიგნიდამ ბზინუარება ან საშუალ ნათლის გამოსლვა.
Ⴂამოხდა — (გამოვხდი) ზეთთა გამოწურვა თესლეულთა და ხილის გულთაგან, ანუ სასმელთა ორთქლით შეკრება ცეცხლზედ დუღილით.
Ⴂამოხდომა — (გამოხდების) გამოსლვა // ანუ გამოჭრა.
Ⴂამოხვება — (გამოვახვებ) გამოღება, გამოკლება, გამორიცხვა.
Ⴂამოხვეწა — (გამოვხვეწ) ხის ჭურჭელთ გამოთლა, გამოჭრა ხვეწით.
Ⴂამოხმა — (გამოვიხუმ) გამოტანა // გამორთმევა, ჩამორთმევა.
Ⴂამოხრვა — (გამოვხრავ) ძუალთაგან ხორცის გლეჯა კბილით.
Ⴂამოხსნა (გამოვხსნი) დახვანჯულის გამოგება // (გამოვიხსნი) ტყვეობიდამ განთავისუფლება.
Ⴂამოხურვება — (გამოვახურვებ) გახურვება ან გარდახალისება მეტალლთა.
Ⴂამჟღავნება — (გავამჟღავნებ) გამხილება, გამოაშკარება, (ნახე Ⴋჟღავნება) // (გავუმჟღავნებ) მითხრობა ბავთისა.
Ⴂამრავლება — გახშირება (ნახე განმრავლება).
Ⴂამტყუნება — (გავამტყუნებ) მტყუვარად გამოჩენა.
Ⴂამჩენი — დამბადებელი, შემოქმედი.
Ⴂამცემელი — (ნახე Ⴂანმცემელი), გამცემი, უხვი.
Ⴂამძლე — მაგარი, არა მსწრაფლ გასაცვეთი ან წასახდენი.
Ⴂამჭჳრვალი — რასაცა საშუალ განვლის სინათლე, ვითარ ჭიქა, ბროლი და მისთანანი.
Ⴂამჭრიახი — თავიანი, საქმიანი, დაუცადებელი საქმეში.
Ⴂამხდარი — შექმნილი, გაკეთებული (ნახე Ⴂახდომა) // დამჭლევებული, ხორცდაცვივნული.
Ⴂამხელა, გამხილება — (გავამხელ, გავამხილებ) გააშკარება, გამჟღავნება.
Ⴂან — თანდებული ნათესავობითსა და მოქმედებითსა ბრუნვასა თანა ხმარებული, ხოლო ზმნათა თანა ზედდადებულად // გან იხმარება ზმნისზედათა თანაცა ადგილობითთა, ვითარ: ერთგან, ორგან, ათგან, ზოგგან, სხვაგან, ყოველგან და სხ.
Ⴂანა? — ზმნისზედა კითხჳთი.
Ⴂანაბვა — (გავინაბვი) ჩაჯდომა და უზრავად გება ჟამრავდენმე შიშისაგან.
Ⴂანავალი — სკორე.
Ⴂანათლება — (განვანათლებ) ნათლის მოფენა.
Ⴂანათხოვრება — (გავანათხოვრებ) ნათხოვრის თხოვება.
Ⴂანაპირება — (გავინაპირებ), განკიდურება, განშორება (ნახე Ⴂანკიდურება).
Ⴂანასკვა — (გავნასკუავ) გამონასკვა, ნასკვის შეკურა.
Ⴂანაღა, განაღამცა — ეგრეთ დიაღამც.
Ⴂანაჩენი — წერილით განსამართლებული საქმე, ნახე Ⴜერილთან).
Ⴂანახლება — (განვაახლებ) დაძველებულის გაკეთება, ახლად შექმნა.
Ⴂანბანვა — (განვჰბან, განვიბან) დაბანა ტანისა, განსპეტაკება.
Ⴂანბნევა — (განვაბნევ, განვიბნევი) გაფანტვა, მიმოდაბნევა.
Ⴂანბოროტება — (განვაბოროტებ) განძვინება, ძვირის შემთხვევა.
Ⴂანბრძნობა — (განვაბრძნობ) ზეგარდამო სიბრძნის მოცემა კაცთადმი.
Ⴂანბძარვა — (განვჰბძარავ) დახეთქა, დაგლეჯა, განიბძარა.
Ⴂანბჭობა — (განვაბჭობ) (ნახე Ⴂაბჭობა), გასამართლება.
Ⴂანგაშა — ღავღავი, ჩოჩქოლი, ხრიანცელი ან მიმოდათქმა მრავალთაგან.
Ⴂანგდება — (განვაგდებ) განძება, განხვება.
Ⴂანგებ — გაძრახ, საგანგებოდ.
Ⴂანგება — (განვაგებ) გარიგება, რიგის მიცემა // (განვიგებ) გაგება, ცნობა.
Ⴂანგება, განგებულება — მზრუნველობა ღვთისა დაბადებულთათჳს.
Ⴂანგებიანი — გონებით შორს დამნახველი, დახელოვნებული განგებასა შინა.
Ⴂანგმერა — (განვჰგმერ, განვჰგმირავ)) გმერა, მახვილის გაცმა, განწონა.
Ⴂანგმობა — (განვჰგმობ) გმობილად თქმა, განგდება.
Ⴂანგოზა — (განვჰგოზ, -ზავ) გალესა, განსპეტაკება შენობათა.
Ⴂანგოზილი — გალესილი, შეღებული.
Ⴂანგრაგნა — (განვჰგრაგნი) გახსნა, გაშლა შეგრაგნილისა.
Ⴂანგრძობა — (განვაგრძობ) გაგრძელება საქმისა ანუ სიტყჳსა.
Ⴂანგური — ოთხფერხთ გაცვივნული ბალანი (Ⴇმასთან ნახე).
Ⴂანდგომა — (განვსდგები, განვუდგები) უკუდგომა ანუ ღალატი,.
Ⴂანდგომილი — უკუმდგარი, უარის მყოფელი ანუ მგმობელი.
Ⴂანდევნა — (განვსდევნი) განძება, გაგდება.
Ⴂანდიდება — (განვადიდებ) შესხმა, შემკობა ქებით, დიდებით.
Ⴂანდობა — (გავენდობი) ხვაშიადის მითხრობა.
Ⴂანებიერება —
Ⴂანვითარება — სწავლაში გამოვლა,, განვითარებული, სწავლაში გამოვლილი.
Ⴂანვლა — (განვვლი) წარვლა, თანა წარსლვა, თანაწარხდომა.
Ⴂანვლთობა — (განვევლთი) განდგომა, გაყრა, განლთოლვა.
Ⴂანვრდომა — (განვვარდები) განხვება, განდგომა.
Ⴂანვრცელება
Ⴂანვრცობა — (განვავრცობ) განფართოება.
Ⴂანზავება — (განვაზავებ) აღზავება, აღრევა ნოტიოთა ზომიერად.
Ⴂანზოგება — (განვაზოგებ) ზოგის მოკლება, განახევრება.
Ⴂანზომა — (განვზომ, -მავ) ზომის ცნობა.
Ⴂანზრახვა — (განვიზრახავ) წინააღრჩევა, მინდომება // გონების დაღრმობა განსჯასა შინა, ფიქრობა // რჩევა, ჰაზრი, ჰაზრის დადება ან მიცემა.
Ⴂაზრდა — (განვზრდი) გაზდა, აღზრდა ჩჩვილთა.
Ⴂანზრქელება — (განზრქნების) გამსხვილება, განფიცხება.
Ⴂანთესვა — (განვსთეს) განბნევა.
Ⴂანთიად — გათენებისას.
Ⴂანთიადი — დილის მოახლება, გათენება, გარიჟრაჟი (ნახე Ⴃილა).
Ⴂანთჳსებული — განსაკუთრებული, გაცალკევებული, განკუთნვილი.
Ⴂანთქმა — (განვსთქუამ, განვითქმი) ხმის დაგდება ან დავარდნა, ამბვის გამოსლვა.
Ⴂანთქმული — სახელოვანი, ქებული.
Ⴂანთხევა — (განვსთხევ) განგდება, განძება, გალალვა.
Ⴂანი — თანდებული ესე მოეკიდების ნათესავობითსა ბრუნვასა და თჳთცა იბრუნვის, ვითარ: კაცთაგანი, სახლისაგანი, კაცთაგანისა, სახლისაგანმან და სხ. შინაგანი, -ნისა.
Ⴂანი — სიგანი, ნიშანი ისართ სასროლი.
Ⴂანი — სიგანე, სივრცე, სიფართე; განიერი? ფართო.
Ⴂანკაზმა — (განვჰკაზმავ) მორთვა, მოკმაზვა, განშვენება.
Ⴂანკანონება — (განვჰკანონებ) კანონის დადება მერჯულეთაგან მოსანანებლად ცოდვისა,.
Ⴂანკარგვა — (განვჰკარგავ) განგება, გარიგება.
Ⴂანკარგულება — რიგი, რიგის მიცემა.
Ⴂანკაფვა — (განვჰკაფავ, განვჰკფდები) მოუძლურება, გახდომა.
Ⴂანკაფული — მოუძლურებული, ღონეგამოლეული, გამხდარი,.
Ⴂანკვართული — კვართ გახდილი.
Ⴂანკვეთა — (განვჰკვეთ) გაჭრა, გაპობა // დამხობა, ახდა სამღუდელოს ხარისხისა მძიმეს შეცოდებისათჳს.
Ⴂანკიდვა — (განვაკიდვებ) განაპირება, მიხდა.
Ⴂანკიდურება — განაპირება, კიდეგანობა.
Ⴂანკითხვა — (განვიკითხავ, განვიკითხვი) გასამართლება, სამართლისა, გინა სასჯელის გაჩენა ანუ მიცემა //გაკითხვა, გასინჯვა, გარჩევა // დაძრახვა, გაკილვა // სამართალი, განბჭობა.
Ⴂანკიცხუა — (განვჰკიცხავ) გაქირდვა, აგდება
Ⴂანკრთომა — (განვაკრთობ, განვჰკრთები) ანაზდად განკჳრვება და შიში
Ⴂანკრძალული — თავშენახული, მორიდალი ცუდის საქმისა და შემთხვევისა.
Ⴂანკსუვება — განძვინება, ანუ გაქსუვება.
Ⴂანკუთნვა — (განვიკუთნავ) სრულიად განსაკუთრება, დაჩემება.
Ⴂანკუთნვით — განსაკუთრებულად, განთჳსებულად.
Ⴂანკურნება — (განვჰკურნებ, განვიკურნები) გამრთელება, მორჩენა სენისაგან.
Ⴂანკჳრება — (განვაკჳრვებ, განვჰკჳრდები) აღტაცებით გრძნობა უჩვეულოსა რისმე ხილჳსა, ანუ საოცრებისაგან.
Ⴂანკფდომა — (განვჰკფდები) განკაფვა ანუ დაძველება.
Ⴂანლაღება — (განვლაღნები) აღზუავება), გაქეზება.
Ⴂანლევა — (განვლევ, განვილევი) მოკლება, ანუ უჩინო ქმნა.
Ⴂანლთოლვა — განვლთობა ნახე.
Ⴂანლიგება — (განვლიგნები) გაშტერებით უხმობა.
Ⴂანლიგებული — უენო, ენამიხდილი, ენაჩავარდნილი.
Ⴂანმდიდრება — (განვამდიდრებ, განვმდიდრდები) მდიდრად შექმნა სიმდიდრის შოვნა, შეძინება, მოგება.
Ⴂანლტოლვა — (განვივლტვი) გაქცევა, გარიდება.
Ⴂანმართვა —
Ⴂანმართლება — (განვამართლებ, განვმართლდები) მართლად გამოჩენა.
Ⴂანმარტება — (განვმარტებ, განვიმარტები) გაშლა, განვრცობა // თარგმანება, აღხსნა.
Ⴂანმარტებული — უზაკველი, წრფელი.
Ⴂანმგე, განმგებელი — მმართებელი, მნე, გამარიგებელი.
Ⴂანმზადება — (განვამზადებ, განვემზადები) მზად შექმნა, შენახვა
Ⴂანმკაცრება — (განგამკაცრებ, განვემკაცრები) განკრძალვა, გაფრთხილება.
Ⴂანმრავლება — (განვამრავლებ, განვმრავლდები) რიცხვით მომატება // არითმეტიკულად: ეგოდენ მოღება ერთისა რიცხჳსა, რაოდენიცა მეორესა აქუს ერთეული.
Ⴂამსტრობა — (განვიმსტრობ) დაზვერვა, გასინჯვა.
Ⴂანმტკიცება — (განვამტკიცებ, განვიმტკიცები) გამაგრება, განძლიერება, ძალისა შეძინება.
Ⴂანფრდველი — მოფარდული, გამსყიდველი.
Ⴂანმცემელი — შინაგანმცემელი.
Ⴂანმწარება — (განვამწარებ, განვმწარდები) განრისხება, შეწუხება.
Ⴂანმხილება — ნახე Ⴂამხელა.
Ⴂანმხოლოება
Ⴂანმხნობა — (განვამხნობ, გავმხნევდები) განძლიერება, სიმხნის მიცემა,.
Ⴂანპატიჟება — (განვჰპატიჟებ) განკანონება, გარდახდევინება,.
Ⴂანპება, განპობა — (განვაპებ, -პობ, განიპობის) შუაზედ გაჭრა, განკვეთა, გახეჩა, გახეთქა, ან გაგლეჯა // მფრინველთაგან ჰაერის განკვეთა ფრენითა, ანუ ნავთა და კაცთაგან წყლისა — ცურვითა.
Ⴂანპოხება — (განვაპოხებ, განვიპოხები) გასუქება ანუ დაშვენება // სუნნელის ზეთის ცხებით შემკობა, გასუნნელება.
Ⴂანრემზომი — ერთი მეორისა ფრიად წინააღმდგომი.
Ⴂანრემზომობა — სრულიად განსხვავებულება, განრემზომ ამისა.
Ⴂანრეცხა — (გავრეცხ) წყლით გასუფთავება ჭურჭელთა, სამოსელთა და მისთანათა, ხოლო ტანისათჳს ითქმის განბანა.
Ⴂანრთხმა — (განვართხამ) გაშლა, გაჭიმვა, გაკავება,.
Ⴂანრიდება — (განვარიდებ, განვერიდები) განრინება ანუ განრომა.
Ⴂანრინება — (განვარინებ) გამოხსნა, გამოყვანა საშისროებისაგან.
Ⴂანრისხება — (განვარისხებ, განვრისხნები) ფრიადი გაწყრომა // დრტჳნვა, სამდურავი.
Ⴂანრომა — (განვერები) თავის დაღწევა, გადარჩენა, მორჩენა, მორიდება.
Ⴂანრღვეული — დახუთვილი, კუტი.
Ⴂანრყუნა — (განვრყუნი, განვირყუნები) განხრწნა, წახდენა, გაქსუვება.
Ⴂანრყუნილი — წამხდარი, ან გაქსუვებული.
Ⴂანრჩევა — (განვარჩევ, განვირჩევი) გარკვევა, გაშორება ერთი მეორისაგან.
Ⴂანსაგებელი — სამნეო, სახელო, სამოურავო და მისთანანი.
Ⴂანსაზავებელი — საეკლესიოთა სიწმიდის ჭურჭელთაგანი, რომლითაცა განიზავების ღვინო და წყალი, ანუ მოიღების მდუღარება.
Ⴂანსაზღურვა, -რება — (განვსაზღურავ, -რებ) საზღურის დადება (ნახე საზღუარი).
Ⴂანსასვენებელი — ადგილი განსვენებისა.
Ⴂანსაფარდველი — გასასყიდი.
Ⴂანსაცდელი — საფრხე, შესაბრკოლებელი.
Ⴂანსაწმენდელი — სალხინებელი.
Ⴂანსახლვა — განსახლებულობა, გარდასახლება სამკჳდროს ადგილიდამ, სხვაგან დასხლება.
Ⴂანსახრწნელი — ხრწნილება, დახსნა კავშირისა ნივთთასა.
Ⴂანსვენება — (განვუსვენებ, განვისვენებ, ნახე შესვენება).
Ⴂანსივება — (განსივნების) დაშუპება, გაბერვა სიმსივნით.
Ⴂანსლვა — (განვალ) გარეთ გამოსლვა, ანუ გაღმა გასლვა.
Ⴂანსპეტაკება — (განვასპეტაკებ) გათეთრება, გასუფთავება.
Ⴂანსქდომა — (გასქდების) განპება, გახეთქა, გაჩეხა
Ⴂანსყიდვა — (განვსყიდი, განვისყიდები) განფარდვა, გაცულა საფასეზედ.
Ⴂანსძეებული — ძუძუგაშვებინებული.
Ⴂანსწავლა — (განვსწავლი, განვისწავლები) სწავლის მიცემა ან მიღება.
Ⴂანსხმა — (განვასხამ) გარეკა, გალალვა, (ნახე გამოსხმა) // (განმესხმის) გამოსხმა, დასხმა, შერჭობა.
Ⴂანსჯა — (განვსჯი, განვისჯები) გასამართლება //მოქმედება გონებისა, რაჟამს დაამტკიცებდეს რასმე ანუ უკუსთქმიდეს, ე.ი. შეერთება ანუ განყოფა იდეათა // გონება, ჭკუა, ძალი სულისა, პოვნად სრულთა იდეათა // წერილი, თხზულება რომლისამე საქმისათჳს გარდამოცემული.
Ⴂანტევება — (განვუტევებ) გაშვება, თავის დანებება, ხელის აღება.
Ⴂანტეხა — (განვსტეხ) ორად გახეჩა, ან წურილად დამუსრვა.
Ⴂანტჳნვა — (განვსტჳნავ) ტჳნის გამოდენა // დაქოლვა, მოკუდინაბა ქჳსა დაკრებით.
Ⴂანტისნვა — გავსება, გატენა, დაფარვა.
Ⴂანტფობა — გათბობა (ნახე ტფობა).
Ⴂანიკვეთელი — განუჭრელი, რაჲცა არა განიკვეთების, არა განიწუალვის.
Ⴂანუქმება — (განვაუქმებ, განუქმდების) გაცუდება, უქმად შექმნ.
Ⴂანფარდვა — (განვჰფარდავ, განვჰფრდი, ლექსისგან ფარდი) განსყიდვა.
Ⴂანფენა — (განვჰფენ, განვიფინები), განვრცობა, განმარტება, გაშლა.
Ⴂანფიცხება — (განვაფიცხებ, განვჰფიცხნები) გაჯიქება, მიბრჯნა, ახირება.
Ⴂანფიწლვა — (განვჰფიწლავ) ფიწლით განიავება.
Ⴂანფრდა — ნახე განფარდვა, განფრდილი ნებსით დამონებული ჟამად ან სრულიად.
Ⴂანფრთობა — (განვიფრთობ) გაშლა ფრთებისა.
Ⴂანფრთხობა — (განვიფრთხობ) გამოფხიზლება ძილისაგან ანუ ღვინისა, გინა გაფრთხილება.
Ⴂანქარვება — (განვაქარვებ, განჰქარდების) განბნევა ქარივით, წარხდომა.
Ⴂანქიქება — (განვაქიქებ) დიდად გაწბილება, გახიახება.
Ⴂანქორწინება — (განვჰქორწინდები) გათხოვება, ქმრის შერთვა.
Ⴂანქრევა — (განვანქრევ) წურილად დალეწა ან განიავება.
Ⴂანქსუვება — ნახე განკსუვება, გაქსუვება.
Ⴂანღვიძება — (განვაღვიძებ), განვიღვიძებ) გამოფხიზლება ძილისაგან // აღძრვა, იძულება.
Ⴂანყოფა — (განვჰყოფ) განაწილება, განახევრება.
Ⴂანშვება — (განვიშვებ) გამხიარულება.
Ⴂანშვენება — (განვაშვენებ) შნოს მიცემა, შემკობა.
Ⴂანშორება — (განვაშორებ, განვეშორები) შორად დადგინება, ანუ გაყრა, გაცალკევება.
Ⴂანჩემება — განწილვა, გაცალკევება, განწუალვა.
Ⴂანჩინება — განბჭობა, ფასკუნა სამართლისა, ანუ განაჩენი // წინა განსაზღურება.
Ⴂანჩინებული — განსაზღურებული, განბჭობილი.
Ⴂანცდა — (განვსცდი, განვიცდები) გამოცდა, გასინჯვა // (განვიცდი) დანახვა, განხილვა, გასინჯვა.
Ⴂანცემა — (განვსცემ) არ დანდობა, ღალატი.
Ⴂანცოფება — (განვსცოფდები) გაბრაზება, აღბორგება, გახელება.
Ⴂანცჳფრება — (განვსცჳფრდები) ფრიადი განკჳრვება.
Ⴂანცხადება — (განვაცხადებ, განვსცხადნები) ცხადად გამოჩენა, გამოცხადება.
Ⴂანცხადებულად
Ⴂანცხრომა — (განვსცხრები) ლხინობა, მხიარულება სახიობითა // წარმგებლობა.
Ⴂანძარცვა — (განვსძარცვავ) გახდა ტანისამოსისა.
Ⴂანძება — (განვაძებ) განდევნა, განხვება, გაგდება.
Ⴂანძვინება — (განვაძვინებ, განვსძვინდები) განმწარება, განრისხება, განფიცხება, გაკაპასება.
Ⴂანძვინებული — გაანჩხლებული, გააფთრებული.
Ⴂანძი უნჯი — საუნჯე, საგანძური, ხაზინა დამალული.
Ⴂანძირვა — (განიძირვის) ძირის გადგმა.
Ⴂანძლიერება — (განვასძლიერებ, განვსძლიერდები) ძალის მიცემა.
Ⴂანძღება — (განვაძებ) საზრდელის მიცემა საკმაოდ, დაოკება.
Ⴂანძღომა — (განვსძღები) საკმაოდ მიღება საზრდელისა.
Ⴂანწესება — (განვაწესებ) გარიგება, წესის დადება.
Ⴂანწირვა — (განვსწირავ, გაწირვა ნახე).
Ⴂანწირულება — სასოწარკვეთილება, უიმედობა, იმედის მოკლება.
Ⴂანწმენდა — (განვსწმენდ) წმინდა ყოფა.
Ⴂანწონა, განწონება (განვაწონ, -ნებ) გმერა, საშუალ გატარება.
Ⴂანწუალება — (განვსწუალებ) განყოფა, განშორება // განკვეთა ყოვლადისა კერძოთა ზედა თჳსთა.
Ⴂანხდა — (განვხდი) გარე განძება, გაგდება.
Ⴂანხდომა — (განვხდები) გაღმა გასლვა. განხდების ჰამბავი (ნახე განთქმა), ხმის გასლვა.
Ⴂანხეთქა — (განვხეთქ) გაგლეჯა, გახეჩა, დახევა. (ამისი ვნებითი ნახე განსქდომა), გახეთქა ქუეყანისა.
Ⴂანხერხა — (განვხერხ) ხერხით გაჭრა.
Ⴂანხმა — (განვახვებ, განვხმის) გაღება, გახსნა, გაშლა.
Ⴂანხმობა — (განვახმობ, განხმების) ხმელად შექმნა, ანუ გაშრობა.
Ⴂანხრწნა — (განვხრწნი, განვიხრწნები), წახდენა, გარყუნა.
Ⴂანხსნა — (განვხსნი, განვიხსნები) შეკრულის განთავისუფლება, აშვება, ახსნა.
Ⴂანხურეტა — (განვხურეტ) სადგისისა ან ლურსმის გატარება.
Ⴂანხურვება — (განვახურვებ, განხურდების) გაცხელება მეტალლთა წითლად. // განხურვება გულისა, ადუღება, აღტაცება მწუხარებისა ან სიხარულისგან.
Ⴂანჯაფა — ერთგუარი სათამაშოა.
Ⴂანჯინა — ხის თარო კარებიანი მისახურავად.
Ⴂაოცება — (გავოცდები, გავიოცებ) განცჳფრება, განკრთომა საოცრებისგან.
Ⴂაპარება — (გავაპარებ) მალვით წაღება ან წაყუანა.
Ⴂაპარვა — (გავიპარვი, -რები) მალვით წასლვა.
Ⴂაპარსვა — (გავჰპარსავ, გავიპარსვი) თმათ მოკრეჭა მაკრატლით ან მოპარსვა სამართებლით.
Ⴂაპატიოსნება — (გავაპატიოსნებ) პატივის მიცემა, პატიოსნად გამოჩენა.
Ⴂაპენტვა — (გავჰპენტ, -ტავ) ბამბისა, ღაზლისა და მისთანათა გაფურჩნვა მშვილდის ლარზედ კინტის ცემით დასასთავად.
Ⴂაპლუტება — (გავაპლუტებ) გამტყუვნება, გაცრუვება.
Ⴂაპობა — (გავაპობ) ნახე განპება.
Ⴂაპურადება — (გავპურადდები) გამასპინძლება, ანუ გაცემა საჩუქრისა გამხიარულებისგან.
Ⴂაჟონვა — (გაჟონავს) მცირედ გადენა ნოტიოსი, უფრორე ხის ჭურჭელთაგან.
Ⴂაჟღინთვა — (გაიჟღინთება) ცურის აღება ნაბდისაგან, რბილთა ხეთა და მისთანათა.
Ⴂარგარი —
Ⴂარდა — გარდაისად გარეშე, კიდეგან, მისგან კიდე.
Ⴂარდაბირვა — (გარდავჰბირავ) ერთმანეთში მტერობის ჩამოგდება.
Ⴂარდაბიჯება — (გარდავაბიჯებ) ნაბიჯის გარდანაცულება.
Ⴂარდაბმა — (გარდავაბამ) წვერთ მობმა ერთმანეთზედ, განასკვა.
Ⴂარდაბნევა — (გარდავაბნევ) გაფანტვა, გაბნევა.
Ⴂარდაგდება — (გარდავაგდებ) გაქნევით გასროლა, ანუ ზეიდამ ქვედამხობა // (გარდავუგდებ) მდინარის გარდატანა სხუგნით.
Ⴂარდაგება — (გარდავაგებ) გარდაფენა. // წარგება, გაფლანგვა, გალევა.
Ⴂარდაგვარება — (გარდაგვარდების) შეცვალება თჳსის მოდგმისა.
Ⴂარდაგორვება — (გარდავაგორვებ) გორვებით წაღება ან გარდაბრუნება.
Ⴂარდაგრეხა — (გარდავგრეხ) ერთი მეორეზედ შეგრეხა // (გარდავუგრეხ) თავის გარდაკავება, მოკაკვა.
Ⴂარდაგულვა — ნახე გუალე.
Ⴂარდადგინება — (გარდავადგენ, -დგინებ) ერთის ადგილიდამ მეორეზედ დადგენა. // სახელოდამ დათხოვა, გარდაყენება.
Ⴂარდადგმა — (გარდავსდგამ) სხვაგან დადგმა.
Ⴂარდადება — (გარდავსდებ) ერთის ადგილიდამ მეორეზედ დადება. // საქმის დატევება ჟამადმდე // გარდახვევა ხელთა ურთიერთისადმი მხართა ზედა // გარდაკვეთა ვისთჳსმე ნიჭისა, ანუ მისის კერძისა. // გარდაედების) სნების შეყრა სხჳსაგან.
Ⴂარდავლა — ნახე გარდასლვა.
Ⴂარდაზიდვა — ნახე გარდაზიდვა.
Ⴂარდათხრა — (გარდავსთხრი) სრულებით დათხრა, მოთხრა.
Ⴂარდათქმა — (გარდავსთქუამ) თქმა გალობისა თავიდამ ბოლომდინ.
Ⴂარდაისად — ნახე გარდა.
Ⴂარდაკვეთა — (გარდავჰკვეთ) მოჭრა, გადაჭრა // (გარდავუკვეთ) შერიგება, დანიშნვა სამუშაოსი ან ხელფასისა.
Ⴂარდაკიდება — (გარდავჰკიდებ) აკიდება საშუალზედ ხურჯინისა და მისთანათა // (გარდავეკიდები) აკვიატება.
Ⴂარდაკურა — (გარდავჰკრავ) ჯორის შემოკურა ზურგზედ. // (გარდავაკრავ) შეშარტვა, შემოჭირება, გარდაბმა. // სარჩულისა ან ბეწვეულის დადება სამოსელთა ზედა, საფენთა და მისთანათა.
Ⴂარდამავალი — დამარღვეველი სჯულისა, შემცოდე.
Ⴂარდამდები — სხვისაგან შესაყარი სნება.
Ⴂარდამოსლვა — (გარდამოვალ) მაღლიდამ ქვე შთამოსლვა.
Ⴂარდამოცემა — (გარდამოვსცემ) მოცემა მაღლიდამ, ანუ სწავლის განმარტება.
Ⴂარდამოხდომა — (გარდამოვხდები) დაბლა ჩამოსლვა.
Ⴂარდამოხსნა — (გარდამოვხსნი) ჩამოხსნა მიკრულისა, ჩამოშვება, ჩამოსვენება // ხატი შთამოსვენებისა ქრისტესისა ჯვრიდამ და დასვენებისა მისისა საფლავად, რომელიცა დიდსა პარასკევსა წინადაიდების სამთხვევნელად ერისა.
Ⴂარდარგუა — (გარდავრგავ) მხალთა და ნერგთა სხუაგან დარგუა სიხშოს მიზეზით, ანუ ადგილის ცულისათჳს.
Ⴂარდარევა — (გარდავურევ) ერთი მეორესთან აღრევა // (გარდვირევი) ჭკუიდამ შეშლა ან გასტერება მრავლის საქმისგან. // (გარდაერევის) გარდამატება, მეტობით ქონება.
Ⴂარდარეული — არეული, აშლილი // შეშლილი ჭკუვიდამ // გარდამეტებული.
Ⴂარდართხმა — (გარდავართხამ) გარდაფენა, გარდაშლა, გაჭიმვა.
Ⴂარდარჩენა — (გარდავრჩები) ჭირისა ან დევნისგან მორჩენა // ნამეტანის დარჩენა.
Ⴂარდასავალი — ნახე გადასავალი.
Ⴂარდასახლება — (გარდავასახლებ) სხუაგან დასახლება (ნახე განსახლვა).
Ⴂარდასლვა (გარდავალ) მეორეს მხარეს გარდაბიჯება // გარდახდომა სჯულისა,.
Ⴂარდასხმა (გარდავასხამ) გარდაღურა, გარდაქცევა // გარდაღება ნოტიოთა სხვას ჭურჭელში // (გარდავასხამ) დაჯდინება მრავალთა ერთის ადგილიდამ მეორეში (ნახე სხმა).
Ⴂარდატანა — (გარდავიტან) წაღება ერთის ადგილიდამ მეორედ, გარდაღება.
Ⴂარდატევება — (გარდავუტევებ) გარდაშვება.
Ⴂარდატჳრთვა — (გარდავსტჳრთავ) ტჳრთის ჩამოხდა, ანუ გარდადება სხუაგან.
Ⴂარდაფანტვა — (გარდავჰფანტავ) გარდაბნევა, გაფანტვა.
Ⴂარდაფარება — (გარდავაფარებ) დაფარება სიგრძეზედ ან სიგანეზედ.
Ⴂარდაფენა — (გარდავჰფენ) გარდაშლა, დაფენა.
Ⴂარდაფრენა — (გარდავჰფრინდები) ფრენით გარდასლვა.
Ⴂარდაქმნა — (გარდავიქმ) სხუარიგად გაკეთება.
Ⴂარდაქცევა — (გარდავაქცევ, გარდავიქცევი) ძირს ჩამოგდება, დაცემა, დარღვევა // გარდაქმნა, გარდაცულა // გარდაბირვა, გულის გამოცულა.
Ⴂარდაღება — (გარდავიღებ, გარდაიღების) გარდატანა. // გარდასხმა. // გარდათარგმნა.
Ⴂარდაღება — რიტორული ნაკვეთი, მეტაფორა.
Ⴂარდაღეღა — (გარდავიღეღ გულს) გარდაშლა.
Ⴂარდაშენება — (გარდაშენდების) ამოვარდნა, ამოწყვეტა.
Ⴂარდაშვება — (გარდავუშვებ) დაბლა ჩამოშვება, გარდატევება.
Ⴂარდაცემა — (გარდავსცემ) გარდადება ერთისაგან მეორეზედ.
Ⴂარდაცვალება — მიცვალება.
Ⴂარდაცმა — (გარდავაცვამ) მშვილდის საბელში ისრის ჩაგდება და გაჭიმვა. // ღილის ჩაგდება კილოში.
Ⴂარდაწერა — (გარდავსწერ) ნაწერიდამ გარდაღება პირისა სხვას ქაღალდზედ.
Ⴂარდაწყვეტა — (გარდავსწყვეტ) საქმის გადაჭრა, გასამართლება.
Ⴂარდაჭდობა — ნაჭდობთა ურთიერთარს შეწყობა.
Ⴂარდაჭედა — (გარდავსჭედ) მოკურა გარშემო რკინისა და მისთანათა.
Ⴂარდაჭრა — (გარდავსჭრი) შუაზედ გაჭრა. // გარდაწყვეტა.
Ⴂარდახდა — (გარდავიხდი) ვალის მიცემა, უკუზღვა. // აღსრულება დღეობისა, შექცევისა, ლხინისა და ეგევითართა.
Ⴂარდახდევინება — (გარდავახდევინებ) პატიჟის მიხდა დანაშაულისა წილ.
Ⴂარდახდომა — (გარდავხდები) გარდახლტომა, გადარბენა. // ცხენიდამ ჩამოხდომა. // სჯულის გარდასლვა. // განვლა, თანა წარხდომა. // (გარდამხდების, თავს გარდამხდომია) შემთხვევა, გარდასავალი.
Ⴂარდახვევა — (გარდავახვევ) ზევიდამ დახვევა. // (გარდავუხვევ) გაბრუნება გზიდამ.
Ⴂარდახვეწა — (გარდავიხვეწები) გაქცევა, გარიდება, გასწრობა.
Ⴂარდიგარდმო — განზედ ანუ განრემზომ.
Ⴂარდმოდენა —
Ⴂარდმოზიდვა — (გარდმოვზიდავ) გარდმოტანა მრავალთა ერთის ადგილიდამ მეორემდე.
Ⴂარდმოტანა — .
Ⴂარდმოღება — (გარდმოვიღებ) გარდმოდგმა, გარდაღება, ჩამოღება.
Ⴂარდმოჩქერვა — (გარდმოსჩქერს) მაღალთა კლდეთაგან წყალთ გარმოდენა.
Ⴂარე — გარეთ, შინასგამო, შიგნიდამ.
Ⴂარეგან — გარედგან, გარედამ, გარეშე.
Ⴂარეგანი — გარეთის პირისა, გარეთი კერძო.
Ⴂარევა — (გავრევ, გავურევ) აღრევა, შერევა ერთი მეორეში.
Ⴂარეთ — კარზედ, გარეგან სახლისა.
Ⴂარეთუბანი — ქალაქის გარეთ შენობა.
Ⴂარეთხა — (ოთხფ.) ქურციკი, არჩვი, ჯიხვი, ჯერანი, ნიამორი და მისთანანი.
Ⴂარეკა — (გავრეკ) განდევნა მრავალთა, გალალვა.
Ⴂარემიქცევა — (გარემივაქცევ, გარემივიქცევი), გაბრუნება.
Ⴂარემოდგომა — (გარემოვადგები) გარშემოვლა, ანუ გარედამ დადგომა.
Ⴂარემოზღუდვა — (გარემოვზღუდავ) ზღუდის მოვლება გარეშემო.
Ⴂარემოს — გარეშემო, გარედამ მრგულივ.
Ⴂარემოქცევა — გარემიქცევა, გამოტრიალება, / გარემოქცევით წინაუკმო.
Ⴂარემოცვა — (გარემოვიცავ) გარემოდგომა, გარეშემოხვევა.
Ⴂარესკნელი — გარეთი, გარეგანი.
Ⴂარეტება — (გავარეტებ, გავრეტდები) ჟამად გონების დაკარგვა.
Ⴂარეული — ველური, მინდურისა; გაგარეულებული, გარეულად შექმნილი. // სხვაგნიდამ შემორეული შინაურებთან, ვითარ გარეული მამალი და სხ.
Ⴂარეშე — ზმნისზედა, გარეთ, გარედამ, გარეგან. // გარდა, კიდეგან.
Ⴂარეშე — ზედშესრული, მსოფლიო და არა საეკლესიო, ე.ი. არა შეწყნარებული ეკლესიისაგან, ვითარ წერილი ანუ მწერალი. // არა საზოგადო, კერძოობითი.
Ⴂარეშემო — გარემო, გარემოს, გარემოსი.
Ⴂარეშემოუწერელი — უსაზღურო, საზღუარდაუდებელი.
Ⴂარეშერტყმა — (გარეშევარტყამ) შემოკურა, შემოსა, შემოხვევა გარემო.
Ⴂარეშეცვა —
Ⴂარეცხა — (გავრეცხ) განბანა, ჭურჭელთა, სამოსელთა და სხ.
Ⴂარეწარი — მცონარი, წარმდები, უთაურად მოქმედი.
Ⴂარეწრობა —
Ⴂართვა — (გავრთავ, გავერთვი) საქმის გამოკიდება.
Ⴂართმევა — (გავართმევ, გავირთმევ სისლხსა) გამოშვება (ნახე გახსნა).
Ⴂართხმა — (გავართხამ, გავირთხამ) (ნახე Ⴂანრთხმა). // (გაერთხმის) შიგ გაჯდომა, გავარდნა.
Ⴂარი — გარეგანი, გარეშე.
Ⴂარიგება — (გავარიგებ) განგება, რიგის მიცემა. // საქმის გარიგება, აღსრულება.
Ⴂარიელი — (მფრ.).
Ⴂარინდებული — ტკივილთა და სენთაგან მოუძლურებული ან გასტერებული.
Ⴂარიჟრაჟი — განთიადი (ნახე Ⴃილასთან).
Ⴂარკვევა — (გავარკვევ) გარჩევა, გაგება, გამოცნობა.
Ⴂარნა — (კავშირი) მაგრამ. // (ზმნისზედა) გარდა, გარეშე.
Ⴂარსი — აფსკა, თხელი კანი, ვითა კვერცხის ნაჭუჭსა და ცილას შუა, ანუ ხახვსა შინა, ნიორსა და მისთანათა (ნახე Ⴕერქი), [თუალის გარსი].
Ⴂარუჯვა — (გავრუჯავ, გაირიჯვის) ცეცხლზედ შეტუსვა (ნახე Ⴐუჯვა).
Ⴂარღვევა — (გავარღვევ, გაირღვევის) ნაკერთა ძაფების დაჭრა და გაშორება. // შენობაში მცირედ გამოქცევა.
Ⴂარჩევა — (გავარჩევ, გავირჩევი) გარკვევა, განრჩევა, დარჩევა.
Ⴂარჯა — (გავრჯი, გავირჯები) თავდადებით შრომა; (ნუ გაირჯებით).
Ⴂასაგნვა — (გავსაგნავ) ვარჯისი საგანსა ზედა სროლითა.
Ⴂასავალი — ნახე გავლა/
Ⴂასათხოვარი — ქალი მოსწრებული საქმროდ.
Ⴂასამართავი — გამართვის მოქენე.
Ⴂასამართლება —
Ⴂასამრჯელო — შრომის ფასი.
Ⴂასანთლვა — (გავსანთლავ) სანთლის წასმა.
Ⴂასატეხი — რაჲცა შესაძლო არს გატეხად.
Ⴂასაღები — მოკლონთა კლიტე, რომლითაც გაიღება დაკეტილი, ანუ მოსამართავი საჟამოთა და მისთანათ.
Ⴂასაყარი — ჭერის საშუალ დიდი ძელი, რომელზედაც დანდობილი არიან კოჭები.
Ⴂასესხება — (გავასესხებ) გავალება, გაცემა თეთრისა სარგებლით.
Ⴂასვენება — (გავასვენებ) პატივით გატანა (ნახე Ⴂამოსვენება და Ⴋოსვენება).
Ⴂასინჯვა — გაშინჯვა (გავსინჯავ) განხილვა, გაჩხრეკა, გამოძებნა.
Ⴂასრესა — (გავსრეს) დაჟღულემა, დათრგუნვა, დალეწა.
Ⴂასტუმრება — (გავისტუმრებ) გაგზავნა, წარვლინება.
Ⴂასუქება — (გავასუქებ, გავსუქდბი) ხორცის მომატება კარგად შენახვით.
Ⴂასწავლება — (გავასწავლებ) გამოცდა, გაწურთნა.
Ⴂასწორება — (გავასწორებ, გავსწორდები) თანასწორად შექმნა.
Ⴂასხლვა — (გავსხლავ) მოკვეთა ურგებთა რტოთა ვაზთაგან (ნახე Ⴑხლვა).
Ⴂატანა — (გავიტან, გაიტან) შიგნიდამ გარეთ გაღება. // გაღმა წაღება. // კაცის დანდობა.
Ⴂატანება — (გავატან) თან გაგზავნა.
[Ⴂატარება].
Ⴂატეხა — განტეხა. // დარღვევა, დახსნა პირისა ან ფიცისა.
Ⴂატიტულება — (გავატიტლებ, გავსტიტულდები) განშიშუშლება, განძრცვა, გახდა სამოსელთა ტანისაგან (ითქმის ნივთთჳსცა).
Ⴂატლიკული — გაშიშვლებული (ნახე Ⴒლიკვი).
Ⴂატოპვა — (გავსტოპავ) ფეხით წყალში გასლვა (ნახე Ⴒოპვა და Ⴑიარული).
Ⴂატრიზავება — (გავატრიზავებ) გაკმარება, გაწბილება, გაკილვა, აგდება.
Ⴂატუსვა — (გავტუსავ) დაკლულის ღორის ბალანთ ცეცხლზედ გარუჯვა და გასუფთავება ტყავისა.
Ⴂაუბედავი.
Ⴂაუბედურება — (გავაუბედურებ) უბედურად შექმნა.
Ⴂაუმაძღარი — გაუძღომელი, დამშეული ან ხარბი.
Ⴂაუტანელი — დაუნდობელი, შეურჩენელი.
Ⴂაუქმება — ნახე Ⴂანუქმება.
[Ⴂაუჯანჯლებლად]
Ⴂაფანტვა — (გავჰფანტავ) გაბნევა, დაბნევა.
Ⴂაფეთქება — გულისა სიხარულით შეკრთომა.
Ⴂაფლანგვა — (გავჰფლანგავ) უბრალოდ დახარჯვა, წარგება, გაფანტვა.
Ⴂაფრენა — (გავაფრენ, გავჰფრინდები) გაშვება ან წასვლა ფრენით.
Ⴂაფრთხილება — (გავაფრთხილებ, გავჰფრთხილდები), დარიდება, მორიდება საშიშისაგან.
Ⴂაფუვება — (გავაფუვებ) აღფუვება, გაღვივება ცომისა.
Ⴂაფურთხვა —
Ⴂაფურჩნვა — (გავფურჩნი) ფურცლების დაგლეჯა, დასხვეპა ყვავილთა და შტოთაგან,.
Ⴂაფუფქვა — (გავფუფქავ) მდუღარეში ჩადება დაკლულის ქათმისა, გოჭისა და მისთანათა ადჳლ გასაგლეჯად ბუმბულთა და ბალანთა.
Ⴂაფშიკული — ცუდად გამხმარი, გამრუდებული, გააფრაკებული; [გაფშეკა].
[Ⴂაფცქუნა — გაფცქუნა კვერცხისა, გაფცქუნა ნუშისა].
Ⴂაფხაჭნა — (გავჰფხაჭნი) ფრჩხილით ან დანის წვერით გაკაწრვა, ხაზის დაჩნევა.
Ⴂაქანება — (გავაქანებ, გავექანები) საქანელაზედ რწევა შესაქცევად. // სწრაფად გაქცევა, გაჭრა მიტანება.
Ⴂაქარვება — ნახე Ⴂანქარვება.
Ⴂაქეზება
Ⴂაქექა — (გავჰქექ) გაჩხრეკა, გადაბრუნება.
Ⴂაქირდვა — (გავჰქირდავ) განკიცხვა, აგდება, გაწბილება.
[Ⴂაქნა — (ნახე Ⴀღთქვეფა)]
Ⴂაქნილი — გამოცდილი, გაოსტატებული.
Ⴂაქოფიტება — (გავაქოფიტებ) ტლანქად შექმნა, სახის მიცემა გაუსუფთავებლად.
Ⴂაქრობა — (გავაქრობ, გაქრების) დავსება ანუ უჩინო ქმნა.
Ⴂაქსუვება — (გავქსუვდები) ქსუდ შექმნა.
Ⴂაქუსლვა — (გავჰქუსლავ) დაზის კურა ცხენისა, აჩქარება.
Ⴂაქცევა — (გავაქცევ, გავიქცევი) გაგდება, გარეკა. // საჩქაროდ წასლვა ან გაპარვა.
Ⴂაღანამცა — განაღამცა, დიაღამც.
Ⴂაღვივება — (გავაღვივებ, გაღვივდების) ნახშირთ ცეცხლის მოკიდება და ნაკვერცხლად.// ცომის გაფუვება, მოდედება.
Ⴂაღვიძება — ნახე Ⴂანღვიძება.
Ⴂაღიმვა — გაღიმება (გავიღიმებ) გაცინება უხმოდ ბაგეთა მიერ (ნახე Ⴑიცილში).
Ⴂაღმა — გაღმართ ზმნისზედა, იმიერ, წიაღ, მეორეს მხარეს.
Ⴂაღმრთობა — (განვამღრთობ) უკუდავად შექმნა.
[Ⴂაყენება — (გავუყენებ), გავაყენებ, განყრა, გაყრა (გავუყრი)].
Ⴂაშავება — (გავაშავებ, გავშავდები) შავად შექმნა.
Ⴂაშვება — (გავუშვებ) განტევება.
Ⴂაშველება — (გავაშველებ, გავშველდები) მოშუღლეთ გაშორება.
Ⴂაშვერა — (გაშვერილა) წინ წამოწეული რამე.
[Ⴂაშინჯვა]
Ⴂაშიშულება — (გავაშიშულებ) გატიტულება.
Ⴂაშლა — (გავშლი, გავიშლები) გაფენა ან განმარტება, გახსნა შეკეცილისა.
Ⴂაშმაგება — (გავაშმაგებ, გავშმაგდები) გახელება, განძვინება.
Ⴂაშორება — ნახე Ⴂანშორება.
Ⴂაშოტვა — (გავშოტავ, გავიშოტები) ცუდად გაჭიმვა, გაშვერა.
Ⴂაშრობა — (გავაშრობ, გავშრები) გახმობა, სისველის უჩინო ქმნა.
Ⴂაშტერება — (გავაშტერებ, გავშტერდები) გაჩერება, უგრძნობლად გება მცირეს ჟამს გაკვირვებისაგან.
[Ⴂაშფოტება]
Ⴂაშხლართვა — (გავიშხლართები) გაშოტვა, უშვერად წამოწოლა.
Ⴂაჩანაგება — (გავაჩანაგებ) წურილად გაზიდვა ცხადად ან მალვით, გამოლევა.
Ⴂაჩენა — (გავაჩენ) ნახე განჩინება. // დაბადება, შექმნა, წარმოება. // (გავიჩენ, გაჩნდების) გაშენება ცხოველთა, მცენარეთა და სხ.
Ⴂაჩეჩა — (გავსჩეჩ) გაწეწა მატყლის საჩეჩლით.
Ⴂაჩრა — გაჩხირვა (გავსჩრი, გავსჩხირავ) დაუდევნელად გარჩმა, შეტენა.
Ⴂაჩხრეკა — (გავსჩხრეკ) გაქექა, არევა ცეცხლისა. // წურილად გასინჯვა, გამოძებნა.
Ⴂაჩხუპვა — (გავსჩხუპავ) წყალში გასლვა ფეხით (ნახე Ⴙხუპვა და Ⴑიარული).
Ⴂაცარცვა — (გავსცარცვავ) განძარცვა, ძარცვა, წართმევა სამოსელთა და სხვათა.
Ⴂაცბუნება — შეშლა, გაშტერება.
Ⴂაცემა — (გავსცემ, გავეცი, გაეც, გასცემდი) მრავალთ მიცემა, დარიგება. // განცემა, ღალატი.
Ⴂაცვეთა — (გავსცვეთ, გაცუდების) ტანისა და ფეხის საცმელთ დაძველება, დაგლეჯა.
Ⴂაცილება
Ⴂაცინება — (გავაცინებ) მიზეზის მიცემა სიცილად. // (გავიცინებ) ქმნა სიცილისა. // (გავსცინებ) დაცინება, აგდება.
Ⴂაცისკრება — გარიჟრაჟი (ნახე Ⴃილასთან).
Ⴂაცნობა
Ⴂაცრა — (გავსცრი) საცერში გატარება ფქვილისა.
Ⴂაცრუვება — (გავაცრუვებ, გავსცრუვდები) ცრუდ გამოჩენა, გამტყუვნება.
Ⴂაცუდება — (გავაცუდებ) გაუქმება, წახდენა.
Ⴂაძაბვა — გაძგიბვა (გაიძაბვის, გაიძგიბვის) მცირედ გაჭიმვა ან გაყინვა.
Ⴂაძევება — (გავაძევებ) განძება, სხვანაირად გამოხვება.
Ⴂაძლება (გავუძლებ) ძნელის მოჭირვება. // (გასძლებს) გვიან დაძველება ან გაცვეთა.
Ⴂაძნელება — (გავაძნელებ, გაძნელდების) საჭიროდ ან მრავალსაშრომელად შექმნა.
Ⴂაძრახ — განგებ, განზრახვით.
Ⴂაძრახება — (გავაძრახებ) დარიგება, სწავლება მობირებით.
Ⴂაძრვა — (გავსძრავ, გავიძრვი) მცირედ შერხევა.
Ⴂაძღოლა — (გავუძღვები) ტარება სხჳსა წინა წარსლჳთ, ან გარიგება.
Ⴂაძღობა — (გავაძღობ) ნახე განძღება.
Ⴂაძღომა — (გავსძღები) ნახე განძღომა.
Ⴂაწარი — გრძლად დასაგები ბადე მფრინველთ სანადირო (Ⴋახესთან ნახე).
Ⴂაწბილება — (გავაწბილებ) უკუწბილება, გაცუდება, შერცხვენა.
Ⴂაწევა — (გავსწევ, გავიწევ) გაჭიმვა, გაფართოვება. // გაწევა, გასწი (ნახე Ⴂაზი!).
Ⴂაწითლება
Ⴂაწურთნა — (გავსწურთნი) გასწავლება, გაგერშვა.
Ⴂაწირვა — (გავსწირავ) გამომეტება, ხელის აღება.
Ⴂაწიწკნვა
Ⴂაჭედა — (გავსჭედ, -დავ) გამაგრება ლურსმით ანუ სოლით.
Ⴂაჭიმვა — (გავსჭიმავ) ძლიერად გაწევა.
Ⴂაჭრა — (გავსჭრი) განკვეთა მახვილითა. // (გავიჭრები) საჩქაროდ გავარდნა.
Ⴂახალვათება
Ⴂახამება — (გავიხამებ) სახამებლის წასმა, ანუ გავლება მას შინა.
Ⴂახანხლვა — (გავხანხლავ) ალანძვა მწვადისა.
Ⴂახარება — (გავახარებ, გავიხარებ) სიხარულის მიცემა, გამხიარულება.
Ⴂახდა — (გავხდი, გავიხდი) ტანისამოსის აცლა, მოშორება.
Ⴂახდომა — (გავხდი, გავიხდი) შექმნა, გაკეთება. // დამჭლევება.
Ⴂახედნა — (გავხედნი, -ნავ) გაწურთნა საჯდომთა ხვასტაგთა.
Ⴂახევა — (გავხევ, გაიხევის) ნაქსოვთა, ანუ ქარტის გაგლეჯა, გაფრეწა.
Ⴂახეთქა — (გავხეთქ) გაპობა. გულის გახეთქა ელდითა და მწუხარებით გულის გადაბრუნება.
Ⴂახელება — (გავახელებ, გავხელდები) გააბეზრება, გაშფოთება.
Ⴂახერხა — (გავხერხ) Ⴂანხერხა ნახე.
Ⴂახეშვა — (გავხეშავ) გაჯრა.
Ⴂახეჩა — (გავხეჩ) გაპობა გრძლად, გაგლეჯა ხელით ან მახვილით.
Ⴂახვრეტა — ნახე Ⴂანხურუეტა.
Ⴂახიახება — (გავახიახებ) განქიქება, უბადოდ და ავსახელად განთქმა.
Ⴂახიზვა — (გავხიზავ) ხიზის წასმა (ნახე Ⴞიზვა).
Ⴂახირვა — (გავხირავ) გაჩხირვა, უადგილოდ დადება რისამე.
Ⴂახლათვა — (გავხლათავ) მიბმა-მობმა არევით, დახლათვა.
Ⴂახლეჩა — (გავხლეჩ, -ჩავ) ხელით განპება ხილისა, პურისა და მისთანათა (ნახე Ⴞლეჩა).
Ⴂახმობა — (გავახმობ, გავხმები) განხმობა, სხვანაირად მოკლება სინოტიოსი.
Ⴂახსენება — (გავახსენებ) სახელის თქმა მოხსენება. // ანუ სხვისადმი მოგონება. // (გავიხსენებ) გამახსენდების თჳსდამი მოგონება.
Ⴂახსნა — (გავხსნი, გავიხსნები) ნახე განხსნა. // (გავიხსნი, გავუხსნი სისხლსა, ხელსა) გართმევა, გამოშვება.
Ⴂახუზვა — (გავხუზავ) გაპარსვა, გაკრეჭა.
Ⴂახურვება — (გავახურვებ) ნახე Ⴂანხურვება.
Ⴂახშირება — (გავახშირებ, გახშირდების) ხშირად ქმნა, გამრავლება
Ⴂაჯავრება — (გავაჯავრებ, გავსჯავრდები) გაგულისება.
Ⴂაჯი — დამწვარი მიწა კირივით გასალესად კედელთა და მისთანათა.
Ⴂაჯირვება — ძლიერად დასივება.
Ⴂაჯიქება — (გავსჯიქდები) ფრიად გაგლისპება, ახირება.
Ⴂაჯრა — (გავსჯრი) გაჭრა, გაჭედა.
Ⴂაჯუფთება — (გავსჯუფდები) გათხოვა, შებმა სირბილში, მუშაობაში და სხ.
Ⴂბობა, გბოლვა (ვაგბობ) — ხარშვა.
Ⴂბობილი, გბოლვილი — წუნიანი შეჭამადი.
Ⴂდება (გდია) — ერთს ადგილს დება ან წოლა (მრავალთათჳს ითქმის ყრა, ჰყრია). // (ვუგდებ ბადეს) სროლა. // ვუგდებ ყურს (ნახე Ⴗურის გდება; გდება (ვაგდებ). Ⴅნებითად: ვრდომა (ვვარდები) მისის რთულებითურთ (ნახე Ⴇჳსთა ადგილთა).
Ⴂება — (ვაგებ) გაშლა, დაფენა, დაგება.
Ⴂება — (ვაგებ) შენება, აღშენება, აღგება. // კუალად გება (კუალად ვაგებ), გარიგება, განკარგვა, განგება.
Ⴂება — (ვიგებ) მოგება ანუ (ვაგებ) წარგება (იხილენ თჳსთა ადგილთა ლექსნი ესე).
Ⴂება — (ვუგებ, მივუგებ), Ⴎასუხისგება ნახე.
Ⴂება — (ვჰგიე, ვჰგებ, ვეგები) ყოფა, დადგრომა და სხ. (ნახე Ⴄგების).
Ⴂეგმი — აღსაშენებელის ადგილის პირველ მოხაზული სახე.
Ⴂეენია — ადგილი ჯოჯოხეტისა ცეცხლით სატანჯველი ცოდვილთა.
Ⴂეზელი — მამალი ქორი, მიმინო და მისთანანი.
Ⴂეზი — უფრთო ისარი (ნახე Ⴈსართან), გეზად, პირდაპირ, სწორედ (ნახე Ⴕეშად).
Ⴂელა — თორნის საჩხრეკი კეტი.
Ⴂელაზი — ზეთის სახდელთა შინა დიდი მრგუალი ქუა გვერდზედ სატრიალებელი დასაღერღად გამოსახდელთა მარცუალთა.
Ⴂელაქნური — (თავზ.) თევზი პოვებული Ⴂელაქუნისა ან Ⴑევანის ტბასა შინა. Ⴂემება (ვიგემებ) გასინჯვა გემოსი, ნახვა გემოდ.
Ⴂემება — ერთი ხუთთა გრძნობათაგანი, რომლისაცა ქვემდებარე არიან გემონი (ნახე Ⴑაგრძნობელთან).
Ⴂემო — ვითარება საჭმელთა, ანუ სასმელთა, ქვემდებარე გემებისა. Ⴓპირველესნი სახენი გემოსანი არიან: სიტკბო, სიმწარე, სიმლაშე, სიმჟავე. Ⴄსენი რა შეიზავებიან ურთიერთარს, მეტნაკლებობით მისგან შეიქმნებიან მრავალგუარნი გემონი, რომელნიცა თჳსთა ადგილთა აღწერილ არიან.
Ⴂემოვანი, გემოიანი, გემიერი — გემრიელი გემოკეთილი.
Ⴂემსი, გვიმსი — ოფლისგან უწმინდურება (ნახე Ⴋწიკული).
Ⴂენია — ნახე Ⴂეენია.
Ⴂეონი — ხელშუბა (ნახე Ⴊახვართან), გეონითა ლახურითა, ჰოროლითა.
Ⴂერგილი — სიმარჯვე, ხერხიანობა, ნიჭი საქმისა.
Ⴂერგილიანი — მარჯვე, ხერხიანი.
Ⴂერი — თან მიყოლილი შვილი, უკეთუ შვილიანმან ქურივმან კაცმან, ანუ ქალმან იქორწინოს მეორედ, მაშინ შვილნი იგი ახალთა მეუღლეთათჳს იქმნებიან გერნი, ხოლო ესენი ურთიერთისა იქმნებიან ნახევარძმანი, ანუ ნახევარდანი.
Ⴂერილი — (უგერილებს) ითქმის წვიმისათჳს, რაჟამს ერთიანად წამოუშენს და კუალად გარდიღებს.
Ⴂერკი, კერკი — გამხმარი ხილი კურკიანი და საკუთრად შინდი.
Ⴂერმა — მფრინველთ თივთიკი.
Ⴂერში — მცირედი ჭრილობა, გაკენწლვა სისხლადმდე.
Ⴂესლი — შხამო გველთა და მისთანათა. // Ⴏანგი მეტალლთა.
Ⴂესლიანი — შხამიანი, შხამის მქონებელი. // Ⴔრიად საწყენი სიტყვა.
Ⴂეჯა — დიდი გობა ხისა, ნავის მსგავსად ამოჭრილი (ნახე Ⴌავი).
Ⴂვა (ვჰგჳ) — მოცოცხვა, ცოცხით გახვეტა ნაგვისა.
Ⴂვადრაკი, გვალაგი — გუადრუცი (ნახე Ⴂუდარაკი).
Ⴂვალვა — ნახე Ⴂუალვა.
Ⴂვარილი — ნახე Ⴂორილი.
Ⴂვაჯი — ნახე Ⴂუაჯი.
Ⴂველაშაპი, გველვეშაპი — ფრთებიანი და ფეხებიანი გველი (მძრ.).
Ⴂველაძუა — (მძრ.) გრძელი ჭია მძრომი. // მსოფლიურად მოუსვენარი, ჩხუბიანი ბოშვი.
Ⴂველთევზა — (თევზ.).
Ⴂველი — გესლიანი მძრომი.
Ⴂველის მბრძოლი — (მძრ.) ანკარის მსგავსია, თავი მოშორებით აბია წვრილ კისერზედ.
Ⴂველის წიწილი — (მძრ.) მართვე გველისა.
Ⴂველხოკერა — (მძრ.) ანკარა.
Ⴂვემა (ვჰგვემ) — ცემა ანუ ტანჯვა. // იგვემების, სნეულებს.
Ⴂვემა, გვემულება — სენი, სნეულება. // Ⴁრძვილი, დაჭრილობა, დაკოდილება.
Ⴂვერდა — პატარა გორის გვერდობი (Ⴋთა ნახე).
Ⴂვერდი — კაცის წიბ. // Ⴐომელიმე მხარე ადგილისა, ანუ ნივთისა. // Ⴜერილთ კაბადონი.
Ⴂვერდი — საწყაო ჩაფი (ნახე Ⴉოკა და Ⴑაწყაო).
Ⴂვერდობი — გვერდის ძირი სადაც მთის გვერდა მცირედ გავაკდება (ნახე Ⴋთა).
Ⴂვიან — ზმნისზედა, ხანდაზმით.
Ⴂვიმრა — (ბალ.) ჩადუნა, ფეტვი, ბლენცარა (ნახე Ⴉურიმა).
Ⴂვინი და გუნი — სიყვითლის სენი.
Ⴂვირაბი — კლდეთა შინა შეკაფული ვიწრო გზა, მაღლა ასასლველი.
Ⴂვირგვინი — ნახე Ⴂჳრგჳნი
Ⴂვირილა — (ბალ.).
Ⴂვირისტი — უკუგდებით კერვა ან ნაკერი.
Ⴂვიცა და არაგვიცა — ე.ი. გჳძს და არაგჳძს, ანუ გვიძევს, გინა გუაქუს და არა გუაქუს. საახალწლოდ გლეხთ დიაცნი გამოცხობენ ორს კვერს სხვადასხვა ნიშნებით, ერთს დაარქმევენ გვიცა და მეორეს არაგვიცა, სახლის ბედს იმაზედ დასცდიან, თუ პირველი ჩავარდა კუტად, ის იქნება უბედობა, ანუ უქონლობა და თუ დადგა, ის იქნება საბედნიერო, ამის გამო იმერნი პატარა ლავაშებს უხმობენ კვიცად.
Ⴂვიძინი — (მფრ.) გარეული ტრედი.
Ⴂვრინვა — გრინვა გრგვინვა, ხმა საგლოველი.
Ⴂზა — ზოგად სავალი კაცთა. Ⴅრცელს საურმეს გზას ეწოდების შარა და შარას აქეთ და იქით საქვეითოს ბილიკებს თანთანა; ცალკე ვიწროს გზას, ერთი კაცის სავალს — ბილიკი; გატკეპნილ თოვლთა, ანუ შამბთა ზედა — ქაშანი; კლდეთა ზედა ვიწროსა მიხვეულად სავალსა — წავარნა, გინა ჭარკვანა; ჯვარედინსა — მებოძირი.
Ⴂზავნა — (ვგზავნი) გასტუმრება, წარვლენა, გაგზავნა.
Ⴂზება — გზნება (ვაგზებ, ვაგზნებ, ვაგზნები) ძლიერის ცეცხლის ანთება.
Ⴂზირი — შულტი, სოფელსა შინა ქევხათ შემდეგნი კაცნი, რომელნიც ხმამაღლა ზახილით აცნობებენ და გამოუცხადებენ რასმე მოსახლეთა.
Ⴂზის და გზობას — არა იხმარებიან მარტივად, არამედ რთულად რიცხჳთთა სახელთა თანა: ერთგზის, ორგზის, სამგზის და სხ. (იხილენ თჳსთა ადგილთა), ვითა ხელობა.
Ⴂია — (ხე) ტვია.
Ⴂიდელა — ჩალისა ან წურილი წნელისგან დაწნული სკივრი (ნახე Ⴘარაგულთან).
Ⴂინგილა — სადიაკონო ოლარი მხარზედ გარდასაკიდები გრძლად წინ და უკან.
Ⴂინგლი — ბუსუსი თმა ჩჩვილთა (ნახე Ⴇმასთან).
Ⴂინდა — ზმნა 2 პირისა, დაერთვის ნაცვალსახელთა, ვინგინდავინ, რაგინდარა.
Ⴂინება — (ვაგინებ, ვიგინები) ურიგოდ ხსენება, შეურაცხება, გაუპატიურება.
Ⴂიობა — გინება, გმობა, ძაგება.
Ⴂიორგობისთვე — ტირსიკონი, ნოემბერი (ნახე Ⴆოდიაქო).
Ⴂიჟი — გონებანაკლები ან ჭკუაშეშლილი, ამისნი სახენი 12 დაუდვიათ:
1. Ⴘმაგი რომელი სიგიჟით ავნებდეს თავსა თჳსსა და სხვათაცა.
2. Ⴞელი ან შეხმუხი რომელი უცნობოდ გარბოდეს და არავის ავნებდეს.
3. Ⴑულელი ცნობამიხდილი, ვერ გამრჩევი სარგებელისა და სავნებელისა, ბებერთათჳს ითქმის ტუტუცი.
4. Ⴚოფი წინადაუხედავობით და სიბორგილით კეთილად ვერ განმსჯელი.
5. Ⴌაღულიანი რომელი ჟამად უცნობო იქმნებოდეს მოუთმენელის მწუხარებით. რეტიანიც ამგუარივეა.
6. Ⴐეგვენი რომელსა აკლდეს ზრდილობა და მცირედ ხელურს იქმოდეს.
7. Ⴒეტრი რომელსა აქუნდეს რაოდენმე მეცნიერება, გარნა ზუაობით ხელურს იქმოდეს.
8. Ⴘლეგი დაუცადებელად და თავგაწირვით მოუსვენარი, თავზედ ხელაღებული.
9. Ⴜტერი ფრიადითა აღორთქლებითა შინაგანთა ბალღამთათა საგრძნობელთ ორღანოთა მიხდილი და საქმეთა კეთილად ვერ მოქმედი. ამგუარივეა ცეტი და ჩერჩეტი.
10. Ⴔეთიანი ღამე საოცართა მოლანდებითა ჟამად ცნობა მიხდილი, ბნედიანი.
11. Ⴘეთიანი სნეული ხელურად მქცევი ხშირად წამოვარდნით, ანუ უგუნურად უბნობით.
12. Ⴞეტი ტეტრის მსგავსი, სიყრმითგან გონებადაბრჯგუვებული ავის ზნის შეჩვევით და თუმცა შემდგომად სწავლა მოენებოს, არამედ სწავლით უმეტესად გარდარეულ იყოს.
Ⴂიჟი — ზოგჯერ ჰნიშნავს ცელქსა, მოუსვენარსა, ხოლო ჭკვიანი მშვიდსა.
Ⴂირაგი — დიდი მანგანა ხისა, მოსაჭირებელი გასახერხავთა ძელთა, ანუ გასაქლიბთა მეტალლთა.
Ⴂირაო — წინდი, საწინდარი.
Ⴂირვანქა — 8 კვერცხის წონა (Ⴑაწონთან ნახე).
Ⴂიშერი — სათი, შავი ქუა ძვირფასი.
Ⴂიშრაფეთი — ზელილი კორკოტი.
Ⴂლა — (ვაგლი, ვეგლები) თავის გლა, მიხლა. Ⴐა გგლის, რა გრჯის, რაგგმა ან რას დასდევ.
Ⴂლახ! — შორისდებული სავაებო (იხილე რთულად ვაგლახ!)
Ⴂლახა, გლახაკი — უპოვარი, უქონელო, ანუ დაცემული სიმდიდრისგან. // Ⴈთქმის ნივთთათჳსცა და ჰნიშნავს ცუდსა, ბედითსა, ვითარ გლახა ღვინო, გლახა დანა, გლახა ნაწერი.
Ⴂლემურძი — ღორის ხორცსა და ტყავს შუა მომსუქნო ადგილი.
Ⴂლესა — (ვგლეს) განგოზა, წასმა რისამე, გაგლესა.
Ⴂლეხი, გლეხიკაცი — მდაბიო, მსოფლიო მოსახლე.
Ⴂლეხური — გლეხთ შესაფერი.
Ⴂლეჯა — (ვჰგლეჯ) ხევა, მოხევა, დახევა, ანუ აღმოფხურა მცენარეთა, კრეფა ხილთა და მისთანათა.
Ⴂლინვა — (გლინავს, ეგლინება) გველივით მუცლით ცორვა (Ⴈიარულში ნახე),
Ⴂლისპი — ანჩხლი, კაპასი, ჯიქი, გაუგონარი, მიუკარებელი. // Ⴑაღვთოსა შინა წერილსა დაუდვიათ გაპარსულის ადგილს.
Ⴂლოვა — (ვიგლოვ, ვგლოვობ) ვაება, ტირილი.
Ⴂლოვა, გლოვობა — შავის შემოსა ჟამ რავდენმე მიცვალებულთა ზედა.
Ⴂლუ — გლუვი უმქისო, უროკო, უხორკლო.
Ⴂლუსუნი — (ვეგლუსუნები) ზედ წახეხება.
Ⴂმერა — გმირვა, გუმერა, გურემა (ვჰგმერ, ვჰგმირავ, ვუგმერ) მახვილის კურა, განწონება, განგმერა.
Ⴂმირი — დიდი და საზარელი ტანითა და უფროსღა ძალითა და საქმითა (ნახე Ⴈროელი).
Ⴂმობა — (ვჰგმობ, ვიგმობი) გინება, გიობის წარმოთქმა. // უარის ყოფა საღვთოთა საქმეთა, ანუ დახსნა სჯულისა.
Ⴂმობილი — დაწუნებული, არა ქებული.
Ⴂმური — ხელშუბა (Ⴊახვართან ნახე).
Ⴂნდე ნიღრი — გარეგანი კიდე საჭრელთა, ვითარ დანისა, ხმლისა, ცულისა და მისთანათა.
Ⴂნოლი — (მფრ.) გლონი.
Ⴂნომი — ძალი სულისა განხილვად მსგავსებასა ნივთთასა.
Ⴂობა — ძელთაგან ამოჭრილი ჭურჭელი, სალაფავის ჩასასხმელინ შინაურთა ხვასტაგთათჳს.
Ⴂოგვა — (ჰგოგავს) მფრინველთ ხლტომა ფეხითა მისაწონად (Ⴑიარულში ნახე).
Ⴂოგირდი — წუნწუბა, ჩექა.
Ⴂოგმანი — გოგვა.
Ⴂოგო — მდაბიო გლეხის ქალი.
Ⴂოგორა — მცირე ურმის თუალი, მხოლოდ მორგჳსგან შექმნილი მკურივად თჳნიერ ფერსოებისა და სოლებისა, უფრორე იხმარების ერქუანთათჳს.
Ⴂოგრა — ბოსტნის მოსავალი, რომელიც არს სამგუარი: 1. გოგრა საკუთრად არს ქერქთხელი და მხლად საჭმელი; 2. აყირო ანუ კვახი, ქერქზრქელი მსგავსი სასმისთა, რომლისგან შეიქმონენ კოკოშას; 3. ხაპი კუახის გუარივე, არამედ უყელო.
Ⴂოგრახი — დიდი გოდორი და გოგოხი უმცირესი.
Ⴂოგუთი — თავმრგუალი ჯოხი.
[Ⴂოდა — ნახე Ⴉოდი].
Ⴂოდება — მოთქმით ტირილი (ვჰგოდებ) (ნახე Ⴒირილთან).
Ⴂოდოლი — ძეგლი, ბურჯი, კოშკი დიდი და მაღალი.
Ⴂოდოლტაძრები — ბურჯებით ნაშენნი ზღუდენი ტაძრისანი.
Ⴂოდორი — წნული ჭურჭელი ნერგის წნელთაგან (ნახე Ⴘარაგული).
Ⴂოვზა — გოვზაკი დიდი სარწყული.
Ⴂოზაური — დიდი საღვინე (ნახე Ⴑაღვინესთან).
Ⴂოზინაყი — ნუში ან ნიგოზი ნადუღს თაფლში გავლებული, პუნგია.
Ⴂოკინი — გოხინი, ყროყინი, ვირთ ხმიანობა.
Ⴂოლი — ანუ თაფლი გოლეული გარდაუმდნარი ხვეზა თაფლისა, კიპრუჭი, თაფლის პურები, ახლად გამოღებული სკიდამ.
Ⴂამაზარი, გუამანსარი — წერილი გრძელი და გავრცელებული (ნახე Ⴜერილთან).
Ⴂომბეშო — მეტად დიდი ბაყაყი.
Ⴂომბიო — პაწუა, პაწიკელა, პატარა გოგო მოსამსახურე.
Ⴂომი და გომური — ბოსელი, სადგური სახლი დიდროვანთა ხვასტაგთა.
Ⴂომიზი, გომფისი — ხის წებო.
Ⴂომიჯი — ჭრელი ხმიადი იმერული (ნახე Ⴎურთან).
Ⴂონება — ძალი სულისა თჳთოეულ განხილვად მოკიდულებასა საზოგადოთა ჭეშმარიტებათასა. // ჰაზრი, ფიქრი, გულის ზრახვა. // (ვიგონებ) ფიქრობა, გულში ზრახვა. // ზოგგან დაუდვიათ გონება ნაცულად სჳნდისისა, ვითა ნათესავი ნაცულად სახისა.
Ⴂონი — მდაბიურად გონება, ჭკუა, განსჯა.
Ⴂონიერი, გონებიანი — სრულის გონების მქონი.
Ⴂონიერდ — ჭკუვით, გონებიანად.
Ⴂონჯი — მახინჯი, დაღრეკილი, სახიჩარი, ანუ ასონაკლები.
Ⴂორა — საწყაო, 16 დოქს შთაიტევს (ნახე საწყაოსთან).
Ⴂორა და გორაკი — ბორცვი, მცირე მთა (ნახე Ⴋთასთან).
Ⴂორანგო — ღორთ ზევითი ღოჯი ეშვის სალესავი.
Ⴂორგალი — ნასთი, ანუ მკედი მრგულად დახვეული.
Ⴂორგომიჭელა — პატარა ეტლი გოგორებიანი, ბოშვთა სატარებელი ხელთ დაბრჯენით, ფეხის ასადგმელად, ხოჭიჭი.
Ⴂორდა — ხმალია ერთგუარი (ნახე Ⴞმალთან).
Ⴂორვა — (ვჰგორავ) ცხოველთა მიწაზედ გარდაბრუნება. // ნივთთა ტრიალით სრბოლა ადგილზედ.
Ⴂორვება — (ვაგორებ) ტრიალით ტარება.
Ⴂორილი, გვარილი — თივის თოკი (ნახე საბელთან).
Ⴂოროხი, გორახი — მიწა, ანუ ტალახი ქუასავით გამხმარი.
Ⴂოსპა, გოსპანი — ნაქსოვი ძვირფასი.
Ⴂოქშო — ბურბუშელა.
Ⴂოშია — პატარა ძაღლი.
Ⴂოშპელაკნი — ოქროს საყურენი.
Ⴂოჩქოჩანა — ჩქართა შინა ადგილთა მდინარისათა ჩამჩქერვალენი ზვირთნი (ნახე Ⴜყალთან).
Ⴂოჭა — კობრი.
Ⴂოჭი — ღორის შვილი.
Ⴂოხი, გოხინი — ღორთ საკერშილო ტუხინი.
Ⴂოჯეული — გოჯიდამ ნეკადმდე მტკავლის ზომა.
Ⴂოჯი — ცერი, წინა სახსარი, ანუ მისოდენი ზომა გრე. //კოჭი, ფეხის ჩონჩხი.
Ⴂრაგნა — (ვჰგრაგნი) შეხვევა, წარგრაგნა.
Ⴂრაგნილი — სიგლურად დახვეული წერილი, ანუ ქარტა დაუწერელი.
Ⴂრაკლი — ბრაწის ხე.
Ⴂრგენა — (მეგრგინება) გრძნობა უსიამოვნოს შეხებისა სხეულისადმი, ვითა ღიტინი.
Ⴂრგჳნვა, გურინვა — (გრგჳნავს, გურინავს) ხმა საზარელი ქუხილისა, მიწის ძრვისა და მისთანათა.
Ⴂრგოლი — მცირე სალტე მეტალლთაგან შექმნილი თითთა შესაცმელი, ანუ ჯაჭუთა ასასხმელი და სხუათა სახმარებათათჳს.
Ⴂრგუალი — (ნახე Ⴋრგუალი).
Ⴂრდემლი, გურდემლი — რკინის კუნძი მეტალლთ საჭედი.
Ⴂრე — გოჯი, ადლის მეთექუსმეტე ნაწილი.
Ⴂრემა — მრეში, მქრქალი ფერი (Ⴀღიელთან ნახე).
Ⴂრემლობა — (ვიგრემლებ) ოლვა, დაოლვა, გამოსურმა თვალთა საგრემელითა.
Ⴂრეხა — (ვჰგრეხ) შესთვა ბრუნებით თოკისა და მისთანათა.
Ⴂრეხილი — დაგრეხილი, შესთული. // ქალთ სამკაული მძივებით ასხმული გულზედ ჩამოსავლები.
Ⴂრიალი — (გრიალებს) ხმა წისქვილთ ბრუნვისა, ეტლთა სრბოლისა და მისთანათა, დგრიალი, მუცელი გრიალებს.
Ⴂრიგალი, გირგალი — ქარი ტრიალით მომბერავი, რომელიცა დახვევით ეკვეთება და განანქრევს რაჲცა შეხუდების.
Ⴂრივი — აპანაგი, ძველებური საწყაო თესლეულთა, ანუ მარცვალთა.
Ⴂრიკი — მთის ჟოლო.
Ⴂრილი — მცირედ ცივი, სასიამოვნო სიცხის დროს. // ნივთი ცივის ბუნებისა, მხურვალის წინააღმდგომი (ითქმის უფრორე სამკურნალოთათჳს წამალთა).
Ⴂრილობა — (ვაგრილებ) დაჩრდილება, დაგრილება სიცხისაგან.
Ⴂრკალი — გრგოლი, კარშიკი.
Ⴂრკჳნვა — (ვჰგრკჳნავ) ჩჩჳლთაგან შეხარვით რეცა უბნობა მზრდელთამდი.
Ⴂროვა — ხროვა, ჯგუფად კრებულნი ერთგუარნი ცხოველნი. // ზვინად მოკრებულნი ერთგუარნი ნივთნი.
Ⴂროვება — (ვაგროვებ) დაფანტულის ერთად შეკრება, მოქუჩება.
Ⴂრუზი, გრუზა — თმახუჭუჭი, დაგრეხილი.
Ⴂრუტუნი, ღრუტუნი — (გრუტუნებს) ტრედთ ხმიანობა.
Ⴂრძელი — უმეტეს ზომისა ან წარზიდული.
Ⴂრძნება — (ვჰგრძნებ) მოგვობა, მოქმედება მოქმედება განსაკჳრვოთა საქმეთა ხელოვნებით, ანუ ეშმაკის მანქანებით.
Ⴂრძნეული — მოგჳ, მოქმედი ეშმაკურთა საქმეთა.
Ⴂრძნობა — (ვჰგრძნობ, ვაგრძნობ, ვიგრძნობ) გაგება, შეგნება, მიხდომა. // ვაგრძნობ.
Ⴂრძნობის საცავი — Ⴑაგრძნობელი ნახე.
Ⴂრწყილი — კრწყილი.
Ⴂრჭო, გრჯო — წურილი ლატანი.
Ⴂრჯღა, კრჩხა — ხეთა ძირის მორთაგან განყოფილნი დიდნი რტონი, ხოლო ამათ ზედა განყოფილთა ეწოდების ბორჯლი და მათ ზედა — რტონი, და ნოშონი; კუალად უწურილესთა ხის წვერთა — კეწერო, კოწოლი და კუნწუხი, ხოლო უფურცლოსა ჩვილსა კეწერსა, ზამთრით ხვასტაგთა საკვებსა, — ნეკერი, სადა რტონი ორად განიყოფებიან, მას ეწოდების კაპი და მონაკვეთის რტოს ძირსა — როკი და ნუჟრი.
Ⴂუადრუცი — ფიცრის კოლოფი (ნახე Ⴆარდახჩა).
Ⴂუალე, ჰგუალე — მდაბიურად გოლე (ზმნა ესე იხმარების მხოლოდ ბრძანებითად), იარე, წამოდი, წარვედ, ჰგუალეთ, გარდაჰგუალე, წიაღმოჰგუალე.
[Ⴂუალაგი — ნახე Ⴅაშკარანი].
Ⴂუალვა — უწვიმობა და მისგან განხმობა მოსავალთა ზაფხულის დროს.
Ⴂუამი — ტანი, სხეული კაცისა ცოცხლისა ანუ მკუდარისა. // ფილოსოფიურად გუამი და პირი ერთი და იგივე არს. არისტოტელე განსაზღურებს ესრეთ: გუამი არს არსება განუკვეთელი, ბუნება სიტყუიერი და ქვემდებარება უზიარებელი.
Ⴂუამოვანი — პიროვანი, მისივე არსებისაგანი და განთჳსებული.
Ⴂუანება — (ვჰგავ, ვეგუანები, მივეგუანები) მსგავსების ქონება.
Ⴂუარი — ნათესავი. // განსაკუთრებული რიგი.
Ⴂუარჯილა, გორჯილა — ერთგუარი ხაშურია, რომელიც ცეცხლზედ იფეთქებს, და იხმარების შესამზადებლად თოფის წამლისა, ეგრეთვე სასმელ წამლადცა სიცხიანთ გასაგრილებლად.
Ⴂუაჯი და გუაჯიობა — კეთილი შური, რათა არა უდარეს იქმნეს სხვათაგან (ნახე Ⴘური).
Ⴂუბე — დაფოსოვებული ადგილები, წყლით სავსე (ნახე Ⴜყალთან).
Ⴂუგა — თუალის კაკალი, ანუ ბაია.
Ⴂუგული —
Ⴂუგუნი — (გუგუნებს) ხმა ცეცხლის ნთებისა ან შორიდამ ბგერისა.
Ⴂუდა — გაუჭრელად გაძრობილი ტყავი ხვასტაგთა შთასადებელად რისამე. // იმერნი უხმობენ კუპრიელსა ტიკსაცა (ნახე Ⴅაშკარანი და Ⴇხიერი).
Ⴂუდალი — უსწორო ნაკერი ალარულს ტანისამოსში.
Ⴂუდარაკი — საგბოლველი ან სადუღებელი ჭურჭელი, ვითარ ქუაბი, სიავი, ჩალხანა, ტაფა, ტაფაკი, კარდალი, ქოთანი, კოჭობი, ხალანი და მისთანანი.
Ⴂუდასტვირი — ჭიმონი, სოფლური სტვირი შთასაბერველი გუდითურთ.
Ⴂუდაფშუტა — ცუდი სოკო, გაბერილი და ცარიელი გუდასავით.
Ⴂუჱრდი გუჱრდი — და სხ., იხილენ Ⴂველი, Ⴂვერდი.
Ⴂუთანი — (ნახე Ⴄრქუანი).
Ⴂულადი — გულოვანი.
Ⴂულად — დება (გულად ვიღებ) გულში დანერგვა.
Ⴂულამოსკუნილი — გულამოხვინჩვით მტირალი.
Ⴂულანი — წიგნი სრულის წლის საგალობელთა, ხოლო რომელთა შინა ჩართულ არს ჟამნიცა, ეწოდება ჟამნგულანი.
Ⴂულარძნილი — ოღროჩოღრო, ღრანტეებიანი, ღირღოვანი გზა.
Ⴂულდებული — იმედდადებული, განმხნობილი იმედითა.
Ⴂულვება — (მეგულვების, მეგულება) იმედეულება ქონებისა ან შოვნისა რისამე. // მონებება, განზრახვა.
Ⴂულვებადი — საგულვებელი, მოსალოდებელი.
Ⴂულთმეცნიერი — გულთა მხილველი, დაფარულთა გულისათა მხედველი ღმერთი.
Ⴂულთმისანი — რომლითამე ნიშნებით ან მიხდომით სხვათა გულის პასუხის შემტყობი
Ⴂული — უმთავრესი ნაწილი ცხოველთა შინაგანის აგებულებისა, რომლისაგანცა მიმოიქცევის სისხლი ყოველთავე ძარღუთა შინა. // ჰაზრი, გულის ზრახვა. // საშუალო სიღრმე ქუეყანისა, ანუ ზღჳსა. // შინაგანი კერძო კვერცხისა, კაკალთა, ხილთა ნაჭუჭიანთა და მისთანათა. // კუალად ითქმის: ღვთის გულისთჳს; ჩემის გულისთჳს. // გული მეთანაღრება, ე.ი. არ მომწონს, არ მემეტება, მენანება, ითქმის უქმად წარგებულის რისთჳსმე.
Ⴂულიდამ ამოღება — (გულიდამ ამოვიღებ) განზრახვა, დასკუნა რომლისამე საქმის შედგომისა უსათუოდ.
Ⴂულითადი — მისანდო.
Ⴂულითადობა — გულით სიწრფელე.
Ⴂულიო — მომცრო ტრედი ველური.
Ⴂულის ამოსკუნა — (გულს ამოვისკუნი) ამოხვინჩვით ტირილი.
Ⴂულის არევა — (გული მერევა), ზიდება,.
Ⴂულის გადალევა — (გული მელევა, გადამელევა) გააბეზრება, მოწყენა.
Ⴂულის გამოცულა — (გულს გამოვუცლი) გარდაქცევა, გარდაბირვა.
Ⴂულის დაჯერება — (გულს დავაჯერებ) ნამდვჳლად ცნობა და სხ. (ნახე Ⴃაჯერება).
Ⴂულის დება — დადება (გულს ვუდებ, დავუდებ) იმედის მიცემა, გამხნობა, დამშვიდება.
Ⴂულის ზრახვა — გულის პასუხი, ფიქრი, გულში ლაპარაკი.
Ⴂულის თქმა — (გული მითქვამს) გულით ნდობა, სურვილი.
Ⴂულისობა — გულპილწობა (ნახე Ⴂაგულისება).
Ⴂულის პასუხი — ვისაც რა ფიკრი აქუს გულში, სხუათაგან დაფარული.
Ⴂულისპირი — ტანისამოსთ გულზედ ქობა მიკერებული.
Ⴂულის რევა — გულის არევა.
Ⴂულის სათქმელი — სანდომელი, სასურველი.
Ⴂულის სიტყვა — გულის ზრახვა, გულის პასუხი.
Ⴂულის სრულება — (გულს ვისრულებ) აღსრულება გულის წადილისა.
[Ⴂულის ტკივილი] —
Ⴂულის ფიცარი — მკერდი.
Ⴂულის წადილი — გულისთქმა, ფრიადი ნდომა, სურვილი.
Ⴂულის წყრომა — გამოჩენილი რისხვა, გაშფოთება, გაანჩხლება.
Ⴂულის ყური — ძალი მიხდომისა და დახსოვნებისა.
Ⴂულის შემატკივარი — გულტკივნეულებით შემბრალებელი, მზრუნველი.
Ⴂულისხმასმოსლვა — მიხდომა, გაგება.
Ⴂულისხმიერი — ადვილად მიმხვედრი და დამხსომებელი საქმისა.
Ⴂულისხმიერება — მალე მიხდომა საქმისა.
Ⴂულისხმისყოფა — (გულისხმასვჰყოფ) ზედმიწევნით ცნობა. // ფილოსოფიურად ძალი განთჳსებით წარმოდგენად ნივთთა და ზედმიწევნილება იგივე არს.
Ⴂულმავიწყი — მალე დამვიწყებელი.
Ⴂულმანკიერი — გულძვირი, ანუ ძვირის მხსენებელი.
Ⴂულმდუღარე
Ⴂულნაკლული — მომდურავი, მგრძნობელი ვისგანმე შეწუხებისა.
Ⴂულნაკლულობა — სამდურავი, გულძვირობა.
Ⴂულოვანი — გულადი, მხნე, უშიშარი, ახოვანი.
Ⴂულოვნობა — უშიშრობა, არ შემცნრვა შიშისა; (ვჰგულოვნობ) მხნეობა.
Ⴂულპილწი — გარისხებული, გაგულისებული.
Ⴂულპილწობა — (ვგულპილწობ) განრისხება, ჯავრობა/
Ⴂულსა დადება — (გულსა დავიდებ) დაპირება, მონდომება, გულიდან ანიღევა.
Ⴂულსავსე — მადრიელი, არა მქონები გულნაკლებობისა. // ცნობილი, ნამდჳლად გულის დაჟერებით.
Ⴂულის დაძმარვა — (გულს დამძმარავს) მეტის გაძღომისგან მჟავე ბალღამის მოსლვა საყლაპავთან.
Ⴂულს მოდგინე — მომჭირნე, მოსწრაფე, მეცადინე.
Ⴂულს მოდგინება — მომჭირნობა, მისწრაფობა, მეცადინობა.
Ⴂულმტკივნეულება — გულის შეტკივება, მოწყალებით ზრუნვა.
Ⴂულუხვი — ფრიად უხვი, გამცემი.
Ⴂულფიცხელი — შეუბრალებელი, უგრძნობელი, გულპილწი, უწყალო.
Ⴂულფიცხელობა — ულმობელობა, უგრძნობელობა, გაგლისპება.
Ⴂულქანდი, გულქანი, გულქანდებული — ჩაფერადებული ქანდით ე.ი. ვარაყით.
Ⴂულულ — ქორის მახე კისერზედ გადასაცმელი, აშრიალა (Ⴋახესთან ნახე).
Ⴂულყრა, გულშემოყრა — (გულს მეყრება, შემომეყრება) ჟამად შებნედა გულის წუხილით.
Ⴂულში ჩაფიქრება — (გულში ჩავიფიქრებ) დაღრმობა ფიქრში, ან მოგონება რისმე.
Ⴂულჩვილი — ფრიად მგრძნობელი, მცირედისაცა შეწუხებისა თჳსასა ანუ სხუათასა.
Ⴂულჩვილობა — ფრიადი მგრძნობელობა.
Ⴂულძვირი — გულნაკლული, მომდურავი.
[Ⴂულძვირობა] —
Ⴂულწითელა — (მფრ.).
Ⴂულხმება — {გულხმება — (ვიგულხმებ) გულისხმა, ვიგულისხმებ — Ⴃავით Ⴙუბინაშვილის ქართულ-რუსული ლექსიკონი}.
Ⴂუმანი — იჭვი, ჰაზრის მიტანა ვისზედმე საიჭვოს საქმეში.
Ⴂუმბათი — კამარა მაღალი და მრგულად შეკრული, ვითარცა იქმნების ეკლესიათა ზედა და სხ.
Ⴂუნდა — მრგულად შესორსალებული რაჲმე რბილი ნივთისაგან, ვითარ ხვეზა, ცომის გუნდა პურად გამოსაცხობი, თოვლის გუნდა და მისთანანი.
Ⴂუნდა — კრკოს მსგავსი ხილი რომლისამე ხისა, ხმარებული მელნის გამოსახდელად და სხვად საღებავად7
Ⴂუნდი — ლეგეონი, ლაშქარი ექვსი ათასი.
Ⴂუნდის თავი — ექსოვიტი, ერთის გუნდის უფროსი.
Ⴂუნდრუკი — სუნნელი, საკმეველი.
Ⴂუნება — მდაბიურად გონება, ანუ შინაგანი მდგომარეობა სულისა, ვითარ თურქთა ენით ქეიფი. Ⴋაგალითად, ჰკითხვენ: გუნებაზედ როგორა ხარ? Ⴋიგება: კაი გუნებაზედ ვარ, ვერა ვარ გუნებაზედ.
Ⴂუნებანაქცევი — დედაკაცი ორსულობის ნიშნის მქონებელი.
Ⴂუნი — ნახე Ⴂვინი.
Ⴂურდემლი — ნახე Ⴂრდემლი.
Ⴂურემა — (მგურემს მუცელს) შიგნიდამ ტკივილი, ჩხვერა, გმერა.
Ⴂურინვა — გოდება, ხმით ტირილი. [ნახე Ⴂრგჳნვა].
Ⴂურიობა — არევით მიდევნება გულის თქმათა.
Ⴂურიტი — გარეული ტრედი ერთგუარი.
Ⴂურკა, კურკა — რომელთამე ხისაგანთა ხილთა შორის მაგარი გული, ვითა ძუალი, მაგალითად, ატმისა, ბალისა, ქლიავთა და მისთანათა.
Ⴂუფთა — დაკეპილი ხორცი, გუნდავებად მოხარშული.
Ⴂუში — კოდის ნაოთხალი (ნახე Ⴉოდი).
Ⴂუშაგი — ციხის დარაჯა, მეციხოვნენი (ნახე Ⴃარაჯასთან).
Ⴂუშინ — წინა დღეს, გავლილს დღეს.
Ⴂუშინს წინ — განვლილი დღის წინათ.
Ⴂუშინდელი — გავლილის დღისა.
Ⴂუჯარი — დიდი სიგელი ეკლესიათ შეწირულობისა (ნახე Ⴜერილთან).
Ⴂუჯასტა — კუშტაბანი, კაბის საკილოვე.
Ⴂჳან, გჳანი — და სხ. (ნახე Ⴂვიან, Ⴂვიანი).
Ⴂჳრგჳნი — სამეფო თავსახურავი შარავანდედიანი. // თავი შენობათა მრგულად ან ოთხკუთხად, ვითა გუმბათი და მისთანანი.
Ⴂჳრგჳნოსანი — გჳრგჳნის მქონებელი.
Ⴂჳრგჳნოსან ყოფა — (გჳრგჳნოსან ვჰყოფ, ვიქმნები) გჳრგჳნის დადგმა, დაგჳრგჳნება, შემკობა გჳრგჳნითა.
Ⴂძღარბი, ძღარბი, ზღარბი — ესე არს უდიდესი, რომლისა სიდიდე არს ვიდრე მტკაველადმდე, ხოლო პატარას ჰქვიან გძუძი, ბუძგი და ზღჳსას — ექინი.
Ⴃ
Ⴃ — ასოსა ამას ზედა ქარაგმიანნი ლექსნი არიან: დბ~ა — დიდება; დბ~ლი — დიდებული.
Ⴀსასოსა ამას აქუს ერთი ზედდადებული ზმნათა, რომელია და. Ⴋაგალითად: დავალ, დამაქუს, დავსწერ და სხ. Ⴑა იშვიათ დაერთვის ესე სხუათა ზედდადებულთა, დამო, ვითარ დამოკიდება, დამოდინება და სხ.
Ⴃ დაერთვის ბოლოდ სახელთა, ანუ მარტო, ანუ სხუათა თანდებულთა თანა და ჰნიშნავს მოძრავობასა. Ⴋაგალითად, წარვიდა მთად, ქალაქად, ცად მიმართ, აღვიდა Ⴈერუსალიმად, ვიდრე ნათესავადმდე; ცადმდე, ღრუბელთადმდე; ზღუადმდე, მდინარედმდე; სიღრმედ მიმართ ქუეყანად.
Ⴀმგუარად დ დაესხმის სახელთა პირთასა და ჰნიშნავს მიღებასა წოდებისა ანუ ხარისხისასა. Ⴋაგალითად, ეკურთხა მეფედ, დიდგინა მთავრად, მსაჯულად; ხელდასხმულიქნა მღუდელად, შედგა ბერად და სხ.
Ⴄსევე დაერთვის ბოლოდ ზედშესრულთა სახელთა და შესცულის მათ ზმნისზედად. Ⴅითა კეთილი — კეთილად, ბოროტი — ბოროტად, შავი — შავად, თეთრი — თეთრად. Ⴞოლო მდაბიურად ნაცულად დ ხმარობენ თ: კარგი — კარგათ, ავი — ავათ, სწორე — სწორეთ და სხ. (ნახე Ⴇ).
Ⴃა — კავშირი შეერთებითი. Ⴋაგალითად: Ⴎეტრე და Ⴈოანე. Ⴅსწერ და ვჰკითხულობ; ეს დონ-ანი ნიადაგ დაიწერების მობმით, ანუ ზედშესრულად და ამითი განირჩევის სახელისაგან და, დაჲ და სხუათა ადგილთა, სადაცა და ერთად შეხუდებიან, მაგალითად, დავსწერ, დავიძინებ, გარდავალ, უჯერო არს ესრეთ: და ვსწერ, და ვიძინებ, გარ და ვალ და სხ., რამეთუ მობმა და არს მხოლოდ კავშირისა, ვითა ლათინური v.
Ⴃა, დაჲ — ამით სახელითა უწოდებენ ურთიერთ ქალნი, შობილნი ერთისა დედ-მამისაგან, ეგრეთვე ძმანი მათნი. // კუალად უწოდებენ მოლოზანნი ურთიერთსა.
Ⴃაავლება — (დავავლდები) მოუძლურება, მოღალვა.
[Ⴃაამება — ნახე Ⴀმება]
Ⴃაარსება — (დავაარსებ) არსებად მოყვანება.
Ⴃაარსებული — არსებად მოსული.
Ⴃაბა, დაბნები — შენობა, სოფელი (იხილე Ⴀკლდამა).
Ⴃაბადება — (დავჰბადებ, დავიბადები) შექმნა, წარმოება, დასაბამის მიცემა, ანუ მიღება, ანუ შობა // მთოვარის დაბადება, ე.ი. განახლება.
Ⴃაბადება — პირველი წიგნი მოსესი შექმნათა, ანუ შესაქმისა. // ესევე ეწოდების სრულიადსა წიგნსა ძველისა და ახლისა აღთქმისა.
Ⴃაბადებული — ქმნული, რაჲცა დაარსებულ არს ღვთისაგან.
Ⴃაბალთვა — (დავბალთავ) მრავალთა დაჭრა, დაკოდა ან დახოცა.
Ⴃაბალი — არა მაღალი შესახედავითა სხვათ შესწორებულად; ხოლო მდაბალი გულით არა ზვავი, თავდაბალი (იხილენ თჳსთა ადგილთა).
Ⴃაბალითება — დაშოშმინება.
Ⴃაბანაკება — (დავიბანაკებ) კრებულად დადგომა ერთს ადგილს. // აღჭურვა, დადგომა სალაშქროდ.
Ⴃაბანაკებული — დავანებული.
Ⴃაბანვა — (დავჰბან, დავიბან) განბანა, გარეცხა ტანისა.
Ⴃაბარება — (დავაბარებ) პირად შეთულა საქმისა სხვასთან; // (დავიბარებ) ბრძანებით ან თხოვით სხვაგნიდამ მოყვანინება ვისიმე, ან მოტანინება რისიმე.
Ⴃაბარვა — (დავბარავ) ბარით გარდათხრა მიწისა.
Ⴃაბაღი — მეპრატაკე.
Ⴃაბდაბი — დაფი და დაფდაფი.
Ⴃაბებკული — დაკონკებული, დაძონძებული.
Ⴃაბეგვა — (დავბეგვ) ცემა, ანუ დაცეხვა, დაძეძკა, დაბეჟვა.
Ⴃაბეჟვა — (დავბეჟავ) ცემით დარბილება, მაგალითად, მკვახეთა ხილთა და მისთანათა.
Ⴃაბერება — (დავაბერებ, დავბერდები) მოხუცება.
Ⴃაბერვა — (დავჰბერავ) საკრავთ დაკურა შთაბერვით.
Ⴃაბეჭდვა — (დავბეჭდავ) დატჳფრვა, ბეჭდის დასმა. // სტამბაში წიგნის გამოყუანა.
[Ⴃაბზარვა — ].
Ⴃაბინავება — (დავბინავდები) დასახლება, ბინის დადება.
Ⴃაბირი — აღმართებული თხემი წმიდა წმიდათასი.
Ⴃაბლა — ზმნისზედა, დაბლა ქვევით.
Ⴃაბლაგვება — (დავაბლაგვებ, დაბლაგუდების) მახვილი პირის მოცვეთა, დაჩლუნგება.
[Ⴃაბლება — დაბლობი].
Ⴃაბმა — (დავაბამ, დავიბმი) თოკით მიკურა.
Ⴃაბნები — სოფლები (ნახე Ⴃაბა).
Ⴃაბნედა — (დავბნდები) Ⴁნედა ნახე.
Ⴃაბნედილი — ცნობამიხდილი, გულშემოყრილი.
Ⴃაბნევა — (დავაბნევ, დაიბნევის) გაბნევა, გაფანტვა.
Ⴃაბნელება — (დავაბნელებ) ნათლის მიხდა, მოკლება.
Ⴃაბოლოვება — (დავაბოლოვებ) დასრულება, ბოლოს მოღება.
Ⴃაბოჭვა — (დავბოჭავ) მობოჭვა, დაჭერა, ხელსი ჩაგდება.
Ⴃაბრალება — (დავაბრალებ) ბრალის დადება, მიჩემება. // ცილის წამება.
Ⴃაბრგვილება — ნახე Ⴃაბრყვილება.
Ⴃაბრეცა — (დავიბრიცები) ნახე Ⴁრეცა.
Ⴃაბრკოლება — (დავაბრკოლებ, დავბრკოლდები) საქმიდამ მოშლა, მოცდენა. // შეცთუნება.
Ⴃაბრმობა — (დავაბრმობ, დავიბრმობ თვალთა, დავბრმდები) თვალთა ხედვის მოკლება.
Ⴃაბრუნება — (დავაბრუნებ, დავბრუნდები) დატრიალება, უკმოქცევა.
Ⴃაბრყვილება, დაბრგვილება, დაბრჯგუვება — დასუსტება, მოუძლურება, დაბლაგვება.
Ⴃაბრჯენა — (დავაბრჯენ, დავიბრჯენ) დაირება, დანდობა.
Ⴃაბუგვა — (დავბუგავ) გარდაწვა, სრულიად დაწვა.
Ⴃაბუჟება, დაბუშება — (დავუბუჟებ, დაბუჟდების) ხელისა ან ფეხის ჟამ რავდენმე უძრავობით დამძიმება სისხლის შედგომისაგან, ანუ ტკენისაგან და მცირედ ხან ვეღარ ხმარება.
Ⴃაბურვა — (დავბურავ) გარდაფარება, მოხვევა. // (დავიბურავ, დავიბურვი) დახურვა, მოფარება.
Ⴃაბუხება — ხელთა ან ფერხთ დაჯირჯვება მაგრა შეკრვისგან.
Ⴃაბღნეჯა, დაბღნეძა დაღრეჯა — (ნახე Ⴁღნეჯა).
Ⴃაგდება — (დავაგდებ) დატევება. // დაიგდებს, დაიგდო სენმა, ე.ი. გაგრძელდა. (დავუგდებ ყურს).
Ⴃაგება — (დავაგებ) დაფენა, გაშლა საფენთა. // დადგმა ტაბლასა ზედა სანოვაგეთა. // დაზავება, მორიგება.
Ⴃაგერშვა — (დავგერშ, -შავ) გაწურთნა მონადირეთა ძაღლთა ან მფრინველთა.
Ⴃაგვიანება — (დავაგვიანებ, დავიგვიანებ) დახანება.
Ⴃაგლა — (დავიგლი) გლა, დაგლეჯა, დაკაწრვა.
Ⴃაგლეჯა — (დავგლეჯ) განხეთქა, დახევა. // დაკრეფა, ამოგლეჯა მრავალთა. // კბენა ძაღლთა ან მხეცთაგან.
Ⴃაგმობა — (დავჰგმობ) აგდება, გაკმარება, არ მოწონება.
Ⴃაგვა — (დავჰგჳ) გვა, ცოცხით გასუფთავება იატაკთა და მისთანათა.
Ⴃაგვა — (ვსდაგავ) დაწვა გულისა, მხურვალება.
Ⴃაგვარება — (დავაგვარებ, დაგვარდების) გაჩენა ნივთთა რომელისამე გუარისათა, ანუ მოშენება ხვასტაგთა.
Ⴃაგულება — (დავაგულიბ, დავიგულებ) იმედეულება ქონებისათჳს რაჲსამე.
Ⴃადაბლება — (დავადაბლებ) მაღლის ქვე დაზევა, ან მოკლება სიმაღლისა.
Ⴃადაგვა — (დავსდაგავ, დავიდაგები) დაწვა, მხურვალება გულისა.
Ⴃადარნებული — მომზირალი, დარილით მზირად მჯდომი.
Ⴃადაღვა — (დავსდაღავ) დაღის დასმა. // შემცოდეთტანის დაწვა გახურებულის რკინით. // მოდუღება ზეთთა ცეცხლზედა დასაწმენდად.
Ⴃადგენა, დადგინება — (დავადგენ, -დგინებ) დაყენება თჳსსა ადგილს.
Ⴃადგმა — (დავსდგამ) დადგინება უსულოთა ნივთთა. // (დავადგამ) ზევიდამ დადება. // დადგმა, დადგენა მუხლთა, (დავიდგამ) დაჩოქება.
Ⴃადგნობა — (დავიდგნობ, დავუდგნობ) გაძლება.
Ⴃადგომა — (დავსდგები) ფეხით შედგომა რომელსამე ადგისა ზედა. თუალის დადგომა (დაუდგება) დაბრმავება, ხედვის მოკლება.
Ⴃადგრომა — (დავადგრები) გება, დაშთომა.
Ⴃადი —
Ⴃადე —
Ⴃადება — (დავსდებ, დავუდებ) დაშვება ნივთისა ადგილსა ზედა, დადება სულისა, თავისა, შეწირვა სიცოცხლისა.
Ⴃადიანი, დადიანური — სახივი ქედისა (ნახე Ⴁორკილთან).
Ⴃადნობა — (დავადნობ, დადნების) მკურივის ნივთის ნოტიოდ შექმნა სითბოსგან.
Ⴃადოლება — (გადოლდების).
Ⴃადრეკა — (დავსდრეკ, დავსდრკები) დახრა, მოხრა.
Ⴃადრესა — (დავსდრეს) განდრესა, წახეხება.
Ⴃადუმება — (დავადუმებ, დავსდუმდები, დავიდუმებ) დაჩუმება, დაცხრობა ლაპარაკისა, დადგრომა დუმილით.
Ⴃადუნება — (დავსდუნდები) მოშვება, დასუსტება.
Ⴃაეფანი — დერეფანი.
Ⴃავა — საცილობელი, სალაპარაკო, ცილობა.
Ⴃავალება — (დავავალებ) ვალის დადება, დამადლება.
Ⴃავანება — (დავივანებ) დასადგურება, დამკჳდრება, დაბინავება, დასახლება, დაშენება.
Ⴃავარდნა — (დავვარდები) უკან დარჩენა დაღალვისაგან. // ჩამოვარდნა, დავრდომა, ხმის დავარდნა განთქმა, განფენა.
Ⴃავედრება — (დავავედრებ) დაბარება, შეთულა.
Ⴃავთარი — აღწერა, ანუ წიგნი შტასაწერი სახსოვართა.
Ⴃავთარ ტარუღა — აღწერის მოხელე და შემნახავი მისი.
Ⴃავითნი — წიგნი ფსალმუნთა Ⴃავით მეფისა და წინასწარმეტყველისა.
Ⴃავიწყება — (დავივიწყებ) აღხოცა ხსოვნისაგან.
Ⴃავლა — ალაფი ნაშოვარი.
Ⴃავრდომა — (დავვარდები), დაცემა, ან პირქვე დამხობა.
Ⴃავრდომილი — სამდიდრისაგან დაცემული.
Ⴃავსება — (დავავსებ) დაშრეტა, გაქრობა.
Ⴃაზავება — (დავაზავებ, დავეზავები) დაგება, დარიგება, დამშვიდება.
Ⴃაზამთრება — (დავიზამთრებ) ზამთარს დადგომა სადმე.
Ⴃაზარება — (დავიზარებ) ზარობა, გვიანობა, უნდომლობა საქმისა.
Ⴃაზარებული — ზარმაცი, მცონარი, დაგვიანებული.
Ⴃაზახება — (დავიზახებ) დაძახება, შეძახება, ხმამაღლად ღაღადება.
Ⴃაზგა — წიგნთ საბეჭდავი იარაღი მისის მომართულობით, ეგრეთვე სამუშაო სტოლი მკერვალთა, მექუდეთა და სხვათა ხელოსანთა.
Ⴃაზელა — (დავზელ) ხელით თელვა რბილისა რისმე, ვითარ ცომისა და მისთანათა, ანუ ნიჩბით არევა კირისა შენობათათჳს.
Ⴃაზვერვა — (დავზვერავ) განმსტურობა, მიპარვით გასინჯვა.
Ⴃაზვინება — (დავაზვინებ) დაგროვება, ზვინად დადგმა, დასხმა.
Ⴃაზმა — ხანისა დროს გატარება, დადგომა გრძლად, დაგვიანება.
Ⴃაზმული — იხილე Ⴞანდაზმული.
Ⴃაზოგვა (დავზოგავ) გამოზოგება ან გაფრთხილება.
Ⴃაზრობა — (დააზრობს, დასძრავს) ყინვისგან დაწვა, გახმობა, დასუსხვა.
Ⴃაზულევა, დაზღულევა — (დაიზულევის, დაიზღულების) მომზღულევა, დარღვევა, ჩამოწოლა, დაქცევა, დანგრევა.
Ⴃაზღვევება — (დავაზღვევებ) ზღვედ დასხმა.
[Ⴃაზღმურდლვა — ნახე Ⴀთქჳრება].
Ⴃათანხმება — (დავეთანხმები) თანხმობის მიცემა.
Ⴃათენთვა — (დავითენთები) მოშვება ტანისა მზეზედ ძილისგან, ანუ სასმელთაგან.
Ⴃათესვა — (დავსთეს) შთაბნევა ანუ შთასხმა მიწასა შინა თესლეულთა აღსაორძინებელად მოსავალთა.
Ⴃათულა — (დავსთული) აღრიცხვა.
Ⴃათმენა — (დავითმენ) მოჭირვება, მოთმენა, გაძლება.
Ⴃათმობა — (დავუთმობ, დავსთმობ) დათმენა. // მიტევება შეცოდებისა. // დანებება, ჩუქება, ან ხელის აღება.
Ⴃათრგუნვა — (დავსთრგუნავ) ფეხით გასრესა, გატკეპნა.
Ⴃათრევა —
Ⴃათრთვილვა — (დასთრთვილავს) თრთვილით დაზრობა.
Ⴃათრობა — (დავათრობ, დავსთურები) გაბრუჟება ღვინით, ანუ სხვა სასმელით.
Ⴃათჳ — მხეცი, ბრანგჳ. // თანავარსკულავედი ჩრდილოეთისა, რომელსა მსოფლიონი უხმობენ რვილად. // ბუღაურსაც ეწოდების.
Ⴃათხევა — (დავსთხევ, დაითხევის) დაღურა, დაქცევა.
Ⴃათხოვა — (დავითხოვ) გაშვება,. // უარის თქმა. // (დავეთხოვები) გამოთხოვა წასასლველად.
Ⴃათხრა — (დავსთხრი) შეთხრა მიწისა. // თუალების დათხრა, აღმოხდა, ამოჭრა თვალის კაკალთა დასაბრმავებლად.
Ⴃაირა — დაფი, ებანი.
Ⴃაისი, დაისით — ლოცვა ღამისთევა, პირველ ღამით გარდახდა მწუხრისა და ცისკრისა ერთად.
Ⴃაკავება — (დავიკავებ) დაჭერა, დახუთვა.
Ⴃაკავშირება — (დავაკავშირებ) გატეხილთა მატალლის ჭურჭელთა შეძერწება, დაკოწიწება გადნობილითა კალითა, ტყვიითა.
Ⴃაკაკვა — დაკამკამება (ნახე Ⴃახამხამება).
Ⴃაკარგვა — (დავჰკარგავ, დავიკარგები) გადავარდნა უამბვოდ. // ზოგჯერმე ითქმის დატყვევებად; დაიკარგა ლეკში, თათარში და სხ.
Ⴃაკარგული — ურგებად გარდაგდებული, გადავარდნილი ან დატყვევებული.
Ⴃაკარვება — (დავიკარვებ) დავანება, დადგომა სადმე კარვებით.
Ⴃაკარწახება — (დავიკარწახებ) წვივთ გაშიშულება წყალში გასასვლელად.
Ⴃაკაფვა — (დავჰკაფავ) მოჭრა, მოკვეთა ფიჩხთა, ნოშოთა და მისთანათა.
Ⴃაკაწრვა — (დავჰკაწრავ, დავიკაწრავ) დაგლა, დაფხაჭნა კანისა სისხლის გამოდენადმდე.
Ⴃაკემსვა — (დავჰკემსავ) წურილად დაჭრა.
Ⴃაკეპა — (დავჰკეპ) დაჩქლეთა, დაწურილება, დაჭრა.
Ⴃაკეპილი — (ხორცი, კომბოსტო და სხ.) წურილად დაჭრილი.
Ⴃაკერება — (დავაკერებ) გაცვეთილზედ საკერებლის დადება.
Ⴃაკეტა — (დავჰკეტ) დახშვა, დაკრძალვა კართა, კლიტის დადება.
Ⴃაკეცა — (დავჰკეც) გაშლილის მოხრა, მოკაკვა ან შეხვევა.
Ⴃაკვებება — (დაეკვებების) ლექსი ესე იხმარების ახალ წელიწადს ამაოდ მორწმუნეთა კაცთაგან, რომელნიც ჰგონებენ რეცა მას დღესა ვითარნი იქმნებიან შემთხვევანი სასიამოვნონი თუ უსიამოვნონი, ეგრეთ განატარებენ იგინი მრთელსა წელიწადსა.
Ⴃაკვეთება — (დავაკვეთებ, დავეკვეთები) დაცემა, დახეთქება, დახლა. // დაეკვეთების შეხუდების, შეემთხვევის.
Ⴃაკვეცა —
Ⴃაკიდება — (დავჰკიდებ) მაღლა შეკიდება. // თავის დაკიდება, ჩამოკიდება, მოხრა, დაფიქრება.
Ⴃაკირთება — დამონება (ნახე Ⴉირთება).
Ⴃაკირთებული — დამონებული.
Ⴃაკლება — (დავაკლებ, დავიკლებ) დამცირება, დამდაბლება ან მოკლება. // ფასის დაკლება ჩამოსლვა ფასზედ.
Ⴃაკლვა — (დავჰკლავ, დავიკლვი) საკლავთა ცხოველთა მოკლვა დანითა საჭმელად.
Ⴃაკმაზვა — (დავჰკმაზავ) შეკმაზვა, მორთვა მრავალთა ცხენთა. // დარკვევა ხორბლისა.
Ⴃაკმევა — (დავაკმევ) აღკმევა (ნახე კმევა).
Ⴃაკნინება — (დავაკნინებ) დამცრობა, დამდაბლება.
Ⴃაკოდვა — (დავჰკოდ, -დავ), დაჭრა, დაწყლულება. // შეშის დაჭრა, დაპობა. // დასაჭურისება ცხოველთა. // გამოპირვა წისკვილის ქვებისა.
Ⴃაკოდილი — დაჭრილი, დასერილი. // დაჭურისებული, კოდილა, ჭედილა.
Ⴃაკოწიწება — (დავაკოწიწებ) დაკავშირება ჭურჭელთა, უფრორე თიხისათა.
Ⴃაკრება ქჳსა ანუ ქვითა — (დავჰკრებ) დაქოლვა, მოკუდინაბა ქჳს სროლით;.
Ⴃაკრეფა — (დავჰკრეფ) მოგლეჯა ხილთა, მხალთა და მისთანათა.
[Ⴃაკრვა — დაკურვა]
Ⴃაკრულვა — (დავჰკრულავ) კრილად შექმნა, შეჩვენება.
Ⴃაკრუტვა — (დავჰკრუტავ) დაფახვა თვალთა, მცირედ დაჭუჭვა.
Ⴃაკრძალვა — (დავჰკრძალავ) დახშვა, დაკეტა, ფრთხილად შენახვა.
Ⴃაკჳრვება — (დამიკჳრდების) დიდად განცჳფრება // თუალს დავაკჳრვებ დასტერება, გრძლად სინჯვა.
Ⴃალაბრა — ჩლუნგი, გაულესავი საჭრელი იარაღი.
Ⴃალაგება — (დავალაგებ) დარიგება, თჳს თჳს ადგილს დაწყობა მრავალთა.
Ⴃალალი — ფერეზიკი, სავაჭროთ მატარებელი განსაფარდველად.
Ⴃალალი — ჭავლი, გრძლად დაწნული თმა ქალთ მოსართავად (ნახე Ⴇმა).
Ⴃალაპარაკება — (დაველაპარაკები) დაბაასება, შეცილება ლაპარაკით.
Ⴃალაქი — ვარსიმი.
Ⴃალბობა — (დავალბობ, დალბების) ხმელის დარბილება წყალში.
Ⴃალევა — (დავლევ, დაილევის) სმა, შესმა ნოტიოთა. // გამოლევა, დასრულება, გათავება.
Ⴃალეკა, დალეკება — (დაილეკს) ძირს წასვლა თხლისა.
Ⴃალეწა — (დავლეწ) დამტურევა, დამუსრვა, დარეგვა.
Ⴃალიჭი — ტახტი დასაჯდომელი დიდებულთა (ნახე Ⴑკამი).
Ⴃალორტება — (დავლორტდები) სრულიად დასველება, გალუმბვა.
Ⴃალოცვა — (დავლოცავ) მიცემა ლოცვისა, კურთხევისა, ლოცვით განმტკიცება.
Ⴃალპობა — (დავალპობ, დალპების) წახდენა ნივთთა ლპობითა.
Ⴃალტობა — (დავალტობ) დასველება.
Ⴃალურსვა (ცხენმა ყურები დაილურსა) შიშიგან, ანუ ალღოსგან ყურების ცქვეტა, აღმა აწევა და დაღება, მომზადება სასმენელად.
Ⴃალურსმვა — (დავლურსმავ) დაჭედა, ლურსმებით მიკურა.
Ⴃალურჯება — (დავალურჯებ, დალურჯდება) დალებვა, ლურჯად შექმნა.
Ⴃამადლება — (დავამადლებ) დავალება, დამუნათება. // (დავუმადლებ) მადრიელობის მოხსენება, ან გარდახდა სიკეთისა.
Ⴃამალვა — (დავმალავ, დავიმალები) დაფარვა, ფარულად შენახვა.
Ⴃამანი — ბროლი გათლილი ანუ მრგუალი, რომელიცა მზის სხივთა განჭვირვით ცეცხლს მოუკიდებს აბედსა და მისთანათა.
Ⴃამართება — (დავმართებ) ქვედაღება, დაწევა; (დავემართები), ქვედადრეკა. // ხელის დატანება, აღპყრობა. // (დაემართების, დაემართა) შემთხვევა.
Ⴃამარილვა, დამარილება — (დავმარილავ, -ლებ) მარილის შეყრა ან ჩადება მარილში.
Ⴃამარხვა — (დავიმარხავ) შენახვა, დაცვა. // (დავმარხავ) დაფლვა მკუდართა, დასაფლავება.
Ⴃამარხვება — (დამარხუდების) მარხვის დადგომა, შემოსლვა.
Ⴃამასხი — ერთგუარი ქლიავი და უფრორე დამასკოს ქალაქის ადგილისა, რომლისაგანცზ დარქმევია სახელი, ხილი მისი.
Ⴃამატება — (დავმატებ, დავუმატებ) დართვა, შეძინება.
Ⴃამახვა — (დავმახვავ) განმახვა, აღმახვა, წამწვეტება, გათლა ან გალესა წვერისა.
Ⴃამბადებელი — შემოქმედი, ღმერთი არსთა მაარსი.
Ⴃამბალი — ნოტიოში გაჟღინთული რამე.
Ⴃამბაჩა — ფიშტო, მოკლე თოფი.
Ⴃამბლა — სენი ხელფეხისა და სრულიად ტანის დადუნებისა.
Ⴃამბურა — დაფი, ბობღანი.
Ⴃამდაბლება — (დავამდაბლებ, დავმდაბლდები) დამცრობა, შეურაცხქმნა, ანუ დაჩაგურა.
Ⴃამდებელი —
Ⴃამდურება — (დავიმდურებ) სხჳს სამდურავში ჩავარდნა. // (დავამდურებ) სამდურავის ჩამოგდება სხუათა შორის. // (დავემდურები) გულნაკლულად შექმნა სხვაზედ.
Ⴃამეტება — დამატება, დართული რაჲმე წერილსა შინა.
Ⴃამზრალი, დამძრალი — ყინვისგან დამწვარი, დაზრობილი, წამხდარი.
Ⴃამზღულეული — მომზღულეული, ჩამოწოლილი კლდე, ანუ პლატე (ნახე Ⴆღულევა).
Ⴃამთურალი — (ნახე Ⴋთურალი).
Ⴃამთხვეული — გიჟი.
Ⴃამკრთალი — გაუბედავი, მკრთალი, მხდალი.
Ⴃამკჳდრება — (დავამკჳდრებ, დავიმკჳდრებ, დავემკჳდრები) სანიადაგოდ დადგომა, დაბინავება.
Ⴃამნაშავე — შემცოდე, ბრალეული.
Ⴃამოდინება — (დამოვადინებ, დამოედინების) წარმოდენა, ჩამოდინება.
Ⴃამოკიდება — (დამოვჰკიდებ, დამოვეკიდები) ჩამოკიდება.
Ⴃამოკიდებული — ჩამოკიდებული. // მექონი სხჳსაგან ყოფისა და მოქმედებისა, ვითა მიზეზოვანი, ანუ ბრძანებასა ქვეშე მყოფი, ხელის ქვეშე ვისიმე.
Ⴃამოკიდებულება — ქონება სხჳსაგან ყოფისა და მოქმედებისა, ანუ ყოფა უფლებასა და ბრძანებასა ქვეშე სხჳსასა.
Ⴃამოკლება — (დავამოკლებ) შემოკლება, შემცირება.
Ⴃამონება — (დავამონებ, დავიმონებ, დავემონები) მონად შექმნა.
Ⴃამორჩილება — (დავამორჩილებ, დავიმორჩილებ, დავემორჩილები) მორჩილქმნა.
Ⴃამოსვა — (დავმოსავ) მრავალთ ჩაცმევა.
Ⴃამოწაფება — (დავიმოწაფებ, დავემოწაფები) მოწაფედ შექმნა.
Ⴃამოწმება — (დავამოწმებ) მოწმობის მიცემა წერილით ან სიტყჳთ. (დავიმოწმებ) მოწმად მოღება ან ჩვენება ვისიმე. // (დავემოწმები) დამტკიცება სხჳს ნათქუამისა.
Ⴃამპალი — წამხდარი სიმპალით, დალპობილი.
Ⴃამრეცი — მცირედ დაღმართი.
Ⴃამსგავსება — (დავამსგავსებ, დავემსგავსები) დაგვანება, მსგავსად შექმნა.
Ⴃამსჭუალვა — (დავმსჭუალავ) დალურსმვა.
Ⴃამსხურევა — (დავამსხურევ, დაიმსხურევის) დალეწა, დამტურევა, დარეგვა.
Ⴃამტკიცება — (დავამტკიცებ) დამაგრება, მტკიცედ დადგინება. //გონებით დასკუნა, ჰაზრის დადება.
Ⴃამტურევა — (დავამტურევ) დალეწა, დამსხურევა.
Ⴃამუსრვა — (დავმუსრავ) დალეწა, დამსხურევა.
Ⴃამშევა — (დავამსევ, დავიმშევი) უსაზრდოოდ დაშთენა მშიერად.
Ⴃამშვიდება — (დავამშვიდებ, დავმშვიდდები) მმდოვრება, დაშოშმანება.
Ⴃამშხალული — მქისე, ხშირად დაბზარული.
Ⴃამცირება — (დავამცირებ) დაკნინება, დაპატარავება.
Ⴃამცრობა — (დავამცრობ) დამდაბლება, შეურაცხება.
Ⴃამძიმება — (დავამძიმებ) სიმძიმით ქვედაწევა, დახრა, ანუ საქმის გაძნელება. // (დავმძიმდები) ჩაწოლა, შეჭირვება.
Ⴃამწარება — ნახე Ⴂაარმება.
Ⴃამძრალი — ნახე Ⴃამზრალი.
Ⴃამწყსა — (დავმწყსი) ძოვება ცხოვართა, ანუ მოძღურება კაცთა.
Ⴃამხობა — (დავამხობ, დავემხობი) პირქვე დაცემა.
Ⴃამჯერო — დამჯერებელი, მორჩილი, გამგონი.
Ⴃანა, დანაკი — ხელად სახმარი საჭრელი, მცირე მახვილი. Ⴓმცირესსა საჭრელსა კალამთა და მისთანასა ეწოდების ღინწი, ტარსა თან მოსაკვეცსა — ციღვი, მოდიდოსა საჭრელსა ვენახის ურგებთა რქათასა — სასხლევი, მოკაკულსა, ხის ჭურჭელთ გულის გამოსათლელსა — ხვეწი, ცუდსა და ბლიგუსა — ხიპი და დალაბრა.
Ⴃანა — თჳთოეული ერთგუართა ნივთთაგანი, ვითარ ექვსი დანა ვეცხლის კოვზი, ათი დანა ხელსახოცი და სხ.
Ⴃანაბვა — (დავინაბვი) განაბვა შიშისაგან.
Ⴃანავსვა — (დავნასავ, დაინავსვის) მოხიბლვა, გრძნებით შეკურა, თუალის კურა.
Ⴃანაკის — კუდი ხე ფინიკისა.
Ⴃანაკლულება (დავანაკლულებ, დანაკლულდების) მცირედ-მცირედ გარდმოღება სავსის ჭურჭლისაგან, ხარჯვა.
Ⴃანალეკი — ნახე Ⴃალეკი.
Ⴃანალვა — (დავნალავ) ნალების მიკურა ფეხსაცმელთა, ანუ ცხენთა ფეხებზედ.
Ⴃანამასტაკი — თეთრი საკმელი.
Ⴃანანება — (დავანანებ, დავინანებ) შენანება დანაშაულისა.
Ⴃანარჩუნება — (დავანარჩუნებ) დაგდება, დატევება. // (დავინარჩუნებ) მითჳსება, შენარჩუნება.
Ⴃანარცხება — (დავანარცხებ) დაცემა, წაქწევა ძლიერად.
Ⴃანატრება — (დავნატრო, -რებ) ნეტარების შესხმა. // ბაძით სურვილი, გვაჯიობა.
Ⴃანატრულება — (დავნატრულდები) ფრიადი ნდომა და ვერ შოვნა რისამე, ნატრულად შექმნა.
Ⴃანაყვა — (დავნაყავ) დაძეწკა, დაცეხვა, დაფქვა როდინით.
Ⴃანაშაული — ბრალი, შეცოდება.
Ⴃანაძლევება — (დავნაძლევდები, დავენაძლევები) შეცილება სანაძლეოს დადებით.
Ⴃანახეთქი — ნაპრალი წიასავალად შეუძლებელი, დიდი ფლატე მომზღულეული.
Ⴃანგი — წონა 3 კერატისა, ანუ 12 ქერის მარცულისა, ხოლო 20 დანგი 1/6 არს ერთი სატირი, ანუ ერთი დიდრაქმა; არამედ საზოგადოსა შინა ხმარებასა დანგი არს მისხლის მეექვსედი, ანუ ერთის ვეცხლის შაურიანის წონა, რამეთუ 6 შაური ძველი Ⴒფილისის ვეცხლის ფული არს ერთი მისხალი. Ⴄსე იხილების ძველთა შინა თამასუქთა, სადაც ვითარება ვეცხლის ფულთა ესრეთ აღწერილ არს: ავიღე ამდენი თუმანი ქალაქის სირმა აბაზი ოთხ დანგიანი და სხ. (ნახე Ⴊიტრასთან).
Ⴃანდალი — კიბეთ შუა სიგანეზედ გახიდული საფეხურნი ფიცარნი.
Ⴃანდალუკი — გჳნი, ანუ სენი თუალთა სიყვითლისა.
Ⴃანდობა — (დავანდობ) მძიმის რისამე დადგმა მაგარსა ქვეშე შესადგმელსა ზედა. // (დავინდობ) გატანა, შერჩენა ვისიმე ერთგულად. // (დავენდობი) ნდობა, მინდობა, იმედის დადება ვისმე ზედა.
Ⴃანდური — მსუქანა, კატაკანო.
Ⴃანებება — (დავანებებ) დათმობა, ნებაზედ მიგდება. // (დავნებდები) სხვის ნებაზედ თავის მიცემა.
Ⴃანერბვა —
Ⴃანერგვა — (დავნერგ, -გავ) დასხმა მცენარეთა მიწასა შინა. // დაშენება, დამკჳდრება კაცთა.
Ⴃანესტვა — დაბერვა, დაკურა ნესტუთა, ბუკტაბლაკთა და მისთანათა.
Ⴃანეშტებული — დანაშთენი, დანარჩენი, სხვა, შემდგომი.
Ⴃანეცვა — (დავუნეცავ) პურის დამტურევა, ანუ დაგება.
Ⴃანთქმა — (დავანთქამ, დავინთქმი) დაღუპვა.
Ⴃანიად — განთიად, დილით ადრე.
Ⴃანიშნვა — (დავნიშნავ, დავინიშნები) აღნიშნვა, ნიშნის დადება. // დაწინდვა, მადლის გარდახდა საქორწილოთათჳს.
Ⴃაობლება — (დავობლდები) დედისა ან მამის მოკლება, ანუ ორთავე ერთად.
Ⴃაოდვა — (დაოდავს) მოსავალთ წახდენა ცხარის მზისაგან ნაწვიმარზედ.
Ⴃაოკება — (დავიოკებ) მიცემა მრავალთადმი საკმაოს საზრდელისა.
Ⴃაოლვა — {ნახე Ⴍლვა}.
Ⴃაორსულება — (დაორსულდების) მუცლადღება, გუნებანაქცევად შექმნა დედათა.
Ⴃაპატიმრება — (დავაპატიმრებ) დატუსაღება, დასმა პატიმრად.
Ⴃაპატიჟება (დავჰპატიჟებ) მიწვევა.
Ⴃაპება სამოსლისა დაპობა, დახევა, დაგლეჯა.
Ⴃაპებული — დაგლეჯილი, დახეული.
Ⴃაპირება — (დავაპირებ) განზრახვა, მონდომება, მომზადება. // (დავჰპირდები) პირობის მიცემა.
Ⴃაპობა — (დავაპობ) დაჩეხა, დაჭრა შეშისა.
Ⴃაპყრობა — (დავიპყრობ) დაჭერა.
Ⴃაჟარვა — დაზრობა, დაძრობა სიცივით.
Ⴃაჟეჟა — (დავჟეჟ) დაბეგვა, გალახვა.
Ⴃაჟინება — (დავიჟინებ) ახირება, ატეხა. // (დავუჟინებ) იძულება.
Ⴃაჟღლა — (დავჟღლი, დაიჟღლების) მეტალლთ შედრეკა ადგილადგილ, ანუ დაბზარვა მარგალიტთა.
Ⴃარაბა — დუქანთ ასაფარები ფიცრები, გინა სხვა იმ სიზრქედ დახერხილი.
Ⴃარაზმულობა — რაზმი, დაწყობილება ლაშქართა.
Ⴃარაკ — {დარაკი — ფარი, დარაკიანი, ფაროსანი, ფარით ჭურვილი — Ⴃავით Ⴙუბინაშვილის Ⴕართულ-რუსული ლექსიკონი}.
Ⴃარანი — ნაპრალი კლდესა, ანუ მიწასა შინა.
Ⴃარაჯა — მცველი მიჩენილი დასაცველად. Ⴀმისნი სახენი: გუშაგი ციხეთ დარაჯა, ანუ მეციხოვნენი, ებგური მაღლის ადგილიდამ მოდარაჯე, მსტოვარი, აეშაგი დამზვერავი მტერთა ადგილისა და ლაშქრისა (თურქთა ენით ჯაშუში), ტალა მოგზაურთა ღამის მოდარაჯე, დეტი დღისით შორიდამ მომზირალი, ხუმილი ანუ მხმილავი მცველი პატრონის კართა, ანუ ხვასტაგთა თანა რამის მთეველი, კერკეტონი ღამით მოარულნი ბოროტთა კაცთა შესაპყრობად.
Ⴃარაჯაგი, დარიჯაგი — უცხოთ სავანე, სადგური.
Ⴃარბაზი — სასახლეთა შინა უდიდესი პალატი, ანუ სამეფოს გამომჩენების სახლი.
Ⴃარბაზ-ბატონი — სახელოა (ნახე Ⴉურატპალატი).
Ⴃარბაზობა — (ვდარბაზობ) დარბაზს კრებულობა შესაქცევად, ანუ გამოსამჩვენებლად.
Ⴃარბაისელი, დარბაზისერი — დარბაზ-ბატონი, წარჩინებული, დარბაზს მქონებელი ადგილისა.
Ⴃარბევა — (დავარბევ) ნახე Ⴐბევა.
Ⴃარგვა — (დავრგავ) დასხმა, დანერგვა მცენარეთა.
Ⴃარგი — თჳთოეული გვერდი ოთხკუთხისა განფენილებისა, ვენახისა, სახნავისა და მისთანათა. Ⴃარგი ზევითი, ქვეითი, აქათი და იქითი. // ნაწილი სწავლათა, შაირობა პირველადვე სიბრძნისაა ერთი დარგი. Ⴃარგსა თანა ითქმის მალი სახლთა და სართულთა თჳთოკერძო შესახედავი, ვითარ ზედათი მალი, აქეთი და იქითი. Ⴋხარე არს კერძო აღმოსავლეთისა, დასავლეთისა და მისთანანი, ვითარ მთისა, ზღჳსა და სხ., ხოლო ცალგნითი განჰყოფს ორად აქათსა და იქითსა.
Ⴃარდი — ნაღველი, ზრუნვა, საურავი, საფიქრებელი, მწუხარება.
Ⴃარება — (ვადარებ, ვედრები) შედარება, (ნახე Ⴃარი).
Ⴃარეგვა — (დავრეგავ) მაღლიდამ ჩამოწოლილისა, ანუ ჩამოქცეულისგან დალეწა და შემუსრვა, რაჲცა ქვეშე დახუდების, ვითარ სეტყჳსაგან, დაქცეულის კედლისგან და მისთანათა.
Ⴃარეკა — (დავრეკ, -კავ) ზართა ენის ცემით ხმის ამოღებინება. // კარის დარახუნება. // ხეთაგან ხილის ჩამოყრევინება.
Ⴃარეტიანება — (დავარეტიანებ) გარეტიანება დაკურითა.
Ⴃარეცა — (დავრეც, დავირეც) დაფენა, დაგება.
Ⴃართვა — (დავრთავ, დავურთავ) დამატება, შეძინება. // დაფარვა.
Ⴃართვა — (დავართავ) ნახე დასთვა.
Ⴃარი — კეთილი ტაროსი, ხოლო ცუდსა ტაროსსა ეწოდების ავდარი.
Ⴃარიანი — მზიანი, უწვიმარი, უღრუბლო ტაროსი.
Ⴃარი — შედარებული, ტოლი ან ცალი, იმისი დარია, იმას უდრის, ხოლო მდარე ნაკლები, მდაბალი მასზედ.
Ⴃარიგება — (დავარიგებ) სწავლება, მცნება, მოძღურება. // (დავარიგებ, დავირიგებ) გაცემა, მიცემა მრავალთადმი.
Ⴃარიდება — (დავარიდებ, დავერიდები) მოშორება, განრიდება საშიშრისა რისგანმე, ანუ სნებისაგან და სხ.
Ⴃარილი — (ვუდარილებ) ტურნება, მზერა თუ ჟამისძიება.
Ⴃარისხება — (დავარისხებ) დაკრულვა, შეჩვენება.
Ⴃარიშხანა — მარგიმუშკი, მაკუდინებელი საწამლავი.
Ⴃარიჩინი — კინამო.
Ⴃარიჯაგი — ყალიბი, კალაპოტი.
Ⴃარკვევა — (დავარკვევ) გამორჩევა ხორბლისა და სხუათა მარცვალთა ნაგჳსაგან და ჩენჩოსა ტაბაკზედ ბერტყითა.
Ⴃაროშვა — დაღერღა ცერცვისა.
Ⴃარუპილპილი —
Ⴃარქმა — (დავარქვამ) დახურვა სარქველისა ან პირქვე დადგმა. // რქენა, რქენით განდევნა.
Ⴃარქმევა — (დავარქმევ) სახელის მიცემა, წოდება.
Ⴃარღვევა — (დავარღვევ) გარღვევა. // დაქცევა, დაშლა, მოშლა.
Ⴃარჩევა (დავარჩევ) უკეთესთ გამოკრება.
Ⴃარჩენა (დავარჩენ, დავრჩები) დაშთენა, გადარჩენა, მონარჩუნება. // გამოზრდა, შენახვა.
Ⴃარჩილვა — სპილენძით რკინის დაკავშირება.
Ⴃარჩობა — (დავარჩობ), დავირჩობი) მოშთობა სულის შეგუბებით, ანუ წყალსა შინა.
Ⴃარჩომა — (დავრჩები) არს ვნებითი ზმნა (ნახე Ⴃარჩენა, Ⴃავარჩენ).
Ⴃარწმუნება — (დავარწმუნებ, დავირწმუნებ, დავერწმუნები) დაჯერებინება, დაჯერება.
Ⴃარწყმა — მახისა (დავარწყამ) დადგმა.
Ⴃასაბამი — თავი, დაწყება, დასაწყისი. // დასაბამი სოფლისა, დაარსება, გაჩენა მისი.
Ⴃასავალი — მზის დასაბუდი, სადაცა დახდების, დაიმალვის.
Ⴃასავლეთი — მზის დასავალის კერძოდ მდებარე ხმელეთი ანუ მხარე.
Ⴃასაზრვა — (დავსაზრავ) მოსაზრვა, ჰაზრით აღრიცხვა, ანუ განზომა.
Ⴃასაკლისი — ნახე Ⴃაკლება.
Ⴃასასრულ — უკანასკნელ, ბოლოს დროს.
Ⴃასასრული — ბოლო. დაბოლოვება, ბოლოს, მოღება.
Ⴃასაფარები — კატავასია საგალობელთა, ბოლოს სათქმელი მუხლი. // სახურავი.
Ⴃასაფლავება — (დავასაფლავებ) დამარხვა, დადება საფლავში,.
Ⴃასაღონებელი, დასაღონარი — ძნელად მისახდომი, უღონოებად მომყვანი.
Ⴃასაძრახი — სათაკილო, საძრახავი.
Ⴃასაწყისი — დასაბამი, ადგილი ან ჟამი სადიდგანცა დაიწყება რამე.
Ⴃასახვა — (დავსახავ) გამოსახვა, ანუ სახით მიმსგავსება.
Ⴃასაჯდომელი — ადგილი დაჯდომისა, დასასხდომი.
Ⴃასერვა — (დავსერავ) დაჭრა, დაკოდვა.
Ⴃასველება — (დავასველებ) დალტობა ნოტიოთი რითმე.
Ⴃასვენება — (დავასვენებ) პატივით დადება, ანუ დადგმა სადმე (ითქმის ხატთათჳს, მიცვალებულთა და სხ.). // (დავისვენებ) შესვენება, მოსვენება მცირეს ჟამს.
Ⴃასთვა — (დავასთავ) დართვა, ტარის ბრუნებით კეთება მკედთა.
Ⴃასი — გუნდი, წესი ანუ ხარისხი ანგელოსთა, რომელნიცა არიან ცხრანი: 1. საყდარნი, 2. ხელმწიფებანი, 3. ძალნი, 4. მთავრობანი, 5. უფლებანი, 6. ხერუვიმნი, 7. სერაფიმნი, მთავარანგელოსნი და 9. ანგელოსნი. // გუნდი მხედრობათა, ანუ კრებული.
Ⴃასივება — (დასივდების) დაშუპება, დაჯირჯვება, ამობერვა რომელთამე ადგილთა სხეულისათა სისხლის მოდგომისგან, ანუ სინედლის მანკისგან.
Ⴃასკუნა — (დავასკუნი) სიტყჳსა ან საქმის დამტკიცება შეუშლელად.
Ⴃასლვა — (დავალს) მზის ჩასლვა, დახდომა.
Ⴃასმა — (დავსვამ) დაჯდინება, მრავალთათჳს ითქმის დასხმა. // დაწერა, ვითარ დასმა ასოსი, დასხმა ასოთა. // დასმა მეფედ, ხელმწიფედ, მიღება, აღსარება მეფედ.
Ⴃასმენა — (დავასმენ) დაბეზღება, შესმენა.
Ⴃასნატული — ნატით მოკრული, მოფენილი, მორთული.
Ⴃასო — სიხშო მაღნარისა, ფიჩხნარისა და მისთანათა.
Ⴃასობა — დას-დასად დგომა, ჩარიგება.
Ⴃასობა — (დავასობ) დარჭობა ლახურისა, ისრისა და მისთანათა.
Ⴃასოველება — ნახე Ⴃასველება.
Ⴃასრულება — (დავასრულებ) გათავება.
Ⴃასტა — 24 ფურცელი ქაღალდისა ერთად დაწყობილი. // გუნდი, დასი მხედრობისა.
Ⴃასტამალი — მჩვარი გასაწმენდი ჭურჭელთა, ანუ პირდასაცმელი კოკათა და მისთანათა.
Ⴃასტამბო — პუმპულა, პატარა ნესვი.
Ⴃასტანაგი — ქალთ სამკლავე (Ⴋელავანდი ნახე).
Ⴃასტაქარი — ნახე Ⴃოსტაქარი.
Ⴃასტური — უსაცილო, უიჭველი. Ⴃასტურად მართლად. // ნების დართვა.
Ⴃასუნთქვა — (დასუნთქავს) გესლიანთა მძრომთაგან ზედ გარდავლით დაცოფვა, დაშხამვა, ცხოველთა ტანისა, ანუ ხილთა და მდელოთა ზედა დატევება შხამისა, რომელთაცა ჭამა სავნებელ იქმნების.
Ⴃასუსტება — (დავასუსტებ, დავსუსტდები) მოუძლურება.
Ⴃასუსხვა — (დავსუსხავ) ჯინჭრის ეკლიანთა ფურცელთა შეხებით დაწვა ტანისა, ანუ ყინვისა და სიცივისგან წახდენა მოსავალთა.
[Ⴃასქდომა] —
Ⴃასწავლა — (დავასწავლი, დავისწავლი) სწავლის მიცემა, ან მიღება, დაჩვევა.
Ⴃასწრება — (დავესწრები) დახვედრა, შეხდომა სხვასთან.
Ⴃასწრობა — (დავასწრობ) თჳსსა დროსა, ანუ უწინარეს სხჳსა შესრულება.
Ⴃასხვეპა — (დავსხვეპ, -პავ) მხალთაგან დამპალთ ფურცელთ დაგლეჯა, გარჩევა, გაფურჩნვა.
Ⴃასხდომა — (დავსხდებით) მრავალთ დაჯდომა.
Ⴃასხლეტა — (დავსხლეტ, დასხლტება) უეცრად გავარდნა, გაგდება.
Ⴃასხმა — (დავასხამ) გადმოღება ნოტიოთა სასმისსა ზედა, ანუ წუნიანთა ჭურჭელსა ზედა და სხ..
Ⴃასხმა — (დავასხამ) დანერგვა ხეხილთა და სხვათა მცენარეთა.
Ⴃასხმა — ხელთა (ხელს დავასხამ) კურთხევა თავზედ ხელის დადებით, სამღუდელოს ხარისხის შემოსვა. // დაჭერა, დაპატიმრება.
Ⴃასხმა — (დავსხამ) დაჯდინება მრავალთა.
Ⴃასხმა — (დავსხამ) დაწყობა მრავალთა ნივთთა რიგზედ, ანუ სათამაშოთა ჭადრაკის პაიკთა და მისთანათა. // შემოკრება, განკარგვა.
Ⴃასხმა — (დავესხმი) მტრისაგან უცებად მიხდომა, ზედადასხმა.
Ⴃასხმა — (დაისხამს, დაისხა) მოსხმა, გამოღება ხილთა მცენარეთაგან (ერთისთჳს ითქმის მობმა).
Ⴃასჯა — (დავსჯი, დავისჯები) გამტყუნება, ბრალეულად გამოჩენა. // გარდახდევინება, განპატიჟება.
[Ⴃატანება] —
Ⴃატაცება — (დავიტაცებ) ტაცება მრავალთაგან.
Ⴃატევება — (დავუტევაბ) დაგდება, დაშვება, ხელის აღება, თავის დანებება, განშორება.
Ⴃატევნა — (დავიტევ, დავეტევი) საკმაოს ადგილის მიღება, ანუ ქონება.
Ⴃატეხა — დატეხილქმნა, დამხობა, დაცემა. // ვალის დატეხა ვალში ჩავარდნა, რომ ვერ გარდიხადოს.
Ⴃატირება — (დავიტირებ) ტირილით მოთქმა.
Ⴃატიტული — უზომოდ დამლაშებული, გარდამეტებით დამარილული (ნახე Ⴒიტი).
Ⴃატკბობა — (დავატკბობ, დავსტკბები) სიამოვნის მიცემა, მიღება. // მიალერსება, სიამოვნით მიღება.
[Ⴃატკეცა] —
Ⴃატკეპნა — (დავსტკეპნი) ფეხით გაზერგნა, გასწორება.
Ⴃატუქსვა — (დავსტუკსავ) შერისხვა.
Ⴃატჳფრვა (დავსტჳფრავ) დაბეჭდვა, ბეჭდის დასმა, დაჩნევა.
Ⴃაუგვიანებელად —
Ⴃაუდგრომელი, დაუდეგარი — უპირო, გაუტანელი, შეურჩომელი.
Ⴃაუდევნელი —
Ⴃაუდევნელობა —
Ⴃაუნდობელი — მუხთალი, გაუტანელი, არ დამნდობი.
Ⴃაუპატიჟებელი —
Ⴃაურვება — (დავუურვებ) ზღუევა, გარდახდა, შეჯერიება. // (დავიურვებ) გარიგება, რიგის მიცემა. // სამურველით დაფხანა ცხენთა სხუათა ხვასტაგთა.
Ⴃაუსაბამო —
Ⴃაუშრეტელი — უშრეტი, გაუქრობელი.
[Ⴃაუცადებელი — ნახე Ⴂამჭრიახი].
Ⴃაუცხრომელი — მოულევნელი.
Ⴃაუჯდომელი — სავედრებელი შესხმა ყოვლად წმიდისა ღვთის მშობელისა, რომელიცა წარიკითხების ცისკრად მეხუთესა შაბათსა დიდმარხჳსასა.
Ⴃაფანტვა — (დავჰფანტავ, დავიფანტები) განბნევა, გაფანტვა.
Ⴃაფარგლვა —
Ⴃაფარება — (დავაფარებ) დახურვა.
Ⴃაფარვა — (დავჰფარავ, დავიფარავ) შენახვა საფარველსა ქვეშე. // დამალვა, მიფანიერება.
Ⴃაფარნა — პერექლი, სიწმინდეთ დასაფარებელი.
Ⴃაფახვა — (დავჰფახვავ) დახუჭვა თუალთა.
Ⴃაფდაფი — დოლი (ნახე Ⴃაფი, Ⴃაბდაბი).
Ⴃაფეთება — (დაეფათების) ძილში მოჩვენება საოცრისა რისმე, ან ცხადივ შეშფოთება ამგვარისგან.
Ⴃაფეთიანება — (დავაფეთიანებ) მძინარის შეშინება საზარელითა რითმე ხმითა და ანაზდად გაღვიძება.
Ⴃაფენა — (დავჰფენ, დავუფენ) გაშლა, დაგება რისამე ფერხთა ქვეშე.
Ⴃაფერადება, დაფერვა — (დავაფერადებ, დავჰფერავ) ჩაფერადება, ან დაფარვა ფერადითა.
Ⴃაფი — ენაბი, ერთს მხარეს ეტრატგადაკრული დაირა, ხოლო დაფდაფი, დაბდაბი, დოლი ორსავე მხარეს გადაკრული.
Ⴃაფიონა — ცათ ელვარება ფერად-ფერადად ღრუბელთა შორის მზის ამოსლჳს წინ, ანუ დასლვაზედ (ნახე Ⴃილა).
Ⴃაფლვა — (დავჰფლავ, დავეფლვი) დასაფლავება, დამარხვა მკუდართა. // ჩაფლვა, მიწაში დამალვა.
Ⴃაფნი — რაფინდი
Ⴃაფრეწა — (დავჰფრეწ) წურილად დახევა.
Ⴃაფუკვა — (დავჰფუკავ) ჰაერის გამოშვება გაბერილის ტიკისგან და მისთანათა.
Ⴃაფუშვა — (დავჰფუშავ, დაიფუშვის) დაშლა, დამტურევა, დაქცევა, დარღვევა.
Ⴃაფუძნება — (დავაფუძნებ, დავეფუძნები) დადება საფუძულისა, ჩადგმა საძირკულისა, ანუ მტკიცედ დადგინება რისამე.
Ⴃაფქუა — (დავჰფქვავ) (ნახე Ⴔქვა).
Ⴃაფხაჭნვა — (დავფხაჭნი, -ნავ) მრავალს ადგილს დაფხაჭნვა, დაკაწრვა
Ⴃაფხურა — (დავჰფხური) დაკაფა ძირითურთ.
Ⴃაქანცვა — (დავჰქანცავ, დავიქანცები) მეტად დაღალვა.
Ⴃაქენჯნა — (დავჰქენჯნი) ტანჯვა, წვალება.
Ⴃაქვეითება (დავაქვეითებ, დავჰქვევითდები) ცხენიდამ გარდახდუნება, ანუ ჩამოსლვა და ფეხით სიარული.
Ⴃაქირავება — (დავიქირავებ, დავჰქირავდები) ქირით დაჭერა, დადგომა მოჯამაგირედ.
Ⴃაქოლვა — (დავჰქოლავ) ქჳსა დაკრება, ჩაქოლვა.
Ⴃაქორწილება — (დავაქორწილებ, დავჰქორწილდები) შერთვა მეუღლისა.
Ⴃაქოქლვა — (დავჰქოქლავ) აქოქლვა.
Ⴃაქსაქსვა — (დავქსაქსავ, დავიქსაქსები) დახლათვა, დახვანჯვა. // საქმიდამ მოშლა, არევა ვისიმე.
Ⴃაქცევა — (დავაქცევ, დავიქცევი) დარღვევა, მოშლა. // დაღურა, გარდაქცევა.
Ⴃაღათუ, დაღაცათუ, დაღათუმცა — კავშირი მიშვებითი.
Ⴃაღალვა — (დავღალავ, დავიღალები) დაშრომა, დაქანცვა სიარულით ან მუშაობით.
Ⴃაღება — (დავიღებ) ქვედახრა, დაწევა. // დაღება გულისა, ანუ სულისა მობრუნება, დამშვიდება.
Ⴃაღებვა — (დავღებავ) შეღება მრავალთა.
Ⴃაღერღვა — (დავღერღ, -ღავ) კბილით დამტურევა ძვალთა და მისთანათა. // წისქვილზედ ან ხელსაფქვავზედ მსხვილად დაფქვა ან გამორჩევა მარცვალთა ჩენჩოდამ.
Ⴃაღეჭა — (დავღეჭ, -ჭავ) კბილით დაცოხნა საჭმელთა.
Ⴃაღვა — (ვსდაღავ) ნახე Ⴃადაღვა.
Ⴃაღი — ნიშანი დასმული სავაჭროთა ზედა, ანუ ხვასტაგთა გასარჩევად. // იარაღი რკინისა, რომელსაც გაახურვებენ და დასდაღვენ ხვასტაგთა.
Ⴃაღმართი და ჩაღმართი — ზეიდამ ჩასაქანებელი გზა, ხოლო ქვეიდამ მიმავალთაგან ითქმის აღმართი და შეღმართი (ნახე Ⴋთა).
Ⴃაღმეჭა — (დავიღმეჭ, დავიღმიჭები) დაღრეჯა, შეჭმუხნვა პირისსახისა.
Ⴃაღონება — (დავაღონებ, დავღონდები) მწუხარებით დაფიქრება. // მიუხდომელობა, ვერ მოგუარება საქმისა.
Ⴃაღონებული — დაფიქრებული.
Ⴃაღრეკილი — დახუთვილი, დაგრეხილი სენითა.
Ⴃაღრეჯა — (დავიღრეჯ, დავიღრიჯები) დაღმეჭა, დაჭკნობა პირისსახისა.
Ⴃაღრომილი — დაღონებული, ანუ დაღრეჯილი.
Ⴃაღრძობა — (დავაღრძობ, დაიღრძობის) ბედითად ან შიმშილით ჩაკუდომა, წაღრძობა.
Ⴃაღრჭენა — (დავიღრჭენ) ღრჭენა, ღრაჭუნი კბილთა (.
Ⴃაღუდუდება — (დაღუდუდდების) მწერთ ნაკბენისგან ტანის დაწითლება ადგილ-ადგილ და ამოჯდომა (ნახე Ⴖუდუდი).
Ⴃაღუპვა — (დავღუპავ, დავიღუპები) დანთქმა, ჩაძირვა წყალში.
Ⴃაღურა — (დავღური, დაიღურების) დათხევა, დაქცევა ნოტიოთა.
Ⴃაყენება — დავუყენ თვალებს.
Ⴃაყვავება — (დავუყვავებ) დაამება, დამშვიდება ტკბილის საუბრით.
Ⴃაყვავილება — (დაიყვავილებს) დაცვივნა ყვავილისა მცენარეთაგან.
Ⴃაყვენვა — (დავიყვენ) მოპარსვა, მოკრეჭა, აკვეცა თმათა.
Ⴃაყივლება —
Ⴃაყმედნა — {დაყმედა — მომშევა, დამშევა — Ⴑაბას ლექსიკონი}
Ⴃაყოფა — (დავჰყოფ) დადგრომა სადმე, მოცდა ან დაგვიანება.
Ⴃაყოფა — პირისა (პირს დავუყოფ) გამტყუნება კაცთა, დადუმება, დაჩუმება. // მხეცთ პირის შეყურა.
Ⴃაყუდება —
Ⴃაშავება — (დავაშავებ) გაშავება, შავად შექმნა. // შეცთომა, შეცოდება (ნახე Ⴃამნაშავე). // (დავაშავებ, დავშავდები) გვამის ასოს მოკლება.
Ⴃაშავებული — შავად შექმნილი. // მოკლებული რომელისამე ასოსაგან.
Ⴃაშაშრვა — (დავშაშრავ) შაშრით დასერვა, ანუ ფეხშიშველა სიარულით დაკაწრვა ფერხთა.
Ⴃაშენება — (დავაშენებ, დავეშენები) დასახლება, დამკჳდრება.
Ⴃაშვება — (დავუშვებ, დავეშვები) დაღმა შთამოტევება, ან დადება.
Ⴃაშვენება — (დავაშვენებ, დაშვენდების) შნოს მიცემა, ან მიღება.
Ⴃაშთენა — (დავაშთენ) დატევება, დაგდება, დანარჩუნება.
Ⴃაშთომა — (დავშთები) იგივე თჳთვნებითად.
Ⴃაშინება — (დავაშინებ, დავშინდები) შიშის მიცემა.
Ⴃაშინჯვა — ნახე Ⴃასინჯვა.
Ⴃაშლა — (დავშლი, დაიშლების) დაფუშვა, დარღვევა, დაქცევა. // (დავუშლი, დავაშლევინებ) არ მიცემა რჩევისა, ან ნებისა, არ მიშვება. // (დავიშლი) დატევება საქმისა.
Ⴃაშნა — მოკლე ხმალი. // დანასავით გათლილი ძუალი ქსელთ საბეჭავად და სხ.
Ⴃაშოშმანება — (დავაშოშმანებ) გაანჩხლებულისა ან შეწუხებულის დამშვიდება.
Ⴃაშრეტა — (დავშრეტ, დაშრტების) დავსება, გაქრობა ანთებულის სანთლისა, ანუ ცეცხლისა.
Ⴃაშრობა — (დავაშრობ, დაშრების) გახმობა გუბეთა, ტბათა და მისთანათა.
Ⴃაშრომება — (დავაშრომებ) გარჯა, დაღალვა.
Ⴃაშრომვა — (დავშურები) იგივე ვნებითად.
Ⴃაშტანი — წიდოვნება დედაკაცთა.
Ⴃაშუპება — (დაშუპდების) დასივება, დაჯირჯვება, აშუპება.
Ⴃაშურება — (დავაშურებ, დავეშურები) აჩქარება.
Ⴃაშხამვა — (დაშხამავს) დასუნთქვა, გაშხამიანება, შხამის დასხმა.
Ⴃაჩაგრვა — (დავსჩაგრავ, დავიჩაგრები) დაჯაბნვა, დაშინება. // მცენარეთა სიხშოსაგან ერთი მეორის შეშთობა.
Ⴃაჩემება — (დავიჩემებ) მითჳსება, რაჲცა არ ეკუთნვოდეს.
Ⴃაჩვევა — (დავაჩვევ) სწავლება, დაგერშვა; (დავეჩვევი) შეჩვევა, გავარჯისება.
Ⴃაჩი — {დაჩი, დაჩი! — (შორისდებული) — Ⴃავით Ⴙუბინაშვილის Ⴕართულ-რუსული ლექსიკონი}.
Ⴃაჩინჩება — (დავეჩინჩები) სავაჭროთა ფასის დაკლებაზედ შელაპარაკება.
Ⴃაჩნევა — (დავაჩნევ, დაეჩნევის) ნიშნის დასმა.
Ⴃაჩოქება — (დავაჩოქებ) მუხლმოდრეკით დადგინება; (დავიჩოქებ) დადგომა მუხლთა ზედა.
Ⴃაჩრდილება — (დავაჩრდილებ, დავიჩრდილებ) ჩრდილის მოფენა.
Ⴃაჩრიხული — დასაფრენად მოზდილი მართვე მფრინველთა.
Ⴃაჩჩვილება — (დასჩჩვიან) დარბილება, განედლება.
Ⴃაჩხულეტა — (დავსჩხულეტ) ადგილ-ადგილ დახურეტა სადგისით, ან დანის წვერით.
Ⴃაცადება — (დავაცადებ) დაშლა, დაყენება.
Ⴃაცალიერება — (დავაცალიერებ) დაცლა, მოცლა.
Ⴃაცდა — (დავიცდი) დახანება, მოლოდება, მოცდა.
Ⴃაცდა — (დავსცდი) ავად ანუ კარგად შენიშნვა რომლისამე შემთხვევისა საბედნიეროდ ან საუბედუროდ (Ⴆმნა ნახე). // (დასცდის, დასცადა) დახამშვა, ცუდის ან შეუჩვეველის ჰაერისგან ავად გახდომა ახლად მისულისა.
Ⴃაცდენა — (დავაცდენ, დასცდების) საგანში ნასროლის ვერ მიხვედრება.
Ⴃაცემა — (დავსცემ) წაქცევა, (დავეცემი) იგივე თჳთვნებითად.
Ⴃაცემული — ადგილი ჩავარდნილი, დაბალი.
Ⴃაცეხვა — (დავსცეხუ) დაღერღა, დაძეწკა.
Ⴃაცილება — (დავაცილებ, დასცილდების) დაცდენა, აცილება; (დავეცილები) შეცილება.
Ⴃაცლა — (დავაცლი) ჟამის მიცემა, დაცადება. // (დავსცლი) დაცარიელება, გამოცლა.
Ⴃაცმა — (დავუცვამ) ჭურჭელთა და მისთანათა პირის დახურვა საცობით.
Ⴃაცვივნა — (დასცვივა) ჩამოვარდნა მრავალთა.
Ⴃაცოფვა — (დასცოფავს) გარდადება ცოფისა კბენითა ცოფიანთა მხეცთაგან.
Ⴃაცოხნა — (დავსცოხნი) დაღეჭა.
Ⴃაცუა — (დავიცუავ, დავსცავ) ფრთხილად შენახვა, დაფარვა. // დაზვერვა, დათვალიერება.
Ⴃაცქერა, დაცქერება — (დავსცქერი, დავაცქერდები) თვალის დასტერება.
Ⴃაცქნაფება — (დავეცქნაფები) განაბვა ადგილზედ.
Ⴃაცხიკვება — (დავაცხიკვებ) ცხვირის დაცემა.
Ⴃაცხომა — (დაცხების, დაცხა, დამცხა) მზის სიცხის მოსლვა, ან გრძნობა სიცხისა.
Ⴃაცხრობა — (დავაცხრობ) დაყენება, დამშვიდება, დაშოშმანება.
Ⴃაცხრომა — (დავსცხრები) დასრულება, დაწყნარება.
Ⴃაძაბუნება — (დავიძაბუნებ) დაჯაბნა, დაჩაგურა, მორევნა. // (დავძაბუნდები) შეშინება. // დაძველება, მოშლა.
Ⴃაძალვა — (დავსძალავ) მორევნა, დაჩაგრვა, დაძაბუნება.
Ⴃაძეწკა — (დავსძეწკ) დაცეხვა, დაბეგვა, დანაყვა. // (დავძეწკ) დაგლა, მოქლეშა, ტკენა რისამე მოჭირებით.
Ⴃაძინება — (დავაძინებ) ძილის მიცემა, ძილში შეყვანა. (Ⴃავიძინებ) მოსვენება, ძილში შესლვა. // დაძინება, მიძინება, შესვენება.
Ⴃაძინება — (დავსძინებ) დამატება, დართვა, შეძინება.
Ⴃაძლევა — (დავსძლევ) დაძალვა, დაჭარბება.
Ⴃაძმარება — (დავაძმარებ, დაძმარდების) ძმრად შექმნა.
Ⴃაძმარებული — მდაბიურად დაღონებული.
Ⴃაძრობა — (დავაძრობ) დაგლეჯა, ამოგლეჯა. // (დასძრავს) ნახე Ⴃაზრობა.
Ⴃაძრომა — (დაძურება) ძრომით სიარული, ღოღვა.
Ⴃაწალიკება — მწკრივად წასულა.
Ⴃაწამება — (დავსწამებ) დაბრალება, ბრალის დადება.
Ⴃაწაფება — (დავეწაფები) ხარბად გაგრძელება სმისა წყურვილისგან.
Ⴃაწება — (დავაწებ) შეხება რისამე დასალტობად, ან პურის ამოვლება მარილში.
Ⴃაწებება — (დავაწებებ) წებოთი მიკურა, დაკერება.
Ⴃაწევნა — (დავეწევი) მოწდომა გაქცეულისა და დაჭერა.
Ⴃაწერა — (დავსწერ, დავიწერები) მელნით და კალმით გამოხატვა ჰაზრისა.
Ⴃაწერა ჯვრისა — ნახე Ⴟვრის წერა.
Ⴃაწესება — (დავაწესებ, დაეწესების) დადება წესისა, რიგისა, განწესება.
Ⴃაწვა — (დავსწვავ, დაიწვის) ცეცხლით აღსპობა, განუქმება. // დაწვა გულისა (ნახე Ⴒკენა).
Ⴃაწვევა — (დავიწვევ) დაპატიჟება, დაჭერა შემთხვევით მისულისა ნადიმად, ან შესაქცევად.
Ⴃაწვენა — (დავაწვენ, დავსწვები) ადგილზედ ან ქვეშაგებზედ გართხმა.
Ⴃაწთობა — (დავსწუთების, დაეწვეთების) წვთებად ჩამოვარდნა ნოტიოსა.
Ⴃაწითლება —
Ⴃაწინაურება — (დავაწინაურებ, დავსწინაურდები) წინ გაგზავნა, ანუ წასლვა, წასწრობა. // წარმატება საქმეში.
Ⴃაწინდვა — (დავსწინდავ) დანიშნვა ქალ-ვაჟთა საქორწილოდ. // (დავაწინდებ, დავაწინდრებ) საწინდრად მიცემა, დაგირავება.
Ⴃაწიოკება — (დავაწიოკებ) აღშფოთება, არევა, ანუ დაფრთხობა მფრინველთ.
Ⴃაწკარუნება — (დავაწკარუნებ) დარეკა მეტალლის წურილთა ჭურჭელთა.
Ⴃაწმენდა — (დავსწმენდ, დაიწმინდების) გასუფთავება, გამორჩევა რიოშთაგან.
Ⴃაწნეხა — (დავსწნეხ, დაიწნიხების) დაწურვა ყურძნისა საწნახელში, საქაჯელში.
Ⴃაწოლა — (დავაწვები) ზეიდამ დაჭირება. // (დავსწვები) ქვეშაგებში ჩაწოლა დასაძინებლად. // მშობიარობა ქალთა.
Ⴃაწრეტა — (დავსწრეტ, დაიწრიტების) სრულიად გამოდენა ნოტიოსი, დანაშურვა.
Ⴃაწუნება — (დავიწუნებ) არ მოწონება, გაწუდება.
Ⴃაწუნებული — გაცუდებული, ნარჩევი. // საღვთისა წერილში ზოგჯერ დაჩაგრული, დაჯაბნული.
Ⴃაწურვა — (დავსწურავ, დაიწურვის) საწურავით ან ხელით გამოდენა ნოტიოსი. // გამოწურვა, გარდაწურვა, გატარება რაშიმე ნოტიოსი.
Ⴃაწუხვა — (დავიწუხავ) დაფახვა, დახუჭვა თვალთა.
Ⴃაწყევლა —
Ⴃაწყნარება —
Ⴃაწყლულება — ნახე Ⴂამოტკფოლვა.
Ⴃაწყობა — (დავაწყობ) დადება, დადგინება, დალაგება მრავალთა.
Ⴃაწყუდევა — (დავაწყუდევ, დავეწყუდევი) დახშვა, დაკრძალვა, შენახვა დაკეტილში.
Ⴃაჭადრაკული — კუბო-კუბო.
Ⴃაჭარბება — (დავაჭარბებ) დაძლევა წონაში ან დაძალვა.
Ⴃაჭედა — (დავსჭედ) ლურსმებით დაკურა, დალურსმვა, ან დანალვა. // დაკოდა მამალთა ხვასტაგთა (ნახე Ⴝედილა).
Ⴃაჭენებული — წაქცეული, დარღვეული, გაქელილი სიარულით, დაშლილი.
Ⴃაჭერა — (დავიჭერ, დავიჭირები) შეპყრობა გაქცეულისა, ანუ ნადირთა. // დაყენება. // ლაშქრობით შოვნა ქუეყნებისა. // დაქირავება, მიღება მოჯამაგირისა ან მუშასა ფასით. // დაპყრობა ადგილისა. // სენისგან დახუთვა, გათანგვა.
Ⴃაჭირება — (დავაჭირებ) ზევიდამ დაბრჯენა, დაწოლა. // (დავჭირდების) საჭიროდ შეხვედრა.
Ⴃაჭირვა — (დავიჭერ) ნახე Ⴃაჭერა.
Ⴃაჭკნობა, დაჭნობა — (დასჭნების) მოკლება ორძილობისა მცენარეთასა.
Ⴃაჭოჭება —
Ⴃაჭრა — (დავსჭრი) დაწურილება, დაკეპა, დაკემსა ჭრით. // დაკოდვა, დაწყლულება.
Ⴃახალვა — ნახე Ⴞალა.
Ⴃახამრული — გონჯი, მახინჯი, დახამშული.
Ⴃახამხამება — (დავახამხამებ) თუალთ ქუთუთოების ძრვა წამწამებითურთ.
Ⴃახატვა — (დავხატავ) ხატის გამოწერა, გამოხატვა.
[Ⴃახამშვა] —
Ⴃახამშული — დასნეულებული, დაცდილი ხაშმიანის ადგილისგან.
Ⴃახდომა — (დახდების, დახდა მზე, მთოვარე) დასლვა, ქვე შთასლვა მნათობთა.
Ⴃახედვა — (დავხედავ) ზევიდამ დაჭურეტა.
Ⴃახევა — (დავხევ, დაიხევის) დაფრეწა, დაგკეჯა.
Ⴃახეთქება — (დავახეთქებ) დანარცხება, დაკვეთება, დახლა.
Ⴃახელება — (დავახელებ) მისწრობა, შეხვედრა, მოხელება.
Ⴃახელოვნება — (დავიხელოვნებ) შეჩვევა საქმისა, გავარჯისება.
Ⴃახელოვნებული — გამოცდილი.
Ⴃახვანჯვა — (დავხვანჯავ, დაიხვანჯვის) დახლათვა, დაქსაქსვა.
Ⴃახვედრა — (დავხუდები, დავუხუდები) მტერთ პასუხის გაცემა, მოგერება,. // მომსლველთ მიღება, შესაფერად გამასპინძლება.
Ⴃახვედრება —
Ⴃახიზნვა — (დავხიზნავ, დავიხიზნები) დარიდება, დამალვა (Ⴞიზნვა ნახე).
Ⴃახლა — (დავახლი) დახეთქება, ძლიერად დაცემა.
Ⴃახლათვა — (დავხლათავ) დახვანჯვა, დაქსაქსვა, არევა.
Ⴃახნული — მოხნული ან გარდახნული.
Ⴃახოცა — (დავხოც) მოსრვა, მოკუდინება მრავალთა.
Ⴃახრწევა — (დავახრწევ, დავეხრწევი) მრავლის ცდით გამოხსნა, გამოშვება.
Ⴃახსნა — (დავხსნი) დარღვევა, დაქცევა, მოშლა. (Ⴃავხსნი, დავიხსნი) შველა, გამოხსნა ტყჳსა ან საწინდრისა. // (დავხსნდები) დასუსტება, მოუძლურება.
Ⴃახუთვა — (დავხუთავ) დაჭერა, დაკავება, არ დანებება,. // გათანგვა სენისაგან, ტკივილისა ანუ ბჭვალისა.
Ⴃახურვა — (დავხურავ) დაბურვა, დაფარება.
Ⴃახუჭვა — (დავხუჭავ) დაფახვა, დაწუხვა თვალთა.
Ⴃახშვა — (დავხშავ) დაკრძალვა, დაკეტა კართა.
Ⴃაჯაბნვა — (დავსჯაბნი, -ნავ) დაჩაგრვა, დაძაბუნება.
Ⴃაჯდომა — (დავსჯდები) ჯდომით დასვენება.
Ⴃაჯერება — (დავაჯერებ, დავიჯერებ) დარწმუნება, სარწმუნოდ შექმნა. // (დავაჯერებ, დავსჯერდები) შეჯერება, გულსავსე ქმნა. // (დაიჯერების) ირწმუნების. // (გულს დავაჯერებ) დარწმუნება. // ერთზედ დანდობა, დაპყრობა გულისა.
Ⴃაჯერებინება — (დავაჯერებინებ) დარწმუნება, დაჯერება.
Ⴃაჯირჯვება — (დაჯირჯოვდების) დაშუპება, ფრიად დასივება.
Ⴃგიმი — ლაფათი, ქსელთ გამყოფი საფეიქროს სავარცხელი.
Ⴃგომა — (ვჰსდგა, ვსდგევარ) ფეხზედ გება თჳნიერ ჯდომისა და წოლისა. // ბინის ქონება სადმე, ცხოვრება სახლად.
[Ⴃგომა — გულის ზრახვად]
Ⴃგრიალი — Ⴂრიალი ნახე.
Ⴃგუზი, დგუში — ზუმბა თოფთა ან ზარბაზანთა, გასატენი ჯოხი.
Ⴃება — (ვჰძე, ჰსძეს, ვიდევ, აც, აცს, აძს, აზევს, სრული დავიდევ) გება უძრავად.
Ⴃება, დადება — (ვსდებ, დავსდებ) ნახე Ⴃადება. // (მედება, მედების) ცეცხლის წაკიდება, დაგვა.
Ⴃებულება — განწესება, დადებული გამოსაღები, ბეგარა.
Ⴃედა — მშობელი. // ითქმის მდედრთათჳს პატივისცემით ნაცულად დედაკაცისა. // იღუმენია, ანუ დედათ დიაკონი დედათ მონასტერსა შინა. // დედა-მიწა ხმელეთი.
Ⴃედაბერი — მოხუცი, დედაკაცი, ბებერი.
Ⴃედაბერებრი — დედაკაცური.
Ⴃედა ზარდლისა — ბაბაჭუა და ქსელი მისი აბლაბუდა, გინა ბუდე.
Ⴃედათ დიაკონი — ენკრატისი, ქალწულთ მონაზონთ უფროსი (სჯულის კანონში).
Ⴃედათ მოურავი — მეანი, ბებია, ყრმის ამქმელი.
Ⴃედაკაცი — ზოგადი სახელი მდედრთა, ხოლო პატივისცემით დედა ანუ ქალი.
[Ⴃედაკაცური] —
Ⴃედალი — დედათ ბუნებისა, მდედრი ცხოველი, ვითარ ოთხფერხი, მფრინველი, თევზი და მისთანათა. // განთჳსებით ეწოდების დედალსა ქათამსა (ნახე Ⴋამალი).
Ⴃედალოსი — ქრცვინი, ყარყუმის გუარია.
Ⴃედა მთურალა (მფრვ.)
Ⴃედამთილი — ქმრის დედა.
Ⴃედამძუძე — გამდელი, მზრდელი ქალი, მდაბიურად გადია, ხოლო კაცსა ეწოდების მამამძუძე და ლალა.
Ⴃედანი — ანდაზა წერის მოსწავლეთა. // პირველი დასაბამი წერილთა, მხატურობათა და მისთანათა,.
Ⴃედაქალაქი — სატახტო, სამეფო.
Ⴃედაშვილობა — რაჲსა მიმართობა დედისა შვილთადმი და გარემოქცევით (ნახე Ⴋამაშვილობა).
Ⴃედაწული — სახლობა, ჯალაბობა.
Ⴃედეული, დედისეული — დედისგან დარჩენილი ქონება მოძრავი, ხოლო უძრავსა ჰქვიან დედული, ვითა მამული (ნახე).
Ⴃედიდა — დაჲ დედისა,.
Ⴃედის ნაცუალი — მეორე ცოლი ვისიმე მამისა და არა მშობელი
Ⴃედობილი — დედის მაგიერი, დედად ხმობილი.
Ⴃედოფალა — თაგვის გუარია.
Ⴃედული — დედეული უძრავი ქონება, ვითა მამული — მამისეული.
Ⴃედუფალი, დედოფალი ქალი მეფა, ანუ მეუღლე მეფისა. // ქალბატონი. // დედოფალი ეწოდების მთავართა მეუღლეთაცა, ხოლო სხუათა დიდებულთასა — ბანოვანი, ქალთა მათთა გასათხოვართა — სეფექალი, სხუათა ჩინებულთა კაცთა ცოლთა — მანდილოსანი, გლეხთა დედაკაცთა — დიაცი და პატივისცემისათჳს — უსო და დიასახლისი.
Ⴃევი — მსოფლიურთა ზღაპართა შინა მოგონებული ცხოველი რაჲმე, ვითარ ცხენ-კაცი, გველაშაპი, ანუ იპოკენტავრი.
Ⴃევის სისხლი — ჯიგრის ფერი ფისი, რომლისამე ინდოურისა, ანუ ამერიკის ხისა, ხმარებული სამკურნალოდ და სამხატუროდ, წამლად.
Ⴃევნა — (ვსდევნი) უკანით მიდევნება მოსაწევნად და დასაჭერად, ანუ შეჭირვება. // (სდევს) ე.ი. თან ახლავს.
Ⴃევსურა, დევცეცხლა.
Ⴃეზი — მხედართ ფეხის ქუსლზე მიკრული რკინა ცხენის საჩხულეტი.
Ⴃეკანოზი — ათის თავი, ათთა ზედა უხუცესი, ეწოდების უპირატესსა მღუდელსა (ნახე Ⴎროტოპოპი).
Ⴃეკემბერი — უკანასკნელი თთვე წელიწდისა, ქრისტესშობისა, ანუ ტირისდენი (Ⴆოდიაქო ნახე).
Ⴃეკეული — ნახე Ⴃიაკეული.
Ⴃელამოტი — ხაჭო, რძე შედედებული, შეყველებული, ახალი უმარილო.
Ⴃელფინი — დიდი ზღჳს თევზი.
Ⴃენა — (ჰსდის) სლვა, მდინარება ნოტიოთა.
Ⴃენთი — თოფის წამალი, ანუ სხვა ნივთი ამფეთქებელი.
Ⴃერგი — ჭურთ უმცირესი ქილა (ნახე Ⴑაღვინე და Ⴛური).
Ⴃერეფანი — სახლთ წინ ზედმობმული ჭერი უკედლოდ დახურვილი (ნახე Ⴃაეფანი).
Ⴃესპანი — ელჩი (ნახე Ⴋოციქულთან).
Ⴃეტი — დარაჯა, შორით მხედველი (ნახე Ⴃარაჯასთან).
Ⴃვირე, დირე — ტივის ხე, გაუთლელი ძელი (ნახე Ⴞესთან).
Ⴃვრინი, დრვინი — ფრიად დაბალი და ბოხი ბანი გალობაში.
Ⴃვრიტა — მაჭკი, ცხურის წელია ერთი, ყველის შესადედებელი.
Ⴃია — ზევსი, პლანეტი (ნახე Ⴚთომილთან).
Ⴃია, დიად, დიაღ, დიამცა, დიაღამც — ზმნისზედანი დამტკიცებითნი.
Ⴃიადი — ფრიად მრავალი.
Ⴃიადიმა — სამეფო გჳრგჳნი.
Ⴃიათიკა — აღთქმა, ანუ ანდერძის წიგნი.
Ⴃიაკეული — მდაბიურად დეკეული, წლის ფური უშობელი (ნახე Ⴆროხასთან).
Ⴃიაკონი — თანაშემწე მღუდელისა, უპირველესსა მათსაეწოდების მთავარდიაკონი, ხოლო მონაზონად შემოსილსა — არხიდიაკონი და იეროდიაკონი, ეკლესისას შინა მკითხველსა — კერძო დიაკონი და ჳპოდიაკონი, რომელთაცა მსოფლიონი უხმობენ ზოგად დიაკვანს.
Ⴃიასახლისი — ქალი სახლში უფროსი, ანუ სახლის პატრონი.
Ⴃიაღ, დიაღამც — ნახე Ⴃიად
Ⴃიაცი — გლეხის დედაკაცი.
Ⴃიაცური —
Ⴃიბა — ფარჩა მძიმედ ნაკერი, ანუ ნაქსოვი ოქრომკედითა.
Ⴃიბლიგი — ნახე Ⴃუგლუგი.
Ⴃიდად — დიად, ფრიად.
Ⴃიდადშვენიერება — ფრიადი შემკულება.
Ⴃიდგუარი — საბატიოს გუარისა, წარჩინებული გუაროვნობით.
Ⴃიდგულა (ხე).
Ⴃიდება — ქება, მადლობა. // ჩინებულება, სახელოვნება.
Ⴃიდება — (ვადიდებ, ვიდიდები) ქების მიწერა, შესხმა.
Ⴃიდებულება — მაღალი ღირსება, უაღრესობა.
Ⴃიდებული — ჩინებული, წარჩინებული. // დარბაისელი, მეფეთ წინაშე მდგომი.
Ⴃიდვაჭარი — მრავალთ საქონელთ მოფარდული.
Ⴃიდი — სხუათა ზედა უმეტესი შესახედავითა, ანუ საქმითა, კუალად ფასითა, სიმძიმითა და სხ. (ნახე Ⴓმცირესი).
Ⴃიდკაცობა — უფროსობა.
Ⴃიდკაცური — შესაფერი დიდკაცთა.
Ⴃიდრაქმნა — ფული ორდრაქმიანი (ნახე Ⴃრაქმა).
Ⴃიდრონი — დიადი, დიდდიდი (მრავლობითი).
Ⴃიდძალი — მრავალრიცხჳ, ფრიად მრავალი, საკმაო.
Ⴃიდხან, დიდხანს — გრძელ ჟამად.
Ⴃივანი, დივანბეგი — ნახე Ⴋდივანი, Ⴋდივანბეგი.
Ⴃიკა — ახალთესლი, გაზაფხულის სათესი ხვარბალი.
Ⴃიკასტირია — სასულიერო სასამართლო, სამსჯავრო.
Ⴃილა — ჟამი გარიჟრაჟითგან ვიდრემე მზის ამოსვლადმდე და ვიდრემე შუადღემდეცა. Ⴐამეთუ სადილი ეწოდების შუადღის სერსა (იხილენ ლექსნი ესე), ხოლო ჟამნი დილისანი შეუდგებიან ესრეთ: მცირედ დილის ნათლის გამოჩენას ეწოდება რიჟრაჟი, გარიჟრაჟი და გაცისკრება, შემდგომად მისსა უმეტესსა განათლებასა — განთიადი, დილაბინდი და ტრედისფრად გათენება და რა დღე-ღამე გაირჩიოს, ვიდრემე მზის ამოსვლადმდე ნათელსა — ალიონი, ხოლო დილით მზის ამოსლჳს წინ ელვარებასა ღრუბელთა ფერად-ფერადად — დაფიონა.
Ⴃილაჯი — წყარო, ანუ ნაკადული (ნახე Ⴜყალთან).
Ⴃილეგი — ბნელეთი (ნახე Ⴑაპყრობილესთან).
Ⴃინარი — დრამა, დრაქმა.
Ⴃინგი — ღორთა, ძაღლთა და მისთანათა ტუჩი ცხვირითურთ. // მწერთ საწოვნელი ხორთუმი,. // საცეხველთა მომსხო წინა წვერი დასაძეგვად.
Ⴃინება — (ვადინებ) ქმნა დენისა, წარმოსხმა ნოტიოთა.
Ⴃიოფალი — კნინობითი, ლექსისაგან დედოფალი.
Ⴃისკო, დისკოსი — ეწოდების მრგუალთაჭურჭელთა, თეფშსა, პინაკსა და მისთანათა და საკუთრად სიწმინდისთვის ფეშხუმსა საეკლესიოსა. // ქართულად უხმარიათ დასანიშნველად სიმრგულისა მნათობთასა, ვითარ მზისა, მთოვარისა და სხუათა.
Ⴃისწული — შვილი დისა.
Ⴃნობა — (ვადნობ, ვსდნები) მაგართა ნივთთა გალხვება, გადნობა, ნოტიოდ გარდაქცევა სითბოსგან.
Ⴃო — ნადღვები მაწონი უცხიმო.
Ⴃობილი — დად წოდებული, ხმობილი.
Ⴃოვლათი — ბედნიერება, სიმდიდრე, ანუ ძლიერება, შემძლებელობა.
Ⴃოვლათიანი, დოვლათსვიანი — მდიდარი, ძლიერი, ღონიერი, შემძლებელი, მორჭმული.
Ⴃოინჯი — წელზედ ხელთა შემოდება.
Ⴃოლაბი — დიდი სარკმელი, ანუ განჯინა. // დიდი წისქვილის ქუა.
Ⴃორა, დორაკი — ნახევარ კოკა (ნახე Ⴑაწყაო და Ⴉოკა).
Ⴃორბლი — ჩჩვილთა ან სნეულთა პირმონადენი დუჟი (ნახე Ⴞრასტი).
Ⴃორი — ზურგის მისაყრდნობელი ბალიში.
Ⴃოსტაქანი — მაშრაფა, დიდი სასმისი.
Ⴃოსტაქარი, დასტაქარი — ჯარრაჰ აქიმი.
Ⴃოქი — იმერული საღვინე თუნგიანი, ან მეტი (Ⴉოკასთან ნახე).
Ⴃოშაქი — შათქუნი, ნაკრტენის დიდ ლეიბი.
Ⴃოში — ზუთხის გვერდი დამარილული და ლორად გამოსული.
Ⴃრამა, დრახმა, დრაქმა — ძველებური წურილი ვეცხლის ფული, რომაულად დინარი. // ხოლო აწინდელი ბერძული დრახმა არს აბაზნახევარშაური ვეცხლის ფული. // წონა მისხლის ორი მესამედი ანუ 4 დანგი (ნახე Ⴜონასთან). // Ⴑაქართველოში დრამად უხმობდენ მღუდელთმთავრის მისართმევსა წლის დებულებასა მისის ეპარხიის გლეხტაგან, რომელნიცა კომლზედ გამოიღებდნენ პურსა თჳთო კოდსა, ან ნაკლებსა ადგილ-ადგილ მიხედვითა.
Ⴃრაჰკანი — დრაქმა, ანუ დინარი.
Ⴃრეკა — (ვსდრეკ) მიხრა-მოხრა.
Ⴃრესა — (ვდრეს) ხეხება, სმა, ლესა.
[Ⴃრესო — ნახე Ⴆღუდე].
Ⴃრკუ — ურჩი, უარშიო, ვერაგი.
Ⴃრო — ჟამი, ხანი.
Ⴃრონეული — ასოეული, სხსრებად დაჭრილი ხორცი.
Ⴃროული — ხანიერი, ხანში შესული, მოხუცებული.
Ⴃროსა — ბაირაღი, ალამი, სალაშქრო ნიშანი რაზმთა ფერად ფერადი საცნობელად გუნდთა. // საეკლესიო ალამი დახატული წმიდათა ხატებითა.
Ⴃრტჳნვა — (ვსდრტჳნავ) ბუზღუნი, ბუდბუდი, მურმური, საჩივარი, ანუ მდურვა უაღრესთა ზედა (ნახე Ⴐისხვა).
Ⴃრუნგილი, დრონგალი — მარმარილო.
Ⴃრუხუნი — (დრუხუნებს) ღორის ბუხუნი.
Ⴃუბე — დაბალი ადგილი, ჩოლი (დიდდუბე Ⴒფილისის ზევით მინდორი).
Ⴃუბეიდი — მაჯუნი (კარაბადინში).
Ⴃუბელა — წყალი ერთს ადგილს მდგარი და მზის სიცხით გათბობილი.
Ⴃუგლუგი — დიბლიგი, შუბისა ან თოფის ბოლო.
Ⴃუგმა — ხრიკი სპილენძის ან თითბრისა.
Ⴃუგუნი — საწათხე, ხორცთაგან მანკის სადინარი, განგებ შექმნილი, რომელსაც შეხვევის დროს დაეცმის წმიდა სანთელი.
Ⴃუდკო — თითთა და ფრჩხილთა შორის ხორცმეტი ან მეჭეჭივით გამოსული სატკივარი.
Ⴃუდუნი — (ვსდუდუნებ) ჯუჯღუნი, უკაფიო ლაპარაკი, ან წიგნის კითხვა, რომ ხმის მეტი არა ისმოდეს რა.
Ⴃუდღუბა (ბალ.)
Ⴃუკა, დუქსი — მთავარი, დიდი თავადი.
[Ⴃუკტი — ნახე Ⴀქლემი].
[Ⴃულამი] —
Ⴃულუმბო (ხე).
Ⴃუმა — ცხუართ კუდის ქონი (ნახე Ⴚხიმთან).
Ⴃუმილი — მდუმარება, ჩუმაობა.
Ⴃუნდგო — ბრბო, ჯგუფად სიმრავლე კაცთა, ვითარ დუნდგო ხალხი, დუნდგო ჯარი.
Ⴃუნე, დუნი — მოშვებული, სუსტი, დუნედ.
Ⴃუჟი — ფურთხი (ნახე Ⴞრასტი).
Ⴃურაღი — წლის ჯიხვი.
Ⴃურაღისკურა — კამბეჩთა და ცხენთა ავად გახდომა ზამთარ შეცივებისგან.
Ⴃურბინდი — შორსათვალე, ჭოგრი, ჭოგრიტი.
Ⴃურდო — გამოხდილი სასმელთ რიოში, რასაც პირს მოიგდებს, ხოლო ძირს დანალეკი არს თხლე და ტლე (ვიეთნიმე დურდოსა და ბურდოს არ განარჩევენ ხმარებაში).
Ⴃურეჯი, დურაჯი.
Ⴃუქანი — ხულა, ქულა, ქულბაგი, სავაჭრო ან სამუშაო სახლი.
Ⴃუქარდი — დიდი მაკრატელი მკერვალთა, ანუ საპარსი ცხვართა.
Ⴃუქსი — ნახე Ⴃუკა.
Ⴃუღილი — (დუღს) ცეცხლზედ შედგმულთა საგბოლისტა ქვაბთა ფოფინი, ქაფქაფი. // ზღვათ ღელვა, ფურთუნი, მსგავსად დუღილისა, [ღვინო დუღს].
Ⴃუშალიკო — ძღვენთა და ფეშქაშთ მომტანის საჩუქარი.
Ⴃუშაყი — პალვანდი.
Ⴃუხჭირი — ავთვალადი, გონჯი, უშნო, უხამსი.
Ⴃღე — ნათელი მზისა აღმოსლჳთ მისით ვიდრე დასლვადმდე. // 24 ჟამი, ანუ ერთი დღე-ღამე, ყოველს ცისმარეს დრეს, ე.ი. მარადღე უკლებელად.
Ⴃღეგრძელობა — მრავალჯამიერი სიცოცხლე.
Ⴃღეინდელი, დღევანდელი — მდგომარის დღისა, ამ დღისა.
Ⴃღეისადმდე — დღისა ამ დღედმდე.
Ⴃღეისწორს — შვიდი დღით უწინ, ანუ შემდგომად, დრო ამისი განირჩევის დროჲთა ზმნისათა. Ⴋაგალითად, დღეისწორს მოვიდა, ესე არს განვლილი, ხოლო დღეისწორს მოვა, ესე არს მომავალი; ეგრეთვე დღეის თხუტმეტს — ორის კჳრის უწინ, ანუ შემდგომად.
Ⴃღეკეთილობა — ბედნიერად ცხოვრება.
Ⴃღეობა — საცნაური დღე უქმობისა, ან შექცევისა, ვითარ ჯვარობა (ნახე Ⴇამაშობასთან). // ვისიმე შობისა ან მოსახელის დღე.
Ⴃღეს — მდგომარესა ამას დღესა შინა.
Ⴃღესასწაული — საუფლო ან სასიხარულო დღე, დღესასწაულობა (ვდღესასწაულობ), გარდახდა დღეობისა, ზადიკობა.
Ⴃღვება — (ვსდღვებ) სადღვებელით მაწონის ნჯღრევა კარაქის გამოსაღებად.
Ⴃღითიდღე — მარადღე, დღე და დღე.
Ⴃღისით, მზისით — დღის სინათლეში.
Ⴃღიური — სამარადღეო. // დღიური მიწა, რაც ერთს დღეს მოიხვნის (Ⴑაქცევი ნახე).
Ⴃღვილი, ბდღვილი, რდღვილი, ბრდღვილი — ახალი ფისი
Ⴃღლუ — თხელი ლაფი.
Ⴄ
Ⴄ — ასო ე იხმარების რომელთამე ზმნათა შინა, რაჟამს მოქმედება მათი მიეჩემების საცნაურსა, რომელსამე პირსა. Ⴋაგალითად: ვუბნობ, უბნობ, უბნობს ეს ითქმის საზოგადოდ, ხოლო მიჩემებით ვეუბნები, ეუბნები, ეუბნების. Ⴄგრეთვე ვლაპარაკობ, ვიბრძვი, ვისური ესე არს საზოგადოდ, ხოლო მიჩემებით: ველაპარაკები, ვებრძვი, ვესური და სხ.
კუალად ე იხმარების ზმნათა შინა, ხოლო იგულისხმე ზმნა თჳთვნებითი. Ⴋაგალითად: ვაბამ არს შემოქმედებითი, ხოლო ვნებითი — ვიბმი ე.ი. სხჳსაგან. Ⴃა თჳთვნებითი ვებმი. Ⴄგრეთვე ვამზადებ, ვსწერ არს შემოქმედებითი, ვიმზადები, ვიწერები არს ვნებითი და ვემზადები, ვეწერები არს თჳთვნებითი.
ზოგჯერ ე იხმარების ნაცულად ი, ვითარ ეჭვი — იჭვი.
Ⴄ! Ⴄი! — შორისდებული, წოდებითი.
Ⴄბანი — დაირა, დაფი, გარნა უმრავლესთა ადგილთა შინა ჰნიშნავს ქნარსა, ანუ ჩანგსა, რომლისაცა სიმებსა თითებით სძნობენ.
Ⴄბგური — მაღლით მხედველი დარაჯა, მხმილავი, მცველი (ნახე Ⴃარაჯასთან).
— ებრ — თანდებული მსგავსების დამნიშვნელი და მიმღები ნათესავობითის ბრუნვისა // ხოლო ოდესცა მოვალს თავად ლექსთა, მაშინ დაერთვის ასო მ. // ზოგჯერ მოეკიდების სახელთა თჳნიერ ბრუნვისა და შესცულის მათ ზმნისზედად. მაგალითად: ანგელოსებრ, ლომებრ, გინა ანგელოსებრივ, ლომებრივ; კუალად მარცვალნი: ებრი, ებრივი, ებური შესცულიან მათ ზედშესრულად; ანგელოსებრი, -ებრივი; ლომებრი, -ბრივი; კაცობრივი, გინა ჩემებური, შენებური, ძველებური. // ხოლო მდაბიურად ეფ მოეკიდების მიცემითსა ბრუნვასა. ვითარ: ცხენსაეფ, ხარსაეფ, გინა ჩემსაეფ, შენსაეფ და სხ.
Ⴄგე ეგ — ნაცვალსახელი ჩვენებითი (იხილე Ⴄსე).
Ⴄგების, ეგება — იქნების, მოხდების, შეიძლების.
Ⴄგევითარი, ეგეოდენი, ეგერა, ეგრეთ, ეგზომი — და სხ. Ⴈხილენ Ⴄსე და შემდგომნი.
Ⴄგირი — კოთხუჯი.
Ⴄგუტერი, ეკუტერი — სამწირველო მიშენებული ეკლესიასა თანა.
Ⴄდემი — სამოთხის ადგილი.
Ⴄვანი — ერქვანი, ღვედი, ჯამბარა (ნახე Ⴑაბელთან).
Ⴄვლოგია — ბერძულად კურთხევა. // მსოფლიონი უწოდებენ კრავსა, რომელსაც პასეკის დღეს აკურთხებინებენ ეკლესიაში მოსახსენებლად მიცვალებულთა და დაურიგებენ ერსა პირის გასახსნელად.
Ⴄზო — სასახლეთა შესახვედრი ადგილი მოზღუდვილი უსართულოდ (ნახე Ⴆღუდე).
Ⴄზოსმოძღვარი — ნივთი ნათლისა, ცეცხლისა და სიტფოსა, განფენილი მზისაგან სისტემასა შინა პლანეტთასა და გარეშემცველი ატმოსფერისა მათისა.
Ⴄთერი — Ⴀრაბისტანი.
Ⴄთიოპია —
Ⴄკალი — ნერგი მჩხულეტელ ფხებიანი, ვითარ ძეძვი, ქაცვი და მისთანანი. // თჳთ ფხა გამოსული მცენარეთა ზედა, ვითა ნემსები.
Ⴄკალმიხა — აბანოზი, შავი ხე.
Ⴄკალძვალა — (ბალ.).
Ⴄკკლესია — შესაკრებელი ტაძარი სალოცავად ღვთისა.
Ⴄკლიანი, ეკლებიანი — ეკლებმოსხმული.
Ⴄკუდერი — ნახე Ⴄკუტერი.
Ⴄლამი და ელამონი — ებრაულად დიდი კამარა, კარიბჭე, ანუ სტოვა. // ელამი საზოგადოს ხმარებაში მიუღიათ ნაცულად მარღისა, ან მრუდისა. // ამისგანვე შედგმულ არს ლექსი ელმად ცერი (ნახე Ⴀლმაცერი).
Ⴄლატი — სოჭი, ნაძვის გუარია.
Ⴄლდა — ელდისკურა, ელდისცემა (ელდას ვჰკრავ, ელდა ეცა), ანაზდის შიშით მიბნედა.
Ⴄლეილნი და თროილნი, — სართულად ანუ ერდოდ აღუწერიათ, მაგრამ სხუათა ენათა დაბადებასა შინა ეს ლექსნი სრულიად არა იპოვებიან.
Ⴄლენთა — კაცთა და ცხოველთა შინაგანის შენობის ნაწილი, მოგრძე, ღვიძლზედ უფრო მოშავო, ზოგნი უხმობენ ტყირპად, მაგრამ ეს უფრო სენის სახელია.
Ⴄლვა — (ელავს, იელვა) ღრუბელთ ურთიერთარს დრესისაგან ცეცხლის გამოკრთობა, რომლისაცა გასქდომისგან იქნების ქუხილი.
Ⴄლვანა — ცეკვანა ციცინათელა, წყალზედ შავნი ჭიანი.
[Ⴄლვარება — ელი, ები, ლელნი].
Ⴄლქაჯი — თხა წინათ მავალი არვესა შინა (ნახე Ⴇხასთან).
Ⴄლქიმი, ელქუნი — სატკბურა, ბუგრი ტანისა, მქავანი.
Ⴄლჩი — დესპანი (ნახე Ⴋოციქულთან).
Ⴄმბაზი — საბანელი ჭურჭელი. // საეკლესიო ჭურჭელი, რომელსა შინაცა მღუდელი სამგზის შთაჰფლავს წყალში ნათლისღებადსა.
[Ⴄმე — ].
Ⴄმირი — ნახე Ⴀმირი.
Ⴄმპლასტრო — მალამო, სალბუნი.
Ⴄნა — პირსა შინა ცხოველთასა გრძელი ნაწილი, გემოვნების საგრძნობელი. // გარდა ამისა კაცთათჳს სახმარი საუბრად. // საუბარი, ძალი სიტყჳერებისა. // განსაკუთრებული გუარი საუბრისა თჳთოეულსა ერსა შორის. // კუალად ზართა საშუალ დაკიდებული სარეკელი, მახეთა შინა დასახლეტი, კლიტეთა და მოქლონთა დასაკეტი და მისთანანი.
Ⴄნაბრგუნილი, ენაბორძიკი, ენაჩლინგი, ენამძიმე — ბლუ, კაფიად ვერ გამომღები საუბრისა.
Ⴄნამზეობა, ენამჭევრობა — მშვენიერმოუბნარობა.
Ⴄნამჭევრი — ენამარჯვე, მშვენიერმოუბნარი.
Ⴄნამჭვარტალა — პირღნიოში (ნახე Ⴝარტალა).
Ⴄნდალმა — ხარისხის ბოძების წერილი უაღრესთაგან (ნახე Ⴜერილთან).
Ⴄნდრო — ამ ბალახის ძირი არს წითლის საღებავი.
Ⴄნკენია — დღესასწაული ტაძართ განახლებისა წლითი წლად.
Ⴄნკენისთვე — სეკდემბერი (ნახე Ⴆოდიაქო).
Ⴄნკრატისი — მოწესე დედათაგანი, მოლოზანი.
Ⴄნოვანი — ავენა, გინა ზვავი და თავხედი ენითა.
Ⴄნქერი — მარჯვენა გვერდზედ დასაკიდი ოთხკუთხი შესამოსელთაგანი ეპისკოპოსთა, არხიმანდრიტთა და სხუათა.
Ⴄპარხია — სამთავრო ანუ განსაგებელი ეპისკოპოსისა.
Ⴄპარხოსი — ადგილის მთავარი.
Ⴄპივატი — მხედარი, ანუ ნავსა შინა მსხდომნი.
Ⴄპისკოპოსი — ზედამხედველი, მღუდელთმთავარი.
Ⴄპისტოლე — მიწერილობა, ან მოკითხვის წიგნი (ნახე Ⴜერილთან).
Ⴄპიტაფია — დაფლჳს გალობა, ანუ საფლავის ქჳს ზედა წარწერა.
Ⴄპიტრაქილი — სამღუდელო ოლარი.
Ⴄპიტროპოსი — მნე, მიჩენილი, მოადგილე, ზედამხედველი.
Ⴄპიფანია — ზედსაჩინო, ზენაპირი, სიფრიფანა (Ⴑხეულთან ნახე).
Ⴄპრიანება — (იპრიანა, იპრიანებს) უაღრესსა ჰნებავს.
Ⴄჟვანი — საჟღარუნებელი.
Ⴄრბო — ზროხათა და ცხოვართა ნაწველთაგან გამოღებული სიმსუქნე (Ⴚხიმთან ნახე).
Ⴄრბოკვერცხი — ორთაგანვე ტაფამწვარი სანოვაგე.
Ⴄრგასი — ნახევარასი, ორმოცდაათი.
Ⴄრდო — სახლის ზედაკერძო ბანი.
Ⴄრევინდე — მუხუდოს გუარია.
Ⴄრეტიკოსი — მწვალებელი.
Ⴄრვისი — მწერი, მოსავლის მავნე.
Ⴄრთად — ერთბამად, შეერთებით.
Ⴄრთარსი — ერთისა არსებისა მქონებელი.
Ⴄრთარსება — განუკვეთელი ერთი არსება.
Ⴄრთბამად — თანად, ერთად, ერთიანად, ერთობით.
Ⴄრთბუნებიანი — მწუალებელი, ერთის ბუნების აღმსაარებელი ქრისტეს შორის.
Ⴄრთგან — ერთს ადგილს, ერთად.
Ⴄრთგზის, ერთგზობას — ერთხელ, ერთჯერ.
Ⴄრთგვარი — ერთნაირი, მსგავსი, ერთის გუარისა, სახისა და სხ.
Ⴄრთგული — გამოჩენით სანდო, გულითადი, შესაკუთრებული (ნახე Ⴄრთსული).
Ⴄრთგულობა — გულითადობა, ერთსულობა.
Ⴄრთ-ერთი — ორთაგან ერთი, ანუ ერთურთი (ნახე Ⴓრთიერთი).
Ⴄრთთავიანი — ითქმის გამოხატულებისათჳს ცხოველთასა, ვითარ არწივი, ვეშაპი, და სხ. // ეგრეთვე შენობათათჳს ერთგუმბათიანთა და მისთანათა.
Ⴄრთი — სათვალავსა შინა პირველი ნივთი, რომლისაგან დაიწყების აღრიცხვა. // ხოლო ვითა ერთი ღმერთი, რომლისა გარეშე არა არს სხვა. // კუალად ითქმის ერთი პური მაჭამე, ერთი წყალი დამალევინე. Ⴄრთი აქ ჰნიშნავს კერძოსა, რაოდენიცა ვისთჳს სახმარ არს.
Ⴄრთიანად — ერთბამად, ერთად.
Ⴄრთიანი — ერთად შეკრებული.
Ⴄრთმანერთი — ერთიერთი, ურთიერთი.
Ⴄრთმარცულოვანი — ერთის ხმოვანის ასოს მქონებელი ლექსი, ვითარ ძე, ძმა, ხე და სხ.
Ⴄრთმთავარი — თჳთმფლობელი პატრონი, თჳთხელმწიფე.
Ⴄრთმთავრობა — თჳთმფლობელობა, ერთხელმწიფება.
Ⴄრთმთავრული — თჳთ ხელმწიფებრი.
Ⴄრთმორწმუნე — ერთის სარწმუნოებისა და სჯულისა.
Ⴄრთმოსახელე — სახელმოდგამი (ნახე Ⴄრთსახელი).
Ⴄრთნაირი — ერთგუარი, ერთნაირად, ერთგუარად.
Ⴄრთნებიანი — მწვალებელი, რომელიცა აღიარებს ქრისტეს შორის ერთსა ნებასა, ანუ ღვთაებრივსა, ანუ კაცობრივსა და არა ერთად ორსავე.
Ⴄრთობ — ერთიან, სრულებით.
Ⴄრთობა — მხოლოობა, ერთარსება ღვთისა. // ერთსულობა.
Ⴄრთობით, ერთობლივ — ერთიანად, ზოგად, საზოგადოდ. // ერთპირად, ერთსულობით.
Ⴄრთპირად —
Ⴄრთჟამიერად — ერთის გზობით, ერთხელობას.
Ⴄრთსახე — სახისა მსგავსი სახითა ანუ ჭკუვითა.
Ⴄრთ-სახელი — რაჲცა მიითვალავს სახელსაცა და საზღუარსაცა სახელისასა. Ⴀქა იგულისხმების ნათესავი. Ⴋაგალითად, ცხოველი არს გულისხმიერი და ცხოველი არს უგულისხმო, ანუ ქალაქი არს Ⴒფილისი და ქალაქი არს Ⴕუთაისი. Ⴐამეთუ სახელნი მიითვალვენ სახელსაცა და საზღუარსაცა თჳსისა ნათესავისასა. // ხოლო ერთმოსახელე, თანმოსახელე და სახელმოდგამი არს, რომელთა სახელი საზოგადო და, ხოლო საზღუარი სხვა, მაგალითად, ქუაბი სპილენძის სიავი საგბოლისი და ქუაბი ნაპრალი კლდისა. Ⴄსენი სახელით არიან ერთ, ხოლო საზღურით სხვა. Ⴀმათ ეწოდების ბერძულად სინონიმია; ხოლო ომონიმია, არს, ოდეს ერთი ლექსი იხმარების მრავალთა შინა მნიშვნელობათა, მაგალითად, ამისად იხილე Ⴁუდე და Ⴞელი. // ერთსახელი და თანმოსახელე, განუკვეთელთა ეწოდების სეხნა, სეხნია.
Ⴄრთსული — ერთხმა, ერთგული, შესაკუთრებული ვისთანმე სულითა და გულითა. Ⴘეისწავე, რამეთუ ერთსული ითქმის სწორთა შორის, ხოლო ერთგული უმცროსისგან უფროსისადმი.
Ⴄრთფერი — ერთგვარი ფერისა, ერთის ფერისა.
Ⴄრთღვთაება — აღსარება, ერთისა ჭეშმარიტისა ღვთისა.
Ⴄრთწევროვანი რიტორიულად: პერიოდი მექონი მხოლოდ ერთისა წევრისა.
Ⴄრთხელ, ერთხელობას — ერთჯერ, ერთგზის, ერთგზობას.
Ⴄრთხელმწიფება — ერთმთავრობა, უმაღლესი უფლება მხოლოდ ერთის გუამისა.
Ⴄრთხმობა — ერთსულობა, ერთობა, ურთიერთარს მორჩილება და სიყვარული.
Ⴄრთჯერ — ერთგზის, ერთხელ.
Ⴄრი — ნათესავობა კაცთა, განსაკუთრებული ენითა, შთამომავლობითა, სარწმუნოებითა და სხ. // სიმრავლე კაცთა ერთად შეკრებილი. // ზოგჯერმე დაიდების ნაცულად მრავლობითისა კაცნი. // მრავალჯერ ჰნიშნავს მხედრობასაცა.
Ⴄრისაგანი — ჯარისკაცი, მხედარი, მოლაშქრე.
Ⴄრისთავი — თემისმთავარი, ანუ მხედარმტავარი.
Ⴄრისკაცი — მსოფლიო, არა საღუდელოთაგანი. // მხედარი, მოლაჭქრე.
Ⴄრის მთავარი — ერისთავი. // მხედართმთავარი.
Ⴄრკემალი — ვერძი, მამალი ცხუარი, მნერბავი, დაუკოდავი მოსაშენებლად (ნახე Ⴚხუართან).
Ⴄრმი — ოტარიდი (ნახე Ⴚთომილთან),.
Ⴄროდია {ეროდიო} — ასიდა, იშხვარი და ძველს დავითნში ყარყატის მაგიერ სწერია.
Ⴄროსანი — ერთა პატრონი, ყმიანი ანუ ლაშქრიანი.
Ⴄრქუანი — სახნეველი გუთანი, რომელსა შინა შეიბმის რვა და უმეტესი უღელი ხართა, ხოლო ჯილღასა შინა ოთხი ან ხუთი უღელი, არონასა შინა ყევარი და აჩაჩასა ანუ ოქოქასა შინა ცალუღელი ხარი (ნახე Ⴂუთანი).
Ⴄრქუნა — (ვერქუნი, მოვერქუნი) ხნვა ერქუნითა.
Ⴄრწო — (ბალ.).
Ⴄსე — ნაცვალსახელი ჩვენებითი, ხოლო იხმარების სამთავე პირთა შინა, ვითარ ესე, ეგე, იგი, ანუ ისი, რომელნიცა ხშირად შეერთდებიან პიროვანთა არსებითთა ნაცვალსახელთა, რომელ არიან მე, შენ, იგი და მათ მაგიერადცა დაიდებიან ორთავე რიცხუთა შინა, ე.ი. პირველ პირად ესე, მეორედ ეგე, მაგალითად, უბადრუკი მე ესე კაცი ვინმე მიხსნას ხორცთა ამათგან სიკუდილისათა, რომელთა ესე (ჩუენ) ნათელ ვიღეთ Ⴕრისტე Ⴈესოს მიერ და შემდგომი, რომელი ეგე (შენ) ასწავებ მოყუასსა და შემდგომი, ვითა ეგე (თქვენ) გისწავიესთ Ⴕრისტე Ⴈესო უფალი და შემდგომი, უფალნი ეგე (თქუენ) სამართალსა და სწორსა მისცემდით მონათა მათ. Ⴞოლო მესამე პირი, ვინათგან საზოგადო არს ჩვენებითთაცა და არსებითთა, ვითარ მე, შენ, იგი ანუ ესე, ეგე, იგი ამად მრავალნი მაგალითნი შესაძლო არიან პოვნად: ვეცხლი იგი, კაცნი იგი და სხ. თუმცა ზემორე მოღებულნი მაგალითნი აჩვენებენ, ვითარმედ ხსენებულნი ნაცვალსახელნი იხმარებიან არსებითთა თანა სახელთა თჳნიერ ბრუნვისა და რიცხჳსა, არამედ ზოგჯერმე ეთანხმებიან მათ ორკერძოვე. მაგალითად: ისმინე ჩემი, უფალო, უღირსისა ამის მონისა შენისა, ანუ უხმართა ამათ მონათა შენთა და სხ. Ⴀმათ ნაცვალსახელთაებრ იგულხმებიან რთულნიცა და სხმითგარდასლჳთნი მათნი, ვითარ ამისთანა, მაგისთანა, იმისთანა. Ⴀმისთანა ჰნიშნავს მსგავსსა მისსა, რაჲცა ეკუთნვის პირველსა პირსა; მაგისთანა — მსგავსსა მისსა, რაჲცა ეკუთნვის მეორესა პირსა; იმისთანა — მსგავსსა მისსა, რაჲცა ეკუთნვის მესამესა პირსა. კუალად ამგუარი, მაგგუარი, იმგუარი; ამოდენი, მაგოდენი, იმოდენი; ამსიმძიმე, მაგსიმძიმე, იმსიმძიმე; ამსიმაღლე, მაგსიმაღლე, იმსიმაღლე; ესევითარი, ეგევითარი; ესრეთი, ეგრეთი; ესზომი, ეგზომი; ესფერი, ეგფერი და სხ. Ⴉუალად ზმნისზედანიცა მათნი, ვითარ ამგუარად, მაგგუარად, იმგუარად; ამოდნად, მაგოდნად, იმოდნად; ესრეთ, ეგრეთ; ესევითარად, ეგევითარად და სხ.
Ⴄსე და ეს, ამა და ამისი, ამა და ამას — იხმარების ნაცულად სახელისა კაცთა და ადგილთასა, რაჟამს სახელნი მათნი არ ვიცით, ანუ მოვიღებთ მაგალითად.
Ⴄსევითარი — ამისთანა, ამგუარი.
Ⴄსერა, ეგერა — აი, აგერ, ასერ, ჩვენებითი ზმნისზედა, პირველის პირისაგან ითქმის ესერა, ხოლო მეორისადმი — ეგერა.
Ⴄსზომი, ეგზომი — ამ ზომისა, ანუ ამდენი.
Ⴄსთა, ესთავე — ესრეთ, ესრეთვე.
Ⴄსოდენი, ეგოდენი — ესდენი, ესეოდენი, ამდონი.
Ⴄსრეთ, ესრეთვე — ეგრეთ, ამგვარად.
Ⴄსფერი, ეგფერი — ამფერი, ამგვარი.
Ⴄტერი — ოდოში ყანისა.
Ⴄტიკი — გზის მცოდნე, მატარებელი, ბელადი, კოლაოზი.
Ⴄტლი — ურემი კამაროსანი, დიდებულთ საჯდომი (ნახე Ⴓრემთან).
Ⴄტლი — გარეშეთა წერილთა შინა ეწოდების თჳთოეულსა ცთომილსა, ანუ ბურჯსა, რომელია ნიშანი ზოდიაქოსი, ამისგამო ითქმის: რა ეტლზედ დაბადებულა, ე.ი. რა ბედისა არის?
Ⴄტლის თუალი — ურმის თუალი.
Ⴄტრატი — ტყავის ქაღალდი საწერი,.
Ⴄული — მოსული კაცი უმამულო, ბოგანო, ტაბარუკი.
Ⴄფუდი — ძველის სჯულის მღუდელთა საბურველი საცო, ან სამკლავე.
Ⴄქთი — მუქთი, მედადი, უფასური.
Ⴄქინი — ზღჳს ზღარბი.
Ⴄქსი — ჭკუა ანაგებად შექმნილი.
Ⴄქსორია — პატიმრად წარგზავნა სხვაგან.
Ⴄქსორიაქმნილი — პატიმრად წარგზავნილი.
Ⴄქუსი — ორჯელ სამი.
Ⴄქუსუნჯი — კანაფის გუარია.
Ⴄშვი — დიდი კბილი ტახთა, ღორთა, სპილოთა და მისთანათა.
Ⴄშვი — თჳთ ტახი, ღორი ეშვიანი.
Ⴄშმა, ეშმაკი — სატანა, სული ბოროტი, არაწმინდა, ეშმა. // ეშმაკი კაცი ვერაგი, ხელოვანი, ანუ მასხარა.
Ⴄშმაკეული — შეშლილი ეშმაკისგან.
Ⴄშმაკობა — (ეშმაკობს) მზაკუარება. // ავკაცობა.
Ⴄშმი, ეშმის კუა — ქუა ამარტა ანუ იასპი.
Ⴄჩო, ეჩვი — ხუროთ ცული ძელთ სათლელი, რომლისაც პირი პირი ტარზედ შემოცმული აქუს არათუ გსწურივ, არამედ გარდიგარდმო და ხელეჩო პატარა ეჩვი.
Ⴄწერი — ხშირი ჭალა ველოვან-ნისლოვანი.
Ⴄჭვი, იჭვი — არა დასტურად, არამედ მიხდომით შემოღება ცილისა. Ⴄჭვა (ვეჭუ, ვეჭვობ) ეჭვიანობა, იჭუნეულება.
[Ⴄხლა — ].
Ⴄჯი — ექუსი ათასი ნაბიჯი, ანუ მხარი (ნახე Ⴋილი).
Ⴄჯიბი — ხელჯოხიანი, მეფის წინაშე მდგომი.
Ⴄჰა! — შორისდებული წოდებითი, ანუ განკჳრებითი, მაგალითად, ეჰა, მთიებო!
Ⴄჰინი — Ⴄქინი ნახე.
Ⴅ
Ⴅ — ქარაგმიანნი ლექსნი ამას ასოსა ზედა არიან: ვ~დ — ვითარმედ, ვ~ა — ვითარცა, ვ~ე — ვიდრე, ვ~რ — ვითარ.
Ⴅ — დაერთვის თავად სახელთა თჳნიერ საჭიროებისა და არა რასმე ჰნიშნავს, თუმცა არა ესრეთ ხშირად, ვითარცა მ. Ⴋაგალითად, იგრი — ვიგრი, ზინდარი — ვზინდარი, იწრო — ვიწრო, იშ — ვიშ.
Ⴅ — თავად ზმნათა არს მაპიროვნებელი პირველისა პირისა. Ⴋაგალითად, ვამბობ, ვაკეთებ, ვჰკითხულობ, ვსწერ და სხ. Ⴃა ესრეთ უკეთუ ზმნანი ქართულნი ამას ლექსიკონსა შინა აღწერილ იქმნენ პირველითა პირითა, მაშინ იგინი სრულად შემოკრებულ იქმნებიან ამას ასოსა შინა, გარნა დაწერილ არიან მხოლოდ ძირნი მათნი, ე.ი. სახელზმნანი თჳს თჳსსა ადგილსა და შემდგომად მათსა ფრჩხილთა შორის დაწერილ არიან პიროვანნი მათნი ზმნანი, ვითარ უბნობა (ვუბნობ), კეთება (ვაკეთებ), წერა (ვწერ) და სხ.
Ⴘეისწავე, რამეთუ ასოჲთა ვ გაპიროვნებულნი ზმნანი ჰნიშნავენ საზოგადოსა მოქმედებასა სამთავე პირთასა, ხოლო ოდესცა ზმნანი შეიცულებიან პირნაკლად და მოქმედება მიეჩემების პირველსა პირსა, მაშინ იხმარების მ, მაგალითად: მეუბნები, მეუბნების; მიკეთებ, მიკეთებს; მიწერ, მიწერს და სხ. Ⴞოლო ოდეს მოქმედება მიეჩემების მეორესა პირსა, მაშინ იხმარების გ, მაგალითად: გეუბნები, გეუბნება; გიკეთებ, გიკეთებს; გიწერ, გიწერს და სხ. (იხილენ ასოთა თანა Ⴋ, Ⴂ, და Ⴓ).
Ⴅ — ბოლოდ არს ნიშანი წოდებითისა ბრუნვისა სახელთასა, მაგალითად, მამავ, დედავ, ძმავ და სხ., კუალად ვი დაერთვის სახელთა დაბოლოვებულთა უ-ზედა ნაცულად ჲ (ნახე Ⴢ).
Ⴅაგლახ! Ⴅაგლახმე! Ⴅაჲ გლახ! — ვაების ხმა (ნახე Ⴂლახ!).
Ⴅაგლახი, ვაგლახობა — იგივე.
Ⴅადა — პაემანი, ბორჯი.
Ⴅადა — ხმლის ტარი ჯვარედინი; უვადო ხმალი (ნახე Ⴞრმალი).
Ⴅაება — (ვვაებ) გლოვა, გოდება (Ⴒირილთან ნახე).
Ⴅაზი — ყურძნის ხე.
Ⴅაზირი — ვეზირი.
Ⴅაზნა — მუხტი, თოფის წამლის მასრა, ან ქაღალდში გახვეული გასატენი.
Ⴅაკე — ბარი, თანასწორი, შანდაკი ადგილი.
Ⴅალ, ხვალ, ვალს — ზმნა უკანონო (ნახე Ⴑლუა, ანუ Ⴑიარული).
Ⴅალალა, ვალალება — (ვვალალებ), ვაება, გოდება, კუნესა (Ⴒირილი ნახე).
Ⴅალანი — სახლთ გარემოვლინებული ფიცრის გალავანი (ნახე Ⴆღუდესთან).
Ⴅალება — (ვავალებ, ვივალებ) ვალის მიცემა ან მიღება (Ⴅასხება ნახე).
Ⴅალი — გარდასახადი, ვახში, ვახჩი. [Ⴂარდახდა ცის ვალისა; ცის ვალი დედამიწას არ შერჩება].
Ⴅანი — სადგომი, ბინა.
Ⴅაჲ — ხმა სავაიებო.
Ⴅაჲმე, ვამე, ვამი — იგივე.
Ⴅაჲ შენი ბრალი — შენ მებრალები.
Ⴅაჟი — წული, ძე შვილი.
Ⴅაჟინა — ხილთ წვენი შაქრითა ან თაფლით შეზავებული.
Ⴅაჟკაცი — ახალგაზრდა მამაცი.
Ⴅარ, ხარ, არს — ზმნა არსებითი, ზოგგან ლესთა გასაწყობად დაუდვიათ; ვარიმე, ხარი შენ.
Ⴅარაგი — ნამგლის გნდე.
Ⴅარაყი — ქანდა.
Ⴅარგა — სახმარია, გამოდგება.
Ⴅარგისი — გამოსადეგი.
Ⴅარდი — ხე.
Ⴅარდის ზეთი — გამონახადი ვარდის სინოტივე, სუნნელი.
Ⴅარდისუბანი — სავარდე ადგილი.
Ⴅარდის წყალი — ნადუღი ვარდისა.
Ⴅარდკანაფა — თმიანა, ქარაძენძა.
Ⴅარდკაჭაჭა — (ბალ.).
Ⴅარდკოხა, ვარდგოხა — ქუნთრუშა.
Ⴅარდობის თვე — მაისი (ნახე Ⴆოდიაქოსთან).
Ⴅარვარი — (ვარვარებს) ლაპლაპი, უკომლოდ ნთება, წითლად ჩენა ალისა და ნაკვერცხალთა.
Ⴅარზი — მახვილი (ცელივით).
Ⴅარია — მოზდილი მართვე შინაურთა მფრინველთა: ქათამთა, ინდაურთა, ბატთა, იხუთა და მისთანათა.
Ⴅარია — მომცრო სადღვებელი.
[Ⴅარისი] —
Ⴅარმანდი — ანაფორა, პალეკარტი.
Ⴅარსიმი — დალაქი, თავისა და წვერთა მპარსველი.
Ⴅარსკულავი — ზოგადი სახელი მნათობთა ცისათა, ღამით ხილულთა.
Ⴅარსკულავედი — სამოსელი ხალასად ნაკერი.
Ⴅარსკულავთმრიცხველი — ასტრონომოსი.
Ⴅარსკულავკრებული, თანვარსკულავედი — რაოდენნიმე ვარსკულავი ერთად მდგომნი ცასა ზედა, რომელნიცა მიმსგავსებითა ცხოველთა, ანუ ნივთთა უწოდებიათ მათითა სახელებითა, ვითარცა 12 ბურჯნი ზოდიაქოსანი, კუალად ხომლი, გჳრგჳნი, ანუ ცხენის ნალი, დათვი, რომელსაცა მსოფლიონი უწოდებენ რვილად, და სხუანი.
Ⴅარსკულავმორბედი — ტატანი, ღამით მფრინავი ვარსკულავი.
Ⴅარშამანგი — თავმოსახვევი მანდილი, საბურველი, ანუ ბეჭთა ჩამოსაფარები სამხრე, ბარტყულა.
Ⴅარცლი — მცირე ნავი, ანუ ცომის მოსაზელი ბურეჯი. // ხონჩა, ტაბაკი.
Ⴅარძმი — უარის თქმა (ვერა ძმავ!).
Ⴅარხვი — ხოლო ზოგგან ფენიქსის მაგიერ დაუდვიათ (იხილე Ⴋუნ).
Ⴅარჯი — ქოჩორი კაცტა (ნახე Ⴇმასთან). // მიმსგავსებით იხმარების შეფურცვლილთა ხეთათჳსცა.
Ⴅარჯოვანი, ვარჯოსანი — ქოჩრიანი.
Ⴅარჯისი, ვარჯიში — ვარჯისობა (ვვარჯისობ) ხელოვნება, ზეპირება.
Ⴅასილისკო — ერთგუარი გველია გესლიანი.
Ⴅასხება — (ვავასხებ) დავალება, ვალის მიცემა, (ვივასხებ) ვალის არება, ანუ ნათხოვრად მიღება.
Ⴅასხებითი — ნაცუალგებითი, ურთიერთარსი, რაჲსამიმართობითი.
Ⴅასხი — Ⴅახში ნახე.
Ⴅაქილი — ვექილი, თანამოსარჩლე სამსჯავროთა შინა ფასით (Ⴑჳნდიკოსი ნახე).
Ⴅაშა-ვაშა! Ⴅიშ-ვიშ! Ⴅახ! Ⴅახაქ! — შორისდებულნი ესე ჰნიშნვენ ანუ საწადელის მიმთხვევასა, ანუ მუქარასა, აგდებასა იშნის მოგებასა და სხ. // ზოგჯერ ვიშ, იშ, ვახ! იხმარებიან ნაცუალად ვაჲ, უჲ ან უშ!
Ⴅაშკარანი — ზოგადი სახელი შთასადებელთა ჭურჭელთა ნაქსოვთა, ანუ ტყავისათა, ესენი არიან: ბალანტი, გუალაგი, გუდა, ველავარაკი, თალია, თალისი, მაფრაშა, მანდიკი, მახალი, მახალიკი, პარკი, საცალო, ტომარა, ქისა, პავარაკი, საქუფთე, ურნატა, ტუნკია, ჩახვი, ჩალთა, ანუ შალითა, შულდაკი, ხალთაგუდა, ხურჯინი, აბგა, ჯალდანი, ჯუზდანი გინა ამიანური.
Ⴅაშლატამა — გარედამ ჰგავს ვაშლსა, ხოლო შიგნიდამ არს ატამი მისის კურკითურთ.
Ⴅაშლი — ცნობილი ხილი, რომელიცა არს მრავალგუარი: თურაშაული, მაჟალო, ხომალდური.
Ⴅაშლის ხე — (ხე).
Ⴅაშტი — ეპივატი, მხედარი, მოლაშქრე.
Ⴅაცი, ვაციკი — მამალი თხა, ბოტი (იხილე Ⴇხასთან).
Ⴅაცირემი — ხარირემი, ანუ ჯიხვი.
Ⴅაცისწვერა — (ბალ.).
Ⴅაჭარი — საქონელთ მოფარდული.
Ⴅაჭრობა — საზოგადოობა ვაჭართა. // მოფარდულობა, აღებ-მიცემა.
Ⴅაჭრობა — (ვვაჭრობ) მოფარდვა და განფარდვა სავჭროთა.
Ⴅაჭრული — საკუთნავი, საფერი ვაჭართა.
Ⴅახ! Ⴅახაქ! — ნახე Ⴅაშა!
Ⴅახმი, ვახმიათი — ეკლესიის შეწირული მამული სარგოს მომცემი, ვითარ სახლნი, ვენახი, სახნავი, მტილი, კაპილიონი და მისთანანი.
Ⴅახშამი — მწუხრის შემდგომი ნადიმი (ნახე Ⴑერი).
Ⴅახში — გარდამეტებული სარგებელი ვალისა, აღნადგინება.
Ⴅეგი — სათამაშო კოჭი, ცხურის ფეხის ძუალი, ხოლო ზროხათასა ჰქვიან კორნატი.
Ⴅედრება — (ვევედრები) ხვეწნა, თხოვა, აჯა.
Ⴅედრი — აჯა, სახვეწარი, სათხოვარი. // დავედრებული, დაბარებული, ნამცნები, შეკვეთილი.
Ⴅეება — საოცერა, დიდი რამ უზომოდ.
Ⴅეზირი — ვაზირი, მესაიდუმლოვე, თანაგანმზრახი, თანამზრახველი.
Ⴅელი — კორდი, მინდორი, ტრამალი.
Ⴅელის — ყრდელი ვენახის ღიჭას ჰგავს და მწარეა.
Ⴅელობი — ვაკე, ბარი ადგილი.
Ⴅელური — გარეული, მინდურისა; თაფლი ველური (ნახე Ⴇაფლი).
Ⴅელური ვირი — კანჯარი.
Ⴅენახი — მტილი საყურძნე, ზვარი. // ზოგჯერ ჰნიშნავს ვაზსა.
Ⴅეჟანი — შავმოიისფრო (Ⴐუხთან ნახე).
Ⴅერ, ვერა — უკუთქმითი ზმნისზედა, მნიშვნელი შეუძლებლობისა, ხოლო არა — უნდომელობისა, ამის გამო ვერ იხმარების ნაცუალად ზმნისა არა ძალმიძს, არ შემიძლია, მაგალითად, ვერ დავდივარ, ვერ დავსწერ, არ დავდივარ, არ დავსწერ.
Ⴅერაგი — მზაკვარი, ხელოვანი, მცბიერი.
Ⴅერაგობა — მზაკვარება, მანქანება.
Ⴅერანა — უშენი, უმკჳდრო, ნაოხარი ადგილი.
Ⴅერარა, ვერარაჲმე — ვერაფერი, შეუძლებლობის უკუთქმა (ნახე Ⴀრარა).
Ⴅერსი, ვერსტი — რუსული საზომი გზისა, 500 საჟენი, გინა 1250 ბიჯი, ანუ 625 მხარი, უკეთუ 1 მხარი იანგარიშო ორ ნაბიჯად (Ⴋილი ნახე).
Ⴅერღარა—
Ⴅერცხლი, ვეცხლი — ძვირფასი მეტალლი, შემდგომად ოქროსა უმჯობესი სხუათა, ფერით თეთრი, ვინაცა ლექსი ესე თეთრი იხმარების ნაცულად ვეცხლისა, ოდესცა ჰნიშნავს საფასესა ფულსა.
Ⴅერცხლეული — შემკრებელობითი სახელი, დამნიშვნელი ვერცხლისგან შექმნილთა ნივთთა.
Ⴅერძი — მამალი ცხუარი, ერკემალი. // ნიშანი ზოდიაქოსი, რომელიცა მარტსა შინა მიითუალავს მზესა (ნახე Ⴆოდიაქო).
Ⴅერხვი — (ხე).
Ⴅეფხი — (ოთხფ.).
Ⴅექილი — ვაქილი, მაგიერი მოსაქმე.
[Ⴅეღარა — ნახე Ⴅერღარა]
Ⴅეშაპი — დიდი თევზი ანუ ცხოველი წყლისა. // დიდი გველი.
Ⴅეცხლი — ნახე Ⴅერცხლი. Ⴅეცხლის წყალი ნახევარმეტალლი, მძიმე და ნოტიო.
Ⴅეძა — წყარო ბუნებითად მლაშე, ხმარებული საჭმელთა შინა მარილის მაგიერ (ნახე Ⴜყალი და Ⴋარილი).
Ⴅეხნა, ვეხნები — ჭურჭელი სამსხვერპლოტა.
Ⴅზინდარი — მეჯინიბე.
Ⴅზინდართუხუცესი — მეჯინიბეთუხუცესი, ამირახორი (ლექსნი ესე ხმარებულ არიან სიგელთა შინა Ⴈმერეთის მეფეთასა)
Ⴅიგრი, იგრი — ხულიკის მსგავსიცხოველი, უდიდესი მისი, რომლისაცა ტყავი არს ძულებით მოლურსმნილი და გააკურენ ქარქაშთა სასწრაფო საპირისწამლეთასა და სხუათა საომართა საჭურველთასა (Ⴅ. Ⴂორგასლანს აქუნდა ფარი ვიგრისა, Ⴕართლის Ⴚხ.).
Ⴅიდრე, ვიდრემე — სადა.
Ⴅიდრე, ვიდრეღა, ვიდრეღარა — ვირემც, როგორც.
Ⴅიდრე, ვიდრემდის — სადამდინ ანუ როდემდინ.
Ⴅიდრე, ვიდრემდე — მუნადმდე.
Ⴅიეთი, ვიეთიმე — ზოგი, რომელიმე.
Ⴅით, ვითა — ვითარცა, როგორც. // ვით ბოლოდ ჰნიშნავს ებრ, ლომსავით, ლომებრ.
Ⴅითამ, ვითამც — მითამ, რეცა.
Ⴅითარ — რაბამ, რაოდენ.
Ⴅითარება — დაკვეთება მაგვაროვნებელი საქმისა თავსა შორის თჳსსა, ანუ სხვაობა სხვაობითა. // გარემოება, მაგალითად, ჟამთა ვითარება.
Ⴅითარი — როგორი.
Ⴅითარმედ — კავშირი მიზეზობითი. Ⴅითარმედ და რომელ ანუ რამეთუ სხვაობენ ესრეთ: ზმნათა წარმოთა სულიერთა ძალთაგან, რომელ არიან: ვჰგონებ, განვსჯი, გამოვიხატავ, მახსოვს და სხ. Ⴀნუ გარეგანთა გრძნობათაგან, ვხედავ, მესმის და სხ. Ⴀმათ შეუდგებათ ვითარმედ. Ⴋაგალითად, ვჰგონებ, ანუ მესმის, ვითარმედ მოსრულ არიან, ხოლო ზმნათა წარმოთა სულიერთა ვნებეთაგან, რომელ არიან: მიხარის, მიკჳრს, მეშინის, ვინანი, ვსწუხ და სხ. Ⴀმათ შეუდგებიან რომელ და ღამეთუ. Ⴋაგალითად, მიხარის, მიკჳრს, რომელ მოსრულ არიან; გინა რამეთუ მოსრულ არიან; აქა ვითარმედ უჯერო არს; მეშინის რათა არა მოვიდენ.
Ⴅითარცა — როგორც, ანუ რამეთუ.
Ⴅინ — ნაცვალსახელი კითხჳთი, მნიშვნელი პირისა, ხოლო ნივთსა ზედა იხმარების რაჲ. // ვინცა კულავ მოღებითი (ნახე Ⴚა), ვინძი (ნახე Ⴛი).
Ⴅინა? — საიდამ.
Ⴅინა, ვინცა — საიდამაც და ზოგჯერ დაიდების ნაცულად კავშირისა, მაშა, მაშასადამე.
Ⴅინათგან, ვინაჲთგან — (კავშირი მიზეზობითი) რადგან, რადგანც.
Ⴅინემც — ვირემც, ვიდრე, ვიდრეღა.
Ⴅინძლი, ვინძლივ — (ზმნისზედა გასამხნობელი), თუმცა ძალგედგას, თუ კაცი ხარ.
Ⴅირემც —
Ⴅირთაგვა — ზაზუნა, დიდი თაგვი.
Ⴅირთხა — სინჯაფს ჰგავს.
Ⴅირი — სახედარი, დაბალი ჯორი, კარაული (ნახე Ⴚხენთან).
Ⴅირის ტერფა — (ბალ.).
Ⴅირკენტავროსი — ვირდევი, ვირკაცი, ანუ იპპოკენტავროს.
Ⴅირფეხი —
Ⴅისსონი — სამფეხი ხე წყალთ გასაღობავი, ნახე Ⴁისონი.
Ⴅიშ, ვიშ, იშ! — ნახე Ⴅაშა.
Ⴅიწრო, იწრო — უგანო, არა მექონი საკმაოს სიფართისა.
Ⴅლამი — ნახე Ⴊამის.
Ⴅლდომა — (ვვლდები) ხლტომა.
Ⴅლენა, ვლინება — (ვავლენ, ვავლინებ) ტარება, ანუ გაგზავნა.
Ⴅნება — (ვავნებ) ძვირის შემთხვევა, დაჩაგრვა, დაჯაბნვა. // (ვივნებ) ძვირის ხილვა, გამოვლა ტანჯვასა და მწუხარებასა შინა.
Ⴅნება — ხორციელი სნეულება, ტანჯვა და მისთანანი.
Ⴅნება — სულიერი მწუხარება, რისხვა, გულისთქმა, განკჳრვება, სინანული და სხ.
Ⴅრაქია — ნახე Ⴋეჩეჩი.
Ⴅრდომა — დაცემა, დავარდნა (ნახე Ⴃავრდომა).
Ⴅრცელი — განიერი, ფართო.
Ⴅსება — (ვავსებ, ივსების) ავსება, აღვსება. // დავსება, დაშრეტა, გაქრობა.
Ⴅუჲ! Ⴅაჲ!
Ⴅჰზამ, ჰზამ ანუ ვიზამ, იზამ — (ნახე Ⴆმა და Ⴆმნობა).
Ⴅჰზი, ჰზი, ჰზის ანუ ზინ — მრავალ. ვსხედვართ, სხედვართ, სხედან. Ⴂანვლილი ვისხედით (ნახე Ⴟდომა და Ⴑხდომა).
Ⴆ
Ⴆ — ქარაგმიანნი ლექსნი: ზ~ა — ზედა.
Ⴆ — ამას ასოსა აქუნ ზედდადებულნი მარცვალნი: ზე, ზედ, ზედა, ვითარ: ზეაღსლვა, ზესხდომა, ზედნადები, ზედმიწევნილება, ზედადართვა და სხ.
Ⴆ — ზოგჯერ ზ შეიცულების ჟ, ანუ ძ, ვითარ: ზრიალი — ჟრიალი, შეზიზინება — შეჟიჟინება, ანუ ზარი — ძარი, ზირა — ძირაკი, ბზარვა — ბძარვა, ზახილი — ძახილი, ზროხა — ძროხა, კუალად იხმარების ზ ნაცულად ს, წინაშე ასოთა გ და დ, ვითარ: მზგავსი — მსგავსი, მიზდევს — მისდევს, დაზდევს — დასდევს, მიზდი — მისდი. ეგრეთვე ხმოვანთა შორის ასოთა: ანგელოსი — ანგელოზი, კათალიკოსი — კათალიკოზი, ანუ ნაცულად წ: აწევა — აზევა, იმერულად გაზი — გასწი, მუწუკი — ბუზუკი, და სხ.
Ⴆაბილური — დაფი ანუ ეგევითარი რამე.
Ⴆადი — კნინი რამე, ბრძვილი, ნაკლებობა. // გრძნობა სინაკლისა.
Ⴆადიკი — სომხურად დღესასწაული. // ზოგგან დაუდვიათ პასექის მაგიერ. // წიგნი საგალობელთა პასექიდამ ვიდრე ყოველთა წმიდათა კჳრიაკედმდე.
Ⴆადიკობა — (ვზადიკობ) დღესასწაულობა.
[Ⴆავება] —
Ⴆავთი — ბაქი, რიხი.
Ⴆავი — თანხმობა, თანშეკრულობა, ერთსულობა, შერიგება. // შეზავება, ზომიერად შეერთება ნივთთა (ნახე Ⴋოზავება).
Ⴆაზუნი — (ოთხფ.).
Ⴆათქი — ბგერა, ჭექა, დიდის ხმის გაღება.
Ⴆაკვა — (ვზაკვავ) ენით ჩემება სიყუარულისა, ხოლო გულში დაფარვა ბოროტისა.
Ⴆაკული, ზაკვიანი — მზაკვარი, ვერაგი, მცბიერი.
Ⴆალა — ნახე Ⴜალა.
Ⴆალაყინი — ძალაყინი.
Ⴆალვანი — ფეხის ხუნდი (ნახე Ⴞუნდთან).
Ⴆამბაკი, ზამბიკ ანუ ზაბაკი — (თევზ.) ზღჳს ნიჟარა მარგალიტის მოქმედი.
Ⴆამბარაკი — საჟამოთა და სხუათა მანქანათა მძრველი დახვეული ფოლადი.
Ⴆამბახი — შროშანა.
Ⴆამბილი — ჭილობისგან დაწნული პარკი (ნახე Ⴑფირიდი).
Ⴆამბულაკი — დიდი თოფი, აქლემით სატარებელი, სპარსეთში ხმარებული.
Бесплатный фрагмент закончился.
Купите книгу, чтобы продолжить чтение.